تا قبل از اینکه دختر و پسر با هم آشنا شوند و ازدواج کنند بی قرارند اما هنگامی که با پیوندی عاشقانه ازدواج و در کنار هم قرار می گیرند ، آرام می گیرند، آرامشی که بارها و بارها در کلام بزرگان دین در گرو داشتن همسری مومن، مهربان و صالحه است.
در واقع بهترین برکت زندگی داشتن همسری است که هم وسیله آرامش و آسایش روحی و هم پله ای برای به تکامل رسیدن انسان است، در واقع فرصت ازدواج و آرام گرفتن در یک مجموعه خانواده، یکی از فرصت های مهم زندگی دو انسان است.
همان گونه که لباس انسان را از سرما و گرما حفاظت می کند، زن و شوهر نیز بایستی در سرد و گرم روزگار همراه و همدل هم باشند.
زندگی مشترک و زناشویی نیز نیازمند هر دو احساس عاطفی و جنسی است و شریک زندگی ما نمی تواند غفلت در هیچ کدام از این موارد را بپذیرد و جدایی نیز از آنجایی بوجود می آید که هر کدام از زوج ها برای جبران این کمبود به سمت و سویی دیگر کشیده شوند.
'اگر بنا به دلایلی کاری و گرفتاری برایتان پیش آمد برای جبرانش دنبال فرصتی باشید تا زمانی را با همسرتان سپری کنید و شانس با هم بودن را از دست ندهید' این جمله به طور معمول جمله مشاوران و روان شناس هایی است که دغدغه ازدواج جوانان را دارند.
اما اگر بخواهیم این آرامش و تکامل را از نگاه قرآن و پاک ترین و موفق ترین زوج های دنیا بررسی کنیم، به آیه ﴿21﴾ سوره روم -« وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» که برآرامش و رحمت تاکید دارد، می رسیم.
براساس «لِتَسْکُنُوا إِلَیْها» ازدواج مایه آرامش و طبق«وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَة» ازدواج مودت و رحمت و مودة محبتی است دو طرفه که با عشق از لحاظ منشا متفاوت است.
امام علی (ع) نیز در آغاز زندگی خود حضرت زهرا (س) را به عنوان بهترین همسری که با کمک او می توان خدای را اطاعت نمود، معرفی کرد.
جمله (نعم العون علی طاعه اللّه) جمله ای کوتاه ولی بسیار پر محتوا است که مولی علی (ع) در این جمله هدف از ازدواج را بیان کرده و همسرش حضرت زهرا (س) را به عنوان بهترین مصداق برای توفیق در این امر مهم دانست.
این بانوی بزرگ اسلام با رفتار اسلامی خود توانست لیاقت خود را برای همسری مولی علی (ع) به اثبات برساند و به همین دلیل از جانب پیامبر(ص) به عنوان بزرگترین و شایسته ترین زنان جهان معرفی شد.
اما در مدل ازدواج های جوامع امروزی با یکسری از مشکلات و چالش های جدی مواجه هستیم که برکت و دوام این بنای نسل بشری را گاهی با تهدیدهای جدی مواجه کرده است.
ازدواج های مجازی، طلاق های عاطفی، چشم و هم چشمی ها، مهریه های سنگین، گرایش به سمت همراهی های غیرمشروع به تعبیر( ازدواج سفید)، نمونه ای از این دست تهدیدهاست.
مشکلاتی که امروزه به خصوص مهریه های سنگین دارد را رهبرفرزانه انقلاب در خطبه های عقد خود برای زوج ها بارها متذکر شده است. به عنوان مثال ایشان در سال 77 اهمیت این موضوع را در قالب این جمله که؛ 'کسانی که مهریه بالا برای خانمشان قرار می دهند، به جامعه ضرر می زنند. خیلی از دخترها توی خانه می مانند، خیلی از پسرها بی زن می مانند، به خاطر این که این چیزها وقتی در جامعه رسم شد، سنت و عادت شد، به جای «مَهرُ السّنّة»، به جای این که مهر پیغمبر (ص) سنت باشد، وقتی مهر جاهلی سنت شد، اوضاع، اوضاع جاهلی خواهد شد'، بیان کرده اند.
اما با وجود همه این مشکلات خداوند مهر و محبت و سوز و شوق زندگی را در قالب «ازدواج» به زنان و مردان عطا کرده و این هنرمندی زن و شوهر است که تا پایان عمر این برکت و محبت های خدا را از دست ندهند و در گسترش آنها تلاش کنند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی هرمزگان میزگردی با عنوان «ازدواج مایه آرامش و آسیب های ازدواج های مدرن» را با 3 تن از کارشناسان و صاحبنظران در حوزه های جامعه شناسی، روان شناسی و دادگاه خانواده برگزار کرد.
به اعتقاد حاضران در میزگرد ایرنا، بقای انسانیت با ازدواج شکل می گیرد و ازدواج انتخاب بهترین دوست و کمک کار برای اطاعت از خدا است.
برای تکامل و آرامش روانی و کاهش درصد خطاها ازدوج ها باید سنتی مشورتی بدون تحمیل باشد. رابطه مند کردن بحث بیکاری و اعتیاد به عنوان دو عامل مهم در طلاق اشتباه است.
از سویی مهریه های زیاد نه تنها موجب دوام خانواده نیست بلکه راه حلی برای سرعت دادن به روند طلاق است.
**چرا ازدواج؟
یک قاضی دادگاه خانواده گفت: هدف های مختلفی از جمله تولید و بقا نسل، آرامش، رشد تکاملی فردی و اجتماعی زن و مرد، حرکت به سود تکامل دین و معنویت، تامین نیازهای جنسی، روانی و اجتماعی و سلامت و امنیت جامعه برای ازدواج وجود دارد.
حجت الاسلام علیرضا شهرخی دراین میزگرد با اشاره به این جمله که بقای انسانیت با ازدواج شکل می گیرد، گفت: ازدواج انتخاب یاری دهنده، انتخاب بهترین دوست و کمک کار برای طاعت خدا است.
وی افزود: پیوند زناشویی عمیق تر از کام جویی و بلکه از دوستی و محبت نیز عمیق تر است، زیرا ازدواج نه فقط بر پایه مودت، بلکه بر اساس عاطفه و رافت بنا می شود.
**ازدواج معامله مقدس است
مدرس جامعه شناسی هرمزگان نیز گفت: ازدواج یک معامله مقدس است و براساس این معامله پیوند بین قوم ها شکل می گیرد، سرزمین ها بهم نزدیک تر می شوند و این باعث ایجاد یک جامعه مطلوب و آرمانی خواهد شد.
عبدالعلی زائری افزود: از نخستین خانواده یعنی آدم و حوا فرزندانی تربیت شده و بدین ترتیب از هر نسل فرزندانی به دنیا آمده و از این فرزندان نهادهایی جدیدی شکل گرفته که این نهادها باعث پیشرفت جامعه شده اند.
وی بیان داشت: خانواده ها از قدیم با ازدواج به دنبال امنیت و آرامش، بقا نسل و تربیت فرزندان بوده اند، لذا تربیت فرزندان منجر به تشکیل جامعه شده که نسل به نسل بر جمعیت شان افزوده شود.
این جامعه شناس ابراز داشت: در گذشته، ازدواج ها فقط در یک منطقه شهری و روستایی درون فامیلی صورت می گرفت اما بعد از مدتی ازدواج با قوم های دیگر یک منطقه انجام می گرفت و در پاره ای موارد نیز هدف هایی خاصی از جمله برقراری صلح، اتحاد ملت ها و بحث های سیاسی و اقتصادی مدنظر بوده است.
**ازدواج، انتخاب بهترین همراه برای تکامل روانی
روان شناس و مشاور خانواده نیز در خصوص هدف ازدواج به مساله ازدواج از بُعد تکاملی روح و روان افراد اشاره کرد و افزود: انسان ها برای تبدیل خستگی های روانی خود از ناملایمات روزانه زندگی و دستیابی به آرامش روحی و روانی، نیازمند ازدواج هستند.
مهدی طاهری کُندَر در نشست با ایرنا بیان داشت: مهم ترین مساله در بحث ازدواج تکامل روح و روان زن و مرد است، لذا یک فرد برای کامل شدن خود نیازمند داشتن یک همراه و همگرا و همفکری است که از بُعد روانی یاور و همراه باشد.
وی ادامه داد: یک انسان در یک سنی به دنبال کسی است که کمبود روحی و عاطفی خود را جبران کند و با نرمی و لطافت، خشکی و خشونت زندگی را هنرمندانه از یادش ببرد.
این روان شناس گفت: با توجه به نیاز طبیعی دختر و پسر به یکدیگر، ازدواج پاسخی درست و کامل به این نیاز است که در آن زن و مرد زندگی مشترکی را آغاز و همراه و یاور و غمخوار یکدیگر می شوند.
**تفاوت ازدواج های سنتی و مدرن
قاضی خانواده در ادامه بحث به تفاوت ازدواج های سنتی و مدرن به انتخاب صحیح در ازدواج اشاره کرد و افزود: در ازدواج های سنتی انتخاب ها با بزرگترهای اقوام بود اما امروز لازم نیست همان شیوه باشد بلکه هر روشی که دنبال می کنیم باید منجر به انتخاب های صحیح شود.
حجت الاسلام شهرخی بیان داشت: انتخاب یک نفری و یک بعدی و به تعبیری انتخاب بدون مشورت، درصد اشتباهش بیشتر از انتخاب هایی است که با مشورت افراد باتجربه صورت می گیرد.
وی عنوان کرد: یکی از محورهای بسیار مهم در ازدواج علاوه بر درنظرگرفتن معیارهای آن، مساله مصداق یابی در مرحله تحقیق کردن است که امری بسیار مهم و جدی است.
به گفته این کارشناس حقوقی خانواده، بسیاری از مراجعه کنندگان برای طلاق کسانی هستند که خانواده هایشان با ازدواج آنها مخالف بوده اند و بیشتر این افراد نیز دارای سن پایین هستند.
**دوام بیشتر ازدواج های سنتی دوام
در ادامه این بحث مدرس جامعه شناسی گفت: خانواده نخستین نهاد جامعه بشری است و براساس خانواده سایر نهادها به وجود آمده اما این نهادها، خانواده را دستخوش تغییرات کردند.
زائری با اشاره به دیدگاه یکی از نظریه پردازان غربی، بیان داشت: صنعت گرایی، شهرنشینی، سرمایه داری، قدرت و تقویت سازمان های نظارتی باعث می شود جامعه حالت پویایی داشته باشد و این پویایی در تغییرات خانواده تاثیر می گذارد.
رییس دانشکده فنی میناب ادامه داد: خانواده ناچار است برای زندگی بهتر و رفاه بیشتر از این تغییرات استفاده کند و از سویی این تغییرات باعث شکل گیری پدیده مهاجرت و رشد شهرنشینی می شود که با رشد این دو پدیده نیازهای اقتصادی نیز افزایش می یابد.
وی اظهار کرد: خانواده نمی تواند به تنهایی نیاز آموزش سایر افراد جامعه را تامین کند، یا به تعبیری جامعه ای که نخستین خانواده در آن شکل گرفته، دیگر نمی تواند نیازهای سایر خانواده ها را تامین کند؛ بنابراین باید دست به مهاجرت بزند، مرزهای جغرافیایی را تغییر دهد و همه اینها تغییر نگرش به بحث ازدواج را به دنبال دارد.
به گفته زائری، از نگاه جامعه شناسی، در ازدواج های سنتی چون ارتباط های اجتماعی بین دختر و پسر وجود نداشت که باعث ایجاد علاقه مندی این دو بهم شود، بزرگترها این دو را به عقد هم درمی آوردند و ازدواج شکل می گرفت، بنابراین این ازدواج ها نیز براساس ارزش هایی که جامعه سنتی تعریف کرده بود، دوام پیدا می کرد.
این استاد دانشگاه گفت: امروز ازدواج ها براساس رابطه خویشاوندی کمتر شده چون خویشاوندی وجود ندارد یا نمی شود مثل قدیم پدر و مادر یا عمه و خاله برای خواستگاری یک عضو از خانواده اقدام کنند زیرا عمه و خاله ای وجود ندارد.
**ازدواج باید سنتی بدون تحمیل باشد
روان شناس این میزگرد معتقد است: برای تکامل و آرامش روانی و کاهش درصد خطاها ازدوج ها باید سنتی مشورتی بدون تحمیل باشد.
طاهری کُندَر افزود: از نظر روانی، وقتی ازدواج های غیرسنتی را مورد بررسی قرار می دهیم می بینیم که در جامعه امروزی این ازدواج ها درحال افزایش است.
وی مزیت این ازدواج ها را حفظ ارزش های درون خانوادگی، دینی و اجتماعی، اخلاق، آرامش روانی برای مرد و زن و کاهش ناهنجاری های ازدواج برشمرد.
این استاد روان شناسی همچنین به آسیب های شبکه های اجتماعی و مجازی اشاره کرد و ابرازداشت: ازدواج ها در سن 18 سالگی تا 27 سالگی باید سنتی بدون تحمیل باشد چون عشق های مجازی در این ازدواج ها کمتر است.
**ازدواج های تحمیلی سنتی حذف شود
قاضی دادگاه خانواده نیز خواستار حذف ازدواج های تحمیلی از ازدواج های سنتی شد و ابراز داشت: ازدواج سنتی اگر به معنای سلب اختیار از افراد باشد، صحیح نیست.
حجت الاسلام شهرخی ادامه داد: بسیاری از ازدواج های سنتی در گذشته به خصوص برای دخترها تحمیلی بوده است.
به گفته وی، بسیاری از ازدواج های سنتی غیرتحمیلی همراه با شناخت است این درحالی است که بسیاری از ازدواج های امروزی با شناخت و آگاهی همراه نیست.
این کارشناس خانواده اضافه کرد: در این نوع ازدواج ها یا شناخت بسیار کم است یا شناخت افراد از یکدیگر کامل نیست برای همین دلیل نیز در انتخاب صحیح با مشکل مواجه می شوند.
** تقلید از ارزش های مدرن در خواستگاری ها
استاد جامعه شناسی این میزگرد اظهار کرد: از سویی در جامعه کوچک خویشاوندی آن زمان باعث می شد که کسی نگرش به طلاق نداشته باشد و کسی طلاق نگیرد زیرا مورد بازخواست خانواده و اقوام بودند اما در جامعه مدرن امروزی یکسری تحولات باعث حتی مدرن شدن جامعه سنتی شده است.
زائری از خانواده به عنوان هسته اولیه جوامع انسانی و یکی از عنصرهای اصلی فرهنگ سازی در جامعه یاد کرد و افزود: امروز خانواده ها به دنبال یکسری رفتارها در جامعه مدرن هستند و این دو باعث یک شکاف بین نسلی شده است.
وی تصریح کرد: به دنبال تقلید از ارزش های مدرن، وقتی یک دختر و پسرعمو حتی اگر خانواده های این دو، آنها را برای هم انتخاب کرده باشند اما در نخستین نشست خواستگاری از دو نفر خواسته می شود در یک اتاق باهم صحبت کنند و به تفاهم برسند، این ناهمخوانی ارزش ها باعث ایجاد شکاف بین ارزش ها می شود.
رییس دانشکده فنی میناب یاد آور شد: از گذشته نگرش به طلاق در جامعه سنتی و خویشاوندی یک امر محکوم بوده به دلیل همین نگرش افراد از اقدام به طلاق واهمه داشتند زیرا مورد بازخواست دیگران بودند.
زائری ادامه داد: در جامعه امروزی نیز بسیاری از ارزش ها را اسلامی می دانیم این درحالی است که با تقلید از ارزش های مدرن در یک جلسه خواستگاری شکاف بین نسلی به طور کامل مشخص است.
**تفکر خیانت در ازدواج های مجازی ایجاد نا امنی می کند
استاد روان شناسی نیز گفت: در زن ها از نظر روحی اگر ازدواج تحمیلی هم داشته باشد اگر یکسری کارکردهای مثبت از سوی مرد ببیند، چنین مردی را می پذیرد و با او همراهی می کند.
طاهری کُندَر در خصوص ازدواج های مجازی نیز بیان داشت: بیشتر این ازدواج ها در سن های پایین اتفاق می افتد و بسیاری از ویژگی هایی مثبت ازدواج های سنتی را ندارند و فقط طرفین بهم می گویند «من عاشقت شدم و دوستت دارم».
این مشاور خانواده گفت: دوست داشتن در ازدواج یعنی اینکه طرف مقابلم را دوست دارم بخاطر خودش نه این که او را بخاطر خودم دوست داشته باشم.
وی ابرازداشت: بیشتر دوست داشتن ها در ازدواج های مجازی به دوست داشتن از سرخودخواهی است و به طور معمول بیشتر این ازدواج ها صرفا برای ایجاد روابط است.
طاهری کُندَر افزود: همچنین بیشتر ازدواج های مجازی چون تفکر خیانت در آن دخیل است، باعث ناامنی روانی می شود.
**وام های ازدواج کمکی به دوام زندگی ها نمی کند
رییس دانشکده فنی میناب در بخش دیگری از این میزگرد گفت: انتخاب هایی که براساس منطق و نه احساسات باشد، موفق است بنابراین در این مساله جامعه ما نیازمند آگاهی بیشتری است.
زائری در بخش دیگری از صحبت های خود به دخالت دولت ها در امور شخصی، میزان توالد و ازدواج ها اشاره کرد و آن را باعث شکل گیری گفتمان جنسی دانست.
وی ادامه داد: این گفتمان جنسی باعث شده یکسری تبلیغات و تشویق هایی مثل وام های ازدواج، کاهش میزان مهریه برای تشویق خانواده ها برای ازدواج رونق پیدا کند اما خانواده ها راه خودشان را می روند.
این جامعه شناس در این رابطه بیان داشت: هیچ وام ازدواجی باعث نشده یک زندگی دوام پیدا کند به عنوان مثال زوجی اقدام به دریافت وام ازدواج کرده اما هنوز قسط وام تمام نشده زوج از هم طلاق گرفته اند.
**سایت های همسریابی جایگاهی ندارند
قاضی دادگاه خانواده نیز در بحث دوست داشتن در ازدواج های مجازی بیان داشت: دوست داشتنی ارزشمند است که از روی کمال طلبی انسان باشد.
حجت الاسلام شهرخی در خصوص سایت های همسریابی نیز گفت: سایت های همسریابی جایگاهی ندارند چون بیشتر هدف های تجاری را دنبال می کردند.
وی در عین حال بیان داشت: در برخی موارد که دین آن را قبول ندارد مثل شراب چون ضررش بیش از نفع آن است، این سایت ها نیز شاید در جوامع بزرگ نفع هایی نیز داشته باشد شاید ازدواج صحیحی صورت بگیرد اما اشتباهات در این نوع ازدواج بیشتر است.
این کارشناس حقوق خانواده گفت: ضرر این مدل ازدواج ها بعضا به دلیل سوء استفاده های آن، بیش از نفع آن است، لذا این نوع ازدواج ها دوام زیادی ندارند.
**شبکه های مجازی ازدواج جایگزین کمبودهای عاطفی شده اند
مدرس جامعه شناسی نیز در خصوص شبکه های مجازی معتقد است: این که شبکه های مجازی جایگزین چه چیزی شده اند نیازمند بررسی است و به طور یقین یک خلا، کمبود و چالش هایی باعث به وجود آمدن این شبکه ها شده است.
زائری گفت: شکل گیری این شبکه ها بیشتر به خانواده و نوع تربیت برمی گردد و همچنین بسیاری از این نوع ارتباط های مجازی به دلیل خلا تربیتی از سوی خانواده ها ناشی می شود.
وی در عین حال بیان داشت: با مراجعه به روزنامه های دهه 40 و 50 می بینیم که نه تنها در ایران بلکه در تمامی جوامع، تبلیغات همسریابی یک رسم جهانی بود و امروز این تبلیغات به شبکه های مجازی تغییر یافته است.
استاد جامعه شناسی افزود: این روش های تبلیغاتی در ازدواج ها برای جامعه ما خوشایند نیست، چون ارزش ها و نگاه ما به ازدواج متفاوت بوده و پذیرفته نیست.
** بی بند و باری تحت عنوان ازدواج سفید
ازدواج در واقع پدیده ای است که از دیرباز و از زمان پیدایش انسان بوده و تا امروز نیز ادامه داشته است. بماند که سن ازدواج در حال افزایش است و از طرف دیگر انواع و اقسام ازدواج ها به وجود آمده مثل «ازدواج صوری»، «ازدواج صیغه ای» و غیره و از طرفی میزان طلاق نیز چه به صورت رسمی و عاطفی افزایش پیدا کرده است.
چند سالی است که همزیستی دونفر بدون ثبت یا همان «ازدواج سفید» به خصوص از سوی رسانه ها بارها عنوان شده است، نوعی هم خانگی و باهم بودن هایی که بدون ازداوج رسمی است. این باهم بودن ها به گونه ای است که زن و مرد بدون اینکه خطبه عقد یا صیغه بینشان جاری شود برای زندگی زیر یک سقف می روند.
این نوع رابطه ها که نمی توان نام ازدواج را بر آن نهاد عمدتا به دلیل سست شدن اعتقادات مذهبی، دورشدن خانواده ها از یکدیگر و تنوع طلبی، الگوبرداری از ماهواره ها و تفکرات این شبکه ها، مشکلات مالی صورت می گیرد و به تبع آسیب های بسیاری جدی به خصوص برای دختران را به دنبال دارد.
رفع آسیب های اجتماعی و فرهنگی این نوع همراهی ها به قدری مهم است که رهبر انقلاب اسلامی، امسال در سالروز ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهرا (س)، به اهمیت و جایگاه موضوع خانواده اشاره و اظهار داشتتند: نظام خانواده، سنت الهی است اما دشمنان بشریت که همان جریان سرمایه داری بین المللی و صهیونیستی است تصمیم به نابودی بنیان خانواده در جهان گرفته اند.
حضرت آیت الله خامنه ای از ترویج پدیده های زشتی همچون ازدواج های سفید به عنوان سیاه ترین ازدواج یاد کرد که برای از بین بردن حیا و عفت را از بین می برد و زمینه ای برای در خطر قرار گرفتن نظام خانواده است.
صاحبنظران میزگرد ایرنا نیز معتقدند: قبح شکنی در این نوع همراهی ها، آسیب های جدی به بنیان خانواده وارد می کند.
قاضی خانواده در این باره به بحث واژه شناسی «ازدواج سفید» اشاره کرد و ادامه داد: قرار دادن این دو کلمه در کنار همدیگر یک اشتباه محض است، زیرا نه عقدی ثبت شده که بتوان نام ازدواج را روی آن گذشت و نه اهداف ازدواج را دنبال می کند که آن را سفید و پاک دانست.
حجت الاسلام شهرخی گفت: براساس قانون مدنی در ازدواج باید عقد نکاح ایجاب به قبول باشد در غیر اینصورت عقد باطل است و اگر رابطه ای باشد این رابطه غیرمشروع است.
وی طرح کلمه ازدواج سفید در رسانه ها را یک کار اشتباه دانست و معتقد است: همان طور که برخی در جامعه الفاظ زشت را با القاب خوب به خورد مردم می دهند این دو واژه نیز از همان نوع است.
این مسوول ابراز داشت: واژه سفید بار مثبت دارد اما برای رابطه ای که نه از نظر قانون و نه شرع عقدی صورت نمی گیرد، یک نوع باهم بودن های غیرمشروع است، زیرا صرف همراهی دو نفر غیرهمجنس نمی توان ازدواجی را متصور بود.
**وعده ازدواج، عُلقه زوجیت ایجاد نمی کند
حجت الاسلام شهرخی ادامه داد: به عنوان مثال، در ماده 1035 قانون مدنی آمده است «وعده ازدواج، ایجاد عُلقه زوجیت نمی کند، اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر شده، پرداخته شده باشد بنابراین هر یک از زن و مرد، مادام که عقد نکاح جاری نشده است، می توانند از ازدواج، دوری کند و طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کند یا به دلیل دوری از وصلت، مطالبه خسارتی داشته باشد.
این قاضی خانواده خاطرنشان کرد: قبح شکنی در این نوع همراهی ها آسیب های جدی به بنیان خانواده وارد می کند، بنابراین جرم عادی سازی این کار زشت بیشتر از اصل آن است.
شهرخی در این باره توضیح داد: در اسلام الفاظ تاثیر دارد به عنوان مثال همانطور که گفته می شود آیه ای را برای شفای مریض بخوانید برای ازدواج نیز آیه 21 سوره روم «وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً»؛ نیز چنین تاثیراتی وجود دارد و بهترین مصداق برای مودت به زوجین است.
به گفته کارشناس حقوق خانواده، مودت و رحمت بین دو نفر را خود خداوند براساس آیه 21 سوره روم تضمین کرده و انتخاب روشی غیر از ازدواج و امید به رحمت و مودت خداوند گمراهی است.
**«همراهی سیاه» در کشور جایگاهی ندارد
مشاور و روان شناس خانواده نیز از ازدواج سفید به همراهی سیاه (با هم بودن سیاه) تعبیر کرد و افزود: اضطراب نخستین ضرری است که همراهی و باهم بودن سیاه را به دنبال دارد.
طاهری کُندَر ادامه داد: این همراهی ها، همراه با یک واهمه است و این واهمه ها باعث ایجاد تنش بین دو طرف می شود.
به گفته وی، این همراهی های سیاه، روان را مضطرب می کند و بیشترین ضرر آن نیز متوجه دختران و زنان است.
این روان شناس در هرمزگان یادآورشد: موضوع دیگری که در این همراهی های سیاه ایجاد مشکل می کند، نگاه های نژادی است، زیرا در نگاه های قومیتی و نژادی هم کفو بودن معنایی ندارد بنابراین این همراهی باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی و جسمی به خصوص برای دختران است.
طاهری کُندَر بیان داشت: هم خانه بودن دو نفر غیر همجنس به دلیل وجود گرایش های حیوانی در انسان منجر به ارتباط جنسی می شود بنابراین در کشور ما این همراهی سیاه جایگاهی ندارد.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال براساس قانون انگلیس به جوان زیر 26 سال و یا در آمریکا به جوان زیر 24 سال اجازه هم خانگی با جنس مخالف داده نمی شود، زیرا براساس قانون این کشورها این فرد هنوز به تکامل عقلی نرسیده است.
حجت الاسلام شهرخی نیز در ادامه این مطلب گفت: هر هدفی که افراد در این همراهی سیاه به دنبال آن هستند بدانند که اثرمنفی آن بیشتر است لذا در ازدواج حتی ازدواج موقت اثرمثبت آن بسیار بیشتر است.
این قاضی خانواده معتقد است: کسانی که عقد موقت را با تنفر به آن نگاه می کنند به خصوص در شبکه های ماهواره ای که همراهی سیاه (ازدواج سفید) را ترویج می دهند همین افراد هستند که عقد موقت را کهنظر اسلام است تخطه می کنند، بنابراین همراهی بی نظام و بی قانون فایده ای ندارد.
**علت اجتماعی طلاق ها
استاد روان شناسی خانواده در هرمزگان نیز به اهمیت کاهش طلاق اشاره کرد و اظهارداشت: براساس قانون حمایت از خانواده ، قبل از طلاق زوج باید به مشاور مراجعه کنند این درحالی است که این روش در کشور به خوبی اجرا نمی شود.
طاهری کندر گفت: در کشور (کره) حداقل 20 تا 40 ساعت کلاس آموزشی ازدواج برگزار می شود در حالی که نخستین بحث مشاوره های پیش از ازدواج در کشور ایران آموزش راه های جلوگیری از باردارشدن است.
به گفته وی، تدریس درس مهارت های زندگی در کشور ما از دوران متوسطه دوم در هنرستان ها و دروس اختیاری یک ضرورت است.
این استاد روان شناسی در خصوص علت های طلاق، به ازدواج های زودهنگام، غیرسنتی و مجازی اشاره کرد و افزود: دومین عامل در طلاق ها نبود آشنایی با مسائل زناشویی است.
طاهری کُندَر ادامه داد: هجوم مسائل غیر اخلاقی و تنوع طلبی در مساله زناشویی از سوی شبکه های فضای مجازی یک تهدید جدی بین زوج هاست.
این مشاور و روان شناس همچنین گفت: علت بسیاری از طلاق های شرعی و قانونی، طلاق های عاطفی است که این نوع جزو بدترین طلاق است.
وی اعتیاد به مواد مخدر صنعتی (قرص ها و روان گردان ها) از دیگر دلایل مهم در بحث طلاق عنوان کرد و افزود: کسانی که به این نوع مواد اعتیاد دارند برگرداندن آنها به زندگی کاری بسیار سخت و نزدیک به غیرممکن است.
این روان شناس اضافه کرد: چشم هم چشمی ها در زندگی از دیگر علت های افزایش طلاق در کشور به شمار می رود.
**علت فردی طلاق ها
قاضی دادگاه خانواده نیز در خصوص علت طلاق های فردی ابراز داشت: علت مهم طلاق های قبل از ازدواج به «اشتباه در انتخاب و اشتباه در تفکر« برمی گردد.
حجت الاسلام شهرخی افزود: برای برطرف کردن اشتباه در انتخاب و معیار، حوزه و دانشگاه باید پای کار بیایند و نگرش و معیار صحیح را به جامعه آموزش بدهند.
وی در خصوص اشتباه در تفکر و انگیزه های اشتباه نیز بیان داشت: فردی که ازدواج می کند انتظارش از ازدواج، انتظار صحیحی نیست، لذا خانواده در آموزش و برطرف کردن این اشتباه نقش اصلی دارد.
شهرخی با اشاره به این که مهم ترین علت طلاق بعد از ازدواج، حفظ نکردن علاقه طرفین است، علت کاهش علاقه ها، شناخت ناکافی مرد و زن از یکدیگر و نداشتن مهارت علاقه ورزی زوج ها نسبت به یکدیگر را از دیگر علت ها عنوان کرد.
این کارشناس حقوق خانواده ادامه داد: فراگیری این مهارت ها نیز نیازمند توجه بیشتر به بحث مشاوره از سوی مشاوران باتجربه و کار بلد است.
وی از دیگر روش های علاقه مندی زوج ها به یکدیگر، مهارت خوب صحبت کردن و برطرف کردن تعارض ها اشاره کرد و افزود: افزون بر80 درصد علت های طلاق و اختلاف ها هنوز ریشه یابی نشده است.
شهرخی همچنین عادی سازی طلاق را کاری بسیار منفی دانست و ادامه داد: نگاه به طلاق به عنوان یک راه حل اشتباه و پاک کردن صورت مساله است، زیرا طلاق مساله اختلاف بین زن و شوهر را برطرف نمی کند.
این کارشناس حقوقی خانواده گفت: بهترین روش ها برای جلوگیری از طلاق در واقع ریشه یابی اختلاف ها، مهارت پیدا کردن و استفاده از راهنمایی های یک مشاور متخصص است.
**رابطه مندکردن بیکاری در طلاق اشتباه است
استاد جامعه شناسی هرمزگان در خصوص علت ایجاد طلاق ها از نگاه جامعه شناسی بیان داشت: با بررسی ازدواج در جامعه هرمزگان می بینیم که در این استان هنوز ازدواج های سنتی با ارزش های قوی و با حفظ شبکه خویشاوندی وجود دارد.
زائری گفت: اما در عین حال در این استان با توسعه رشد شهرنشینی و افزایش تعداد دانشگاه ها و آموزش عالی یک فرهنگی را دنبال می کنیم که بنظرمان گام برداشتن در این مسیر نشانه تجدد و تمدن یک خانواده است این عوامل در ازدواج مانند انتخاب همسر نیز بیشتر نقش خود را نشان می دهد.
وی گفت: از سویی در این استان خوشبختانه بحث هم کفو بودن هنوز مطرح است درعین حال هستند افرادی که با اصرار به خانواده دست به انتخاب هایی می زنند که در آینده با مشکلاتی مواجه می شوند.
به گفته رییس دانشکده فنی میناب، اگر انتخاب ها براساس منطق نباشد چنین انتخاب هایی مشکل ساز خواهد بود.
زائری ادامه داد: ما در جامعه ای زندگی می کنیم که میانگین سن ازدواج در آقایان تقریبا بین 28 و دختران 24 سال است، اگر قرار است دختران زودتر ازدواج کنند باید از متوسطه دوم دختران درس هایی را بخوانند که کمکی به رشد زندگی و همسرداری آنها باشد.
به گفته این جامعه شناس، خانواده ها در موضوع ازدواج هم ارزش و هم سنت ها را دوست دارند و از طرفی نگران بالا رفتن سن ازدواج دختران خود هستند لذا ازدواج زودهنگام را انتخاب می کنند.
وی گفت: این تفکرها باعث شده خانواده ها معیارهای اصلی در ازدواج را درنظر نگیرند از این رو اختلاف ها باعث می شود زوج ها را مشکلاتی زیادی در آینده روبرو شوند.
زائری، بیکاری، اعتیاد را بیش ترین علت طلاق ها عنوان کرد و افزود: رابطه مند کردن بحث بیکاری و اعتیاد به عنوان دو عامل مهم در طلاق، اشتباه است.
وی یادآور شد: علت بسیاری از طلاق های امروزی بیشتر به بحث بیکاری، اعتیاد، کاهش درآمدها، افزایش هزینه های گزاف زندگی، تغییر هدف های زندگی، اشتغال زنان و ترویج بحث های فمنیستی از سوی زنان برمی گردد.
**مهریه های سنگین عاملی برای فشار برطلاق
قاضی خانواده در بخش پایانی میزگرد به آسیب های مهریه های سنگین نیز اشاره کرد و ادامه داد: در برخی موارد زوج راضی به طلاق نیست اما به دلیل سنگینی مهریه تن به طلاق می دهد.
شهرخی افزود: مهریه های سنگین نه تنها زندگی زوج ها را مستحکم تر نمی کند بلکه عاملی بر اعمال فشار برای راحت سازی طلاق شده است.
وی بسیاری از طلاق های توافقی را مربوط به مهریه های سنگین دانست و اضافه کرد: مهریه های زیاد نه تنها موجب دوام خانواده نیست بلکه راه حلی برای سرعت دادن به روند طلاق است.
کارشناس حقوق خانواده، مهریه سنگین را عاملی بر تقویت بحث های فمنیستی دانست و توصیه کرد: خانواده ها مهریه ای را انتخاب کنند که فرد توان پرداخت آن را داشته باشد.
شهرخی در این رابطه یکی از مزیت های ازدواج های سنتی را تعیین مهریه هایی عنوان کرد که مرد توان پرداخت آن را داشته باشد.
**مهریه های سنگین و جایگاه مشاوره
روان شناس خانواده نیز در پایان این میزگرد به آسیب های مهریه های سنگین و اهمیت جایگاه مشاوره اشاره کرد.
طاهری کُندَر گفت: متاسفانه برخی از خانواده ها فکر می کنند مهریه سنگین به حفظ پیوند زناشویی دخترشان کمک می کند این تفکر و تصمیم اشتباهی است که در خانواده ها رواج پیدا کرده است.
به گفته وی، درحالی که اگر ازدواج ها و مهریه ها آسان باشد زوج ها با یک اختلاف جزیی که با مراجعه کردن به مشاور قابل برطرف شدن است، دچار اضطراب و استرس نمی شوند.
**مشاوره های ازدواج اسلامی و به روز باشد
این استاد روان شناسی افزود: مهریه های گران و جهیزیه های سنگین مشکلات ازدواج جوان های ما را برطرف نمی کند و هیچ معجزه ای برای زوج ها ندارد.
طاهری کُندَر ابراز داشت: مشاوره های ازدواج علاوه بر کمک به اخلاق خوب زندگی کردن و صلح و سازش زن و شوهر، باید درون دینی و اسلامی به روز باشد.
وی گفت: همان طور که در جامعه به وجود پزشک خانواده در یک شهر و روستای با جمعیت 50 خانوار اهمیت می دهیم، وجود مشاورخانواده در راستای توجه به تحکیم بنیان خانواده و کاهش طلاق ها به خصوص طلاق های عاطفی در این جامعه نیز بسیار ضروری است.
این روان شناس و مشاور خانواده در هرمزگان در این رابطه معتقد است: هرچه روان جامعه سالم باشد جسم نیز سالم تر خواهد بود.
تهیه وتنظیم : فرنگیس حمزه یی
9887 /6048
انتهای پیام در واقع بهترین برکت زندگی داشتن همسری است که هم وسیله آرامش و آسایش روحی و هم پله ای برای به تکامل رسیدن انسان است، در واقع فرصت ازدواج و آرام گرفتن در یک مجموعه خانواده، یکی از فرصت های مهم زندگی دو انسان است.
همان گونه که لباس انسان را از سرما و گرما حفاظت می کند، زن و شوهر نیز بایستی در سرد و گرم روزگار همراه و همدل هم باشند.
زندگی مشترک و زناشویی نیز نیازمند هر دو احساس عاطفی و جنسی است و شریک زندگی ما نمی تواند غفلت در هیچ کدام از این موارد را بپذیرد و جدایی نیز از آنجایی بوجود می آید که هر کدام از زوج ها برای جبران این کمبود به سمت و سویی دیگر کشیده شوند.
'اگر بنا به دلایلی کاری و گرفتاری برایتان پیش آمد برای جبرانش دنبال فرصتی باشید تا زمانی را با همسرتان سپری کنید و شانس با هم بودن را از دست ندهید' این جمله به طور معمول جمله مشاوران و روان شناس هایی است که دغدغه ازدواج جوانان را دارند.
اما اگر بخواهیم این آرامش و تکامل را از نگاه قرآن و پاک ترین و موفق ترین زوج های دنیا بررسی کنیم، به آیه ﴿21﴾ سوره روم -« وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» که برآرامش و رحمت تاکید دارد، می رسیم.
براساس «لِتَسْکُنُوا إِلَیْها» ازدواج مایه آرامش و طبق«وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَة» ازدواج مودت و رحمت و مودة محبتی است دو طرفه که با عشق از لحاظ منشا متفاوت است.
امام علی (ع) نیز در آغاز زندگی خود حضرت زهرا (س) را به عنوان بهترین همسری که با کمک او می توان خدای را اطاعت نمود، معرفی کرد.
جمله (نعم العون علی طاعه اللّه) جمله ای کوتاه ولی بسیار پر محتوا است که مولی علی (ع) در این جمله هدف از ازدواج را بیان کرده و همسرش حضرت زهرا (س) را به عنوان بهترین مصداق برای توفیق در این امر مهم دانست.
این بانوی بزرگ اسلام با رفتار اسلامی خود توانست لیاقت خود را برای همسری مولی علی (ع) به اثبات برساند و به همین دلیل از جانب پیامبر(ص) به عنوان بزرگترین و شایسته ترین زنان جهان معرفی شد.
اما در مدل ازدواج های جوامع امروزی با یکسری از مشکلات و چالش های جدی مواجه هستیم که برکت و دوام این بنای نسل بشری را گاهی با تهدیدهای جدی مواجه کرده است.
ازدواج های مجازی، طلاق های عاطفی، چشم و هم چشمی ها، مهریه های سنگین، گرایش به سمت همراهی های غیرمشروع به تعبیر( ازدواج سفید)، نمونه ای از این دست تهدیدهاست.
مشکلاتی که امروزه به خصوص مهریه های سنگین دارد را رهبرفرزانه انقلاب در خطبه های عقد خود برای زوج ها بارها متذکر شده است. به عنوان مثال ایشان در سال 77 اهمیت این موضوع را در قالب این جمله که؛ 'کسانی که مهریه بالا برای خانمشان قرار می دهند، به جامعه ضرر می زنند. خیلی از دخترها توی خانه می مانند، خیلی از پسرها بی زن می مانند، به خاطر این که این چیزها وقتی در جامعه رسم شد، سنت و عادت شد، به جای «مَهرُ السّنّة»، به جای این که مهر پیغمبر (ص) سنت باشد، وقتی مهر جاهلی سنت شد، اوضاع، اوضاع جاهلی خواهد شد'، بیان کرده اند.
اما با وجود همه این مشکلات خداوند مهر و محبت و سوز و شوق زندگی را در قالب «ازدواج» به زنان و مردان عطا کرده و این هنرمندی زن و شوهر است که تا پایان عمر این برکت و محبت های خدا را از دست ندهند و در گسترش آنها تلاش کنند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی هرمزگان میزگردی با عنوان «ازدواج مایه آرامش و آسیب های ازدواج های مدرن» را با 3 تن از کارشناسان و صاحبنظران در حوزه های جامعه شناسی، روان شناسی و دادگاه خانواده برگزار کرد.
به اعتقاد حاضران در میزگرد ایرنا، بقای انسانیت با ازدواج شکل می گیرد و ازدواج انتخاب بهترین دوست و کمک کار برای اطاعت از خدا است.
برای تکامل و آرامش روانی و کاهش درصد خطاها ازدوج ها باید سنتی مشورتی بدون تحمیل باشد. رابطه مند کردن بحث بیکاری و اعتیاد به عنوان دو عامل مهم در طلاق اشتباه است.
از سویی مهریه های زیاد نه تنها موجب دوام خانواده نیست بلکه راه حلی برای سرعت دادن به روند طلاق است.
**چرا ازدواج؟
یک قاضی دادگاه خانواده گفت: هدف های مختلفی از جمله تولید و بقا نسل، آرامش، رشد تکاملی فردی و اجتماعی زن و مرد، حرکت به سود تکامل دین و معنویت، تامین نیازهای جنسی، روانی و اجتماعی و سلامت و امنیت جامعه برای ازدواج وجود دارد.
حجت الاسلام علیرضا شهرخی دراین میزگرد با اشاره به این جمله که بقای انسانیت با ازدواج شکل می گیرد، گفت: ازدواج انتخاب یاری دهنده، انتخاب بهترین دوست و کمک کار برای طاعت خدا است.
وی افزود: پیوند زناشویی عمیق تر از کام جویی و بلکه از دوستی و محبت نیز عمیق تر است، زیرا ازدواج نه فقط بر پایه مودت، بلکه بر اساس عاطفه و رافت بنا می شود.
**ازدواج معامله مقدس است
مدرس جامعه شناسی هرمزگان نیز گفت: ازدواج یک معامله مقدس است و براساس این معامله پیوند بین قوم ها شکل می گیرد، سرزمین ها بهم نزدیک تر می شوند و این باعث ایجاد یک جامعه مطلوب و آرمانی خواهد شد.
عبدالعلی زائری افزود: از نخستین خانواده یعنی آدم و حوا فرزندانی تربیت شده و بدین ترتیب از هر نسل فرزندانی به دنیا آمده و از این فرزندان نهادهایی جدیدی شکل گرفته که این نهادها باعث پیشرفت جامعه شده اند.
وی بیان داشت: خانواده ها از قدیم با ازدواج به دنبال امنیت و آرامش، بقا نسل و تربیت فرزندان بوده اند، لذا تربیت فرزندان منجر به تشکیل جامعه شده که نسل به نسل بر جمعیت شان افزوده شود.
این جامعه شناس ابراز داشت: در گذشته، ازدواج ها فقط در یک منطقه شهری و روستایی درون فامیلی صورت می گرفت اما بعد از مدتی ازدواج با قوم های دیگر یک منطقه انجام می گرفت و در پاره ای موارد نیز هدف هایی خاصی از جمله برقراری صلح، اتحاد ملت ها و بحث های سیاسی و اقتصادی مدنظر بوده است.
**ازدواج، انتخاب بهترین همراه برای تکامل روانی
روان شناس و مشاور خانواده نیز در خصوص هدف ازدواج به مساله ازدواج از بُعد تکاملی روح و روان افراد اشاره کرد و افزود: انسان ها برای تبدیل خستگی های روانی خود از ناملایمات روزانه زندگی و دستیابی به آرامش روحی و روانی، نیازمند ازدواج هستند.
مهدی طاهری کُندَر در نشست با ایرنا بیان داشت: مهم ترین مساله در بحث ازدواج تکامل روح و روان زن و مرد است، لذا یک فرد برای کامل شدن خود نیازمند داشتن یک همراه و همگرا و همفکری است که از بُعد روانی یاور و همراه باشد.
وی ادامه داد: یک انسان در یک سنی به دنبال کسی است که کمبود روحی و عاطفی خود را جبران کند و با نرمی و لطافت، خشکی و خشونت زندگی را هنرمندانه از یادش ببرد.
این روان شناس گفت: با توجه به نیاز طبیعی دختر و پسر به یکدیگر، ازدواج پاسخی درست و کامل به این نیاز است که در آن زن و مرد زندگی مشترکی را آغاز و همراه و یاور و غمخوار یکدیگر می شوند.
**تفاوت ازدواج های سنتی و مدرن
قاضی خانواده در ادامه بحث به تفاوت ازدواج های سنتی و مدرن به انتخاب صحیح در ازدواج اشاره کرد و افزود: در ازدواج های سنتی انتخاب ها با بزرگترهای اقوام بود اما امروز لازم نیست همان شیوه باشد بلکه هر روشی که دنبال می کنیم باید منجر به انتخاب های صحیح شود.
حجت الاسلام شهرخی بیان داشت: انتخاب یک نفری و یک بعدی و به تعبیری انتخاب بدون مشورت، درصد اشتباهش بیشتر از انتخاب هایی است که با مشورت افراد باتجربه صورت می گیرد.
وی عنوان کرد: یکی از محورهای بسیار مهم در ازدواج علاوه بر درنظرگرفتن معیارهای آن، مساله مصداق یابی در مرحله تحقیق کردن است که امری بسیار مهم و جدی است.
به گفته این کارشناس حقوقی خانواده، بسیاری از مراجعه کنندگان برای طلاق کسانی هستند که خانواده هایشان با ازدواج آنها مخالف بوده اند و بیشتر این افراد نیز دارای سن پایین هستند.
**دوام بیشتر ازدواج های سنتی دوام
در ادامه این بحث مدرس جامعه شناسی گفت: خانواده نخستین نهاد جامعه بشری است و براساس خانواده سایر نهادها به وجود آمده اما این نهادها، خانواده را دستخوش تغییرات کردند.
زائری با اشاره به دیدگاه یکی از نظریه پردازان غربی، بیان داشت: صنعت گرایی، شهرنشینی، سرمایه داری، قدرت و تقویت سازمان های نظارتی باعث می شود جامعه حالت پویایی داشته باشد و این پویایی در تغییرات خانواده تاثیر می گذارد.
رییس دانشکده فنی میناب ادامه داد: خانواده ناچار است برای زندگی بهتر و رفاه بیشتر از این تغییرات استفاده کند و از سویی این تغییرات باعث شکل گیری پدیده مهاجرت و رشد شهرنشینی می شود که با رشد این دو پدیده نیازهای اقتصادی نیز افزایش می یابد.
وی اظهار کرد: خانواده نمی تواند به تنهایی نیاز آموزش سایر افراد جامعه را تامین کند، یا به تعبیری جامعه ای که نخستین خانواده در آن شکل گرفته، دیگر نمی تواند نیازهای سایر خانواده ها را تامین کند؛ بنابراین باید دست به مهاجرت بزند، مرزهای جغرافیایی را تغییر دهد و همه اینها تغییر نگرش به بحث ازدواج را به دنبال دارد.
به گفته زائری، از نگاه جامعه شناسی، در ازدواج های سنتی چون ارتباط های اجتماعی بین دختر و پسر وجود نداشت که باعث ایجاد علاقه مندی این دو بهم شود، بزرگترها این دو را به عقد هم درمی آوردند و ازدواج شکل می گرفت، بنابراین این ازدواج ها نیز براساس ارزش هایی که جامعه سنتی تعریف کرده بود، دوام پیدا می کرد.
این استاد دانشگاه گفت: امروز ازدواج ها براساس رابطه خویشاوندی کمتر شده چون خویشاوندی وجود ندارد یا نمی شود مثل قدیم پدر و مادر یا عمه و خاله برای خواستگاری یک عضو از خانواده اقدام کنند زیرا عمه و خاله ای وجود ندارد.
**ازدواج باید سنتی بدون تحمیل باشد
روان شناس این میزگرد معتقد است: برای تکامل و آرامش روانی و کاهش درصد خطاها ازدوج ها باید سنتی مشورتی بدون تحمیل باشد.
طاهری کُندَر افزود: از نظر روانی، وقتی ازدواج های غیرسنتی را مورد بررسی قرار می دهیم می بینیم که در جامعه امروزی این ازدواج ها درحال افزایش است.
وی مزیت این ازدواج ها را حفظ ارزش های درون خانوادگی، دینی و اجتماعی، اخلاق، آرامش روانی برای مرد و زن و کاهش ناهنجاری های ازدواج برشمرد.
این استاد روان شناسی همچنین به آسیب های شبکه های اجتماعی و مجازی اشاره کرد و ابرازداشت: ازدواج ها در سن 18 سالگی تا 27 سالگی باید سنتی بدون تحمیل باشد چون عشق های مجازی در این ازدواج ها کمتر است.
**ازدواج های تحمیلی سنتی حذف شود
قاضی دادگاه خانواده نیز خواستار حذف ازدواج های تحمیلی از ازدواج های سنتی شد و ابراز داشت: ازدواج سنتی اگر به معنای سلب اختیار از افراد باشد، صحیح نیست.
حجت الاسلام شهرخی ادامه داد: بسیاری از ازدواج های سنتی در گذشته به خصوص برای دخترها تحمیلی بوده است.
به گفته وی، بسیاری از ازدواج های سنتی غیرتحمیلی همراه با شناخت است این درحالی است که بسیاری از ازدواج های امروزی با شناخت و آگاهی همراه نیست.
این کارشناس خانواده اضافه کرد: در این نوع ازدواج ها یا شناخت بسیار کم است یا شناخت افراد از یکدیگر کامل نیست برای همین دلیل نیز در انتخاب صحیح با مشکل مواجه می شوند.
** تقلید از ارزش های مدرن در خواستگاری ها
استاد جامعه شناسی این میزگرد اظهار کرد: از سویی در جامعه کوچک خویشاوندی آن زمان باعث می شد که کسی نگرش به طلاق نداشته باشد و کسی طلاق نگیرد زیرا مورد بازخواست خانواده و اقوام بودند اما در جامعه مدرن امروزی یکسری تحولات باعث حتی مدرن شدن جامعه سنتی شده است.
زائری از خانواده به عنوان هسته اولیه جوامع انسانی و یکی از عنصرهای اصلی فرهنگ سازی در جامعه یاد کرد و افزود: امروز خانواده ها به دنبال یکسری رفتارها در جامعه مدرن هستند و این دو باعث یک شکاف بین نسلی شده است.
وی تصریح کرد: به دنبال تقلید از ارزش های مدرن، وقتی یک دختر و پسرعمو حتی اگر خانواده های این دو، آنها را برای هم انتخاب کرده باشند اما در نخستین نشست خواستگاری از دو نفر خواسته می شود در یک اتاق باهم صحبت کنند و به تفاهم برسند، این ناهمخوانی ارزش ها باعث ایجاد شکاف بین ارزش ها می شود.
رییس دانشکده فنی میناب یاد آور شد: از گذشته نگرش به طلاق در جامعه سنتی و خویشاوندی یک امر محکوم بوده به دلیل همین نگرش افراد از اقدام به طلاق واهمه داشتند زیرا مورد بازخواست دیگران بودند.
زائری ادامه داد: در جامعه امروزی نیز بسیاری از ارزش ها را اسلامی می دانیم این درحالی است که با تقلید از ارزش های مدرن در یک جلسه خواستگاری شکاف بین نسلی به طور کامل مشخص است.
**تفکر خیانت در ازدواج های مجازی ایجاد نا امنی می کند
استاد روان شناسی نیز گفت: در زن ها از نظر روحی اگر ازدواج تحمیلی هم داشته باشد اگر یکسری کارکردهای مثبت از سوی مرد ببیند، چنین مردی را می پذیرد و با او همراهی می کند.
طاهری کُندَر در خصوص ازدواج های مجازی نیز بیان داشت: بیشتر این ازدواج ها در سن های پایین اتفاق می افتد و بسیاری از ویژگی هایی مثبت ازدواج های سنتی را ندارند و فقط طرفین بهم می گویند «من عاشقت شدم و دوستت دارم».
این مشاور خانواده گفت: دوست داشتن در ازدواج یعنی اینکه طرف مقابلم را دوست دارم بخاطر خودش نه این که او را بخاطر خودم دوست داشته باشم.
وی ابرازداشت: بیشتر دوست داشتن ها در ازدواج های مجازی به دوست داشتن از سرخودخواهی است و به طور معمول بیشتر این ازدواج ها صرفا برای ایجاد روابط است.
طاهری کُندَر افزود: همچنین بیشتر ازدواج های مجازی چون تفکر خیانت در آن دخیل است، باعث ناامنی روانی می شود.
**وام های ازدواج کمکی به دوام زندگی ها نمی کند
رییس دانشکده فنی میناب در بخش دیگری از این میزگرد گفت: انتخاب هایی که براساس منطق و نه احساسات باشد، موفق است بنابراین در این مساله جامعه ما نیازمند آگاهی بیشتری است.
زائری در بخش دیگری از صحبت های خود به دخالت دولت ها در امور شخصی، میزان توالد و ازدواج ها اشاره کرد و آن را باعث شکل گیری گفتمان جنسی دانست.
وی ادامه داد: این گفتمان جنسی باعث شده یکسری تبلیغات و تشویق هایی مثل وام های ازدواج، کاهش میزان مهریه برای تشویق خانواده ها برای ازدواج رونق پیدا کند اما خانواده ها راه خودشان را می روند.
این جامعه شناس در این رابطه بیان داشت: هیچ وام ازدواجی باعث نشده یک زندگی دوام پیدا کند به عنوان مثال زوجی اقدام به دریافت وام ازدواج کرده اما هنوز قسط وام تمام نشده زوج از هم طلاق گرفته اند.
**سایت های همسریابی جایگاهی ندارند
قاضی دادگاه خانواده نیز در بحث دوست داشتن در ازدواج های مجازی بیان داشت: دوست داشتنی ارزشمند است که از روی کمال طلبی انسان باشد.
حجت الاسلام شهرخی در خصوص سایت های همسریابی نیز گفت: سایت های همسریابی جایگاهی ندارند چون بیشتر هدف های تجاری را دنبال می کردند.
وی در عین حال بیان داشت: در برخی موارد که دین آن را قبول ندارد مثل شراب چون ضررش بیش از نفع آن است، این سایت ها نیز شاید در جوامع بزرگ نفع هایی نیز داشته باشد شاید ازدواج صحیحی صورت بگیرد اما اشتباهات در این نوع ازدواج بیشتر است.
این کارشناس حقوق خانواده گفت: ضرر این مدل ازدواج ها بعضا به دلیل سوء استفاده های آن، بیش از نفع آن است، لذا این نوع ازدواج ها دوام زیادی ندارند.
**شبکه های مجازی ازدواج جایگزین کمبودهای عاطفی شده اند
مدرس جامعه شناسی نیز در خصوص شبکه های مجازی معتقد است: این که شبکه های مجازی جایگزین چه چیزی شده اند نیازمند بررسی است و به طور یقین یک خلا، کمبود و چالش هایی باعث به وجود آمدن این شبکه ها شده است.
زائری گفت: شکل گیری این شبکه ها بیشتر به خانواده و نوع تربیت برمی گردد و همچنین بسیاری از این نوع ارتباط های مجازی به دلیل خلا تربیتی از سوی خانواده ها ناشی می شود.
وی در عین حال بیان داشت: با مراجعه به روزنامه های دهه 40 و 50 می بینیم که نه تنها در ایران بلکه در تمامی جوامع، تبلیغات همسریابی یک رسم جهانی بود و امروز این تبلیغات به شبکه های مجازی تغییر یافته است.
استاد جامعه شناسی افزود: این روش های تبلیغاتی در ازدواج ها برای جامعه ما خوشایند نیست، چون ارزش ها و نگاه ما به ازدواج متفاوت بوده و پذیرفته نیست.
** بی بند و باری تحت عنوان ازدواج سفید
ازدواج در واقع پدیده ای است که از دیرباز و از زمان پیدایش انسان بوده و تا امروز نیز ادامه داشته است. بماند که سن ازدواج در حال افزایش است و از طرف دیگر انواع و اقسام ازدواج ها به وجود آمده مثل «ازدواج صوری»، «ازدواج صیغه ای» و غیره و از طرفی میزان طلاق نیز چه به صورت رسمی و عاطفی افزایش پیدا کرده است.
چند سالی است که همزیستی دونفر بدون ثبت یا همان «ازدواج سفید» به خصوص از سوی رسانه ها بارها عنوان شده است، نوعی هم خانگی و باهم بودن هایی که بدون ازداوج رسمی است. این باهم بودن ها به گونه ای است که زن و مرد بدون اینکه خطبه عقد یا صیغه بینشان جاری شود برای زندگی زیر یک سقف می روند.
این نوع رابطه ها که نمی توان نام ازدواج را بر آن نهاد عمدتا به دلیل سست شدن اعتقادات مذهبی، دورشدن خانواده ها از یکدیگر و تنوع طلبی، الگوبرداری از ماهواره ها و تفکرات این شبکه ها، مشکلات مالی صورت می گیرد و به تبع آسیب های بسیاری جدی به خصوص برای دختران را به دنبال دارد.
رفع آسیب های اجتماعی و فرهنگی این نوع همراهی ها به قدری مهم است که رهبر انقلاب اسلامی، امسال در سالروز ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهرا (س)، به اهمیت و جایگاه موضوع خانواده اشاره و اظهار داشتتند: نظام خانواده، سنت الهی است اما دشمنان بشریت که همان جریان سرمایه داری بین المللی و صهیونیستی است تصمیم به نابودی بنیان خانواده در جهان گرفته اند.
حضرت آیت الله خامنه ای از ترویج پدیده های زشتی همچون ازدواج های سفید به عنوان سیاه ترین ازدواج یاد کرد که برای از بین بردن حیا و عفت را از بین می برد و زمینه ای برای در خطر قرار گرفتن نظام خانواده است.
صاحبنظران میزگرد ایرنا نیز معتقدند: قبح شکنی در این نوع همراهی ها، آسیب های جدی به بنیان خانواده وارد می کند.
قاضی خانواده در این باره به بحث واژه شناسی «ازدواج سفید» اشاره کرد و ادامه داد: قرار دادن این دو کلمه در کنار همدیگر یک اشتباه محض است، زیرا نه عقدی ثبت شده که بتوان نام ازدواج را روی آن گذشت و نه اهداف ازدواج را دنبال می کند که آن را سفید و پاک دانست.
حجت الاسلام شهرخی گفت: براساس قانون مدنی در ازدواج باید عقد نکاح ایجاب به قبول باشد در غیر اینصورت عقد باطل است و اگر رابطه ای باشد این رابطه غیرمشروع است.
وی طرح کلمه ازدواج سفید در رسانه ها را یک کار اشتباه دانست و معتقد است: همان طور که برخی در جامعه الفاظ زشت را با القاب خوب به خورد مردم می دهند این دو واژه نیز از همان نوع است.
این مسوول ابراز داشت: واژه سفید بار مثبت دارد اما برای رابطه ای که نه از نظر قانون و نه شرع عقدی صورت نمی گیرد، یک نوع باهم بودن های غیرمشروع است، زیرا صرف همراهی دو نفر غیرهمجنس نمی توان ازدواجی را متصور بود.
**وعده ازدواج، عُلقه زوجیت ایجاد نمی کند
حجت الاسلام شهرخی ادامه داد: به عنوان مثال، در ماده 1035 قانون مدنی آمده است «وعده ازدواج، ایجاد عُلقه زوجیت نمی کند، اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر شده، پرداخته شده باشد بنابراین هر یک از زن و مرد، مادام که عقد نکاح جاری نشده است، می توانند از ازدواج، دوری کند و طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کند یا به دلیل دوری از وصلت، مطالبه خسارتی داشته باشد.
این قاضی خانواده خاطرنشان کرد: قبح شکنی در این نوع همراهی ها آسیب های جدی به بنیان خانواده وارد می کند، بنابراین جرم عادی سازی این کار زشت بیشتر از اصل آن است.
شهرخی در این باره توضیح داد: در اسلام الفاظ تاثیر دارد به عنوان مثال همانطور که گفته می شود آیه ای را برای شفای مریض بخوانید برای ازدواج نیز آیه 21 سوره روم «وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً»؛ نیز چنین تاثیراتی وجود دارد و بهترین مصداق برای مودت به زوجین است.
به گفته کارشناس حقوق خانواده، مودت و رحمت بین دو نفر را خود خداوند براساس آیه 21 سوره روم تضمین کرده و انتخاب روشی غیر از ازدواج و امید به رحمت و مودت خداوند گمراهی است.
**«همراهی سیاه» در کشور جایگاهی ندارد
مشاور و روان شناس خانواده نیز از ازدواج سفید به همراهی سیاه (با هم بودن سیاه) تعبیر کرد و افزود: اضطراب نخستین ضرری است که همراهی و باهم بودن سیاه را به دنبال دارد.
طاهری کُندَر ادامه داد: این همراهی ها، همراه با یک واهمه است و این واهمه ها باعث ایجاد تنش بین دو طرف می شود.
به گفته وی، این همراهی های سیاه، روان را مضطرب می کند و بیشترین ضرر آن نیز متوجه دختران و زنان است.
این روان شناس در هرمزگان یادآورشد: موضوع دیگری که در این همراهی های سیاه ایجاد مشکل می کند، نگاه های نژادی است، زیرا در نگاه های قومیتی و نژادی هم کفو بودن معنایی ندارد بنابراین این همراهی باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی و جسمی به خصوص برای دختران است.
طاهری کُندَر بیان داشت: هم خانه بودن دو نفر غیر همجنس به دلیل وجود گرایش های حیوانی در انسان منجر به ارتباط جنسی می شود بنابراین در کشور ما این همراهی سیاه جایگاهی ندارد.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال براساس قانون انگلیس به جوان زیر 26 سال و یا در آمریکا به جوان زیر 24 سال اجازه هم خانگی با جنس مخالف داده نمی شود، زیرا براساس قانون این کشورها این فرد هنوز به تکامل عقلی نرسیده است.
حجت الاسلام شهرخی نیز در ادامه این مطلب گفت: هر هدفی که افراد در این همراهی سیاه به دنبال آن هستند بدانند که اثرمنفی آن بیشتر است لذا در ازدواج حتی ازدواج موقت اثرمثبت آن بسیار بیشتر است.
این قاضی خانواده معتقد است: کسانی که عقد موقت را با تنفر به آن نگاه می کنند به خصوص در شبکه های ماهواره ای که همراهی سیاه (ازدواج سفید) را ترویج می دهند همین افراد هستند که عقد موقت را کهنظر اسلام است تخطه می کنند، بنابراین همراهی بی نظام و بی قانون فایده ای ندارد.
**علت اجتماعی طلاق ها
استاد روان شناسی خانواده در هرمزگان نیز به اهمیت کاهش طلاق اشاره کرد و اظهارداشت: براساس قانون حمایت از خانواده ، قبل از طلاق زوج باید به مشاور مراجعه کنند این درحالی است که این روش در کشور به خوبی اجرا نمی شود.
طاهری کندر گفت: در کشور (کره) حداقل 20 تا 40 ساعت کلاس آموزشی ازدواج برگزار می شود در حالی که نخستین بحث مشاوره های پیش از ازدواج در کشور ایران آموزش راه های جلوگیری از باردارشدن است.
به گفته وی، تدریس درس مهارت های زندگی در کشور ما از دوران متوسطه دوم در هنرستان ها و دروس اختیاری یک ضرورت است.
این استاد روان شناسی در خصوص علت های طلاق، به ازدواج های زودهنگام، غیرسنتی و مجازی اشاره کرد و افزود: دومین عامل در طلاق ها نبود آشنایی با مسائل زناشویی است.
طاهری کُندَر ادامه داد: هجوم مسائل غیر اخلاقی و تنوع طلبی در مساله زناشویی از سوی شبکه های فضای مجازی یک تهدید جدی بین زوج هاست.
این مشاور و روان شناس همچنین گفت: علت بسیاری از طلاق های شرعی و قانونی، طلاق های عاطفی است که این نوع جزو بدترین طلاق است.
وی اعتیاد به مواد مخدر صنعتی (قرص ها و روان گردان ها) از دیگر دلایل مهم در بحث طلاق عنوان کرد و افزود: کسانی که به این نوع مواد اعتیاد دارند برگرداندن آنها به زندگی کاری بسیار سخت و نزدیک به غیرممکن است.
این روان شناس اضافه کرد: چشم هم چشمی ها در زندگی از دیگر علت های افزایش طلاق در کشور به شمار می رود.
**علت فردی طلاق ها
قاضی دادگاه خانواده نیز در خصوص علت طلاق های فردی ابراز داشت: علت مهم طلاق های قبل از ازدواج به «اشتباه در انتخاب و اشتباه در تفکر« برمی گردد.
حجت الاسلام شهرخی افزود: برای برطرف کردن اشتباه در انتخاب و معیار، حوزه و دانشگاه باید پای کار بیایند و نگرش و معیار صحیح را به جامعه آموزش بدهند.
وی در خصوص اشتباه در تفکر و انگیزه های اشتباه نیز بیان داشت: فردی که ازدواج می کند انتظارش از ازدواج، انتظار صحیحی نیست، لذا خانواده در آموزش و برطرف کردن این اشتباه نقش اصلی دارد.
شهرخی با اشاره به این که مهم ترین علت طلاق بعد از ازدواج، حفظ نکردن علاقه طرفین است، علت کاهش علاقه ها، شناخت ناکافی مرد و زن از یکدیگر و نداشتن مهارت علاقه ورزی زوج ها نسبت به یکدیگر را از دیگر علت ها عنوان کرد.
این کارشناس حقوق خانواده ادامه داد: فراگیری این مهارت ها نیز نیازمند توجه بیشتر به بحث مشاوره از سوی مشاوران باتجربه و کار بلد است.
وی از دیگر روش های علاقه مندی زوج ها به یکدیگر، مهارت خوب صحبت کردن و برطرف کردن تعارض ها اشاره کرد و افزود: افزون بر80 درصد علت های طلاق و اختلاف ها هنوز ریشه یابی نشده است.
شهرخی همچنین عادی سازی طلاق را کاری بسیار منفی دانست و ادامه داد: نگاه به طلاق به عنوان یک راه حل اشتباه و پاک کردن صورت مساله است، زیرا طلاق مساله اختلاف بین زن و شوهر را برطرف نمی کند.
این کارشناس حقوقی خانواده گفت: بهترین روش ها برای جلوگیری از طلاق در واقع ریشه یابی اختلاف ها، مهارت پیدا کردن و استفاده از راهنمایی های یک مشاور متخصص است.
**رابطه مندکردن بیکاری در طلاق اشتباه است
استاد جامعه شناسی هرمزگان در خصوص علت ایجاد طلاق ها از نگاه جامعه شناسی بیان داشت: با بررسی ازدواج در جامعه هرمزگان می بینیم که در این استان هنوز ازدواج های سنتی با ارزش های قوی و با حفظ شبکه خویشاوندی وجود دارد.
زائری گفت: اما در عین حال در این استان با توسعه رشد شهرنشینی و افزایش تعداد دانشگاه ها و آموزش عالی یک فرهنگی را دنبال می کنیم که بنظرمان گام برداشتن در این مسیر نشانه تجدد و تمدن یک خانواده است این عوامل در ازدواج مانند انتخاب همسر نیز بیشتر نقش خود را نشان می دهد.
وی گفت: از سویی در این استان خوشبختانه بحث هم کفو بودن هنوز مطرح است درعین حال هستند افرادی که با اصرار به خانواده دست به انتخاب هایی می زنند که در آینده با مشکلاتی مواجه می شوند.
به گفته رییس دانشکده فنی میناب، اگر انتخاب ها براساس منطق نباشد چنین انتخاب هایی مشکل ساز خواهد بود.
زائری ادامه داد: ما در جامعه ای زندگی می کنیم که میانگین سن ازدواج در آقایان تقریبا بین 28 و دختران 24 سال است، اگر قرار است دختران زودتر ازدواج کنند باید از متوسطه دوم دختران درس هایی را بخوانند که کمکی به رشد زندگی و همسرداری آنها باشد.
به گفته این جامعه شناس، خانواده ها در موضوع ازدواج هم ارزش و هم سنت ها را دوست دارند و از طرفی نگران بالا رفتن سن ازدواج دختران خود هستند لذا ازدواج زودهنگام را انتخاب می کنند.
وی گفت: این تفکرها باعث شده خانواده ها معیارهای اصلی در ازدواج را درنظر نگیرند از این رو اختلاف ها باعث می شود زوج ها را مشکلاتی زیادی در آینده روبرو شوند.
زائری، بیکاری، اعتیاد را بیش ترین علت طلاق ها عنوان کرد و افزود: رابطه مند کردن بحث بیکاری و اعتیاد به عنوان دو عامل مهم در طلاق، اشتباه است.
وی یادآور شد: علت بسیاری از طلاق های امروزی بیشتر به بحث بیکاری، اعتیاد، کاهش درآمدها، افزایش هزینه های گزاف زندگی، تغییر هدف های زندگی، اشتغال زنان و ترویج بحث های فمنیستی از سوی زنان برمی گردد.
**مهریه های سنگین عاملی برای فشار برطلاق
قاضی خانواده در بخش پایانی میزگرد به آسیب های مهریه های سنگین نیز اشاره کرد و ادامه داد: در برخی موارد زوج راضی به طلاق نیست اما به دلیل سنگینی مهریه تن به طلاق می دهد.
شهرخی افزود: مهریه های سنگین نه تنها زندگی زوج ها را مستحکم تر نمی کند بلکه عاملی بر اعمال فشار برای راحت سازی طلاق شده است.
وی بسیاری از طلاق های توافقی را مربوط به مهریه های سنگین دانست و اضافه کرد: مهریه های زیاد نه تنها موجب دوام خانواده نیست بلکه راه حلی برای سرعت دادن به روند طلاق است.
کارشناس حقوق خانواده، مهریه سنگین را عاملی بر تقویت بحث های فمنیستی دانست و توصیه کرد: خانواده ها مهریه ای را انتخاب کنند که فرد توان پرداخت آن را داشته باشد.
شهرخی در این رابطه یکی از مزیت های ازدواج های سنتی را تعیین مهریه هایی عنوان کرد که مرد توان پرداخت آن را داشته باشد.
**مهریه های سنگین و جایگاه مشاوره
روان شناس خانواده نیز در پایان این میزگرد به آسیب های مهریه های سنگین و اهمیت جایگاه مشاوره اشاره کرد.
طاهری کُندَر گفت: متاسفانه برخی از خانواده ها فکر می کنند مهریه سنگین به حفظ پیوند زناشویی دخترشان کمک می کند این تفکر و تصمیم اشتباهی است که در خانواده ها رواج پیدا کرده است.
به گفته وی، درحالی که اگر ازدواج ها و مهریه ها آسان باشد زوج ها با یک اختلاف جزیی که با مراجعه کردن به مشاور قابل برطرف شدن است، دچار اضطراب و استرس نمی شوند.
**مشاوره های ازدواج اسلامی و به روز باشد
این استاد روان شناسی افزود: مهریه های گران و جهیزیه های سنگین مشکلات ازدواج جوان های ما را برطرف نمی کند و هیچ معجزه ای برای زوج ها ندارد.
طاهری کُندَر ابراز داشت: مشاوره های ازدواج علاوه بر کمک به اخلاق خوب زندگی کردن و صلح و سازش زن و شوهر، باید درون دینی و اسلامی به روز باشد.
وی گفت: همان طور که در جامعه به وجود پزشک خانواده در یک شهر و روستای با جمعیت 50 خانوار اهمیت می دهیم، وجود مشاورخانواده در راستای توجه به تحکیم بنیان خانواده و کاهش طلاق ها به خصوص طلاق های عاطفی در این جامعه نیز بسیار ضروری است.
این روان شناس و مشاور خانواده در هرمزگان در این رابطه معتقد است: هرچه روان جامعه سالم باشد جسم نیز سالم تر خواهد بود.
تهیه وتنظیم : فرنگیس حمزه یی
9887 /6048
کپی شد
