در بسیاری از کشورهای جهان بویژه اقلیم های خشک و نیمه خشک، مراحل کاشت و داشت بیشتر محصول های کشاورزی تغییر کرده است اما این روند در کشور ما بویژه استان کردستان که بخش زیادی از مزارع آن به صورت دیم کشت می شود، بسیار کند و حرکت لاک پشتی دارد.
استان کردستان دارای یک میلیون و 220 هزار هکتار اراضی کشاورزی شامل 896 هزار و 235 هکتار اراضی دیم ( 88 درصد) و 121 هزار اراضی آبی (12 درصد) است.
هر چند پایین بودن سرانه اراضی آبی کردستان بسیار پایین تر از میانگین کشوری بوده اما با این وجود هم 27 درصد ارزش افزوده و 30 درصد اشتغال استان مربوط به بخش کشاورزی است.
این پتانسیل خوب کردستان در بخش کشاورزی و وجود منابع آبی (12 سد در حال بهره برداری، 17 رودخانه دائمی و 24 رودخانه فصلی با حجم منابع آب سطحی 4.3 میلیارد مترمکعب) دیگر نیازمند تغییر رفتار بهره برداران این بخش بود و لازم است در بحث آبیاری به جای روش های غرقابی و بارانی، دارای هدر رفت زیاد آب به روش های نوین آبیاری موضعی تغییر پیدا کند.
در روش های کنونی (غرقابی و بارانی) تمام سطح مزرعه به صورت یکسان آبیاری می شود اما در روش موضعی با کشیدن نوارهای مخصوصی (نوار تیب) آب تنها به سمت ریشه و اطراف محصول هدایت می شود.
این روش آبیاری در محصول های مانند چغندرقند، سیب زمینی و توت فرنگی که نیاز به آب بیشتری دارند می تواند بسیار مفید و موثر باشد.
این موضوع که کردستان دارای منابع آبی غنی و بارش های سالانه 540 میلی متر (2 برابر میانگین کشوری) است این امر نباید باعث غفلت کشاورزان استان از مساله دسترسی به روش های نوین آبیاری شود.
حال که مسئولان استان کردستان عزم خود را جزم کرده اند که سهم بیشتری از منابع آبی استان را به بخش کشاورزی اختصاص دهند و سطح اراضی آبی را به بیش از 350 هزار هکتار برسانند از هم اکنون برنامه ریزی لازم را برای این امر انجام دهند.
هر چند طبق اعلام مسئولان جهاد کشاورزی کردستان اکنون 85 درصد هزینه های راه اندازی سامانه های نوین آبیاری به صورت بلاعوض به کشاورزانی که دارای منبع آبی هستند، پرداخت می شود اما لازم است با اجرای کارگاه های آموزشی و ترویجی کشاورزان استان به سمت این شیوه آبیاری ترغیب شوند.
یکی دیگر از حلقه های گم شده کشاورزی در کشور برای بهره وری بیشتر، کشت نشایی محصول در مزرعه است که این موضوع نیز تاکنون مورد توجه کشاورزان قرار نگرفته است.
روش کاشت نشایی نیز می تواند با صرفه جویی حداقل چهار نوبت آبیاری، استفاده از نشاهای مرغوب و پربازده و نیاز کمتر به عملیات سمپاشی و مبارزه با علف های هرز و کاهش خطرات سرمازدگی و بارش تگرگ نقش مهمی در افزایش بهره وری داشته باشد.
در این شیوه در اوایل بهار ابتدا کشاورزان در قسمتی از زمین خود یا محیط گلخانه ای بذر محصول را به صورت متراکم کشت کرده و در خرداد پس از آماده سازی کامل زمین، نشاهای سالم را به مزرعه اصلی منتقل می کنند.
کشاورزان می توانند با استفاده از کاشت نشایی، 2 تا سه بار در سال در مزرعه خود محصول کشت کنند و از منابع آب و خاک بهره بیشتری ببرند.
کاشت نشایی هنوز در بین کشاورزان کردستانی ناآشنا مانده و برنامه امسال جهاد کشاورزی آغاز کشت نشایی چغندرقند در شهرستان سقز در سطح 40 هکتار است.
این در حالیست که امکان کاشت نشایی در محصول های دیگری به غیر از گندم و جو نیز وجود دارد بویژه در سیب زمینی و محصول هایی با نیاز آبی بالا با کاهش مصرف آب و بهره وری بیشتر محصول، می تواند بسیار مفید و موثر باشد.
کردستان به سبب داشتن منابع آب و خاک غنی از نظر تولید محصول های زراعی و باغی یکی از استان های توانمند بوده و مقام نخست تولید توت فرنگی، دوم انگور دیم، سوم نخود، چهارم گندم و پنجم سیب زمینی کشور را به خود اختصاص داده است.
*خبرنگار ایرنا مرکز سنندج
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.