غرب به همکاری ترکیه در مورد مسائلی مانند اوکراین و مهاجرت نیاز دارد و بنابراین انتظار می‌رود که روابط این کشور با آمریکا و اروپا همچنان خوب اما مشروط باقی بماند.
به گزارش جماران، تماس رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با رهبران عرب و تلاش برای ترمیم روابط با پایتخت‌های غربی که در گذشته به شدت از آنها انتقاد می‌کرد، نشان‌دهنده یک چرخش مهم در سیاست خارجی ترکیه پس از انتخابات عمومی ماه مه است.
به گزارش المانیتور، اگرچه همه طرفداران رئیس‌جمهور یا شرکای ائتلاف اسلام‌گرای او با این چرخش در سیاست خارجی ترکیه موافق نیستند، بسیاری از ناظران خارجی همزمان که از این رویه جدید استقبال می‌کنند، در مورد پایداری آن تردید دارند.
دیپلمات های کهنه کار و تحلیلگران سیاست خارجی مدتی است که مشوق "عادی سازی" در سیاست خارجی ترکیه شده اند. به گفته آنها تلاش برای "اسلامی" کردن سیاست خارجی ترکیه، هزینه زیادی داشته است. تصمیم غیرمنتظره اردوغان برای حمایت از عضویت سوئد در ناتو و سفر او به کشورهای حاشیه خلیج فارس در هفته گذشته ، محصولات ملموس تغییری است که او ایجاد کرده است.
اما آیا منطق درستی پشت این اقدامات مبتنی بر دیدگاه سیاست خارجی منسجم برای ترکیه وجود دارد؟ یا اینکه اردوغان صرفاً به دلیل فشارهای داخلی با کارت زمان بازی می کند؟
رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری 28 ماه مه، مامور شد تا اداره کشور را برای 5 سال دیگر هم در اختیار داشته باشد. با این وجود، او در داخل کشور، به ویژه در عرصه اقتصادی، با مشکلات به ظاهر غیرقابل حلی مواجه است.
زمین لرزه های ویرانگر ماه فوریه اوضاع را بدتر کرد. بسیاری این سوال را مطرح می کنند که او چگونه امیدوار است که بدون تغییر سیاست اساسی بر این مشکلات غلبه کند. اردوغان اکنون در تلاش است تا اقتصاد را - که عمدتاً به دلیل سیاست‌های او دچار سقوط آزاد شد - با سرمایه‌های خارج از کشور نجات دهد.
به گفته پروفسور ایلتر توران از دانشگاه بیلگی استانبول، این منطق پشت سفرهای او به عربستان سعودی، قطر و امارات در این هفته است. توران به المانیتور گفت: «اردوغان امیدوار است که بهبود روابط با این کشورها شاهد از سرگیری جریان سرمایه و کمک به رفع نیاز ترکیه به ارز باشد.
با این حال، او هشدار داد که "سرمایه گذاری کشورهای عربی خلیج فارس" معمولاً به معنای خرید شرکت های مستقری است که بازدهی بالایی ارائه می دهند به جای ساخت کارخانه های جدید. با این وجود، به نظر می‌رسد تلاش‌های اردوغان برای اصلاح اوضاع اقتصادی با عربستان سعودی و امارات به ثمر می‌رسد.
در طول بهار عربی 2011 و پس از آن، رویای اردوغان این بود که پس از تسلط اسلام سیاسی بر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، ترکیه را به کشور پیشرو منطقه تبدیل کند. اما رژیم‌های عربی موجود نظم منطقه‌ای را حفظ کردند که همین مساله منجر به یک دهه سردرگمی روابط شد. در این دوره، عبدالفتاح السیسی مصر و بشار اسد از سوریه دشمنان اصلی او شدند. در همین حال، محافل دولتی، امارات متحده عربی را به حمایت مالی از کودتای نافرجام علیه اردوغان در سال 2016 متهم کردند. روابط بین آنکارا و ریاض نیز پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در ترکیه سرد شد.
پروفسور ایلتر توران با اشاره به اینکه همه این اتفاق ها اکنون به تاریخ تعلق دارد، گفت: «حمایت از اخوان المسلمین پایان یافته و ترکیه به پولی نیاز دارد که امیدوار است از خلیج فارس تامین شود.»
رجب طیب اردوغان در ریاض مورد استقبال گرم محمد بن سلمان ولیعهد قرار گرفت. عربستان سعودی، از جمله، با خرید پهپادهای ترکیه که به عنوان "بزرگترین قرارداد دفاعی در تاریخ ترکیه" نامیده می شود، موافقت کرد. در ابوظبی، آخرین مقصد از سفر اردوغان به خلیج فارس، دو طرف که دوره ای از روابط خصم آمیز را تجربه کردند ، قراردادهایی به ارزش 50 میلیارد دلار امضا کردند که بنا بر گزارش‌ها از صنعت دفاعی گرفته تا پروژه‌های بازسازی در مناطق ویران‌شده در زلزله ترکیه در ماه فوریه را شامل می‌شود.
یکی از سفرای بازنشسته ترک در گفت و گو با المانیتور در این باره می گوید: این کشورهای عربی همچنین از دیدن ترکیه ای عمدتا سنی و نظامی قوی با پتانسیل تجاری گسترده و دارایی های پرسود خوشحال هستند. کشورهای خلیج فارس نیز پس از ناکامی در یمن که آنها را از قدرت سخت به سمت دیپلماسی اقتصادی سوق داد، در حال تغییر موقعیت هستند.
آنکارا همچنین در مسیر بهبود روابط با قاهره است، پس از اینکه روابط دیپلماتیک اخیراً به طور کامل عادی شد، و بنا بر گزارش ها، کار برای سفر دولتی السیسی به ترکیه در حال انجام است. اردوغان و اسد نیز ممکن است به زودی با یکدیگر دیدار کنند، اگرچه به دلیل اختلافات بر سر بازگرداندن آوارگان و حضور ارتش ترکیه در شمال سوریه، این امر زمان بر است.
از سوی دیگر، تلاش های ترکیه برای عادی سازی کامل روابط با آمریکا و اروپا بسیار دشوارتر به نظر می رسد. نکته مثبت این است که به نظر می رسد چشم انداز آنکارا برای دریافت جنگنده های F-16 از ایالات متحده پس از تصمیم برای عضویت سوئد در ناتو بهبود یافته است. ترکیه همچنین وعده هایی از ناتو و سوئد در خصوص همکاری علیه تروریسم دریافت کرده است.
اگرچه همه اینها هنوز اتفاق نیفتاده است. پارلمان ترکیه باید عضویت سوئد در ناتو را قبل از رسمی شدن تایید کند و نمایندگان ترکیه مطمئن نیستند که آیا کنگره آمریکا فروش F-16 به ترکیه را تایید خواهد کرد یا خیر.
قبل از نشست سران ناتو، اردوغان به طور غیرمنتظره ای از اروپا خواست راه ترکیه در اتحادیه اروپا را باز کند. این به عنوان یک ابزار چانه زنی بر سر عضویت سوئد در ناتو کار نکرد، اما با این وجود، اردوغان موفق شد بحث رو به مرگ در مورد عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را احیا کند.
اردوغان به وضوح نیاز به روابط بهتر با غرب برای جذب سرمایه مورد نیاز دارد. اروپا همچنان بزرگترین شریک تجاری ترکیه است .
اما با توجه به سوابق گذشته اردوغان، بسیاری صمیمیت ارتباط او با اتحادیه اروپا را زیر سوال می برند. سلیم کونرالپ، سفیر بازنشسته، انتظار ندارد اردوغان اصلاحات لازم را برای عادی سازی کامل روابط با اتحادیه اروپا انجام دهد. او به المانیتور گفت: اردوغان می داند که ارتقای استانداردهای مربوط به دموکراسی، حاکمیت قانون، حقوق بشر و غیره در سطح اتحادیه اروپا، حاکمیت سیاسی او را تضعیف می کند.
تحلیلگران اقتصادی همچنین استدلال می کنند که وضعیت فعلی حاکمیت قانون در ترکیه همچنان سرمایه گذاران غربی را دلسرد خواهد کرد. اما غرب به همکاری ترکیه در مورد مسائلی مانند اوکراین و مهاجرت نیاز دارد و بنابراین انتظار می‌رود که روابط این کشور با آمریکا و اروپا همچنان خوب اما مشروط باقی بماند.
