حسین عسکری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: اثر استاد «علیرضا تک دهقان » نیمه نخست ماه مبارک رمضان در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در تهران رونمایی شد.
وی بیان داشت: خوشنویس البرزی این قرآن را در 604 صفحه به همت دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران به چاپ رساند که هدیه ارزشمند ایران به مسلمانان کشورهای شبه قاره هند و شرق آسیا است.
عسکری با بیان اینکه کتابت قرآن به خط هندی پر اِعراب است، اظهار داشت: برای نخستین بار این مصحف شریف به شکل ختم صفحه به آیه، کتابت شده و در مقایسه با نسخه های پیشین، از این جهت بی نظیر است.
وی گفت: آرایه ها و تذهیب این قرآن کریم هم به سبک و سیاق هنری مردمان شبه قاره هند انجام شده و از این جهت، با سلیقه مسلمانان این مناطق سازگار است.
عسکری بیان داشت: در نوبت اول، این قرآن در شمارگان 10هزار نسخه در بیروت به چاپ رسید و برای استقبال، در فاصله کوتاهی تجدید چاپ شده است.
وی با اشاره به اینکه استاد علیرضا تک دهقان متولد سال 1336 روستای صالحیه از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز است، افزود: این هنرمند از سال 1357 خوشنویسی را نزد استادان غلامرضا خلج و رضا منوری آغاز کرد تا اینکه در سال 1371 موفق به دریافت درجه ممتازی از انجمن خوشنویسان ایران شد.
وی بیان کرد: تک دهقان 2 سال مسئولیت انجمن خوشنویسان شهرستان آبیک استان قزوین را عهده دار
بوده است.
وی اظهار داشت: این استاد خوشنویس افزون برخط نسخ از ثلث نویسان شناخته شده کشور است وهم اکنون با در نظر گرفتن 2 مقوله زیبایی هنری و سهولت خوانایی در حال پی ریزی خط نسخ منحصر به فردی است که تمایزی با نسخه های ایرانی (نیریزی)، عثمانی (یاقوتی یا تُرکی)، بغدادی (عربی)، نسخ قدیم (حجازی) و نسخ هندی دارد.
این پژوهشگر گفت: تک دهقان تاکنون 9 جزء از قرآن کریم را به خط نسخ ابداعی خود کتابت کرده است.
وی افزود: کتابت یک جزء از قرآن کریم به خط نسخ ایرانی برای حرم حضرت ابوالفضل (ع) در سال 1393، گزیده مفاتیح الجنان در 260 صفحه، دعای کمیل، نگارش کتیبه های مسجد فخرایران شهرستان نظرآباد، بقعه امامزاده ابوالحسن مسکین آباد نظرآباد و نمازخانه اداره بهزیستی شهرستان آبیک و چندین پوستر احادیث از دیگر آثار استاد تک دهقان است.
***مروری بر خط نسخ و کاربرد آن بر خوشنویسی قرآن
عسکری بیان داشت: نسخ از خطوط معروف در کشورهای اسلامی است که بیشتر در تحریر قرآن کریم کاربرد دارد.
وی افزود: بیشتر پژوهشگران، ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله بیضاوی شیرازی معروف به ابن مقله (درگذشت 328ق) را تنها واضع خط ثلث بلکه واضع خط نسخ هم دانسته و معتقد هستند که نسخ را ابن مقله از خط ثلث استخراج کرده و نسخ تابع آن است.
این نویسنده با بیان اینکه برخی بر این نظرهستند که نیاز به خوانایی خط، موجب پیدایش خط نسخ شده، گفت: 2 شیوه اصلی خط نسخ عبارتند از شیوه یاقوت مستعصمی که شباهتی به خط ریحان دارد و شیوه میرزا احمد نیریزی خوشنویس قرن دوازدهم هجری قمری که مایه هایی از خط نستعلیق در آن دیده می شود و در ایران متداول بوده است.
وی افزود: قلم نسخ نیریزی، اوج تکامل شیوهای است که آن را نسخ ایرانی می خوانند، این شیوه نه تنها از نسخ متداول در دیگر سرزمین های اسلامی متمایز است، بلکه با شیوه نسخ نویسی پیش از پیدایش این شیوه در ایران نیز تفاوت دارد، قلم او در پدید آمدن خط ابتکاری ایرانیان یعنی نستعلیق تأثیری کارساز داشته است.
عسکری اضافه کرد: از ویژگی های زیبایی شناسانه خط نسخ می توان به خوانایی، ساختار هندسی مناسب، تقسیم متعادل فضای مثبت و منفی و قابلیت سازگاری با انواع ترکیب بندی ها اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: وجه تسمیه نسخ در عصر متأخر یعنی دوره کمالش مربوط به 'نسخی' است که این خط به همراه داشته و تقریباً همه خطوط را تحت الشعاع خود قرار می دهد به طوری که موجب شد کتاب های ادعیه و قرآن مجید بیشتر به آن نوشته شود.
وی ادامه داد: خط نسخ ایرانی از قرن پنجم هجری قمری، دگرگونی هایی یافت و در نتیجه این دگرگونی ها، خط تعلیق پدید آمد.
محمدحسین طالقانی، قربانعلی طالقانی فرزند جعفر، محمدعلی طالقانی فرزند سلیمان، محمدصائب طالقانی، محمداشرف طالقانی فرزند سیف الله، استاد سید حسن میرخانی مشهور به سراج الکتّاب از جمله هنرمندان البرزی خط نسخ هستند که در فاصله زمانی قرن یازدهم هجری قمری تا روزگار ما به فعالیت هنری مشغول بودند.
6156/ 6155
انتهای پیام وی بیان داشت: خوشنویس البرزی این قرآن را در 604 صفحه به همت دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران به چاپ رساند که هدیه ارزشمند ایران به مسلمانان کشورهای شبه قاره هند و شرق آسیا است.
عسکری با بیان اینکه کتابت قرآن به خط هندی پر اِعراب است، اظهار داشت: برای نخستین بار این مصحف شریف به شکل ختم صفحه به آیه، کتابت شده و در مقایسه با نسخه های پیشین، از این جهت بی نظیر است.
وی گفت: آرایه ها و تذهیب این قرآن کریم هم به سبک و سیاق هنری مردمان شبه قاره هند انجام شده و از این جهت، با سلیقه مسلمانان این مناطق سازگار است.
عسکری بیان داشت: در نوبت اول، این قرآن در شمارگان 10هزار نسخه در بیروت به چاپ رسید و برای استقبال، در فاصله کوتاهی تجدید چاپ شده است.
وی با اشاره به اینکه استاد علیرضا تک دهقان متولد سال 1336 روستای صالحیه از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز است، افزود: این هنرمند از سال 1357 خوشنویسی را نزد استادان غلامرضا خلج و رضا منوری آغاز کرد تا اینکه در سال 1371 موفق به دریافت درجه ممتازی از انجمن خوشنویسان ایران شد.
وی بیان کرد: تک دهقان 2 سال مسئولیت انجمن خوشنویسان شهرستان آبیک استان قزوین را عهده دار
بوده است.
وی اظهار داشت: این استاد خوشنویس افزون برخط نسخ از ثلث نویسان شناخته شده کشور است وهم اکنون با در نظر گرفتن 2 مقوله زیبایی هنری و سهولت خوانایی در حال پی ریزی خط نسخ منحصر به فردی است که تمایزی با نسخه های ایرانی (نیریزی)، عثمانی (یاقوتی یا تُرکی)، بغدادی (عربی)، نسخ قدیم (حجازی) و نسخ هندی دارد.
این پژوهشگر گفت: تک دهقان تاکنون 9 جزء از قرآن کریم را به خط نسخ ابداعی خود کتابت کرده است.
وی افزود: کتابت یک جزء از قرآن کریم به خط نسخ ایرانی برای حرم حضرت ابوالفضل (ع) در سال 1393، گزیده مفاتیح الجنان در 260 صفحه، دعای کمیل، نگارش کتیبه های مسجد فخرایران شهرستان نظرآباد، بقعه امامزاده ابوالحسن مسکین آباد نظرآباد و نمازخانه اداره بهزیستی شهرستان آبیک و چندین پوستر احادیث از دیگر آثار استاد تک دهقان است.
***مروری بر خط نسخ و کاربرد آن بر خوشنویسی قرآن
عسکری بیان داشت: نسخ از خطوط معروف در کشورهای اسلامی است که بیشتر در تحریر قرآن کریم کاربرد دارد.
وی افزود: بیشتر پژوهشگران، ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله بیضاوی شیرازی معروف به ابن مقله (درگذشت 328ق) را تنها واضع خط ثلث بلکه واضع خط نسخ هم دانسته و معتقد هستند که نسخ را ابن مقله از خط ثلث استخراج کرده و نسخ تابع آن است.
این نویسنده با بیان اینکه برخی بر این نظرهستند که نیاز به خوانایی خط، موجب پیدایش خط نسخ شده، گفت: 2 شیوه اصلی خط نسخ عبارتند از شیوه یاقوت مستعصمی که شباهتی به خط ریحان دارد و شیوه میرزا احمد نیریزی خوشنویس قرن دوازدهم هجری قمری که مایه هایی از خط نستعلیق در آن دیده می شود و در ایران متداول بوده است.
وی افزود: قلم نسخ نیریزی، اوج تکامل شیوهای است که آن را نسخ ایرانی می خوانند، این شیوه نه تنها از نسخ متداول در دیگر سرزمین های اسلامی متمایز است، بلکه با شیوه نسخ نویسی پیش از پیدایش این شیوه در ایران نیز تفاوت دارد، قلم او در پدید آمدن خط ابتکاری ایرانیان یعنی نستعلیق تأثیری کارساز داشته است.
عسکری اضافه کرد: از ویژگی های زیبایی شناسانه خط نسخ می توان به خوانایی، ساختار هندسی مناسب، تقسیم متعادل فضای مثبت و منفی و قابلیت سازگاری با انواع ترکیب بندی ها اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: وجه تسمیه نسخ در عصر متأخر یعنی دوره کمالش مربوط به 'نسخی' است که این خط به همراه داشته و تقریباً همه خطوط را تحت الشعاع خود قرار می دهد به طوری که موجب شد کتاب های ادعیه و قرآن مجید بیشتر به آن نوشته شود.
وی ادامه داد: خط نسخ ایرانی از قرن پنجم هجری قمری، دگرگونی هایی یافت و در نتیجه این دگرگونی ها، خط تعلیق پدید آمد.
محمدحسین طالقانی، قربانعلی طالقانی فرزند جعفر، محمدعلی طالقانی فرزند سلیمان، محمدصائب طالقانی، محمداشرف طالقانی فرزند سیف الله، استاد سید حسن میرخانی مشهور به سراج الکتّاب از جمله هنرمندان البرزی خط نسخ هستند که در فاصله زمانی قرن یازدهم هجری قمری تا روزگار ما به فعالیت هنری مشغول بودند.
6156/ 6155
کپی شد
