یک کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به اینکه بعد از فروپاشی شوروی اروپا برخی افراد در اروپا معتقد بودند که زمان استقلال اروپا از آمریکا فرا رسیده، گفت: در دوران ترامپ هم مجددا این بحث یک جانبه گرایی در آمریکا مطرح شده و اروپا این یک جانبه گرایی را به ضرر خودش می داند.
رحمان قهرمان پور در گفت و گو با خبرنگار جماران ، در مورد چالش در رابطه اروپا با آمریکا یادآورد شد: روابط اروپا و آمریکا یک بحث دامنه دار و تاریخی است. یعنی بعد از جنگ جهانی دوم شرایطی به وجود آمد که آمریکا تبدیل به قدرت برتر نظامی و اقتصادی در دنیا شد و اروپا که پیش از جنگ جهانی دوم در نظام بین الملل نقش اصلی را داشت به جایگاه پایین تری تنزل پیدا کرد و مجبور شد برای تأمین امنیت خودش، مخصوصا در برابر شوروی، به آمریکا متوسل شود.
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی برخی افراد در اروپا معتقد بودند که زمان استقلال اروپا از آمریکا فرا رسیده و اروپا خودش می تواند مستقل عمل کند که بخشی از فلسفه تشکیل اتحادیه اروپا هم همین بود. اما اروپا با مشکلات داخلی متعددی مواجه می شود که به اروپا اجازه نمی دهد مستقل از آمریکا بتواند در صحنه بین الملل نقش آفرینی کند.
وی با اشاره به اینکه یک جانبه گرایی آمریکایی ها اسباب نگرانی اتحادیه اروپا می شود، تصریح کرد: بعد از 11 سپتامبر اتحادیه اروپا نگران یک جانبه گرایی آمریکا بود و بنابر این همان زمان فرانسه و آلمان با حمله آمریکا به عراق مخالفت کردند. در دوران ترامپ هم مجددا این بحث یک جانبه گرایی در آمریکا مطرح شده و اروپا این یک جانبه گرایی را به ضرر خودش می داند. چون معتقد است این یک جانبه گرایی و تکیه بیش از حد به توان نظامی در روابط بین الملل به نفع آمریکا است و باعث می شود اتحادیه اروپا بودجه و توان خودش را به جای سرمایه گذاری در بخش اقتصاد به سمت توان نظامی ببرد.
قهرمان پور با بیان اینکه آمریکا به لحاظ توان نظامی فاصله بسیار زیادی با اتحادیه اروپا دارد، گفت: اروپایی ها کشیده شدن نظام بین المللی به سمت قدرت نظامی را به ضرر خودشان می دانند و در مقابل یک جانبه گرایی اروپا به چند جانبه گرایی اقتصادی تأکید می کنند. اساسی ترین اختلاف آمریکا و اتحادیه اروپا ناشی از همین مسأله است. کما اینکه خانم موگرینی چند روز گذشته گفت که مهمترین دلیل ماندن اتحادیه اروپا در برجام نگرانی های امنیتی است. ترجمه ساده این حرف این است که اروپا نگران است آمریکا در خاورمیانه دست به ماجراجویی بزند و به خاطر این درگیری امنیت اروپا به خطر بیفتد.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد تأثیر خروج آمریکا از برجام در روابط آمریکا و اروپا گفت: خروج آمریکا از برجام بخشی از سیاست یک جانبه گرایانه آمریکا در عرصه بین الملل است. ولی شاید تنها عامل واگرایی یا اختلاف اروپا و آمریکا در حال حاضر نیست. چون ما می بینیم که اختلاف تجاری اروپا با آمریکا جدی است. اروپا برجام را به نفع چند جانبه گرایی می داند و معتقد است که حس برجام فضای تنفسی اروپا را در نظام بین الملل بیشتر می کند.
این کارشناس مسائل بین المللی با بیان اینکه اروپا توان مقابله با آمریکا را ندارد، تصریح کرد: با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و مشکلاتی که خود اروپا دارد از جمله قدرت گرفتن راست های مخالف اتحادیه اروپا فعلا تشکیل ارتش اروپایی سخت است. به خاطر اینکه نیروهای مخالف اتحادیه اروپا در فرانسه و انگلیس قوی هستند و حتی در آلمان هم دارند قدرت می گیرند. این نیروهای سیاسی مخالف همگرایی کشورهای اروپایی و تشکیل اتحادیه های مشترک مثل ارتش اروپا هستند و قدرت گرفتن آنها فعلا امکان همگرایی در داخل اتحادیه اروپا، مخصوصا در زمینه های دفاعی و امنیتی، را کمتر کرده است.
وی با تأکید بر اینکه اتحادیه اروپا نمی تواند در مقابل سیاست های ترامپ ایستادگی کند، یادآور شد: شاید به طور موقت بتواند مقابل آمریکا ایستادگی کند ولی در بلند مدت، مثلا 10 یا 12 سال، امکان این کار را ندارد. اتحادیه اروپا امیدوار است که این دو سال هم بگذرد و ترامپ در انتخابات سال 2020 شکست بخورد و سیاست های آمریکا عوض شود.
قهرمان پور ادامه داد: فعلا چین بیشترین پتانسیل را برای ایستادگی تجاری و نظامی در برابر آمریکا دارد و بر اساس برآورد استراتژیست های آمریکایی رقیب اصلی آمریکا در سال های آینده اتحادیه اروپا و روسیه نیست و بلکه چین است. چون روسیه هم علی رغم اینکه توان نظامی دارد، توان اقتصادی آن در حدّ چین نیست. اقتصاد روسیه جزو هفت اقتصاد برتر دنیا هم نیست و بنابر این روسیه نمی تواند از نظر اقتصادی تهدید جدی برای آمریکا باشد.
وی با اشاره به اینکه اروپا قصد نزدیک شدن به هیچ یک از کشورهای ایران و یا آمریکا ندارد، گفت: اروپا سعی دارد یک موازنه برقرار کند و در این موازنه تلاش می کند که برجام حفظ شود. اما باید ببینیم سیاست اروپا مبنی بر حفظ برجام به نتیجه می رسد و طرف ایرانی را راضی می کند و یا نمی تواند ایران را راضی کند. از طرف دیگر باید ببینیم واکنش آمریکا نسبت به اقدامات اروپا در حفظ برجام چگونه خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین المللی در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه توجه به سیاست های اتحادیه اروپا چه منافعی برای کشور ما دارد، اظهار داشت: منافعش برای ما این است که از ورود در تنش جلوگیری می کنیم و به افکار عمومی جهان اعلام می کنیم که ما پایبند برجام و معاهدات خلع سلاحی هستیم و چیزی نیستیم که ترامپ ترسیم می کند؛ فایده دیگرش این است که فضای تنفسی برای ما جهت پیگیری سیاست های منطقه ای ایجاد می شود.
