موزه آذربایجان با قدمتی بیش از نیم قرن همچون صندوقچه اسرار، تاریخ و فرهنگ کشور را از دیر باز در قلب خود به امانت نگه داشته است.
این محل در نزدیکی مسجد کبود گذرگاه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است. کمتر کسی را می‌توان یافت که از این موزه برای شناخت بهتر تاریخ کشور بازدید نکند چرا که تقابل فرهنگ و تاریخ دیرینه کشور در قاب چشمان بازدیدکنندگان جای می‌گیرد.
به بهانه سالروز افتتاح موزه آذربایجان تبریز درسی‌ام فروردین سال 1338 پای صحبت‌های رئیس امور موزه‌های آذربایجان‌شرقی نشستیم.
مهدی بزاز دستفروش در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه آذربایجان‌شرقی، با اشاره به افتتاح "موزه آذربایجان" در 30 فروردین سال 1338 تاکید کرد: این موزه در محل " هنرستان دختران تبریز "، پس از آماده‌سازی عکس‌هایی از رویداد‌های انقلاب مشروطه و هم‌چنین دریافت برخی آثار از موزه ایران باستان ایران در قالب چندین غرفه در سالن ها و کلاس‌های هنرستان شروع به کار کرد. وی ادامه داد: هنرستان دختران تبریز در ابتدای خیابان طالقانی فعلی قرار داشت که در سال‌های بعدی ساختمان این هنرستان به " دبیرستان نجات تبریز " اختصاص یافت. وی زنده یاد سید جمال ترابی طباطبائی را اولین مدیر عهده دار ریاست موزه آذربایجان عنوان کرد و گفت: موزه در قالب سه غرفه یا بخش مجزا همچون بخش باستان شناسی، مشروطیت و مردم شناسی تشکیل شده بود که در سال 1341 به محل فعلی واقع در نزدیکی مسجد کبود تبریز منتقل شد. بزاز دستفروش در بخش از سخنان خود برگزاری نمایشگاه سکه‌های تاریخی مکشوفه از شهر تبریز را از جمله اولین اقدام موثر در جهت ایجاد موزه در تبریز دانست و افزود: این نمایشگاه در سال‌های 1306 و 1307 هجری شمسی در محل سابق کتابخانه تربیت تبریز برگزار شد و زمینه را برای تاسیس نخستین موزه تبریز در سیزدهم تیر ماه سال 1328 در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز فراهم کرد. وی با اشاره به روند شکل‌گیری موزه آذربایجان، خاطر نشان کرد: انجمنی در محل اداره فرهنگ آذربایجان در سال 1335 توسط علی دهقان، مدیرکل وقت فرهنگ آذربایجان‌شرقی تشکیل شد که موضوع ایجاد موزه را با جدیت تمام پیگیری می‌کرد. وی مکان‌یابی مناسب برای احداث ساختمان موزه، جمع آوری اشیاء تاریخی، تصمیم گیری در خصوص محتوای موزه و تامین بخشی از هزینه‌های احداث ساختمان موزه و بطور کلی پیگیری روند تشکیل موزه آذربایجان فعلی را ازجمله اقدامات این انجمن عنوان کرد. بزاز دستفروش ادامه داد: پس از اختصاص زمین مورد نظر برای احداث موزه در جنب مسجد کبود تبریز، براساس طرح آندره گدار (معمار و باستان شناس فرانسوی) و نقشه ترسیمی زنده یاد اسماعیل دیباج (رئیس وقت اداره هنرهای زیبای آذربایجان)، عملیات ساختمانی موزه آذربایجان آغاز شد. وی افزود: به درخواست علی دهقان و به کمک شادروان سید محمد تقی مصطفوی (رئیس وقت باستان شناسی کشور) تعداد 202 قطعه از اشیای تاریخی موزه ایران باستان به تبریز منتقل و در دوازدهم مرداد 1336 نمایشگاهی از این مجموعه و نیز اشیاء اهدایی مردم در محل تالار فوقانی کتابخانه ملی تبریز برگزار شد که زمینه را برای پایه گذاری موزه آذربایجان فراهم کرد. رئیس امور موزه‌های استان با تاکید بر اینکه تا اوایل سال 1338 همزمان با عملیات اجرایی ساختمان ، آثار موزه در حال جمع آوری بود، گفت: در این روزها موزه آذربایجان مشغول جمع آوری آثار و مطالعه در مورد انتخاب محل مناسبی برای افتتاح بود و اشیاء موزه همچنان در ساختمان کتابخانه ملی تبریز نگهداری می‌شد. وی موزه آذربایجان را از مهم‌ترین موزه‌های کشور پس از موزه ملی ایران دانست که آثار مربوط به هزاره‌های پیشین تا دوره اسلامی را هم اکنون در سه تالار باستان شناسی و دوره قبل از اسلام، دوران اسلامی، سکه و مهر و نیز نمایشگاه آثار هنری معاصر نگهداری می‌کند. سازنده درب و سقف موزه آذربایجان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص روند ساخت درب موزه آذربایجان تاکید کرد: سال 52 مسئولیت تعویض درب فلزی موزه آذربایجان به من واگذار شد. در این هنگام همزمان با عملیات ساخت و ساز سد لتیان تهران، درخت بریده شده 500 ساله گردو را مشاهده کردم که به دلیل سنگینی وزن، بر روی زمین مانده بود. پس از توافق با صاحبان زمین، درخت بریده شده را خریداری و با چهار جرثقیل به تهران منتقل کردم. محمد دارابی افزود: پس از بررسی و اندازه‌گیری چوب، قطعات برش داده شده و به تبریز فرستاده شد. برای جلوگیری از خمیدگی و گچ شدن چوب، آن را به مدت دو سال در تبریز نگهداری کردم تا با شرایط آب و هوایی تبریز مطابقت پیدا کند. وی با بیان اینکه همزمان با ساخت درب اصلی، سقف کاذب سالن موزه را نیز بنده کار کردم، بیان کرد: از ویژگی بارز این سقف کاذب می‌توان به استحکام و شیوه نصب آن به صورت کشویی اشاره کرد که می‌تواند حرکات و لرزش ساختمان را مهار کند. استحکام سقف تا حدی است که در موقع نظافت، افراد می‌توانند بر روی آن‌ها به راحتی راه بروند. دارابی در خصوص دیگر ویژگی های سقف این موزه، اظهار کرد: موقع ورود از درب اصلی به سالن، خطوط عمودی و بلند این سقف بازدیدکننده را به حرکت رو به جلو وادار و پویایی ترغیب می‌کند. وی به ارزش والای درب موزه به عنوان دروازه‌ای برای ورود و سیر در تاریخ تاکید کرد و افزود: موزه اصالت و فرهنگ جامعه را نشان می دهد. افراد و سلسله‌ها درگذرند ولی آثار آنان همچنان در موزه حفظ می‌شوند. نابودکردن یک موزه برابر با نابود کردن یک جامعه و تاریخ چندین هزارساله آن است. موزه کشور من یعنی خانواده من و همه باید به این موضوع توجه کافی داشته باشند.
انتهای پیام
کپی شد
