آئین افتتاح مجتمع شماره ۳۵ شورای حل اختلاف تهران، ویژه فرهنگ، هنر و رسانه امروز، ۱۵ مردادماه، با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سخنگوی قوه قضائیه و جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، صبح امروز آیین گشایش مجتمع شماره ۳۵ شورای حل اختلاف تهران ویژه فرهنگ، هنر و رسانه با حضور با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه، مظفری رییس شوراهای حل اختلاف کل کشور، دریانی رییس شوراهای حل اختلاف تهران برگزار شد.
نوع نگاه به اصحاب فرهنگ و هنر باید تمایزها، امتیازات و مزیت‌هایی پیدا کند
وزیر فرهنگ و ارشاد در این مراسم گفت: از قوه قضاییه تشکر می‌کنم زیرا یکی از گام هایی که مورد توافق بود تا ارتباطی میان اهالی هنر، فرهنگ و رسانه با قوه قضائیه شکل بگیرد، برداشته شد و ما امروز شاهد افتتاح این مجتمع هستیم. البته هنوز گام‌های دیگری هم وجود دارد که انشاالله با حسن نظر و تدبیر عزیزان قوه قضائیه به تدریج تحقق پیدا می‌کند.
وی افزود: کاملا روشن است که حوزه فرهنگ، هنر و رسانه حوزه‌ای خاص از حوزه‌های هر جامعه‌ای و به ویژه ایران است. جامعه ما از قدیم جامعه‌ای فرهنگی و انقلابش نیز انقلابی با هویت فرهنگی بوده است. طبیعتاً نوع نگاه به اصحاب فرهنگ و هنر باید تمایزها، امتیازات و مزیت‌هایی پیدا کند. البته منظور از این تمایزها مقولاتی نیستند که با عدالت تنافی پیدا می‌کنند. بلکه تاکید بر این نگاه است که باید هرچیزی را در جایگاه خودش قرار دهیم.
حوزه فرهنگ، هنر و رسانه با همه ابعاد زندگی اجتماعی پیوند یافته است
صالحی ادامه داد: حوزه فرهنگ، هنر و رسانه حوزه‌ای است که تاثیرگذاری آن محدود به دایره خود نمی‌شود. یعنی این‌طور نیست که مخاطبان و افق تاثیرگذاری محصولات هنری، فرهنگی و رسانه‌ای تنها در همین حوزه‌ها باشد. همه اجزای زندگی یک جامعه متاثر از محصولات فرهنگی، هنری و رسانه است.
وزیر فرهنگ و ارشاد بیان کرد: ما اگر پیشرفت‌های حوزه علمی و فناوری کشور را می‌بینیم، حتما دانشمندان در صف اول دیده می‌شوند. اما پشت این اتفاق کتاب‌های علمی و مجله های علمی و اتفاقات وسیعی است که منتهی به خلاقیت می‌شوند. این نشان می‌دهد که نباید حوزه فرهنگ و هنر را به عنوان ضلعی از زندگی اجتماعی یا برشی از زیست اجتماعی ببینیم. بلکه حوزه فرهنگ، هنر و رسانه حوزه‌ای است که با همه ابعاد زندگی اجتماعی پیوند یافته و عجین شده است.
لزوم روانتر و سالم تر شدن مناسبات اهالی فرهنگ و هنر و رسانه با نهاد قضایی
وی ادامه داد: اگر این قسمت حوزه‌ای امن، پرتوان، آرام و خلاقی باشد، می‌تواند در بخش‌های دیگر زندگی هم آثار خود را بگذارد. ما در دوسال گذشته با دوستان خود در قوه‌قضائیه گفت و گوهای مختلفی را داشتیم که خوشبختانه این مراودات توانست تاثیرگذاری‌های متعدد و متنوعی داشته باشد و در دوره جدید قوه قضائیه نیز امیدهای بیشتری ایجاد شده است.
صالحی گفت: یک بخش آن با همین نگاه ساختارسازی‌ها در مناسبات و مراودات است که بتواند در فضای این ساختارها مناسبات اهالی و اصحاب فرهنگ و رسانه با نهاد قضایی روانتر، سالم‌تر و سریع‌تر باشد. به نظر می‌رسد که در فضای مسائل قضایی مرتبط با اهالی فرهنگ و هنر، چند نکته وجود دارد با آنکه دوستان ما در قوه‌قضائیه کاملا به آن توجه دارند اما از باب تاکید عرض می‌کنم؛ یک نکته به ویژگی‌هایی برمی‌گردد که اصحاب فرهنگ وهنر از لحاظ شخصیتی و منزلتی دارند.
باید بیشتر مراعات اصحاب هنر، فرهنگ و رسانه را کرد
وی ادامه داد: ما در جامعه اقشار مختلفی داریم و بعضی ممکن است راحت‌تر بتوانند به برخی محیط ها رفت و آمد کنند و مسائل کاری‌شان به گونه ای باشد که رفت و آمد به کلانتری‌ها، قوه‌قضائیه و دادسراها برایشان روانتر باشد.اما فضای اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه فضایی است که به اعتبار ویژگی‌های شخصیتی و منزلتی شان، باید مراعات مناسبات آنها با این نوع مراکز شود تا شخصیت‌های وجودی آنها، ظرافت ها و حساسیت هایی که دارند و از طرف دیگر منزلت اجتماعی آنها آسیب نبیند.
صالحی گفت: طبیعتا فضای اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه، با اینکه باید بحث عدالت قضایی را مدنظر گرفته و همه را در برابر قانون مساوی بدانیم. اما باید این ویژگی شخصی و شخصیتی و منزلتی را در فضای نظام دادرسی اجتماعی خودمان حداکثری ببینیم و باید ساختارها را به نحوی پیش ببریم که توجه به این حوزه بیشتر شود.
مسیر احقاق حق در نهاد قضایی طولانی و پرهزینه است
وی در بیان نکته دوم بیان کرد: به نظر می‌آید که مسیر احقاق حق در فضای نهاد قضایی به علت‌های مختلفی طولانی بوده و این مسیر طولانی مخصوصاً در حوزه اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه گاهی موجب می‌شود که افراد یا وارد نشوند یا همان ابتدا پیگیری خود را رها کنند. علاوه بر این طولانی بودن، گاهی پرهزینه بودن نیز مسأله می‌شود. برای نمونه در اختلافی که نویسنده با ناشر پیدا می‌کند، مگر کل حق التالیفش چقدر می‌شود؟ بنابراین اگر بخواهد این مسیر را طولانی و احیانا پرهزینه جلو ببرد، گرفتار اختلالات وسیعی می‌شود. گاهی مولف حس می‌کند مسیر طولانی دادرسی یا پرهزینه بودن آن به گونه‌ای است که اگر بخواهد واردش شود یا دیر به نتیجه رسیده یا با هزینه‌های بسیار.
وزیر فرهنگ و ارشاد با اشاره به نکته سوم گفت: حوزه فرهنگ و هنر و رسانه، حوزه ای با شاخه‌هایی بسیار گسترده است. بنابراین با اینکه فرهنگ، هنر و رسانه سه کلمه هستند، اما هرکدام از آنها با مشاغل و زیرمجموعه هایی که دارند، آنقدر متنوع و تخصصی هستند که متاسفانه فرصت کافی برای بیان زیرشاخه‌های آنها در این جلسه نیست. برای نمونه در همین نویسندگی، حداقل 20 الی 30 زیرشاخه وجود دارد و در بحث‌های مربوط به حوزه اختلافات و نظام دادرسی و قضایی حتما نیاز هست که این موضوع خوب شناخته شده باشد و اگر اختلافی به وجود می‌آید، آن اختلاف کاملا کالبدشکافی شده باشد.
تکثر حوزه فرهنگ، هنر و رسانه نظام دادرسی عادلانه را ایجاب می‌کند
صالحی ادامه داد: بنابراین حوزه فرهنگ و هنر و رسانه خیلی متکثر شده و این تکثر به لحاظ دامنه و اینکه از درون هم عمق پیدا کرده و تخصصی شده، نظام دادرسی عادلانه را ایجاب می‌کند که به این تکثر و تخصص توجه بیشتری نماید. بی تردید با یک نگاه عمومی نمی توان اختلاف میان مولف و ناشر را حل کرد. یا اختلاف میان آهنگساز و تهیه کننده را حل کرد و خیلی از موارد دیگر.
وی گفت: ما حتما نیاز داریم به مسیرهای تخصصی‌تر و مسیرهایی که به شأن و منزلت اهالی فرهنگ، هنر و رسانه نزدیکتر بوده و دادرسی کوتاه‌تر و هزینه‌های کمتری داشته باشد. یکی از ساختارهایی که به نظر می‌رسید بسیار بتواند به کمک این موضوع بیاید، ساختار شورای حل اختلاف است. این ساختاری است که از لحاظ قانونی شکل گرفته و طبق گزارش‌های رئیس محترم قوه قضاییه 30 درصد از پرونده های قوه قضاییه در این شوراها رسیدگی می‌شود که رقمی قابل توجه است.
شورای جدید می‌تواند از مشکلات اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه در مسیر دادرسی بکاهد
صالحی گفت: در آماری که در سال 96 ارائه شد و برای من بسیار جالب بود و از لحاظ کارکردی نیز می‌تواند قابل اعتنا باشد، این است که از دومیلیون و خرده ای پرونده در شوراهای حل اختلاف، حدود یک سوم آن یعنی بیش از 700 هزار پرونده به سازش منتهی شده و این نشان می‌دهد که ما می‌توانیم رقم قابل توجهی از پرونده‌های شورای حل اختلاف را به جای اینکه به تخاصم‌های علاج ناپذیر برسند، با صلح و سازش برطرف کنیم. بنابراین همه این ویژگی ها موجب شد تا ایده تشکیل شعبه حل اختلاف ویژه اصحاب هنر، فرهنگ و رسانه از چند ماه قبل شکل بگیرد و با جناب آقای اسماعیلی در سمت ریاست دادگستری ایشان صحبت شد و ایشان هم با حسن نظری که داشتند این بحث را پیش بردند.
وزیر ارشاد گفت: در آستانه روز خبرنگار یکی از اتفاقاتی که باید می‌افتاد ، زیرساخت هایش شکل گرفته است. به نظر من تشکیل این شعبه از زوایای مختلف قابل توجه بوده و همانطور که عرض کردم می‌تواند از مشکلاتی که اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه در مسیر دادرسی دارند، بکاهد.
حرکت جدیدی آغاز شده که بسیاری از تحولات را بشارت می‌دهد
همچنین محمود دعایی به نمایندگی از اصحاب رسانه گفت: ما جمع فرهیخته ارجمندی در جامعه مطبوعات داریم که خوشبختانه بزرگانی از آنها در اینجا حضور دارند و گستاخی است که در حضور آنها من به نمایندگی انتخاب شوم. شاید یکی از دلایل چنین انتخابی این بوده که من پیرترین مسئولی هستم که دوام آورده‌ام. یعنی اردیبهشت سال آینده چهلمین سالی می‌شود که مسئولیتی را دارم که خدا رحمت کند مرحوم امام به من تحویل دادند و مقام معظم رهبری که خدا سایه ایشان را روی سر ما نگه دارد آن را تنفیذ فرمودند.
وی افزود: بنابراین آمده‌ام هم تبریک بگویم هم شکرگذاری کنم. ما خدا را شاکریم که امروز در حالی هستیم که امید داریم. من جناب آقای صالحی را به عنوان یک عبد صالح و بنده شایسته خدا می‌دانم. انسان بزرگوار و فرهیخته ای که مسئولیت امر ارشاد و تصدی امور فرهنگ و رسانه را دارند و ما به پاکی و صداقت ایشان ایمان داریم و باز در دوره ای هستیم که به فضل الهی بوی دوران مرحوم شهید بهشتی را می شنویم. یادگاران و دست پروردگان آن بزرگوار تصدی امر را دارند و به زیبایی نشان دادند حرکت جدیدی آغاز شده که احیای آن دوران و امید بستن به بسیاری از تحولات را بشارت می دهد.
هنرمندان انسان‌های بسیار شریف و ظریفی هستند
مدیرمسئول روزنامه اطلاعات ادامه داد: من به دوستان عزیزی که تصدی امر شورای حل اختلاف را خواهند داشت این توصیه را دارم که جمع هنری کشور ما و هنرمندان، انسان‌های بسیار شریف و ظریفی هستند و گاهی ممکن است در برخورد یا ناآشنایی با پدیده‌های هنری درست درک‌شان نکنیم. ولی وقتی با آنها می‌نشینیم از یک درایت، فهم و شعوری برخوردار هستند که ناگزیر از حرمت‌گذاری در قبال‌شان هستیم.
وی ادامه داد: یک ملاک را همیشه معیار می‌دانم و آن اینکه اگر مسئول مربوطه‌ای کمترین مراجعه به دادگاه و کمترین عذرخواهی و توضیح را در روزنامه خود داشته باشد، دلیل بر پاکی و دقت در عملش است. ما دوستانی را داریم که بعد از انتشار مطلبی در رسانه خود ناگزیر از عذرخواهی یا توضیح می شوند و دوستانی هستند که به هرحال پایشان به دادگاه ها کشیده شده است.
هنوز هم من به پاکی و سلامت خاتمی ایمان دارم
دعایی بیان کرد: من در تمام این دوران نزدیک به 40 سال تنها دومرتبه پایم به دادگاه کشیده شده و یک مرتبه آن را حق می‌دهم به کسی که از ما شکایت کرد. سال 76 بود و انتخابات بعد از دوران مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی بود و جهت گیری روزنامه ما طوری بود که از کاندیدای خاصی حمایت می‌کردیم که هنوز هم من به پاکی و سلامت آن عنصر ایمان دارم. خداوند همه ما را در مسیری که خودش راضی است قرار دهد.
وی افزود: ما در روزنامه خود مصاحبه ای از آقای حجتی کرمانی چاپ کردیم. آقای حجتی کرمانی که مورد احترام همه هستند، به صراحت از یک کاندیدا حمایت و علیه کاندیدای دیگری بحث کردند که بعد از اتمام انتخابات ستاد انتخاباتی کاندیدای محترمی که رای نیاورده بودند، به حق از ما شکایت کردند که روزنامه اطلاعات بی طرفی را رعایت نکرده و علیه کاندیدایی صحبت کرده است. طبیعتا آنجا جا داشت که ما محکوم شویم و حکمی که در قبالمان صادر می شود را تحمل کنیم. اما جوانمردی آقای ناطق نوری و فتوت ایشان باعث شد تا ایشان دستور دهند که ستادشان تمامی شکایات را پس بگیرد.
امیدوارم شرایط طوری باشد که کسی سراغ این شوراها نیاید
دعایی در ادامه گفت: مورد دیگری هم بود که به هرحال به خیر گذشت و من دیگر بحث آن را مطرح نمی کنم و بحمدالله به تفاهم خوبی انجامید. من امیدوارم با شجاعتی که وجود دارد و سلامت نفس، رواداری، سماحتی که مسئولین قضایی دارند و فضای جدیدی که این قوه دارد به وجود آورده، همچنین سلامت نفسی که جناب آقای دکتر صالحی دارد که در همه حوزه‌های مرتبط خودشان با درایت و توانمندی های بالا کار می‌کند، آینده خوبی در پیش داشته باشیم و اهالی رسانه و فرهنگ و هنر کمترین مراجعه‌ها را به این شورا داشته باشند. من همیشه به یکی از پزشکان درمانگاه روزنامه اطلاعات می گفتم امیدوارم هیچکس مریض نشود که به سراغت بیاید. امیدوار هستیم که این شوراها نیز در شرایطی باشند که هیچکس سراغشان نیاید و مساله ای نباشد.
وی در پایان گفت: اگر مشکلی هم پیش بیاید مطمئن هستیم با فضای سالمی که پیش روست، همه نتایج مطلوبی خواهیم گرفت.
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، نیز در این نشست با تبریک دهه اول ماه ذی‌حجه که ایام‌الله محسوب می‌شود، گفت: روز خبرنگار را به اهالی رسانه که شخصیت‌های اثرگذاری هستند، تبریک می‌گویم و یاد خبرنگاران شهید را گرامی می‌داریم. اخیرا با جامعه رسانه‌ای کشور به عنوان سخنگوی قوه قضائیه ارتباطی ایجاد کرده‌ام و اکنون بیش از پیش بر اهمیت اصحاب رسانه اذعان دارم.
نگاه جدید به رسانه در قوه قضائیه
وی درباره رویکردهای تحولی در قوه قضائیه اظهار کرد: رویکرد ما توسعه ارتباطات قوه قضائیه با جامعه رسانه‌ای، هنری و فرهنگی و بلکه با کل شهروندانی که ما عهده‌دار خدمت به آنها هستیم، است. کانال ارتباطی میان اهالی مطبوعات با قوه باید تقویت شود. یکی از زمینه‌هایی که این هدف را تقویت می‌کند حفظ ارزش‌های اسلامی و کرامت انسانی مخاطب ماست که در تمام فرایندهای قضایی ما را کمک می‌کند. در دوره تحول بر نقدپذیری و حتی بعضا بی‌مهری‌هایی که می‌شود، واکنش نشان ندهیم. در عرصه‌های مختلف اراده‌مان بر کارهای تخصصی است.
اسماعیلی در پایان تصریح کرد: همانطور که ما دنبال تحول هستیم از عزیزان رسانه هم انتظار تحول داریم؛ اخلاق، رفتار و نوشتار رسانه‌ای ما به تحولی نیاز دارد که در آن کمترین لغزش و خطا را داشته باشیم. جالب است که خاطراه‌ای را از پدر وزیر ارشاد نقل کنم، در دوران جوانی مدتی را در محضر مرحوم آیت‌الله صالحی تلمذ کردیم، ایشان در درس مزاح می‌کردند اما از جایی به بعد دیگر این کار را انجام ندادند، ایشان فرمود مدتی است امام جماعت شده‌ام باید شأن امامت جماعت را رعایت کنم، یک فرد رسانه‌ای قطعاً توجه دارد که شأن و منزلت و تأثیری در جامعه دارد، پس باید تحول را در خود ایجاد کند. بیشترین تقید دینی به ارزش‌ها را جامعه رسانه‌ای و هنری باید داشته باشند.
