صنایع دستی در ایران سابقه تاریخی دارد و قدمت آن با بیش از 6 هزار سال پیش از میلاد مسیح به عصر حجر میانه می رسد.
در استان یزد اکنون سه هزار هنرمند در 40 رشته صنایع دستی فعالیت می کنند.
ترمه سوغات فاخر و دست بافته ای که اکنون صنعتی شده، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است و به عنوان تحفته ای از شهر میراث جهانی یزد به نقاط مختلف ایران و جهان برده می شود.
اوج ترمه بافی در دوره شاه عباس صفوی و همزمان با رونق نساجی در این دوره بود، طوری که هنرمندان سراسر کشور در کارگاه سلطنتی در اصفهان گردهم می آمدند و غیاث الدین نقشبند یزدی به عنوان مسئول این کارگاه افزون 600 نفر هنرمند را آموزش داد.
پیشه اکثر هنرمندان یزد در گذشته بافندگی بود و کارگاه های ترمه به عنوان دست بافته فاخر در اکثر محلات قدیمی این استان وجود داشت و اغلب در هر کارگاه 2 هنرمند با کمک یکدیگر به بافت ترمه مشغول بودند.
پس از سالها فعالیت هنرمندان بافنده در یزد، ابتدا زری بافی و سپس ترمه بافی سنتی در این استان منسوخ شد که البته زری بافی چندی پیش با کمک کارشناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری احیاء شده و هشت نفر در مرکز تخصصی نساجی استان واقع در خانه باقی آموزش دیده اند.
توجه به سرعت در بافت و ماشینی شدن دستگاه های ترمه بافی، این هنر صنعت را از حالت سنتی و دستباف به صنعتی تبدیل کرد که این موضوع به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد ضربه ای مهلک بر این هنر صنعت وارد کرد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی یزد می گوید: ترمه بافی به شیوه کنونی و صنعتی شده از حدود پنج دهه قبل در یزد آغاز شد و با توجه به پشینه تاریخی در صنعت نساجی، در سال های گذشته برخی دستگاه ها در این بخش از جمله احرامی، زری و ترمه بازسازی و کارگاه های زیادی در بخش کاربافی و شابافی در استان ایجاد شد.
محمدرضا دهقان مهرجردی افزود: بیش از 700 نفر در این زمینه ها آموزش دیدند که اغلب آنها جذب بازار کار شدند.
وی با بیان اینکه ترمه اکنون به عنوان صنعت در استان مطرح است ، اظهار کرد: البته با توجه به اینکه ترمه به عنوان سوغات فاخر یزد مطرح است حمایت خود را از این صنعت برای حضور در نمایشگاه ها انجام می دهیم.
وی بیان کرد: پارچه سنتی و هنرمندان از این پارچه به عنوان زیرکار رشته رو دوزی های سنتی از جمله سرمه دوزی و ملیله دوزی استفاده می کنند.
وی افزود: در صدد احیای چند کارگاه ترمه بافی به خصوص در محور گردشگری هستیم و بر این اساس چند کارگاه مرمت شده ، اما رسیدن به این مهم نیازمند صرف هزینه های بیشتر است.
وی ادامه داد: در صورتی که دولت به این نتیجه برسد، احیای کارگاه های سنتی سبب رشد شمار گردشگران می شود به طور حتم از این موضوع حمایت می کند و بودجه مناسبی به آن اختصاص می دهد.
ترمه پارچه ای با تار ابریشمی و پود نخ، پشم، کرک الوان و ابریشم است و بافت ترمه در گذشته با انگشت انجام می شد و از این رو به انگشت باف نیز شهرت داشت اما بعدها این کار به صورت نیمه دستی انجام شد و برای بافت آن از دستگاه های مخصوصی استفاده می کردند.
بته و جقه، طرح شاه عباسی و شاخ گوزنی طرح های رایج مورد استفاده در ترمه ها با انواع مختلفی از جمله شال بندی، شال چارقدی، شال راه راه، شال اتابکی، شال محرمات، شال رضای، شال کشمیری و شال یزدی است.
استان یزد با یک میلیون و 138 هزار نفر جمعیت، یکهزار و 720 اثر تاریخی و فرهنگی ثبت ملی دارد.
با توجه به غنای یزد از لحاظ بناهای تاریخی، فرهنگی تاکنون پنج اثر شامل بافت تاریخی یزد، باغ های دولت آباد یزد و پهلوان پور مهریز و قنات های زارچ و حسن آباد در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
یزد نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان است و در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران، مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است.
یزد با عناوینی همچون شهر بادگیرها، دارالعباده، حسینیه ایران، دوچرخه ها، شیرینی، قنات، قنوت و قناعت و آفتاب شناخته می شود.
7532 / 2047/
@irnayazdd
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.