وقتی کاشت محصولات کشاورزی با اصول بازاریابی حرفه‌ای و نیاز بازار همراه نباشد، نتیجه این می‌شود که صدها هکتار کاهوی دشت ورامین روی دست کشاورزان بماند و خریداری به جز دام‌ها نداشته باشد.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: کاهو و کلم از آن دست محصولاتی است که خرید آن به صورت کیلوگرم محاسبه نمی‌شود بلکه خریداران عمده، آن را به ازاء هر مترمربع خریداری می‌کنند و شاید باور نشود که امروز قیمت هر مترمربع کاهو در دشت ورامین که به طور متوسط ۱۰ کیلوگرم محصول دارد، به کمتر از پنج هزار تومان، یعنی به ازاء هر کیلو فقط ۵۰۰ تومان رسیده است و سود آن برای کشاورز تنها ۲۰۰ تومان است.
کاهش شدید قیمت این محصول در بازار و نبود خریدار باعث شده تا این روزها تصویر تکراری چراندن دام‌ها در مزارع کاهو، دل هر کسی که با پیشه کشاورزی و سختی‌های آن آشنا باشد را به درد آورد.
هزینه ۵۰ میلیون تومانی برای هر هکتار کاهو کاری
یکی از کشاورزان شهرستان ورامین در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: امسال با سختی فراوان و با وجود گرانی سرسام‌آور تهیه تجهیزات کشاورزی، پلاستیک، سم و کود و چندین برابر شدن قیمت بذر کاهو، ۲ هکتار از اراضی کشاورزی را زیر کشت کاهو برده‌ام ولی به علت صادر نشدن و اشباع شدن بازار داخلی، محصولی که با رنج و زحمت فراون و صرف ۵۰ میلیون تومان برای هر هکتار به دست آمده، روی دست ما مانده است.
مهدی پوربینا افزود: سال گذشته نیز بسیاری از کلم‌کاران ورامین با چنین مشکلی مواجه شدند و بسیاری از کلم‌ها از زمستان روی زمین مانده و حتی دام‌ها نیز به خاطر فاسد شدن کلم‌ها، آن‌ها را مصرف نمی‌کنند.
وی ادامه داد: سال گذشته که امکان صادرات محصول فراهم بود، هر مترمربع کاهوی ورامین با قیمت ۵۰ هزارتومان خریداری شد ولی امسال هیچ خریداری برای محصول پیدا نشد و حاضریم حتی این محصول به رایگان برده شود ولی باز کسی برای این کار نیز پیش‌قدم نشد و چاره‌ای جز فروختن به دامداران آن هم به قیمت فقط پنج میلیون تومان در هر هکتار نداشته باشیم.
این کشاورز ورامینی که حدود ۲۰ سال سابقه کشاورزی دارد، خاطرنشان کرد: از هر هکتار زمین زیر کشت کاهو، ۷۰ تا ۸۰ تن محصول برداشت می‌شود، به مردم و رهگذران نیز اجازه داده بودیم که هر چه می‌خواهند از این محصول به رایگان برده و استفاده کنند ولی مگر یک خانواده چقدر کاهو مصرف می‌کند تا دسترنج ما حداقل به خوراک انسان‌ها برسد.
قیمت فروش کاهو نسبت به دو سال قبل تغییری نداشته است
یکی از کشاورزان پیشوایی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: سه سال پیش کاهوی کشاورز در محل به قیمت پنج هزار تومان خریداری می‌شد و امروز نیز در صورت باز بودن درهای صادرات، همان قیمت از کشاورز خریداری می‌شود در صورتی که تمام هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت چندین برابر شده است.
مجید عرب‌سلمانی افزود: هزینه‌های کشت سنتی و آبیاری غرقابی بالاست، بازار هم از قبل مشخص نیست که چه نیازی به محصول دارد از این رو کشاورز طبق عادت سال‌های قبل نسبت به کشت اقدام می‌کند در صورتی که اگر کارشناسان کشاورزی با ارائه مشاوره دقیق، نیاز بازار را ارزیابی کرده و اطلاعات لازم را به کشاورزان ارائه دهند، می‌توان از ضرر و زیان کمرشکن کشاورزان جلوگیری کرد.
وی اظهار داشت: وقتی کشاورزان از نیاز بازار و امکان صادرات محصول کشاورزی آگاهی لازم را نداشته باشند، از یک محصول آن قدر می‌کارند که بازار اشباع شود و خریداری برای آن پیدا نشود تا جایی که کشاورز حتی نتواند هزینه خرید بذر کاهو و کلم را که امسال به ازاء هر کیلو حدود ۵۰ میلیون تومان شده را به دست آورد.
پول خرید کاهو کفاف هزینه کارگر برداشت را نمی‌دهد
یکی دیگر از کشاورزان شهرستان پیشوا به خبرنگار ایرنا گفت: شاید سئوال مردم این باشد که چرا حاصل دسترنج چندین ماهه کشاورزان در زمستان و بهار با صرف میلیون‌ها تومان هزینه و هدر رفتن آب نایاب، خوراک دام می‌شود، جواب این است که قیمتی که کاهو را در میدان میوه و تره‌بار خریداری می‌کنند، حتی هزینه دستمزد کارگر برای برداشت را نیز تأمین نمی‌کند.
عباس کریمی افزود: امروز اگر کاهو برداشت و با هزینه بالای حمل و نقل، به میدان تره‌بار منتقل شود و به فرض که خریداری هم پیدا شود، فقط به ازاء هر کیلوم ۲۰۰ تومان برای کشاورز می‌ماند که این رقم حتی کفاف هزینه کارگر روزی ۴۰۰ هزار تومانی را برای برداشت نمی‌دهد.
وی اظهار داشت: مشکل نبود خریدار فقط به کاهو محدود نمی‌شود بلکه کلم بروکلی که سبزی لوکسی نیز به حساب می‌آید به دلیل عدم صادرات، در بازار خریداری ندارد و روی دست کشاورز باقی مانده است و قطعا اگر این روال ادامه داشته باشد، کشاورزان به ویژه جوانان کشت و کار را رها می‌کنند.
این کشاورز پیشوایی خاطرنشان کرد: مشکل دیگر این است که با وجود اعلام مسئولان در حمایت از کشاورزان در تغییر شیوه آبیاری از سنتی و غرقابی و اعطای تسهیلات بلاعوض، تا کنون چنین اتفاقی رخ نداده و به خاطر هزینه‌های بالای اجرای این شیوه، کشاورزان همچنان به صورت غرقابی آب نایاب را مصرف می‌کنند.
وی گفت: دشت ورامین سردخانه‌ای ندارد که اگر بازار امروز اشباع بود، بتوان محصول را حداقل یک هفته در این اماکن نگهداری و پس از افزایش درخواست، روانه بازار کرد.
آمار مشخصی از سطح زیر کشت محصولات کشاورزی وجود ندارد
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از مهمترین مشکلات کشت محصولاتی نظیر کاهو این است که آمار دقیقی از سطح زیر کشت آن از سوی کشاورزان ارائه نمی‌شود و تخمین میزان کاشت محصول از سوی مسئولان جهاد کشاورزی بر اساس میزان مصرف سم و کود، با حقیقت موجود تفاوت زیادی دارد.
دکتر عباس صلاحی افزود: کشت و کار با شیوه سنتی به این صورت است که یک سال، همه کشاورزان اقدام به کاشت یک محصولی نظیر کاهو می‌کنند و زمان برداشت، آن چنان تولید آن زیاد می‌شود که دیگر بازار داخلی کشش استفاده آن را ندارد و نبود بازار خارجی نیز اتفاقی که امروز در دشت ورامین شاهد آن هستیم را رقم می‌زند و دسترنج با کیفیت کشاورز، خوراک دام می‌شود.
وی اظهار داشت: سال زراعی بعد، کشاورزانی که امسال صدها میلیون تومان بابت کاشت کاهو متضرر شده‌اند، تمایلی به کاشت آن از خود نشان نمی‌دهند و این امر موجب کمبود شدید محصول شده، افزایش تقاضای بازار و در نتیجه افزایش سرسام‌آور و غیر منطقی قیمت آن می‌شود که نمونه آن را می‌توان در سال‌های اخیر در کشت محصولاتی نظیر کدو و بادمجان مشاهده کرد که امسال کمبود آن موجب افزایش قیمت تا کیلویی ۱۵ هزار تومان نیز شد.
صلاحی اضافه کرد: این مشکل فقط در محصولات زراعی و سبزی و صیفی نیست بلکه در محصولات باغی که به عمل آمدن محصول آن به صرف یک‌سال زمان و صدها میلیون تومان هزینه می‌شود نیز مشهود است و شاهدیم که برخی از سال‌ها میوه بسیاری از باغداران خریدار ندارد و این محصولات زیر درختان رها می‌شود.
وی ادامه داد: علت بروز این مشکل آن است که هیچ آمار دقیقی از سطح زیر کشت محصول در دست نیست، اگر مشخص شود که به عنوان مثال امسال یکهزار هکتار از اراضی کشاورزی ورامین زیر کشت کاهو رفته و چهار ماه دیگر هزاران تن محصول وارد بازار می‌شود، می توان از همان روز اول کاشت برای فروش آن در داخل و خارج از کشور بازاریابی لازم انجام داد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران افزود: گام اول این اقدام باید از سوی خود کشاورزان برداشته شده و سطح زیر کشت واقعی ارائه شود، در این صورت است که مسئولان می‌توانند برای زمان برداشت محصول نسبت به بازاریابی داخلی و یا با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، بازاریابی خارجی اقدام کنند تا هنگام رسیدن محصول، دیگر دسترنج و سرمایه کشاورزان نابود نشود.
وی تأکید کرد: اگر به مدت چند سال این اقدام به درستی انجام شود؛ بازار مصرف داخلی و خارجی مشخص گردد و در سالی که بازار به دلیل سطح زیر کشت زیاد کشش خرید محصول را ندارد به کشاورز اجازه کاشت آن داده نشود، دیگر مشکل امروز اراضی کشاورزی دشت ورامین در چرای دام‌ها در مزارع کاهو به وجود نمی‌آید.
