حضور چهره های برجسته در مراسم تحلیف ریاست جمهوری ایران به وضوح نشان داد که تلاش برای انزوای این کشور دست کم در حال حاضر شکست خورده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه ایندیپندنت در گزارشی نوشت: مرام تحلیف همیشه به عنوان یک مراسم بزرگ در دولت برگزار می شود، اما آشفتگی های جاری در سیاست خاورمیانه حاکی از آن است که مراسم تحلیف «حسن روحانی» به عنوان رئیس جمهور ایران یک رویداد برجسته است.
عربستان سعودی و دولت «دونالد ترامپ» به عنوان دشمنان ایران تاکید کرده اند که این کشور باید دوباره منزوی شود. آمریکا تحریم های تازه ای را علیه ایران اعمال کرده و ترامپ تهدید کرده که از توافق هسته ای ایران و قدرت های بین المللی که پس از سال ها مذاکرات طاقت فرسا به دست آمد، خارج خواهد شد. تندروهای اطراف او نیز در رابطه با براندازی نظام در ایران سخن گفته اند.
با این حال در مراسم تحلیف روحانی نمایندگان صدها کشور در تهران حاضر شدند. ممکن است حضور افرادی مانند «رابرت موگابه» و «کیم جونگ نام» از زیمبابوه و کره شمالی توسط واشنگتن و ریاض نادیده گرفته شده باشد. اما حضور چهره های برجسته از کشورهای اروپایی از جمله «الستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و وزرایی از روسیه، چین و هند به وضوح نشان داد که تلاش برای انزوای ایران دست کم در حال حاضر شکست خورده است.
حسن روحانی در جریان مراسم تحلیف خود به شرکت کنندگان هشدار داد که آمریکا تلاش کرده تا در اجرای برجام کارشکنی کند. رئیس جمهور گفت: «آنان که قصد پاره کردن برجام را دارند، بدانند که با این کار طومار عمر سیاسی خود را پاره خواهند کرد.»
او گفت: «آمریکا تخلفات خود را از برجام تکرار می کند و تحریم های جدید عواقب منفی در افکار عمومی گذاشته و این کار توافق هسته ای را به خطر خواهد انداخت.ایران نخستین طرفی نخواهد بود که از توافق خارج خواهد شد، اما در مورد تخلفات آمریکا هم ساکت نخواهد ماند.»
رئیس جمهور ایران پیش تر در دیدار با موگرینی از حضور نمایندگی عالی رتبه اروپا قدردانی کرد و بیان داشت که حضور در این مراسم نشان داد که بسیاری از دولت های غربی آمادگی دارند تا به رغم فشارهای آمریکایی با ایران همکاری کنند. «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در همین جلسه گفته است که «ترامپ تلاش می کند تا نقض برجام را به پای ایران بگذارد و اروپا باید نسبت به این مساله هوشیار باشد.»
در جریان مراسم تحلیف ریاست جمهوری حسن روحانی، اسامی تمامی کشورهایی که در این مراسم شرکت داشتند از افغانستان تا زیمبابوه قرائت شد. قطر که در جبهه مخالف ائتلاف به رهبری عربستان قرار دارد، هیئتی را به ریاست «شیخ تمیم بن حمد ال ثانی» امیر این کشور فرستاد. روسیه، دیگر کشوری که اخیرا هدف تحریم های جدید آمریکا قرار گرفته نیز اعلام کرد که «دیمیتری روگوزین» معاون نخست وزیر و فرماندهان ارشد نظامی روسیه پس از مراسم تحلیف با مقامات ایرانی و ترکیه ای در رابطه با مساله سوریه گفت و گو کرد.
برخی مقامات گفتند عملیات در استان «ادلب» که اکنون تحت آتش بس به سر می برد، یکی از موضوعات گفت و گو ها بود.
با این حال اصلاحات داخلی بیش از تعهدات نظامی خارجی در دستور کار روحانی قرار دارد. و در عین حال، بسیاری از هیئت های شرکت کننده در این مراسم به دنبال فرصت های تجاری به وجود آمده در ایران در پی لغو تحریم ها علیه این کشور هستند. «لرد لامونت» مسئول بهبود روابط با تهران و فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجارت با ایران و «ریچارد بیکن» رئیس گروه فرا حزبی پارلمانی انگلیس و ایران نیز در این مراسم حضور داشتند.
شرکت آمریکایی «بوئینگ» قرارداد 8 میلیارد دلاری برای فروش 80 فروند هواپیما به شرکت ایران ایر و 30 فروند دیگر به شرکت آسمان امضا کرده است؛ در حالی که شرکت «ایرباس» رقیب اروپایی بوئینگ برای عرضه 100 فروند هواپیمای دیگر به ایران توافق نامه امضا کرده است. شرکت فرانسوی «توتال» هم توافق نامه دو میلیارد دلاری برای توسعه یک میدان گازی دارد . «جنرال الکتریک» انگلیس هم شماری از قراردادهای تجاری با ایران را بررسی می کند. اینها همگی ثمره لغو تحریم های بین المللی علیه ایران است.
البته رویکرد خصمانه دونالد ترامپ بر فضای تجارت دیگر کشورها با ایران سایه افکنده است. دولت آمریکا باید هر 90 روز پایبندی ایران به توافق برجام را تایید کند. ترامپ که متعهد شده بود برجام را پاره کند، بلافاصله پس از آغاز به کار مجبور شد آن را تایید کند زیرا وزارت خارجه این کشور نتوانست هیچ تخلفی را از سوی ایران گزارش کند.
این کشور مجبور شد تا برای دومین بار هم تایید کند که ایران به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند بوده است. اما همزمان ترامپ مدعی شد: «اگر دست من بود همان 180 روز پیش عدم پایبندی ایران را اعلام می کردم.»
به لحاظ نظری برجام باقی می ماند؛ حتی اگر آمریکا از آن خارج شود زیرا تمامی پنج کشور دیگر امضا کننده این توافق (روسیه، چین، آلمان، فرانسه و انگلیس) گفته اند به آن پایبند خواهند ماند.
اما شرکت های خارجی از تحریم های آمریکا و مجازات های مالی احتمالی نگرانند.
«محمد مرندی» استاد دانشگاه تهران گفت: «من نمی دانم این توافق واقعا چگونه ادامه خواهد یافت اگر که آمریکا دیگر بخشی از آن نباشد. » در حالی که «رابرت امرسون» تحلیلگر امنیتی گفت: «این چیزی نیست که از سیاست واشنگتن خارج شود؛ مسئله توافق هسته ای و تحریم های ایران به دفعات در آینده توسط تندروهای به رهبری رئیس جمهور امریکا بازنگری خواهد شد.»
حضور چند صد نفره در مراسم تحلیف ریاست جمهوری روحانی به این معنا نیست که خصومت دونالد ترامپ برای منزوی کردن ایران و سوق دادن آن به حاشیه سیاست بین المللی پایان خواهد یافت.
