جمعیت بیش از ۳۶۵ هزار نفری شهرستان کاشان در فاصله نزدیک به ۱۰۰ کیلومتری قم واقع شده و برخی از شهروندان شهرستان ۱۰۳ هزار نفری آران و بیدگل در فاصله نزدیک به ۶ کیلومتری کاشان با قم مراوده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند؛ از این رو پس از شناسایی نخستین موارد مشکوک، شایسته بود اقدامی فوری در اعمال محدودیت‌هایی برای رفت و آمد از دروازه ورودی استان اصفهان به نقاط آلوده صورت می‌گرفت که با تعلل بسیار، این امکان از دست رفت.
این منطقه از ۲ شهرستان تشکیل شد که البته نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت آن را قشر کارگری و دارندگان مدرک تحصیلی دیپلم و زیر دیپلم تشکیل می‌دهند اما همانند کلانشهرها با پدیده حاشیه‌نشینی و حتی اتباع خارجی روبه‌روست؛ از ناجی‌آباد و لتحر کاشان گرفته تا یحیی‌آباد آران و بیدگل.
بسیاری از شهروندان این خطه در قم اشتغال و مراوده دارند و از این رو سرایت آسان و رشد سریع تعداد مبتلایان ویروس کرونا امری چندان غیرمتحمل نبود اما دست‌کم می‌شد با تمهید و توزیع لوازم بهداشتی مورد نیاز از موج اپیدمی پیشگیری کرد.
یکی از شهروندان در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: روزانه به عنوان یک فرهنگی به قم رفت و آمد داریم اما با تاسف پیش از این، هیچ گونه هشداری مبنی بر شیوع چنین بیماری کشنده‌ای داده نشده بود.
محمد نمکی افزود: اگرچه هنوز درمان قطعی وجود ندارد اما با اطلاع‌رسانی به هنگام و چند روز قرنطینه می‌توانستیم بهتر عمل کنیم و دست‌کم از شیوع بیماری تا این اندازه پیشگیری کنیم.
وی تصریح کرد: با تعلل در اطلاع‌رسانی نه تنها بسیاری از شهروندان در قم آلوده شدند، بلکه به نوعی به تسهیل سرایت بیماری به سایر نقاط کشور کمک شد و خدا می‌داند که من مبتلا شده‌ام و چند نفر را ممکن است آلوده کرده باشم.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی کاشان، پیش‌تر بدون ارایه آماری مشخص با اشاره به افزایش موارد بروز بیماری کووید ۱۹، وضعیت این منطقه را در مرحله هشدار اعلام کرد و پس از آن بود که با مصوبه ستاد مقابله با ویروس کرونا، محدودیت‌هایی برای ورود و خروج اعمال و از مردم این منطقه خواسته شد تا از سفر به استان قم تا اطلاع بعدی خودداری کنند.
همچنین نشست‌های عمومی، تجمع‌های ورزشی و آیین‌های مختلف فرهنگی و مذهبی تا اطلاع بعدی ممنوع اعلام شده است اما چنان که دادستان عمومی و انقلاب کاشان روز گذشته اعلام کرد، هنوز عده‌ای از مردم خطر کرونا را جدی نگرفتند.
نقاط مرکزی شهر از جمله بازار همانند روال عادی مشغول به کار است؛ هرچند برخی مغازه‌داران مانند جواد موضوع را درک کرده و از دستکش یکبار مصرف و ماسک استفاده می‌کند اما همه چنین نیستند و بیشتر، ویروس کرونا را به شوخی می‌گیرند و مساله مهم‌تر اینکه برخی برای تهیه و توزیع برخی اقلام و کالاها هنوز به قم مراجعه می‌کنند.
شوخی با تراژدی کرونا تنها به چند مغازه‌دار محدود نشده و یلدا دانش، دختری امروزی با حدود ۳۰ سال سن یکی از شهروندان است که به همراه دوست خود در محدوده چهارراه آیت‌اله کاشانی خندان و خرامان در حال پیاده‌روی است و در پاسخ به ایرنا مبنی بر علت بی‌توجهی به هشدارها مبنی بر خودداری از رفت‌وآمد غیرضروری در سطح شهر می‌گوید: «الکی بزرگش کردن؛ چکار کنیم؟ قرار بر مرگ باشد، می‌میریم؛ بخاطر ترس از مرگ که نمی‌شود زندگی را تعطیل کنیم.»
این شرایط نقاط مرکزی شهر است و در حاشیه‌ها شرایط اسفبارتری حاکم است و به طور تقریبی می‌توان گفت که هیچ یک از شرایط بهداشتی، جز در معدودی موارد که دست دادن و روبوسی کردن کنار گذاشتند، رعایت نمی‌شود؛ در چنین نقاطی آموزش و توزیع اقلام بهداشتی می‌تواند تا حدودی از شیوع بیشتر ویروس جلوگیری کند اما با تاسف ساکنان این نقاط حاشیه‌ای به عنوان ناقلان بالقوه به حال خود رها شدند.
این در حالی است که "نداریم" تنها پاسخ مشترک بیشتر داروخانه‌های منطقه است. تنها یک داروخانه شبانه‌روزی پس از چندین روز، نسبت به توزیع اقلام به صورت محدود اقدام می‌کرد؛ یک بسته دستمال و دستکش به اضافه چهار عدد ماسک که آن هم به چشم برهم زدنی تمام شد و الان تنها نسبت به توزیع یک شیشه الکل سی‌سی با مبلغ ۱۱۰ هزار ریال به ازای هر خریدار ارایه می‌کند.
شهروندی در این زمینه به ایرنا گفت: چندین روز است که با اعلام خبر شیوع کرونا در کاشان، به هر داروخانه‌ای سر می‌زنیم اما دریغ از یک قلم کالای بهداشتی.
زهرا روحی اضافه کرد: بسیاری از مسوولان در رسانه‌ها و فضای مجازی مدام بر رعایت بهداشت فردی تاکید دارند، در حالی که در سطح شهر حتی یک عدد ماسک یکبار مصرف هم یافت نمی‌شود.
وی تصریح کرد: تنها چیز در دسترس مواد شوینده مانند صابون و وایتکس است و بسیاری از شهروندان هم که چندین روز از یک ماسک استفاده می‌کنند؛ چاره دیگری نداریم.
کاشان به عنوان مهم‌ترین کانون جمعیتی، اقتصادی، فرهنگی و هنری شمال استان اصفهان می‌توان گفت از همان روزهای ابتدایی درگیر ماجرا شده بود؛ رشد سریع آمار میزان مبتلایان به خوبی نشانگر این واقعیت است اما مساله اینجاست که نه تنها حاشیه، حتی متن و مرکز نقاط شهری نیز برای رویارویی با این تراژدی هیچ گونه آمادگی خاصی نداشت.
با گذشت حدود ۱۰ روز از اعلام رسمی دانشگاه علوم پزشکی کاشان که شماری از شهروندان مشکوک به ابتلای بیماری کووید ۱۹ در این شهرستان شناسایی شدند، آمار مراجعه مردم برای خرید ماسک، دستکش و ژل ضدعفونی کننده به داروخانه‌ها و مغازه‌های فروش کالاهای بهداشتی روزبه‌روز افزایش یافت و در نهایت امروز این کالاها حتی با قیمت چندبرابری کمیاب شده است.
چنان که از همان هفته گذشته با شنیدن ورود کرونا به کشور، به طور تقریبی همه داروخانه‌های منطقه به ناگاه با سیل جمعیت و سپس کمبود اقلامی مانند ماسک، دستکش، الکل و مواد ضدعفونی روبه‌رو شد.
بسیاری از شهروندان کاشانی هر روز برای خرید ماسک، الکل صنعتی و مواد ضدعفونی به داروخانه‌های این شهر مراجعه می‌کنند اما با شنیدن پاسخ نداریم، ناامید می‌شوند.
شهروندی با اشاره به قول مسوولان از رسانه ملی مبنی بر برطرف شدن مشکل کمبود ماسک در روزهای آینده بیان کرد: برای خرید ماسک به چند داروخانه مراجعه کردم از همه آنها جواب نداریم، شنیدم.
حسین رییسی اضافه کرد: مسوولان بهداشت و درمان برای کاهش و جلوگیری از شیوع این بیماری همواره به مردم توصیه می‌کنند با خودداری از رفت و آمد در سطح شهر، خانه بمانند اما مردم چگونه متوجه شوند که از کجا باید ماسک تهیه کنند.
وی تصریح کرد: از همسایه‌ام شنیدم که ژل ضدعفونی کننده و ماسک در فلان داروخانه توزیع می‌شود اما با مراجعه به آن، متصدی داروخانه گفت که تمام شده است.
شهروندی دیگر با اشاره به اخبار کشف دستکش‌ها و ماسک‌های احتکار شده که از صدا و سیما پخش می‌شود، این پرسش را مطرح که این اقلام در کجا توزیع می‌شود که مردم از آن بی‌خبر و بی‌بهره هستند.
مصطفی مصلحی که خود را فرهنگی بازنشسته معرفی کرد، تاکید داشت: دستگاه‌های نظارتی و تعزیراتی این روزها باید به میدان بیایند و با قطع دست واسطه‌ها اقلام ضروری مانند ضدعفونی کننده‌ها، دستکش و ماسک را در اختیار شهروندان قرار دهند.
متصدیان داروخانه‌ها اما در پاسخ به پرسش ایرنا در مورد توزیع اقلام بهداشتی اظهار داشتند که با هجوم مردم، ماسک و مواد ضدعفونی کننده موجود در داروخانه‌ها و انبارها به فروش رفته است.
مساله مهم دیگر نحوه اطلاع‌رسانی است که با شیوع کرونا از پاسخگویی به رسانه‌ها خودداری می شود و هرگونه اطلاع‌رسانی را به صدا و سیما محدود کردند و آمارها و اطلاعیه‌ها روزانه تنها از طریق فضای مجازی در اختیار خبرنگاران قرار می‌گیرد.
کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اعلام کرده بود، با توجه به نزدیکی کاشان به قم تعداد کل مبتلایانش از مجموع استان اصفهان بیشتر بوده و به نظر می‌آید که آمار آن با یک شیب تند صعودی رو به افزایش است اما با در نظر گرفتن این نکته آمارهای رسمی کاشان و آران‌وبیدگل با شرایط هشداری منطقه همخوانی ندارد.
تمهیدات برای مقابله با موج کرونا
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کاشان اما پیش‌تر از پیش بینی و تمهیدات این دانشگاه از حدود یک‌ماه پیش با شیوع موج کرونا ویروس در چین خبر داد.
محمد حاجی‌جعفری با اشاره به نشست‌های تخصصی و اجرایی در این راستا افزود: این معاونت و مرکز آموزشی درمانی شهید بهشتی نیز تمهیدات مقتضی را اتخاذ و با حساسیت ویژه موضوع را تحت پیگیری قرار دادند.
وی بیان کرد: با اعلام موضوع کرونا در شهر قم در تاریخ ۳۰ بهمن‌ماه، نشست‌های آنی بحران بهداشت و درمان با حضور مسوولان مربوطه شهرستان تشکیل و ضمن آگاهی بخشی، اقدامات جهت پیشگیری و مقابله افزایش یافت.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کاشان تصریح کرد: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده، بیمارستان شهید بهشتی به عنوان مرکز پذیرش و درمان بیماران مشکوک به کرونا انتخاب شده و همکاران بخش‌های اختصاصی به بیماران را از بدو حضور در اورژانس تا بخش‌های ایزوله، بستری عفونی و مراقبت های ویژه را آماده و با برنامه‌ریزی دقیق تاکنون همه بیماران عادی و بدحال را پذیرش و خدمات تخصصی و فوق تخصصی پزشکی و مراقبتی ارایه کردند.
وی با تاکید بر رعایت توصیه‌های بهداشتی از سوی شهروندان اضافه کرد: کرونا را جدی بگیرید اما از آن نترسید، از شرکت در اجتماعات و مراسم‌های مختلف و اماکن شلوغ خودداری کنید و تا اعلام پایان بحران تا جایی که امکان دارد در خانه بمانید.
مدیر بحران و پدافند غیرعامل شهرداری کاشان نیز اظهار داشت: اقدام‌های و تمهیدهای مختلفی برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در حوزه خدمت‌رسانی شهری انجام شده است و با توجه به حجم بالای جابه‌جایی مسافر در این شهر از سوی اتوبوس‌ها، فرآیندهای بهداشتی و ضدعفونی کردن آنها سه نوبت در روز انجام می‌شود.
حمیدرضا صادقی، به ضدعفونی کردن مستمر اتوبوس‌های برون شهری پایانه مسافربری کاشان اشاره کرد و افزود: نظافت و ضدعفونی ایستگاه‌های اتوبوس و توزیع ماسک و دستکش بین رانندگان اتوبس از دیگر اقدام‌ها در راستای جلوگیری از شیوع بیماری کرونای جدید است و مکان‌های تاریخی زیر نظارت نیز تا اطلاع بعدی تعطیل شده است.
وی تاکید کرد: دستورالعمل‌های بهداشتی مرتبط با حوزه مدیریت مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی صادر و تمهیدهای لازم برای تشدید نظارت‌های بهداشتی در میدان میوه و تره‌بار و بازارهای روز و شب اندیشیده شد تا شهروندان بتوانند در بهداشت کامل و امنیت خاطر نسبت به خرید اقلام مورد نیاز خود اقدام کنند.
مدیر بحران و پدافند غیرعامل شهرداری کاشان تصریح کرد: فرایند بهداشتی، شست‌وشو و ضدعفونی مبلمان شهری و تجهیزات پارک‌ها مانند وسایل بازی، بدن‌سازی و نیمکت‌ها به علت استفاده خردسالان، کودکان و خانواده‌ها نیز به طور مستمر در شهرکاشان انجام می‌شود.
وی همکاری شهروندان برای گذر از این شرایط را خواستار شد و تاکید کرد: اقدام‌ها و تمهیدهای پیشگیرانه بدون همکاری و رعایت موازین بهداشتی از سوی مردم نمی‌تواند به معنای واقعی موثر باشد، بنابراین شهروندان باید با عمل به توصیه‌های ارایه شده، روند شکست کامل کرونا را سرعت ببخشند.
صادقی با اشاره به تعطیلی مرکزهای تفریحی و ورزشی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری یادآور شد: همه برنامه‌های فرهنگی هنری، همایش‌های اجتماعی و مسابقه‌های ورزشی نیز که قرار بود در ماه جاری برگزار شود، با توجه به سلامت شهروندان به حالت تعلیق درآمده است.
وی گفت: البته همچنان نگرانی ما اتوبوس‌های بین شهری است که بین قم و تهران رفت و آمد دارند و پلیس راهور باید نسبت به ورود و خروج آنها کنترل و نظارت بیشتری داشته باشد.
از حضور نماینده وزیر تا پیش‌بینی بیمارستان صحرایی
فرماندار ویژه کاشان نیز با اشاره به اقدام‌های ستاد مقابله با بیماری کرونا گفت: آخرین اقدام ستاد در نظر گرفتن یک بیمارستان صحرایی برای این شهرستان بوده است.
علی‌اکبر مرتضایی با اشاره به اجرای آن از سوی سپاه افزود: به احتمال زیاد این بیمارستان در داخل دانشگاه علوم پزشکی (بیمارستان شهید بهشتی) راه‌اندازی می‌شود تا بتواند میزان تخت‌ها و امکانات را افزایش دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که راه‌اندازی بیمارستان برای ارایه خدمات بیشتر است یا اینکه هم‌اکنون نیاز است، تصریح کرد: بیمارستان شهید بهشتی کاشان در زمان حاضر با تخت‌های موجود کافی است اما برای رفاه حال بیشتر افراد مراجعه‌کننده و همچنین برای آسایش، آرامش و همچنین ارایه خدمات بهتر به آنها پیش‌بینی شده است.
فرماندار ویژه کاشان اضافه کرد: به علت نزدیکی این شهرستان با کانون اولیه بحران کرونا، از روزهای نخست تلاش شد تمهیداتی برای آن اندیشیده شود و بلافاصله ستاد پیشگیری از کرونا در منطقه تشکیل شد.
وی تاکید کرد: در تلاش هستیم با آموزش بسیجیان از آنها به عنوان کمک‌کار برای پرستاران بهره‌گیری کنیم و مردم هیچ نگرانی نداشته باشند؛ آنچه که نیاز باشد مانند ژل، ماسک و مواد ضد عفونی کننده تهیه و حتی ۲ دستگاه آبپاش برای گندزدایی شهر نیز پیش‌بینی شده است که فردا کار را آغاز خواهند کرد.
مرتضایی بیان کرد: این شهرستان در محور شمال- جنوب کشور قرار گرفته است که به خودروها به ویژه اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌هایی که وارد شهرستان می‌شوند، توصیه شده در قم توقف نکنند و اگر مسافری جابه‌جا می‌کنند، بازدید به عمل می‌آید.
وی اظهار داشت: با هدف کاهش این بیماری با وجودی که ساعت‌های کار اداره‌ها کاهش یافت، به مدیران توصیه شد تا نشست‌ها به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شود و تنها اعضای ستاد مقابله با کرونا برای نشست در مقر دانشگاه علوم پزشکی گردهم می‌آیند و بقیه نشست‌ها را به حداقل رساندیم.
مرتضایی با تاکید بر خودداری از رفت‌وآمدهای غیرضرور در سطح شهر ابراز امیدواری کرد، با آغاز فصل زودرس گرما در شهرستان‌های کاشان و آران‌وبیدگل شاهد کاهش این بیماری در منطقه باشیم.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان اما در آخرین اظهارات خود یکشنبه‌شب در گفت‌وگوی زنده با اخبار ساعت ۲۰ سیمای مرکز اصفهان از حضور نماینده ویژه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کاشان به منظور مقابله با ویروس کرونا خبر داد.
سید علیرضا مروجی افزود: با توجه به هشدارهایی که در مورد بیماری کرونا در منطقه کاشان داده شده است، نگرانی ما جدی گرفته نشدن این بیماری از سوی مردم است؛ یعنی همچنان مسافرت به شهرهای پرخطر مانند قم ادامه دارد و تجمع در برخی مکان‌های عمومی در منطقه را شاهد هستیم.
وی با اشاره به اینکه برای پیشگیری بیماری کووید ۱۹ آموزش‌های شدیدی آغاز شده است، از مردم خواست رعایت بهداشت تنفسی و دست را جدی بگیرند.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی کاشان اظهار داشت: همکاران ما در صف مقدم در حال مبارزه با این بیماری هستند و همه امکانات آماده و از نیروهای نظامی، انتظامی، ارتش و سپاه درخواست کمک شده است.
مروجی اضافه کرد: درخواست بیمارستان صحرایی برای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فرستاده شد و وسایل جدید و امکانات حفاظت فردی به صورت مرتب در حال پیگیری است.
وی با اشاره به اینکه کمبود نیرو طاقت‌فرسا شده است، بیان کرد: درخواست نیرو و همکارانی که بتوانند در این زمینه به ما کمک کنند از جمله پزشک، پرستار، نیروهای خدماتی و رشته‌های تخصصی مختلف نیز ارایه شده است.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی کاشان همچنین هماهنگی بسیار خوب بین‌بخشی در کاشان و آران‌وبیدگل به ویژه حمایت فرمانداران ۲ شهرستان و نماینده مردم در مجلس برای مبارزه با بیماری کرونا را ستود و افزود: با وجود همه این اقدام‌ها تا وقتی حضور بیش از حد و غیرضروری مردم در مکان‌های عمومی و انتقال ویروس در جامعه تداوم داشته باشد، ما نمی‌توانیم شاهد کاهش این بیماری در منطقه باشیم.
با احتساب آمار کاشان و آران‌وبیدگل، در مجموع در استان اصفهان تاکنون ۴۰ بیمار مبتلا به کرونا شناسایی شدند که نزدیک به چهار درصد از کل بیماران شناسایی شده در کشور را در برمی‌گیرد.
بیماری کرونا ۲۰۱۹ (COVID-۱۹) نخستین‌بار در ووهان چین شناسایی شد و تاکنون به بیش از ۵۰ کشور سرایت کرده و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق العاده اعلام کند.
این بیماری قابل پیشگیری است و به‌راحتی با مشارکت شهروندان و این راهکارهای ساده مانند شست و شوی مکرر دست‌ها با صابون، استفاده از ماسک و تعویض به هنگام آن، مصرف مایعات گرم، دست ندادن و روبوسی نکردن با دیگران، خودداری از تماس دست با چشم‌ها، بینی و دهان، حفظ فاصله یک و نیم متری با افراد بیمار و ماندن بیماران در خانه می‌توان از میزان شیوع و ابتلای ویروس کرونا جلوگیری کرد.
