ایل بهمئی از دیرباز خاستگاه سنت های اجتماعی فراوانی بوده که اجرای این آئین ها با کمترین امکانات، بهترین تفریح های سالم را برای آحاد جامعه رقم می زد.
در ایل بهمئی که از ایلات ریشه دار قوم بزرگ لر است، در گذشته های نه چندان دور در جشن ها و مراسم خود با اجرای آئین ترکه بازی(چوب بازی) ساعت ها به شادی و پایکوبی و تفریح سالم رداخته می شد.
برای اجرای این بازی مفرح و گروهی، داوطلبان به دو گروه تقسیم می شوند و هر گروه یک نفر به عنوان داوطلب به میدان می فرستد، میدان بازی هم ابعاد خاصی ندارد و در حداقل فضای مسطح امکان اجرای آن وجود دارد.
افراد داوطلب برای اجرای بازی از دو قطعه چوب با قطر متفاوت استفاده می کنند؛ معمولا چوب قطور تر و دراز تر بعنوان تکیه گاه برای دفاع(چوب) و چوب باریکتر و کوتاه تر(ترکه) برای حمله مورد استفاده قرار می گیرد.
بازی با نواخته شدن موسیقی محلی ساز و دهل آغاز می شود که بلافاصله بازیکنان چوب را در دستان و بالای سرخود گرفته و با چرخش آن، هنرنمایی می کنند و تماشاگران دو گروه هر کدام بازیکن تیم خود را تشویق می کند.
بازیکنان همزمان در طول بازی اقدام به رجزخوانی خاصی کرده تا طرف مقابل را از نظر روحی تضعیف کنند ، چرا که قرار است یک نفر به دیگری با چوبِ ترکه حمله کند و نفر مقابل که چوب تکیه گاه(چوب) را در اختیار دارد، باید بتواند با تمام توان از خود دفاع کند.
در گرماگرم بازی، فرد ترکه به دست، ترکه را با تکنیک های تجربی قبل و خلاقیت های فردی به حوالی زانو تا نوک پای فردِ چوب به دست روانه می کند و فرد مقابل هم تمام تلاش خود را می کند تا ترکه حریف را با کمک چوب از خود دفع کند.
همزمان با رها شدن ترکه، صدای کِل زنان از میان تماشاگران مشخص می کند که کدامیک توانست شایستگی خود را در اجتماع بروز دهد.
فرد ترکه به دست در نوبت خود تنها حق زدن یک ترکه به حریف دارد و اگر ترکه به خطا رود هم نوبت به دیگری می رسد.
بعد از این مرحله از بازی، بازیگران چوب و ترکه را عوض می کنند تا نوبت ترکه زدن نفر قبل هم فراهم شود، در این لحظه معمولا یک نفر از جمع داوطلب می شود تا چوب را از بازیکن حاضر در میدان بگیرد، این اقدام داوطلبانه باعث می شود تا شور و صمیمیت حاضر در جمع، به کینه و کدورت احتمالی ناشی از ضربات ترکه تبدیل نشود.
اجرای این بازی در ایل بهمئی گاهی تا ساعت ها هم طول می کشد و در این میان کبودی های زیادی بر اثر ضربات ترکه بر روی پای عده ای می ماند اما صفا و صمیمیت ایلی این جوانان را مشتاق تر و ورزیده تر می کند.
ترکه بازها و چوب بازهای مشهوری در ایل بهمئی وجود دارد که هنوز هم در آرزوی برگزاری جشن و مراسم شاد هستند تا هنر خود را به نمایش بگذارند اما این روزها در عروسی های ایل ما(به جز در مناطق عشایری) آئین های سنتی رنگ باخت و ارکسترها به صورت گسترده در حال لگد مال کردن این سنت های نیکو هستند.
با توجه به اینکه بازی مفرح ترکه بازی می تواند منجر به ایجاد دور همی های سالم شود، لازم است مسئولان به خصوص در حوزه ورزش های بومی،این سنت را احیا و ترویج دهند.
بزرگان و معتمدین ایل بهمئی هم باید در کنار مسئولان احساس وظیفه کنند و با تشکیل سازمان های مردم نهاد و درخواست از مسئولان(میراث فرهنگی،فرهنگ و ارشاد اسلامی)، نسبت به احیا و ترویج این سنت نیکو و دیگر آئین های سالم ایلی اقدام کنند.
7531/1662
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.