گروه اقتصاد و درآمد: عطا بهرامی کارشناس اقتصادی در گفت و گو با جماران، درباره افزایش دو برابری مالیات و کاهش درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده اظهار کرد: وقتی می‌گوییم کشور باید با مالیات بچرخد کاملا طبیعی و منطقی است و همه کشورها نیز همین کار را می‌کنند. مخارج دولت با مالیات تامین می‌شود منتهی باید ببینیم که دولت می‌خواهد با مالیات‌ستانی این کار را انجام بدهد یا خیر؟ مهمترین سوالی که بوجود می آید این است، در کجای اقتصاد ایستاده‌ایم؟ در رونق یا رکود هستیم؟ متاسفانه شواهد نشان می‌دهد که در رونق نیستیم و به صورت بالقوه می‌توانیم باشیم ولی نیستیم.
دخالت دولت باعث تعطیلی شغل ها شد
او با اشاره به اینکه چرا در رونق نیستم پاسخ داد: به این خاطر که دخالت‌های دولت در اقتصاد و در قیمت‌گذاری باعث شده خیلی از شغل‌ها حذف شوند و نتوانند کار کنند. وقتی شما مالیات‌ستانی را بالا می‌برید، آن هم با نظارت بر حساب بانکی وضعیت به این شکل رقم می خورد.
بهرامی تصریح کرد: در گذشته دولت نمی‌توانست مالیات‌ها را دریافت کند. به دلیل اینکه حساب شفاف نبود. طرف 100 میلیارد درآمد داشت و دو میلیون مالیات می‌داد. در حال حاضر می‌خواهید از او 20 میلیارد مالیات دریافت کنید و می‌خواهید این امر را محقق کنید؛ این کار غیراقتصادی به حساب می آید.
این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: در حال حاضر توان این وجود ندارد که چنین مالیاتی پرداخت شود و خیلی از شغل‌ها زیرسایه می‌روند و بخش غیررسمی بازار می‌شود و نمی‌توانند ادامه کار بدهند. از این جهت این طرح به اقتصاد فشار وارد می‌کند که الان وقت این کار نیست. در حال حاضر اقتصادی که ده سال در رکود بوده باید سیاست انبساطی مالی را برقرار کرد نه سیاست انقباضی که متاسفانه دولت چنین کاری را بلد نیست.
دولت باید قیمت حامل های انرژی را تعدیل کند
وی مدعی شد: دولت می‌خواهد اقتصاد را از رکود خارج کند و مالیات را بیشتر کند که با این وضعیت قطعا برعکس می شود. دولت کاری که باید انجام بدهد این است که به جای اینکه مالیات ستانی کند، قیمت حامل‌های انرژی بخش صنعت را تعدیل کند. در حال حاضر دولت به جای 109 میلیارد دلار پولی که بابت گاز باید دریافت کند 5 میلیارد دلار می‌گیرد. این را 15-10 میلیارد بیشتر کند که 500 هزار میلیارد تومان می‌شود که بودجه را متوازن خواهد کرد و کل مشکل خود را حل می کند. به صنعت هم فشار نمی‌آورد و از سود صنعت کم می‌کند که سود غیرمتعارف دارند.
بهرامی اشاره کرد: شرکت‌هایی که رانت انرژی دارند مثل بعضی فولادی ها، پتروشیمی ها و غیره، به جای اینکه 110 میلیارد سود داشته باشند 70 هزار میلیارد سود آنها می‌شود. اتفاقی برای این شرکت ها نمی‌افتد ولی خزانه دولت هم پر می‌شود. در دنیا معمولاً از شرکت‌ها زیاد مالیات نمی‌گیرند و در ایران برعکس است. مالیات شرکت ها 25-20 درصد و مالیات اشخاص 10 درصد است.
دولت فقط 35 میلیارد دلار انرژی را با قیمت مفت و نزدیک صفر به صنعت می فروشد!
این اقتصادان با اشاره به کسری بودجه دولت، به جماران گفت: کسری بودجه یک هیولای ترسناک نیست و در ایران این موضوع را خیلی بزرگ و شلوغ می‌کنیم. همه کشورها گاهی کسری بودجه دارند و این امر عادی بشمار می اید. اینکه بگوییم قطعاً برای سال اینده کسری بودجه داریم، مشخص نیست. دولت اگر پول انرژی را نگیرد هزار مشکل خواهد داشت. ولی بخواهد پول انرژی را بگیرد نه تنها کسری بودجه ندارد بلکه مازاد هم خواهد داشت. ما فقط در صنعت 35 میلیارد دلار انرژی با قیمت مفت و نزدیک به صفر می‌دهیم! کجای دنیا چنین کاری می‌کنند؟
نمی شود بخشی از دارایی دولت را مفت بفروشید و بعد مالیات بگیرید!
او اظهار کرد: اینطور نمی‌شود که بخشی از دارایی دولت را که انرژی است مفت بفروشید و بعد مالیات بگیرید! این تناقض ساختاری و سیاست‌گذارانه بشمار می آید. دولت باید مالیات بگیرد و اقتصاد را شفاف کند. ولی از آن مهم تر این است که سراغ انرژی برود. این شدت انرژی و اسرافی که در کشور وجود دارد باعث می‌شود توان خود را از دست دهیم.
به جای روزی 30 میلیون لیتر، روزی 100 میلیون لیتر بنزین مصرف می کنیم
امسال باید 9 میلیارد دلار نفت بدهیم و بنزین وارد کنیم
بهرامی متذکر شد: امسال باید 9 میلیارد دلار نفت بدهیم و بنزین وارد کنیم که آتش بزنیم. به این شکل دولت حتماً کسری بودجه خواهد داشت. به دلیل اینکه مصرف وحشتناک بالاست. به جای 30-25 میلیون لیتر بنزین در روز با استاندارد دنیا 130 میلیون لیتر مصرف می‌کنیم. لیتری یک دلار در نظر بگیرید روزی 100 میلیون دلار می‌شود. شدت مصرف بسیار بالاست. متاسفانه دولت به این موضوع نزدیک نمی‌شود و از آن تابو ساخته‌اند و به اقتصاد فشار وارد می‌کنند که بدترین کار ممکن و غلط است. متاسفانه این رویکرد رکود را تعمیق می‌بخشد. معتقدم برای اینکه از رکود خارج شویم باید قیمت گذاری را حذف کنیم و دست و پای اقتصاد را باز کنیم و چرخ اقتصاد بهتر بچرخد. همچنین درآمد دولت بیشتر می‌شود. ولی متاسفانه عکس این اتفاق در اقتصاد و دولت می‌افتد.
با سالی 40 تا 50 درصد تورم هنوز هم 18 درصد حقوق ها را افزایش می دهید؟!
این کارشناس در پاسخ به این سوال، پیش نویس بودجه 1403 چقدر به اقتصاد ما نزدیک است، به خبرنگار جماران گفت: هیچ نزدیکی دیده نمی شود. در بحث حقوق‌ها ده سال تورمی داشتیم که حقوق ها را کمتر از آن بالا بردیم. قدرت خرید یک پنجم ده سال پیش است. دولت این را تکرار کرده است و گفته اند باز هم 18 درصد حقوق‌ها را افزایش می‌دهند. شما تورم 50 درصد دارید و سال‌های قبل نیز همین میزان بود. از سال 97 به بعد بالای 40 درصد تورم داریم. هر سال 15-10 درصد حقوق را افزایش می‌دهید که این امر قدرت خرید را کاهش می‌دهد. اینها امر بدیهی و ساده است.
رشد اقتصادی 7 درصدی بودجه 1403 شدنی نیست
بهرامی با اشاره به رشد 7 درصدی اقتصادی که در بودجه 1403 آماده، تصریح کرد: به نظر من شدنی نیست. دولت می گوید خوب نفت فروخته است؛ اگر چنین باشد در این این صورت باید وزارت نفت را موفق‌ترین وزارتخانه دولت بشمار بیاوریم که خوب توانسته بفروشد و تولید و صادارت را زیاد کرده؛ اما در این صورت هم این بی‌کیفیت‌ترین رشد اقتصادی است. چرا که باید پرسید، پس صنعت چقدر رشد کرده است؟ صنعت ساختمان چقدر رشد کرده است؟ خدمات چقدر رشد کرده است؟ اینها شغل‌های خرد است و همه را درگیر می‌کند. از این جهت، آن عدد رشد اقتصادی بدست نمی آید. بنابراین اگر محقق شود هم بخاطر نفت است.
