گروه اقتصاد و درآمد: رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با بیان اینکه دولت به تعهدات خود در قبال سازمان تامین اجتماعی عمل نکرده است و امروز چوب عدم تعهد خود را بر سر جامعه کارگری می زند، گفت: این روش، اخلاقا و قانونا درست نیست و اطمینان می دهیم که پنج سال دیگر بر سر همین نقطه ای که اکنون ایستاده ایم، با بحران بیشتری قرار خواهیم گرفت. چرا که سیاستها مبتنی بر خرید زمان است و در راستای حل مشکل نیست.
حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری و قائم مقام خانه کارگر در گفت و گو با جماران، با بیان اینکه دولت تعهدات خود را به سازمان تامین اجتماعی نمی بیند و تصور می کند، مسبب مشکلی که امروز به وجود آمده، قوانین حمایتی است که در حوزه کارگری از سال 1354، شکل گرفته، تصریح کرد: دولت به جزء یکی، دو سال اول، دیگر به تعهدات خود در قبال این صندوق عمل نکرده است. اگر عمل می کرد امروز بدهی های دولت، تبدیل به عامل و سرچشمه مسائل سازمان تامین اجتماعی نبود.
عدم اجرای تعهدات دولت سرچشمه تمام مشکلات سازمان تامین اجتماعی است
وی با تاکید بر اینکه اکنون عدم اجرای تعهدات دولت سرچشمه تمام مشکلات سازمان تامین اجتماعی است، گفت: دولت به تامین اجتماعی بدهکار است و تصور می کنند مربوط به همان 3درصدی است که سال 1354 تصویب شده است. در حالی که اینگونه نیست، بخشی از آنها مربوط به شرایطی است که بعد از انقلاب به سازمان تامین اجتماعی تحمیل شده و دولت در ازای آن به تعهدات خود عمل نکرده و سالهاست که به عنوان بزرگترین بدهکار تامین اجتماعی شناخته می شود.
مرور حجم انبوهی از بدهی های دولت به تامین اجتماعی
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری توضیح داد: وقتی دلایل این وضعیت سازمان تامین اجتماعی را رصد می کنیم، به قوانین تحمیلی که از طرف دولتها بعد از انقلاب شکل گرفته است، برمی خوریم. از جمله اینکه قرار بود دولت سهم کارفرمایی یک میلیون و 300هزار نفر شاغل در کارگاه های زیر پنج نفر را که بنا به خواست خود دولت، زیر حمایت تامین اجتماعی برده بود را پرداخت کند، اما این کار را نکرد و یک ریال هم بابت آنها نداد. این جمعیت از سازمان همه سرویس ها را گرفته و تامین اجتماعی صفر تا صد حمایتها را از آنها انجام داده، اما دولت تعهد خود را در برابر آنها انجام نداده است.
صادقی پرداخت حق بیمه کارگران کارخانه هایی که به اجبار بازنشسته شده اند، را از دیگر مواردی برشمرد که به سازمان تامین اجتماعی تحمیل شده است و یادآورشد: در دهه 70 و 80، شاهد اعتراضات کارگران بودیم و بعد از آن ماده 10 نوسازی صنایع را جهت بهسازی محیط زیست درنظر گرفتند. دولت نه امکان برخورد داشت، چرا که حق با کارگران بود و نه جسارت حل مشکل؛ چون پولی نداشت. بنابراین برای کارگرانی که 25سال سابقه کار دارند، بازنشستگی زودهنگام اعلام کرد و گفت 2سال و نیم را دولت و 2 سال و نیم را سازمان پرداخت خواهد کرد. برای این دو سال و نیم، کارگران کارخانجاتی که بحران داشتند، همه خدمات را می گیرند، اما دولت به تعهداتش عمل نکرده است.
وی ادامه داد: در موردی دیگر، دولت اعلام کرد پرداخت 13.5درصد باقی مانده حق بیمه رانندگان تاکسی، را برعهده می گیرد و تامین اجتماعی رانندگان تاکسی را بیمه کند. سازمان بیمه کرد و همه خدمات را ارائه کرد. اما دولت هیچ پرداختی نداشته است.
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری اضافه کرد: در دولت آقای احمدی نژاد، و ریاست آقای حدادعادل در مجلس، 26 گروه را به سر سفره تامین اجتماعی آوردند. هنرمندان، روحانیون، خادمین مساجد، گروه های صنایع دستی، زنبورداران ، علما و طلاب، بسیجیان و آزادگان را آوردند و اعلام کردند باید پرداخت حق بیمه آنها توسط دولت صورت گیرد اما در ازای آن هیچ پرداختی از طرف دولت صورت نگرفته است.
صادقی عدم پرداخت 7درصد حق بیمه اسیران جنگ ایران و عراق، عدم پرداخت 3درصد مطالبه از دولت از سال 54 در دولت هویدا که در خزانه دولت مانده است، عدم پرداخت حق بیمه 138 هزار نفر از کارمندان دولتی که بیمه پرداز دولت بودند اما توسط دولت به تامین اجتماعی آورده شده اند، عدم پرداخت حق بیمه کارگران و کارمندان شرکتهای دولتی مانند برق منطقه ای و مخابرات و غیره، عدم پرداخت مبلغ خرید کارخانه های سود ده که دولت با قیمت پایین از تامین اجتماعی خریداری کرده است، از جمله کارخانه تولید سانتریفیوژ در کرج، اصفهان و دیگر شهرها و عدم پرداخت هزینه درمان بیماران کرونایی که در بیمارستانهای تامین اجتماعی بستری بودند را از دیگر مواردی عنوان کرد که دولت در ازای آنها به تعهدات خود به سازمان تامین اجتماعی بی توجه بوده است.
وی با بیان اینکه بدهی وزرات بهداشت به تامین اجتماعی در طرح تحول بیمه سلامت پرداخت نشده است، اظهارداشت: آقای ستاری فر 29 بیمارستان را در توافقی از تامین اجتماعی گرفت و به وزارت بهداشت داد. در ازای آن یک ریال، به سازمان ندادند.
قائم مقام خانه کارگر ادامه داد: در زمان جنگ، 3میلیارد از بانک رفاه وام گرفتند و پرداخت نکردند. بیمه کارمندان سازمان هدفمندی یارانه ها که احمدی نژاد ایجاد کرد، هم سر سفره تامین اجتماعی آمد، از تاریخی که این طرح آغاز شده و بعضا افرادی بازنشست شده اند، همه خدمات را گرفته اند، یک ریال بابت کارکنان سازمان هدفمندی یارانه ها به تامین اجتماعی پرداخت نشده است. اینها تنها بخش کوچکی از 67 مورد بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی است.
دولت از پرداخت 850 هزارمیلیارد تومان بدهی به تامین اجتماعی شانه خالی می کند
صادقی در تشریح دیگر بدهی هایی که دولت به سازمان تامین اجتماعی داشته است، افزود: طبق ماده 22 آیین دادرسی، بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی، باید به روز محاسبه شود و سود مرکب به آن تعلق گیرد. طبق محاسبه کارشناسان مستقل بازنشستگی، تا روز نگارش، دولت نزدیک به 850 هزارمیلیارد تومان به تامین اجتماعی و در واقع به کارگران و بازنشستگان بدهکار است و از پرداخت آن شانه خالی می کند.
وی تاکید کرد: با این همه، باید پرسید آیا اینها عامل بدبختی سازمان تامین اجتماعی است یا کارگران و بازنشستگان! در بودجه 1402، به جای پرداخت 200 هزار میلیارد تومان، پرداخت 56هزار میلیارد تومان را تقبل کرده بودند. که البته بعد زیر آن هم زدند و گفتند نمی دهیم!
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری ضمن یادآوری اینکه سازمان تامین اجتماعی، سازمان عمومی غیردولتی است که 93درصد از هزینه این سازمان از طریق حق بیمه کارگران و کارفرمایان تامین می شود، تصریح کرد: اگر چنانچه دولت به تعهدات خود عمل نکند، سقف این سازمان می لرزد و با کسری منابع مواجه می شود و ناچار است استقراض کند. متاسفانه در این شرایط، مدیر عامل فعلی سازمان تامین اجتماعی ، آینده فروشی می کند، پتروشیمی ما را 45هزار میلیارد تومان داد، در حالی که اگر ما همان را اکنون بخواهیم با 450هزارمیلیارد تومان برگردانیم، به ما برنمی گردانند.
صادقی با تاکید بر اینکه اگر دولت بدهی های خود را داده بود برای ما این مشکلات ایجاد نمی شد، افزود: این بدهی ها شامل همه دولتها هم می شود، اما متاسفانه دولت فعلی به جای پرداخت بدهی های خود به تامین اجتماعی که حق الناس است تلاش می کند که این سازمان را با صندوق های دیگر ادغام کند که هم بدهی های خود را لاپوشانی کند و هم با استفاده از منابع تامین اجتماعی و سایر صندوقهایی که وضعیت بهتری دارند، مشکلات خود را حل کند. سراغ افزایش سن و سابقه و گرفتن حق بیمه در قالب مالیات و نادیده گرفتن سود مرکب و مواردی دیگر از این دست می رود؛ بدون اینکه توجه داشته باشد که راه حل مسائل سازمان تامین اجتماعی از مسیری است که یا دولت به تعهدات خود عمل کند یا اینکه صندوق DB ما را هم DC کند.
وی گفت: اگر می خواهد صندوق ما DC شود، باید سهم خود را افزایش دهد. نه اینکه سهم خود را 2 درصد کاهش دهد که سهم کارگر 2 درصد افزایش پیدا کند! بعد هم بگوید من چه دولت خوبی هستم و چه سیاست های خوبی دارم! و خود را هم پشت دستگاه های امنیتی پنهان کند! نه کارگر صدایش درآید و نه بازنشسته بتواند حرفش را بزند و نه اینکه کسی بتواند صدای اعتراضی بلند کند؛ این که نشد! این که ما با این روش، در زمین بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، خوش رقصی کنیم یعنی تامین اجتماعی ایران را نابود می کنیم!
دولت باید خط مقدم حل مشکلات باشد اما جامعه کارگری را در خط اول قرار می دهد
قائم مقام خانه کارگر با بیان اینکه تصور ما این است که ناترازی مالی امروز صندوقها، به ناکارآمدی مدیریت دولت و عدم اجرای تعهداتش برمی گردد، افزود: وقتی وضعیت صندوقهای تامین اجتمای را به نسبت سایر کشورها مقایسه کنید، کشورهایی که در مقایسه با ایران از نظر دارایی صندوقهای بازنشستگی و شاخص های کلان اقتصادی در وضعیت مناسب تری قرار دارند، برای جلوگیری از وقوع بحران، با توجه به تغییرات جمعیتی شان دست به اصلاحات تدریجی در مولفه های بازنشستگی خود می زنند. اما در ایران ، با وجود تغییرات در شاخص های جمعیتی مانند نرخ باروری ، امید زندگی و وضعیت نامساعد دارایی های صندوقها، دولت به جای اینکه خود را در خط اول حل مشکلات قرار دهد، جامعه کارگری را در خط مقدم قرار می دهد که هر چه بدبختی و بحران است به سمت آنها نشانه رود.
اراده جدی برای اصلاح وضع موجود و جلوگیری از بروز بحران وجود ندارد!
افزایش سن بازنشستگی راه حل مساله نیست؛ فقط بحران را عقب می اندازید
صادقی خاطرنشان کرد: اراده جدی برای اصلاح وضعیت موجود و جلوگیری از بروز بحران وجود ندارد. افزایش سن و سابقه بازنشستگی راه حل مساله نیست و در واقع بحران را عقب می اندازد. متاسفانه دولتها با خود می گویند دوره من بگذرد، بعد از من هر کس آمد؛ او بحران را تحمل و حل کند.
وی ادامه داد: آنچه که امروز در حوزه سازمان تامین اجتماعی اتفاق افتاده نشات گرفته از نادیده گرفتن مردم توسط دولت است. دولت خود را می بیند، اما مردم را نمی بیند. معتقد نیست که اساسا باید رضایت مردم را جلب کند و به جای آن، تنها از خود مسئولیت زدایی می کند. تصور دولتمردان این نیست که اگر دوره بعد رای نیاورند مهم نیست و فقط می خواهند همه بار را بر دوش مردم بیندازند.
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، با یادآوری اینکه حدود 17 صندوق بازنشستگی در کشور وجود دارد که مجموعه آنها جمعیتی حدود 25 میلیون و 300 هزار نفر شاغل و بازنشسته اصلی را تحت پوشش خود دارد، افزود: در حال حاضر اکثر این صندوقها قادر به پرداخت حقوق ومزایا نیستند. همه از محل منابع داخلی تغذیه نمی کنند، بلکه از نظر بودجه به دولت وابسته هستند. برای نمونه، میزان اعتبارات دریافتی یکی از این صندوق ها هم از 30 هزار میلیارد تومان در سال 93 مرتبا در حال افزایش بوده و اکنون در سال 1402، 133هزارمیلیارد تومان دریافت می کند. این اعتبار و کمکها از سوی دولت انجام می شود.
صادقی گفت: براساس آخرین آمارهایی که در سال 1401 منتشر شده، حدود 18.2 میلیون نفر مشترک اصلی ما در سازمان تامین اجتماعی است. تقریبا حدود 2میلیون و 515 هزارنفر مشترک در صندوق بازنشستگی کشوری عضویت دارند. 2 میلیون و 300 هزار نفر در صندوق روستاییان و عشایر عضویت دارند. 1.1میلیون نفر مشترک اصلی صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح هستند. براساس آمار سال 96، آخرین آمار دیگر صندوقها نیز حدود 708 هزار نفر تخمین زده شده است. از این صندوقها، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح، بازنشستگی کارکنان فولاد، صندوق وزارت اطلاعات از طریق منابع داخلی شان، حتی قادر به پرداخت حقوق و مزایای داخلی شان نیستند و در بودجه سالیانه به طور مستقیم، مبالغ قابل توجهی به آنها اختصاص پیدا می کند.
وی ادامه داد: تنها تامین اجتماعی است که با بیش از 4 میلیون بازنشسته و مستمری بگیر، بیشترین مشترک را دارد و روی پای خود مانده است و توانسته خود را اداره کند. عامل مشکلات امروزش هم این است که مرتبا بحران را در زمین تامین اجتماعی منتقل کرده اند. از سوی دیگر هم مرتبا تعهدات بیشتری به سازمان تامین اجتماعی تحمیل کرده اند.
هر طرف به اندازه قصورش پاسخگو و جبران کننده باشد
دولت حاضر نیست قصور خود را بپذیرد و بی تقصیران را تنبیه می کند!
صادقی با بیان اینکه باید ساختار اقتصاد را درست کرد و افزایش سن بازنشستگی راه حل این مساله نیست، تاکید کرد: چرا باید مرتب به مردم فشار وارد کنیم. چرا سیاستها و ساختار اقتصادی را اصلاح نمی کنیم! چرا توازنی در حوزه اقتصاد ایجاد نمی کنند که منتج به اشتغال، اشتغال پایدار و بیمه و تعادل در نسبت پشتیبانی صندوق های بازنشستگی شود. آیا مسبب و مقصر این شرایط، کارگران هستند! هر طرف مقصر است، به نسبت قصورش برایش درصد جبران تعیین کنند. هر طرف به اندازه قصورش پاسخگو و جبران کننده باشد. دولت به عنوان مقصر اصلی، خود را مالک اساس و کلیت این سازمان می داند و حاضر نیست قصور خود را بپذیرد، بی تقصیران را تنبیه می کند و خود را از قصور مبرا می داند.
در برخورد با مشکلات تامین اجتماعی؛ تناقض در گفتار، رفتار و تضاد منافع می بینیم
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، با بیان اینکه در برخورد با مشکلات سازمان تامین اجتماعی، شاهد تناقض در گفتار، رفتار و تضاد منافع هستیم، به جماران گفت: دولت به دنبال حل مشکل نیست و تنها می خواهد بحران را عقب انداخته و آن را به زمین دولت های بعدی بیاندازد. در عمل به نظر می آید جناح سیاسی موجود که یک دستی را در دولت و مجلس شکل داده، برای حل مشکل نیامده و بلکه برای به تعویق انداختن مشکل می دوند!
بحران را از جیب مردم مظلوم ایران، تنها برای مدتی به عقب می اندازند
تاوان عملکرد این دولت و مجلس را چند سال بعد می دهیم!
صادقی خاطرنشان کرد: آنها تنها به دنبال این هستند که بحران را از جیب مردم، تنها برای مدتی به عقب اندازند؛ نه اینکه مساله را ریشه ای حل کنند. خواهید دید که تاوان آثار برخی اقداماتی که در این دولت و مجلس انجام شده را سال های بعد مردم مظلوم ایران باید با مایه گذاشتن از جان خود پس بدهند! خصوصا اقشار آسیب پذیر که هیچ امید و پناه و هیچ تشکل قدرتمندی ندارند.
قائم مقام خانه کارگر با بیان اینکه اگر معتقدید امید به زندگی افزایش یافته و باید سن بازنشستگی را بالا ببرید، باید همه جانبه نگاه کنید، بر ضرورت پرداخت بدهی های دولت به سازمان تامین اجتماعی تاکید کرد و گفت: ابتدا این بدهکاری ها را بپردازید تا روشن شود که میزان افزایشی که کارگران برای بازنشستگی باید داشته باشند چقدر است. نمی شود یک طرفه برای خود حکم بدهند. متاسفانه اصلا اعتقادی به مشارکت اجتماعی، گفت و گوی اجتماعی و مشورت گرفتن از شرکای اجتماعی ندارند و تحکمی برخورد می کنند. افزایش سن بازنشستگی، آثار مخربی بر پایداری صندوقهای بازنشستگی دارد. این مساله مورد علاقه گروه های مختلف شغلی نیست و مقاومت نشان می دهند. اینکه در کشور ما مقاومتی صورت نمی گیرد به این دلیل است که خیلی آبرومند هستند و نجیبانه مدارا می کنند.
وی با بیان اینکه لزوما صندوق های DC از صندوق های DB بهتر نبوده است، کمااینکه اکنون صندوقهای دولتی DC هستند، افزود: هر یک از این صندوقها، با توجه به نوع خدمات و تقاضاها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. اما صرف نظر از این تفاوتها، در ایران موضوع سرمایه گذاری این صندوقها همواره مورد توجه مردم و مسئولان بوده است. باید پول دهه 60 را به ما بدهید، ما آن را سرمایه گذاری می کردیم! امروز به جای اینکه آن را بدهید، سود آن را نادیده می گیرید! در حالی که در بیشتر صندوقهای بازنشستگی دنیا، میزان ارزش روز دارایی ها و بازده حاصل از آن به صورت شفاف به مردم گزارش می شود. در کشور ما به دلیل غیربورسی بودن بخش عمده ای از بنگاه های زیرمجموعه صندوقها و تورم دو رقمی که اکنون بر گرده اقتصاد کشور سوار است، ارزش گذاری دارایی ها و محاسبه بازدهی آنها، همواره با چالشهای متعددی روبرو بوده است.
صادقی با تاکید بر اینکه میزان بدهی دولت به صندوق تامین اجتماعی، برای ما مسجل است، اما به طور رسمی اعلام نمی شود و هیچ توافقی هم درباره میزان بدهی وجود ندارد، به خبرنگار جماران گفت: اگر اکنون به مدیرعامل سازمان این میزان بدهی را بپرسید، ممکن است پاسخ دهد که خیر، چنین چیزی نیست! متاسفانه برخی مدیران در اداوار مختلف نسبت به عزل شدنشان نگران هستند و خود را متعهد به دولتی که منصوبشان کرده، می دانند. نه مقید به اینکه این مجموعه باید سرویس بگیرد و سرویس گیری شان باید منتج به رضایتمندی شود و از رضایتمندی آنها، نظام جمهوری اسلامی منفتع شود. برخی مدیران حاضرند نظام را برای خود هزینه کنند و مشکل ما با بعضی مدیران این است!
تفکر حاکم اوایل انقلاب در زمان تصویب قانون کار مقاومت می کرد
وی با بیان اینکه نگاه بعضی دولت ها، اقتدارگرایانه است و تصور می کنند اگر مساله را امنیتی کنند، می توانند چالش ها را پشت سر بگذارند، یادآور شد: این تفکر در ابتدای انقلاب هم از سوی عده ای وجود داشت که به هیچ گونه ای از حقوق کار و کارگر اعتقادی نداشت و معتقد بود کارگر در مدتی که کار می کند، باید خود را در اختیار کارفرما قرار داده و هیچ حقی ندارد! آنها وقتی دولت آن زمان به دنبال تصویب قانون کار در مجلس بود، سال ها مقابل آن می ایستادند و حتی حامیان تصویب قانون کار را کمونیست خطاب می کردند!
متاسفانه اکنون که این تفکر روی کار است؛ اما در عین حال خودش انواع مداخلات را انجام می دهد! در راستای منافع خود همچنان حقوق کارگران را نادیده می گیرد و معتقد است می تواند یک طرفه قانون بازنشستگی را تغییر دهد!
دولت به جای برخورد تحکمی، برای پرداخت بدهی هایش برنامه داشته باشد
صادقی تاکید کرد: راه این نیست، راه عمل به تعهدات است. به جای اینکه تحکمی برخورد کنیم بدهکاری خود را بپذیریم و برای پرداخت آنها برنامه داشته باشیم. با این روش، آرامش ایجاد می شود و مردم به دولت اعتماد می کنند و می گویند یک دولتی این بدهکاری را پذیرفت. اما اینکه منکر اصل موضوع شود، نارضایتی را عمق می دهد. دولت با این رویه، اعتماد جامعه هدف را از خود سلب کرده است.
پرداخت بدهی دولت به تامین اجتماعی در همه برنامه ها آمده، اما دولت بی توجه است
دولت، چوب عدم تعهد خود را بر سر جامعه کارگری می زنند
پنج سال دیگر با بحران بیشتری، بر سر همین نقطه ای که اکنون ایستاده ایم هستیم
قائم مقام خانه کارگر در پایان این گفت و گو، به گزارش مرکز پژوهش های مجلس در دفاع از افزایش سن بازنشستگی اشاره کرد که در آن گفته شده مجلس مسیرهایی برای پرداخت بدهی دولت درنظرگرفته است، به جماران گفت: این مسیرها در همه برنامه ها آورده شده بود. تمام مسیرها را گفته اند اما تاکنون دولتها به آنها عمل نکرده اند. این مساله، در برنامه چهارم، پنجم و ششم بوده است. اگر آنها به برنامه ها عمل می کردند، امروز شاهد مقاومت ما در برابر افزایش سن و سابقه بازنشستگی نبودند. می گفتند ما عمل کردیم و چاره ای نداشته و افزایش سن و سابقه بازنشستگی آخرین راه است. اما آنها به تعهد خود عمل نکردند و امروز چوب عدم تعهد خود را بر سر جامعه کارگری می زنند. این اخلاقا و قانونا درست نیست.
صادقی ادامه داد: اطمینان می دهیم که پنج سال دیگر با بحران بیشتری، بر سر همین نقطه ای که اکنون ایستاده ایم هستیم. چون سیاست موجود، زمان خریدن و دفع الوقت است و نه حل مشکل تا بحران را از مقطعی به مقطع دیگر منتقل کنند. برای افزایش سن بازنشستگی تلاش می کنند، اما هیچ تضمینی برای حل مشکل سازمان تامین اجتماعی نمی دهند.
