یک کارشناس مسائل بین المللی در واکنش به اقدامات آمریکا و عربستان در نسبت دادن حملات آرامکو به ایران، گفت: دیپلمات‌های ایران در تمامی کشورها باید موضع روشنی بگیرند و با دیدارها و مذاکرات خود فضای تصویرسازی بین المللی را رصد کرده و به بیانی روشن مراقبت نمایند تا چنین اتهاماتی به سمت ایران گسیل نشده و بعدا نیز مورد استفاده ابزاری قرار نگیرد. 

محمدجواد حق شناس در گفت و گو با خبرنگار جماران ، گفت: آمریکایی‌ها سعی کردند واکنش عجولانه‌ای نسبت به ماجرای حمله به تاسیسات نفتی آرامکو نشان ندهند. آنها تلاش کردند با دقت بیشتری گام برداشته و شواهد و استناداتی را ارائه دهند که بتواند به تصمیم سازی های آینده شان کمک کند. از این رو به محکومیت حملات آرامکو بسنده کردند.

وی افزود: از آنجا که در این حمله ها ساختارهای پدافندی آمریکا مورد چالش جدی قرار گرفته است، عنوان کردند که این حملات از ناحیه جنوب یعنی کشور یمن صورت نگرفته است، بلکه از ناحیه شمال عربستان بوده و به نوعی این فضا را فراهم کنند که اذهان و افکار عمومی را به سمت متهم ساختن ایران سوق دهند. البته در واکنش های بعدی نیز تلاش شد تا این رویکرد مانند یک پازل در کنار هم قرار گیرد. به نحوی که عنوان کردند توان یمنی ها برای زدن تاسیسات آرامکو به لحاظ تکنیکی فراهم نبوده یا بُرد پهپادی آنها با مسافت طی شده هم خوانی نداشته است. بنابراین آنها برای اینکه این حملات را به ایران مرتبط سازند، تلاش هایی کرده و می کنند.

حق شناس در ادامه گفت: به نظرم آمریکا بعد از خروج از برجام در برابر افکار عمومی و کشورهایی که این رویکرد آمریکا را زیر سوال برده بودند، دیپلماسی و به ویژه دیپلماسی رسانه ای خودش را به سمتی پیش برده تا به محض رخ دادن هر اتفاقی در منطقه خلیج فارس، ایران را در زمره متهمان درجه یک قرار داده و به عنوان یک کشور متمرد و کشوری که پایبند به تعهدات بین المللی نیست، معرفی کند.

وی افزود: این روند به سیاستی دنباله دار و جدی آمریکا و کشورهای نزدیک به آن تبدیل شده است. از طرف دیگر، محور عربی و عبری نیز در همین راستا افکار عمومی منطقه را ساماندهی می‌کنند تا ایران را کشوری یاغی و متمرد معرفی کنند. و برای این تبلیغات خود نیز به ساقط شدن پهپاد آمریکایی از سوی ایران اشاره کرده و مدعی می شوند که آن پهپاد در فضای بین المللی بوده یا در همین ماجرای توقیف یک نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق، اقدام متقابل و درست ایران را در توقیف نفتکش انگلیسی محکوم کردند. همچنین در ماجرای اصابت موشک به چند نفتکش در خلیج فارس، بازهم تلاش هایی صورت گرفت تا انگشت اتهام را به سمت ایران روانه کنند. این ها مجموعه ای از اقداماتی است که از طریق آن تلاش شده ایران را به انزوا بکشانند.

حق شناس در پاسخ به این سوال که آیا می توان از اقدامات اخیر آمریکا و عربستان در متهم سازی ایران به حمله به تاسیسات نفتی عربستان  شکایتی انجام داد، گفت: وقتی که در فضای تعارض قرار می گیریم، موضوع شکایت چندان موضوعیت ندارد. اینجا باید از ابزار و امکانات، استفاده های دقیق و درستی را به کار ببریم تا در این فضا دچار انزوایی خودخواسته یا دیگر خواسته نشویم. قطعا باید فضای رسانه ای با هوشمندی دنبال شود و همچنین باید رفتارهایی که صورت می‌گیرد تا ایران را متهم کنند کارشناسانه دنبال شود و پاسخ دقیق، روشن و صحیحی به همه ادعاها داده شود.

وی در پایان گفت: دیپلمات های ایران در تمامی کشورها باید موضع روشنی بگیرند و با دیدارها و مذاکرات خود فضای تصویرسازی بین المللی را رصد کرده و به بیانی روشن مراقبت نمایند تا چنین اتهاماتی به سمت ایران گسیل نشده و بعدا نیز مورد استفاده ابزاری قرار نگیرد. به نظرم افکار عمومی داخل کشور نیز نباید به حال خود رها شود و باید مراقب بود تا رفتارهایی که در داخل ایران صورت می گیرد آسیبی به فضای وحدت و انسجام ملی و اعتمادی که مردم باید نسبت به رهبران خود داشته باشند، نزند.

نوذر شفیعی: آمریکا تمایلی به جنگ ندارد

یک کارشناس دیگر مسائل بین‌الملل معتقد است: افزایش نیرو در خلیج فارس به زیان آمریکاست و دقیقا یکی از علائمی است که نشان می دهد آمریکا تمایلی به جنگ ندارد. زیرا هر چه نیروهای آمریکایی بیشتر در دسترس نیروهای ایرانی باشند، آسیب پذیرترند.

 نوذر شفیعی در گفت و گو با خبرنگار جماران، در این باره گفت: به نظر می رسد که حمله آرامکو به لحاظ اعتباری ضربه ای سنگین به آمریکا بود. چرا که منافع کشورها در عرصه روابط بین الملل الزاما اقتصادی، سیاسی یا نظامی نیست، بلکه آنها جویای منفعت شخصیتی و اعتباری نیز هستند. بنابراین حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان ضربه ای بود که به اعتبار آمریکا زده شد.

وی با بیان اینکه آمریکا چند ملاحظه اساسی دارد، گفت: اساسا جنگ با ایران دشوار و غیرقابل پیش بینی است. دوم اینکه آمریکا به خاطر عربستان حاضر نیست وارد جنگ با ایران شود. سوم اینکه جنگ با ایران به شدت بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاثیر می گذارد. بر اساس این مولفه ها آمریکا ناچار است رفتاری نشان دهد که هم وجهه بین‌المللی اش حفظ شود هم خودش را درگیر یک منجلاب نکرده باشد. بنابراین، راه میانی برای آمریکا این است که اولا سیستم دفاعی عربستان سعودی را تقویت کند و از این طریق میزان تسلیحات بیشتری به عربستان بفروشد. دوم اینکه همانطور که شاهدیم تحریم ها علیه ایران را تشدید کرده و به جای یک درگیری نظامی از طریق افزایش تحریم ها به خصوص تحریم بانک مرکزی، فشارها علیه ایران را افزایش دهند و سوم در اقدامی نمادین نیروهای خود را در خلیج فارس افزایش دهند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اصولا افزایش نیرو در خلیج فارس به زیان آمریکاست و دقیقا یکی از علائمی است که نشان می دهد آمریکا تمایلی به جنگ ندارد. زیرا هر چه نیروهای آمریکایی بیشتر در دسترس نیروهای ایرانی باشند، آسیب پذیرترند.

وی در پاسخ به اینکه تیم دیپلماسی ایران باید در چنین مقطعی چه اقداماتی انجام دهد، گفت: در این خصوص بخشی از توصیه‌هایم مربوط به کل حاکمیت ایران و بخشی دیگر مربوط به وزارت خارجه است. به نظر می آید که دامنه رفتارهای ما نباید به گونه ای باشد که در نهایت به خشم آمریکا منجر شود. یعنی تحقیر یک ابرقدرت ممکن است پیامدهایی داشته باشد. دوم اینکه ما نباید با تصور اینکه آمریکا تمایلی به درگیری ندارد آزادی عمل خود را بالا دیده و هرکاری که امکان انجامش را داریم، انجام دهیم. چون هر عملی ممکن است عکس العملی داشته باشد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: باید پیش از آنکه عرصه بخواهد بر ما تنگ شود و تحت فشار حداکثری قرار بگیریم، راه هایی برای خروج از بن بست ها بیابیم. همچنین باید به دنبال راه هایی برای کاهش آسیب پذیری از تحریم های آمریکا باشیم.

وی ابراز عقیده کرد: وزارت خارجه ایران دارای خلاقیت و ابتکار عمل نیست. متاسفانه این وزارت خانه به عنوان یک بدنه خسته و فرسوده عمل می کند و رفتار پرسنل این وزارت خانه نیز رفتاری کارمندی است نه دیپلماتیک. وگرنه هر وزارت خارجه ای می‌تواند از فرصت هایی که به وجود می آید به نحو احسن استفاده کند.

وی ادامه داد: وزارت خارجه می‌تواند اصطلاحا از حرکت های بدون توپی که به وجود می آید نظیر ساقط شدن پهپاد آمریکایی و مورد حمله قرار گرفتن آرامکو همچون یک فرصت استفاده کند و در راستای تامین منافع ایران، ایجاد صلح در منطقه و تنش زدایی و... گام بردارد. از این رو اگر دقت کنید می بینید که همه بار مسئولیت ها روی دوش وزیر امور خارجه بوده و مذاکرات نیز برعهده خودش است و یک بدنه قوی کارشناسی و تکنوکرات که بتواند راهبردهای موثری را پیش پای وزارت خارجه یا دولت قرار دهد، وجود ندارد.

شفیعی در پایان افزود: به همین دلیل است که  می بینیم منهای برجام هیچ ابتکار عملی از درون وزارت خارجه ما بیرون نیامده و برجام نیز ابتکار عملی ملی بوده که وزیر امور خارجه تنها پیگیر مذاکرات مربوط به آن بوده است و گرنه با ارزیابی عملکرد وزارت خارجه در چند سال گذشته، اقدامات چندانی از سوی این وزارت خانه مشهود نبوده است. در شرایط فعلی نیز تنها عکس العمل های متداول از مسئولین وزارت امور خارجه نشان داده می شود. در حالی که وزارت خارجه سعودی ها و آمریکایی ها در حال جمع آوری اسناد برای متهم سازی ایران و نسبت دادن حمله های اخیر به کشورمان هستند. لذا فردا اگر یک اجماع بین المللی علیه ایران برای تشدید تحریم ها شکل بگیرد به نظر نمی رسد که فضایی برای جبران آنها وجود داشته باشد.  

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
4 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.