این ها بخش هایی از سخنان یک اکولوژیست است که می گوید کلمه رودخانه یعنی رود هم برای خود خانه ای دارد و زمانی که ما انسان ها به خانه و حریم او دست اندازی و دست درازی کنیم طبیعی است که خانه اش را خراب کرده ایم. همین می شود که خانه رود که خراب شد، رودخانه هم در یک واکنش طبیعی خانه ما را خراب می کند.
همین طبیعت شناس در اظهار نظری دیگر به موضوعی بسیار مهمتر اشاره کرده است. اینکه در سیل اخیر استان های مختلف کشور، شاهد همراه شدن آب و سیلاب با گل و لای فراوان هستیم بسیار غم انگیز و نگران کننده است؛ چرا که سیلاب با نیروی جنبشی بالای خود علاوه بر از بردن و تخریب خیلی از خانه ها و تاسیسات و زیرساخت ها، خاک حاصلخیز که مهمترین نیاز زمین، طبیعت و انسان است را از بین می برد و نابود می کند.
مصداق این دو مورد اشاره شده هم شهرستان پلدختر استان لرستان است که دیدیم روخانه میانی شهر، پس از خروش و طغیانی بی سابقه، حریم تصرف شده اش را باز ستاند و آب و گل و لای ناشی از سیلاب را تا کنج اتاق ها و آشپزخانه های مردم رساند.
این موضوع زمانی غم انگیزتر هم می شود که بدانیم میزان مجموع فرسایش خاک در دنیا 26 میلیارد‌تن است و سهم کشورمان از آن در حدود 2 میلیارد تن برآورد شده است. براساس همین آمار، ایران، رتبه نخست فرسایش خاک در جهان را به خود اختصاص داده است.
رتبه ای که حالا با وجود خرابی ها و پیش روندگی سیل های اخیر، دست نیافتنی تر هم شده است!
یک کارشناس محیط‌ زیست در همین رابطه می گوید: کم شدن پوشش گیاهی، مهم‌ترین عامل وقوع سیل در کشور است.
پوشش گیاهی مناسب غنی نفوذ 50 درصد از آب به داخل خاک می‌شود و نفوذ آب در خاک، سفره‌های زیرزمینی را تقویت می‌کند و فرسایش خاک را کاهش می ‌دهد.
رعایت نکردن تقویم کوچ بهاره و پاییزه، بویژه در یک دهه اخیر و چرای دام مازاد و بی رویه در همین سمیرم اصفهان که ییلاق اصلی عشایر قشقایی کشورمان محسوب می شود، علاوه بر خسارت های جبران ناپذیر به مراتع تنها در بخش جنوبی این شهرستان، دشتی به پهنای کویر در دل کوهستان بنام «آلاجابایر» ایجادکرده است که نابودی و نیستی از رنگ تیره و بدون پوشش گیاهی خاک هایش هویداست.
دکتر غلامرضا براتی اقلیم شناس در جایی گفته است: بارندگی اگر بر بستری فرود بیاید که دست نخورده نباشد، باعث فعال‌ شدن چشمه‌ ها، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و بالابردن کشاورزی و توسعه می‌شود؛ اما وقتی بسترها تخریب شد، ثمره آن وقوع سیل‌های شدید است.
سیلابی که بلای طبیعی نیست و بلای انسانی است و بدترین دست آورد تلخش(منهای تخریب پل ها، باغ ها،خانه ها، تأسیسات آب و برق و ...) شستن و بردن و نابود کردن خاک غنی و حاصلخیز است؛ در همین رودخانه ماربُر و خِرسان در جنوب سمیرم به حدی رنگ و روی خاک آگین دارد که گویا بیش از آنکه زیر دست را سیلاب ببرد، خاک و گل و لای خواهد برد.
بدانیم مشکل و آسیب را خودمان به وجود آورده‌ایم؛ راهکار مقابله با مشکل هم این است که با تکنولوژی‌های جدید باید مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیل را شناسایی و آمایش کنیم و برای آن برنامه ‌ریزی داشته باشیم.
منطقه سمیرم کوهستانی و شیب دار است و سیل آسیب چندانی به آن نمی زند مگر خانه ها و جاهایی که رودخانه ای طغیان کند یا خانه ای در بافت فرسوده با نفوذ آب به دیواره هایش تخریب شود اما شهرستان شهرضا در 70 کیلومتری شمال همین سمیرم شیب چندانی ندارد و طبیعی است که اگر بارش های زیاد در آن منطقه روی دهد آب همه زندگی مردم را فرا خواهد گرفت.
بنابراین در شرایط کنونی مهم‌ترین کار پیشگیری است، چراکه ما در ایران باز هم سیل‌ و خشک‌سالی‌ و ترسالی خواهیم داشت پس «آماده باشیم».
آمادگی همه جانبه با مدیرانی سفارش ناپذیر و قوانینی البته سخت گیرانه تر، در بخش منابع طبیعی و محیط زیست.
گزارش از محمود افشاری
6022/ 7147
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.