قلعه تاریخی شیخ جنید یزد در معرض تخریب "توران پشت" بنایی فراموش شده

قله تاریخی 900 ساله شیخ جنبید در روستای توران پشت در استان یزد با قدمتی 900 ساله به دلیل بی توجهی‌ها در معرض آسیب جدی قرار دارد.

به گزارش ایلنا، اگر بنایی نهصد ساله در یک منطقه دیگر یا کشور دیگر بود شاید سمبل و نماد گردشگری آن منطقه می‌شد، اما واقعیت این است در استان یزد به دلیل گستردگی زیاد آثار و بناهای تاریخی، این بنای 900 ساله کمتر به چشم می‌آید و زین سبب، مورد بی مهری نهادهای مسئول قرار گرفته است.

اخیرا فیلمی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که از حال و روز نامناسب این قلعه‌حکایت دارد. این بنا در روستای توران پشت از توابع شهرستان تفت واقع شده است. گنبدی که دارای برجی هشت ضلعی و سنگی است که از سنگ‌های ساده نماسازی شده و از لحاظ شیوه و سبک معماری عهد سلجوقی نمونه قابل ملاحظه به شمار می رود.

در بالای محراب آن کتیبه ای آجری به خط کوفی موجود است که در سال 1315 به موزه ایران باستان منتقل شده است. بر اساس مضمون این کتیبه این محل آرامگاه ابن ابی طاهر بوده و به دستور فرزندش در سال 543 ه. ق ساخته شده است.  

این مقبره برجی 8 ضلعی است که بین اهالی به مقبره شیخ جنید معروف است و در روستای توران پشت در قبرستان بزرگی، که در بالای تپه ای قرار گرفته، بنا شده است. این روستا از شهر یزد 72 کیلومتر فاصله دارد.

در تواریخ یزد نامگذاری این آبادی به توران دخت ساسانی نسبت داده شده است. مؤلف «جامع مفید» در همین زمینه ذیل عبارت «سلطنت توران دخت» گوید که او عاملی بر یزد فرستاد و دیهی در قهستان بنام «توران گرد» بنیاد نهاد که اکنون به «توران پشت» مشهور است.  

در فیلم مذکور، انبوه یادگاری نویسی‌ها و همچنین عدم مناسب سازی محیط و حفاظت کافی از بنا به چشم می آید. جالب آنکه این مقبرة برجی نزدیک به 15 متر ارتفاع دارد از سنگ‌های شکسته که به سنگ بادبر معروف است ساخته شده است.  در ساختمان بنا سنگ‌ها بوسیله ملات سختی که احتمال می رود مخلوطی از گچ، خاکستر و ماسه باشد روی هم قرار گرفته اند.

در قبرستان جنب این قلعه نیز در گذشته سنگ قبرهای قدیمی زیادی به چشم می خورد که یا توسط اهالی مورد حفاظت قرار می‌گیرد یا متاسفانه به سرقت رفته است. به هرحال به نظر می رسد این قلعه که خود می‌تواند مرجع و هدف گردشگری در منطقه باشد به دلیل رهاشدن توسط نهادهای متولی رو به ویرانی است.