مغز چگونه پلاک‌های آلزایمر را در خواب پاک می‌کند؟

به گزارش سرویس علم و فناوری جی‌پلاس، دانشمندان همیشه به داشتن خواب کافی در طول شبانه‌روز تأکید داشته‌اند و بر این عقیده استوار بوده‌اند که خوابیدن فواید بی‌شماری برای بدن دارد و سیستم‌ها و ارگان‌ها در این فرآیند خود را بازسازی می‌کنند. آنها به تازگی دریافتند که مغز حین خواب، پلاک‌های مغزی را که از شاخص‌های مهم در ابتلا به آلزایمر محسوب می‌شود، از بین می‌برد.

این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود خواب فرآیند از بین پلاک‌های اضافی ایجاد شده در مغز را متوقف می‌کند و به دنبال آن، احتمال ابتلا به فراموشی افزایش می‌یابد. دانشمندان بیش از 1500 فرد 40 تا 65 سال را تحت کنترل و بررسی قرار دادند. افراد شرکت‌کننده زمانی که برای حضور در این آزمایش ثبت‌نام می‌کردند، علائمی از زوال عقل نداشتند اما بیش از 70 درصد آنها در خانواده خود از سابقه ابتلا به آلزایمر برخوردار بودند.

محققان سال‌ها این افراد را مورد مطالعه قرار دادند و کاهش حافظه را در آنها کنترل کردند تا بتوانند نشانه‌هایی از ابتلا به آلزایمر بیابند. یکی از این نشانه‌ها، وجود پروتئین آمیلوئید بتا است که قابلیت چسبیدن به پلاک‌های مغزی را دارد. این پلاک‌ها نشانه‌ای از بروز آلزایمر هستند که شایع‌ترین شکل زوال عقل به شمار می‌رود.

محققان کیفیت خواب افراد را بررسی کرده و از مغز آنها اسکن تهیه کردند. آنها در افرادی که شب‌ها کیفیت خواب خوبی نداشته و در طول روز احساس خستگی می‌کردند، پلاک‌های «بتا- A» بیشتری مشاهده کردند که به دنبال آن احتمال التهاب مغزی و در نتیجه بروز بیماری آلزایمر بیشتر بود.

یافته‌ها حاکی از آن است که مغز افرادی که از کمبود خواب رنج می‌برد بیشتر مستعد ابتلا به آلزایمر است. در حقیقت، مغز هنگام خواب، یک چرخه پاک‌سازی را به منظور از بین بردن مواد اضافی متابولیکی و به ویژه «بتا- A» انجام می‌دهند که از مغز در برابر ابتلا به آلزایمر محافظت می‌کند. این فرآیند تا حدی اهمیت دارد که حتی یک شب کم‌خوابی هم می‌تواند مشکل‌ساز شود.