در شیراز اما اخیراً زمین لرزه چندان بزرگی رخ نداده. آخرینش زمینلرزهای در نزدیکی شهر ایج بود که کمتر از 4 ریشتر بزرگی داشت.
این وضع البته به معنای آن نیست که شیراز در امن و امان است. اتفاقاً شیراز نه تنها روی گسل فعال زلزله قرار دارد بلکه تجربه زمینلرزههای ویرانگری را هم پشتسر گذاشته.
احتمالاً آخرین زمین لرزه بزرگ شیراز در دوره قاجار رخ داده و میگویند ابعاد این زمین لرزه به قدری بزرگ بوده که اهالی ناچار شده اند با همان مصالح حاصل از خراب شدن ساختمانها، خانههایشان را از نو بسازند. این یعنی زمین شیراز برای چیزی بیش از یک صد سال تجربه سهگمینی را تجربه نکرده، اگرچه استعدادش را دارد.
وسعت بافت فرسوده شیراز یک هزار و 700 هکتار است و در این یک هزار و 700 هکتار بیش از نیم میلیون نفر زندگی میکنند. اگر زمین لرزه رخ دهد، تعداد کشتههای شهرک سعدی شیراز به تنهایی برابر خواهد بود با خسارت جانی ناشی از زمین لرزه بم.
در سالهای اخیر، بحث از نوسازی خانهها در بافتهای فرسوده بالا گرفته ولی در یک کلام به نتیجه نرسیده. اگر هم کمی نوسازی رخ داده، اغلب در منطقههای نسبتا برخورداری چون چوگیا بوده وگرنه تعداد خانههای فرسوده در شیراز کم نیست.
این در شرایطی است که به خاطر عمر مفید پایین ساختمان های نوساز، تا بافتهای قدیمی نوسازی شوند، بافت های نوساز، فرسوده میشوند. آن هم در شیراز که روی گسل فعال قرار دارد.
این طور که دکتر عبدالمجید اسدی، زلزلهشناس و استاد دانشگاه آزاد اسلامی میگوید، گسل سبزپوشان شیراز که از میانرود تا نزدیکی شهرک آفرینش درازا دارد، سالانه 1.2 تا 2.8 میلی متر حرکت می کند. رودخانه خشک یکی از شاخههای فرعی این گسل فعال است که چنانچه به لرزه شدیدتری درآید میتواند همه ساختمان های اطراف را در
خود ببلعد.
آن هم در شرایطی که پیرامون این رودخانه، ساختمان بیمارستانهایی قرار دارد که در زمان بروز زمین لرزه باید محل امدادرسانی به حادثه دیدگان باشد.
این بیمارستانها نه تنها فرسوده اند بلکه بر خلاف آیین نامه 2800 ساخت و ساز، ساختمانهای تازه ای هم در حاشیه این رودخانه گسلی ساخته می شود.
مانند پارکینگ نشاط یا ساختمان مدیریت بحران که در زمان بروز زمین لرزه باید محل مدیریت بحران باشد.
از همه این ها گذشته این طور که محمد فرخ زاده، مدیرعامل سازمان آتش نشانی شیراز می گوید، هیچ کدام از سازمان های امدادی از توان تجهیزاتی و نیروی انسانی کافی برای بروز بحرانی در حد زمین لرزه بزرگ برخوردار نیستند.
در این شرایط شاید کاری که از دست مردم برمیآید این باشد که دست به دعا برند بلکه زلزله نیاید وگرنه ابعاد خسارت های جانی و مالی زمین لرزه در کلانشهر شیراز کم نخواهد بود.
46
