به گزارش ایرنا، آب به عنوان مایع حیات، همواره در طول تاریخ زندگی انسانها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است. با نگاهی به شکل گیری تمدن ها می توان فهمید شهرها و تمدن ها در نقاط پر آب شکل گرفته اند.
در نقشه جغرافیایی جهان مشخص است، رودخانه ها به عنوان شریان های زندگی محل تجمع انسان ها و تشکیل شهرها شده اند. همدان نیز در دوره «مادها» به دلیل داشتن آب و هوای مناسب، به عنوان یکی از نخستین محل های شکل گیری تمدن در ایران انتخاب شده است.
در طول تاریخ، بسیاری از شهرهای جهان به دلیل خشکسالی خالی از سکنه شده اند اما این نقطه از ایران در طول بیش از سه هزار سال تمدن شهرنشینی، با وجود خشکسالی های مقطعی، مشکلی در تامین آب نداشته است.
به دنبال تغییر اقلیم، همدان در دسته استان های خشک و نیمه خشک کشور تقسیم بندی شده و متوسط بارش در این استان بر اساس آمارهای 50 سال گذشته سالانه حدود 330 میلیمتر است.
اما امسال و با آغاز فصل بهار سامانه قوی بارشی وارد استان همدان شد و هسته مرکزی این سامانه علاوه بر همدان، چند استان دیگر را نیز در بر گرفت.
به دنبال بارش های سیل آسای این سامانه، خسارت بسیار زیادی به این استان وارد شد. زندگی بسیاری از مردم را آب برد. بسیاری از آنها بی خانمان شدند و عده ای نیز عزیزانشان را از دست دادند. با وجود خسارات بسیار زیاد و جبران نشدنی، باران زمین را سیراب کرد. خاک خشک و تشنه همدان، سال ها منتظر اینچنین بارشی بود. بارانی که سبزی و طراوت را دوباره به همدانی ها پس داد و جان تازه ای به بخش کشاورزی این استان بخشید.
به گفته برخی از کارشناسان همدان وارد ترسالی شده است و این نوید بخش رونق کشاورزان و خوشحالی و امید به سکونت روستاییان در روستاها است.
و اما خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز همدان در راستای رسالت حرفه ای اطلاع رسانی دقیق و به منظور بررسی آثار سیل اخیر و انعکاس دقیق و مستند خسارات و مزیت های ناشی از این پدیده، با برگزاری میزگردی پای صحبت های منصور ستوده مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان، سید مصطفی هاشمی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان و سید هادی حسینی بیدار مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان نشست.

** پایان دغدغه تامین آب
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان در این میزگرد با بیان اینکه 28 ایستگاه باران سنجی در این استان وجود دارد که از ابتدای سال آبی جاری، به صورت میانگین 593 میلی متر بارش را ثبت کرده اند گفت:
این میزان بارش، یک رکورد بی سابقه در طول سال های آمار برداری به حساب می آید چراکه تا به امروز بارش ها نسبت به سال آبی گذشته 95 درصد و نسبت به بلند مدت 85 درصد افزایش داشته است.
منصور ستوده اظهار داشت: آب مورد نیاز شرب در شهرها و روستاها از طریق آب های زیرزمینی (چاه ها) و همچنین آب های سطحی (سدها) تامین می شود که به دلیل برداشت بیش از حد و کمبود بارش ها، در 15 سال اخیر به طور متوسط در استان همدان هر سال بین 80 سانتی متر تا 100 سانتی متر کاهش سطح آب های زیر زمینی را داشته ایم.
وی اضافه کرد: سال گذشته در همین تاریخ حجم سد اکباتان نزدیک به 15 میلیون متر مکعب بود و در مجموع کل سدهای استان نزدیک به 50 میلیون متر مکعب آب داشتند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان ادامه داد: بارش های نوروز امسال، حجم تمام مخازن و سدهای استان را پر کرد و حالا با ضریب اطمینان 100 درصدی می توانیم بدون دغدغه آب آشامیدنی و کشاورزی استان را از طریق سدها تامین کنیم.
وی با بیان اینکه حجم آب ذخیره شده آب شیرین است و بر خلاف آب موجود در استان های جنوبی احتیاجی به هزینه های هنگفت شیرین کردن ندارد افزود: آب گیری سفره های زیرزمینی، از طریق تغذیه های مصنوعی و حوضچه ها، از دیگر مزیت این بارش ها بود.
ستوده اظهار داشت: 16 تغذیه مصنوعی در استان همدان وجود دارد که می تواند 32 میلیون متر مکعب آب را در خود ذخیره کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان عنوان کرد: تغذیه های مصنوعی با انحراف آب از رودخانه ها و انتقال آن از طریق چاه های عمیق به داخل زمین، آب را ذخیره و از روند کاهش سطح آب زیرزمینی جلوگیری می کند.
ستوده با اشاره به اینکه کنترل سیلاب توسط سدها و سیل بندها باعث کاهش میزان خسارت سیل در همدان شد، افزود: در این بارش ها، دِبی ورودی سدهای اکباتان همدان و کلان ملایر به 20 متر مکعب در ثانیه نیز رسید که اگر این سد ها نبودند خسارت زیادی به روستاهای پایین دست وارد می شد.

** افزایش تولید برق بر اثر بارش ها
ستوده با اشاره به اینکه افزایش ظرفیت نیروگاه های برق از دیگر مزایای بارش های اخیر بود، اظهار داشت: نیروگاه 2.4 مگاواتی رودخانه گاماسیاب به راحتی قسمتی از برق مورد نیاز منطقه را تامین می کند.
وی عنوان کرد: نیروگاه برق شهید مفتح در سال های گذشته با حفر 20 حلقه چاه نزدیک به 15 میلیون متر مکعب آب مصرف می کرد که علاوه بر خشک کردن چاه های منطقه، نیروی برق تولیدی آن نیز به 30 درصد کاهش یافته بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان ادامه داد: این نیروگاه سال گذشته با تمام ظرفیت خود کار و 11 میلیون متر مکعب آب مصرف کرد، که 9 میلیون متر مکعب آن از طریق تصفیه پساب شهر همدان تامین شد.
وی اضافه کرد: در سال های پر آبی پساب بیشتری تولید می شود و در نتیجه ظرفیت نیروگاه برق نیز افزایش می یابد.
ستوده تاکید کرد: رونق کشاورزی از دیگر مزایای سال های پر آبی است و حق آبه های کشاورزی به خوبی تامین می شود و امسال چاه ها کمتر دچار افت می شوند و هزینه های تولید محصولات کشاورزی کاهش می یابد.
وی با بیان اینکه صنایعی همچون نساجی و پتروشیمی هگمتانه و همچنین صنایع وابسته به کشاورزی نیز مشکلی برای تامین آب ندارند و کمتر دچار مشکل می شوند، اظهار داشت: آزاد سازی بستر و حریم رودخانه ها از دیگر دستاورد های بارش های ابتدای فصل بهار بود.

** سیل حریم رودخانه ها را آزاد کرد
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان گفت: در پی خشکسالی سالیان گذشته برخی با ساخت و سازهای غیر مجاز حریم رودخانه ها را تصرف کرده بودند؛ سیلاب با تخریب سازه های غیر مجاز موجب آزادسازی حریم رودخانه ها شد.
وی ادامه داد: نقاطی که در اطراف رودخانه ها خسارت دید نشان داد حریم رودخانه متعلق به خود رودخانه است و فرصتی شد تا مسئولان و مردم حفظ حریم رودخانه را رعایت کنند.
ستوده تاکید کرد: باید شرایطی فراهم شود تا در دشت های تخت همچون اسدآباد، کبودراهنگ و فامنین و همچنین مناطق شیب دار با کاشت درخت و پوشش گیاهی سیلاب را کنترل کرد.
وی اضافه کرد: این سیلاب هشدار داد تا برای حفظ حریم رودخانه ها و صدور مجوزهای ساخت و ساز بیشتر مطالعه و زمینه سازی شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان افزود: لای روبی، دیوارکشی، ساماندهی، حفظ و آزادسازی حریم رودخانه ها، به ویژه در روستاها در برنامه های آینده این شرکت گنجانده شده است.

** سیل به شبکه آبرسانی روستاها خسارت زد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان همدان نیز گفت: این استان یک هزار و 71 روستا دارد که منابع آب مصرفی نزدیک به 40 درصد آن ها از قنات ها و چشمه ها تامین می شود.
سید مصطفی هاشمی افزود: خشکسالی طولانی، بیشترین آسیب را به قنات ها و چشمه های روستاها وارد کرد؛ چرا که آب آن ها از طریق آب های سطحی تغذیه می شود.
وی با اشاره به اینکه هرسال هزینه های زیادی برای مقابله با خشکسالی می شد، اظهار داشت: امسال این مشکل برطرف شده و باید با سرمایه گذاری در دیگر بخش ها همچون مجتمع سازی ها تاسیسات و زیر ساخت ها سرمایه گذاری کنیم.
هاشمی با بیان اینکه بارش های امسال فرصت مطالعات را هم فراهم کرد، ادامه داد: پیش بینی ها تا 70 میلی متر بارش بود که در نقاط مختلف بین 120 تا 150 میلی متر بارش ثبت شده است.
وی با بیان اینکه با این وجود در بارش های سیل آسا بسیاری از تاسیسات و زیرساخت ها مراقبت شد، اضافه کرد: خسارت هایی به برخی بخشها وارد شد و سیلاب تعدادی از چاه ها را مسدود کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان همدان ادامه داد: شبکه آب رسانی در برخی از روستا ها آسیب دید و در برخی نقاط دچار شکستگی و آب خوردگی شد.
وی عنوان کرد: 223 مورد از تاسیسات آب رسانی به روستاهای استان با آسیب دیدگی مواجه شد و 48 کیلومتر از خطوط انتقال و شبکه آب رسانی روستایی خسارت دید.
هاشمی ادامه داد: 36 کیلومتر از راه های دسترسی به تاسیسات آبرسانی دچار گرفتگی و انسداد مسیر شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان همدان گفت: مسیر انتقال آب از سراب گاماسیاب به دلیل رانش زمین دچار شکستگی شد که در کمتر از یک هفته کل مسیر جایگزین ساخته شد.
وی تاکید کرد: بر اساس برآورد های صورت گرفته در مجموع نزدیک به 156 میلیارد ریال به شبکه آبرسانی روستایی استان آسیب وارد شد.
هاشمی با بیان اینکه تجهیزات و قطعات به همراه مواد گند زدا به استان های سیل زده کشور ارسال شد، ادامه داد: دستگاه های گند زدا، در 45 روستای استان لرستان تعمیر و راه اندازی شد.
وی عنوان کرد: تجربیات بسیار زیادی از این سیلاب به دست آمد؛ بسیاری از تاسیسات و دستگاه هایی که ایجاد کرده بودیم کارآیی خود را نشان داد.

** شبکه مجازی مردم را هوشیار کرد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان همدان تاکید کرد: اطلاع رسانی از طریق فضای مجازی کمک زیادی به هوشیاری و آگاه سازی و مشارکت مردم در برابر بارش های سیل آسا کرد.
وی اضافه کرد: به طور متوسط هرسال نزدیک به 40 میلیون متر مکعب آب تامین و در اختیار مشترکان روستایی قرار داده می شود، این میزان نسبت به سال 96 رشد سه درصدی را داشته است.
هاشمی افزود: بارندگی ها علاوه بر اینکه طراوت خاصی به طبیعت داده است، مصرف آب و دمای هوا را کاهش داده است.

** اتحاد، خسارت سیل را کم کرد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان نیز گفت: اتحاد، همدلی و مشارکت مسئولان و مردم همدان باعث شد خسارت سیل کاهش یابد.
سید هادی حسینی بیدار با بیان اینکه مشکلی برای دفع فاضلاب در شهر همدان به وجود نیامد، افزود: این نوع بارش سیلابی، برای ما تمرین عملی بود و نشان داد که کارهای خوب اثرات خوب می گذارد.
وی تاکید کرد: سیلاب در همدان بسیار گسترده بود اما آب های سطحی شهری از زیر زمین به رودخانه ها منتقل شد و آنچنان در معرض دید قرار نگرفت.
حسینی بیدار اظهار داشت: با وجود بارندگی حجیم در همدان، یک لحظه آب شهرهای این استان قطع نشد و در شهر گیان و منطقه دره مراد بیگ آب مورد نیاز مردم، از طریق چشمه تامین شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان بیان کرد: مردم توجه داشته باشند که با وجود بارش های خوب، مصرف بهینه را فراموش نکنند و از اسراف بپرهیزند.
وی با اشاره به اینکه هنوز زمین رطوبت خود را دارد و برای کشاورزی تشنه آب نیست، افزود: با وجود اینکه نیمی از فصل بهار گذشته است برداشت از چاه ها نسبت به سالهای گذشته 900 لیتر در ثانیه کاهش یافته است و از یک هزار و 200 لیتر در ثانیه به 300 لیتر در ثانیه رسیده است.
حسینی بیدار ادامه داد: هنوز کشاورزان چاه های خود را راه اندازی نکرده اند و آبیاری محصولات کشاورزی از طریق آب های سطحی و رودخانه ها انجام می شود و این خبر بسیار خوبی برای حفظ منابع آبی است.
وی اضافه کرد: نیروگاه برق شهید مفتح هیچ گونه برداشت آب زیرزمینی ندارد و فقط برای آب آشامیدنی کارکنان خود آب برداشت می کند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان ادامه داد: این سیل موجب شد تا نقاط ضعف و قوت خود را بشناسیم و از سیلاب استان های سیل زده درس گرفتیم.
وی با اشاره به اینکه در این مدت 10 تریلی لوله و سه تریلی آب معدنی به استان های سیل زده ارسال شد، افزود: رانش زمین در گیان نهاوند برخی از چشمه ها را با مشکل مواجه کرد که آب رسانی با تانکر صورت گرفت.
حسینی بیدار گفت: سیل در مجموع نزدیک به 100 میلیارد ریال به شبکه آبرسانی شهری استان خسارت وارد کرد.
وی با بیان اینکه بیشترین آسیب به شبکه فاضلاب وارد شد، افزود: در استان همدان یک میلیون و 89 هزار نفر جمعیت شهری داریم که 100 درصد آن ها از آب شهری بهره مند هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان اظهار داشت: به طور متوسط 76 درصد از جمعیت شهری استان زیر پوشش خدمات فاضلاب هستند، این در حالیست که میانگین کشوری نزدیک به 50 درصد است.

** تمام سد های استان پر هستند
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پر بودن حجم همه سد های استان، گفت: سد اکباتان با گنجایش 35 میلیون متر مکعب، آب آشامیدنی و حق آبه های کشاورزی و محیط زیست را تامین می کند.
وی افزود: سد آبشینه با ظرفیت پنج میلیون متر مکعب از سر ریز سد اکباتان تغذیه می شود و بخشی از آب آشامیدنی همدان را تامین می کند.
ستوده اظهار داشت: سد سرابی تویسرکان 9 میلیون متر مکعب گنجایش دارد و برای استفاده از آن یک خط 14 کیلومتری ساخته شده است و فقط شیرآلات و حوضچه آن برای ساخت نیازمند تامین اعتبار است.
وی اضافه کرد: با بهره برداری از تصفیه خانه سد سرابی، آب شهرستان تویسرکان نیز از این سد تامین می شود و نیازی به استفاده از آب های زیر زمینی نیست.
ستوده عنوان کرد: سد کلان ملایر با گنجایش 45 میلیون متر مکعب نیازمند راه اندازی سامانه خط انتقال است.
وی ادامه داد: سد شنجور رزن با گنجایش پنج میلیون متر مکعب پر است و سد نعمت آباد اسدآباد با گنجایش پنج میلیون متر مکعب در آستانه بهره برداری است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان با اشاره به اینکه سد شیرین سو نیز پنج میلیون متر مکعب گنجایش دارد و حالا پر است، گفت: سد خرمرود نیز 16 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و با سرمایه گذاری بخش خصوصی در حال ساخت است.
وی افزود: سد گرین نهاوند نیز با 12 درصد پیشرفت فیزیکی 19 میلیون متر مکعب گنجایش دارد؛ این سد تنظیمی است و 22.1 میلیون متر مکعب آب را تنظیم می کند.

** افزایش سطح آب چاه های همدان
ستوده با بیان اینکه سطح آب چاه های استان افزایش یافته است، گفت: در همدان نزدیک به 15 هزار و 255 حلقه چاه مجاز حفر شده است که 11 هزار و 220 حلقه در بخش کشاورزی و یک هزار و 554 در بخش آب شرب شهری و روستایی و 2 هزار و 481 حلقه در بخش صنعت از آب های زیرزمینی تامین می شود.
وی ادامه داد: 300 میلیارد ریال خسارت به زیرساخت ها و تاسیسات سد ها، تغذیه های مصنوعی، بندهای انحرافی، رودخانه ها و زیرساخت های آب منطقه ای وارد شد که در صورت تامین اعتبار عملیات بازسازی آن ها اجرا می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان عنوان کرد: فامنین، همه کسی و بخشی از کبودراهنگ درگیر فروچاله ها هستند که با سرمایه گذاری دولت به دنبال حل این پدیده علمی هستیم.
وی اظهار داشت: طرح احیا و تعادل بخشی آب های زیر زمینی سال 1395 در شورای عالی آب کشور به تصویب رسید تا با اجرای 15 طرح اساسی و با اقدامات سازه ای و غیر سازه ای روند افت و کاهش آب های زیر زمینی کاهش یابد.
ستوده افزود: بر اساس این مصوبه تا پایان برنامه ششم توسعه کاهش سطح آب های زیر زمین متوقف می شود و در 15 سال بعد از آن سطح آب های زیر زمینی افزایش یابد.
وی ادامه داد: انسداد چاه های غیر مجاز و نصب کنتورهای هوشمند کمک زیادی به حفظ آب های زیر زمینی کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان با اشاره به اینکه سه هزار و 485 چاه غیر مجاز تا کنون پر شده است، اظهار داشت: عمق این چاه ها در مجموع به 120 کیلومتر می رسد که از برداشت 256 میلیون متر مکعب آب جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه چهارهزار و 205 دستگاه کنتور هوشمند برای چاه ها نصب شده است، گفت: در هر منطقه و هر دشت 20 چاه برای سنجش سطح آب های زیرزمینی در نظر گرفته شده است و نوسانات سطح آب های زیر زمینی را کنترل می کند.
ستوده تاکید کرد: از سال 93 کاهش سطح آب برخی از دشت های استان متوقف شده و در برخی دیگر همچون دشت های اسدآباد و تویسرکان سطح آب بالا آمده است.
9904/2087
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.