«گردشگری تلخ» از دهه ۱۹۹۰ با افزایش و تنوع گونه‌های گردشگری در جهان به گونه‌های رایج گردشگری افزوده شد، درحالی که بخش گسترده‌ای از مطالعات ادبیات گردشگری درباره بازاریابی، مصرف، عرضه مقاصد تفریحی، شادی و سرگرم کنندگی گردشگری است.
برخی پژوهشگران و نویسندگان گردشگری در جست و جوی برابرنهادهایی برای بازگویی و نمادآفرینی برای تراژدی، مرگ و جنگ به عنوان جاذبه گردشگری هستند. در این میان، گردشگری جنگ در قرن بیستم، یکی از زیر مجموعه‌های مهم و اساسی در گردشگری‌های تلخ است.
بر اساس بررسی‌های انجام شده میلیون‌ها گردشگر هرساله از مکان‌های تاریخی مربوط به جنگ در سراسر دنیا بازدید می‌کنند.
عرضه و حتی تقاضای چنین گردشگری مفهومی به کلی صلح طلبانه دارد، هر چند اهداف تجاری، فرهنگی و آرمانخواهانه نیز در آنها نهفته است؛ بنابراین، آثار برجای مانده از جنگ در دنیای امروز، این ظرفیت را دارد که به عامل انگیزشی مهمی در گردشگری تبدیل شود.
پیش بینی شده است گردشگری جنگ در قرن بیست و یکم نیز نه تنها یک زیر مجموعه مهم در گردشگری تلخ خواهد بود، بلکه خود به یکی از انواع پرطرفدار گردشگری در جهان تبدیل خواهد شد.
آنچه گردشگری جنگ را از دیگر انواع گردشگری متمایز می‌کند، جنبه فرهنگی آن است که در آن انتقال مفاهیم فرهنگیِ ارزشمندی همچون دفاع، مقاومت، حماسه، همکاری، فداکاری، وطن پرستی و غیره امکان پذیر می‌شود.
سید رضی نبوی چاشمی از اهالی سمنان، یکی از جانبازان و آزادگان سرافراز کشور و از مدرسان دانشگاه و پژوهشگران حوزه جنگ و دفاع مقدس در این باره به ایرنا گفت: بر اساس تجربه کشورها، گردشگری جنگ می‌تواند به عاملی برای توسعه اقتصادی تبدیل شود.
وی ادامه داد: موضوعی که اگر به آن پرداخته شود، در مدت کوتاهی می‌تواند کشور را به توسعه‌ای پایدار برساند و زمینه را برای رشد فرهنگی و اقتصادی در دیگر جهت‌ها آماده کند.
این ایثارگر سرافراز استان سمنان با اشاره به اینکه این شاخه از گردشگری وقتی به مرزهای ایران می‌رسد رنگ و بوی دیگری می‌گیرد، افزود: در ایران ظرفیت‌های متعددی در گردشگری جنگ وجود دارد که هر یک از آنها با توجه به ماهیت‌شان به عنوان محصول گردشگری جنگ می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
وی، میراث جنگ تحمیلی ایران و عراق را مهمترین ظرفیت گردشگری جنگ در ایران خواند و خاطر نشان کرد: این جنگ که از سوی عراق آغاز و بر ایران تحمیل شد، از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ به طول انجامید.
نبوی چاشمی تاکید کرد: در طول این هشت سال کل کشور، به ویژه مناطق شمال غرب و جنوب غرب، درگیر این جنگ بودند و پس از جنگ میراث ارزشمند از آن به جای ماند که می‌توان در توسعه گردشگری جنگ از آن بهره گرفت.
وی گفت: احترام به قربانیان جنگ‌ها به ویژه ارج نهادن به فداکاری‌های فرماندهان، سربازان و حتی غیرنظامیانی که جان خود را در جنگ از دست داده‌اند، وجه مشترک تمام ملت‌ها و فرهنگ هاست و محدود به دین و آیینی خاص نمی‌شود.
مدرس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان بیان کرد: در فرهنگ کهن و غنی ایرانی، پاسداشت و تکریم قهرمانان و مدافعان میهن ریشه‌ای دیرینه دارد، حماسه سرایان پارسی‌گوی پیوسته در نکوداشت مقام این قهرمانان و سرداران و سربازان و نیز جان‌باختگان دفاع از ایران زمین، اشعار و قصیده‌های نغزی سروده اند.
وی ادامه داد: در آموزه ها و ادبیات دینی ما نیز شهیدان و مجاهدان هم‌ردیف با مقام پیامبران و اولیا شمرده شده و ارزش فوق العاده ای دارند. در بیشتر فرهنگ های دنیا نیز این سنت دیرین وجود دارد.
وی اضافه کرد: برهمین اساس، گردشگری جنگ، به عنوان یکی از قابلیت‌های توسعه در استان‌های درگیر با جنگ تحمیلی در ایران، جایگاه ویژه‌ای دارد.
نبوی چاشمی بیان کرد: بیش از ۲۵ سال از اتمام جنگ می گذرد، ولی آثار آن را در اقصی نقاط شهرهای مرزی می‌توان دید، مناطق عملیاتی و یادمان‌های شهدا و باغ موزه‌های دفاع مقدس هنوز پابرجا بوده و یادآور رشادت و جنگاوری جوانان و فرماندهان این کهن سرزمین است.
آثار باقمانده از جنگ گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند
وی تاکید کرد: آثار فرهنگی و هنری تولید شده توسط آزادگان در اردوگاه‌های کشور عراق این ظرفیت را دارد تا مانند دیگر آثار باقیمانده از جنگ، گردشگران بسیاری را به خود جذب کند و مورد بازدید گردشگران مختلف قرار بگیرد.
وی ابراز داشت: این نوع گردشگری می‌تواند کارکردهای اجتماعی و فرهنگی گوناگونی را در جامعه در پی داشته باشد که تسهیل در جریان هویت بخشی به جامعه، به ویژه جوانان از جمله مهمترین آنها است.
وی ابراز امیدواری کرد تا با گسترش این نوع گردشگری شاهد شکوفایی بیش از پیش در خصوص توسعه گردشگری براساس شواهد و مستندات اسیران جنگی ایران در اردوگاه های عراق، به طور عام در کشور و به صورت خاص در استان سمنان باشیم.
دکتر سید رضی نبوی چاشمی متولد ۱۳۴۴ از استان سمنان در ۱۷سالگی قدم به جبهه گذاشت و پس از گذشت بیست و یک ماه از خدمت سربازی، در منطقه شرهانی در جدالی نابرابر با دشمن بعثی درحالی که مجروح بوده به اسارت نیروهای دشمن درآمد.
۵۲ ماه اسارت او در زندان‌های عراق سپری شد و او نیز به همراه دیگر آزادگان به میهن اسلامی سرافرازانه بازگشت.
وی پس از بازگشت به کشور، تحصیلات خود را تا مقطع دکتری مدیریت منابع انسانی ادامه داد و امروز به عنوان مشاور مدیرکل بنیادشهید و امور ایثارگران استان سمنان به خدمت مشغول است و علاوه بر این، به تدریس در دانشگاه‌های مختلف کشور نیز مبادرت دارد.
از فعالیت های علمی این آزاده حضور و سخنرانی در دوازده کنفرانس بین المللی در کشوهای کره جنوبی، مالزی، سنگاپور، فنلاند، سریلانکا، پاکستان، بلغارستان و هندوستان بوده است.
۲۵ مرداد سالروز بازگشت آزادگان سرافراز به میهن اسلامی است.
۹۸۹۱/۶۱۰۳
