بر اساس آنچه از سوی عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی مطرح شد، آیت الله هاشمی رفسنجانی دوران طلبگی خود را در محضر برادران مرعشی که از فضلای حوزه در قم و مشهد و نجف بودند گذرانده و حوزه پایه‌های مطالعاتی خود را در محضر این فضلا مستحکم نمودند.
تهران گردی احمد مسجدجامعی همزمان با دهه مبارک فجر حال و هوای انقلابی به خود گرفته بود و این عضو شورای شهر به دنبال کشف حقایق جدیدی از دوران انقلاب اسلامی و آرشیو اسنادی این دوران بود.
به گزارش جماران، بر همین اساس تهرانگردان به همراه این عضو شورای شهر تهران در جریان عکس و فیلم‌های نایاب علی اکبر ناظمی قرار گرفتند که از معدود کسانی است که از وقایع تاریخی قبل انقلاب فیلم دارد. همچنین در دیدار احمدمسجدجامعی با اعضای کانون زندانیان مسلمان قبل از انقلاب پیشنهاد تشکیل موزه‌ای در بهشت زهرا برای بیان هرچه بهتر مجاهدت‌های زندانیان سیاسی قبل از انقلاب به عنوان میراث گرانبهای انقلاب مطرح شد.
مسجدجامعی و تهرانگردان همچنین با حضور در منزل مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی نحوه زندگی ایشان در تهران و سوابق انقلابی ایشان را مرور کردند.
موزه عبرت نیز محفلی بود که در یک روز تعطیل و سرد زمستانی تهران گردان را همچون تعداد بیشماری از شهروندان به سمت خود کشید تا تورق تاریخ انقلاب به واسطه این موزه که قبلاً شکنجه گاه ساواک بوده است بیان رساتری به خود بگیرد.
شنیدن خاطرات یکی از تهیه کنندگان سروده‌های پرشور دوران انقلاب اسلامی نیز برگ آخر تهرانگردی نیمه بهمن ماهی احمدمسجدجامعی و تیم تهرانگردی را شامل می‌شد.
رونمایی از فیلم‌ها و عکس‌های تازه انقلاب
عضو شورای شهر تهران در نخستین ایستگاه تهران گردی انقلابی خود به حوزه هنری در خیابان سمیه رفت تا از نمایشگاه عکس علی اکبر ناظمی یکی از عکاسان انقلاب اسلامی بازدید کند.
ناظمی در این نمایشگاه تعدادی از عکس‌های نایاب خود را در معرض نمایش عموم گذاشته و به تیم تهرانگردی در خصوص عکس‌هایش گفت: حدود 6 هزار عکس از 17 شهریور 57 تا 22 بهمن 57 دارم و به دنبال چاپ کتابی 5 جلدی هستم که 1500 عکس جدید از تاریخ انقلاب را رونمایی می‌کند و قرار است شرح دقیق هر عکس در کنار آن آورده شود.
او با اشاره به اینکه از حوادث دوران انقلاب یک فیلم 8:30 ساعته نیز دارم گفت: هر ثانیه و هر فریم این فیلم را در حال تبدیل به عکس هستیم که در کنار عکس‌هایی که گرفته‌ام بالغ به 10 هزار عکس به آرشیو عکس‌های انقلاب اضافه می‌کند.
مسجدجامعی در بازدید از این نمایشگاه گفت:کمتر کسی از وقایع انقلاب فیلم دارد که این فیلم بسیار با اهمیت بوده و نقش برجسته‌ای در بیان تاریخ انقلاب دارد.
عضو شورای شهر تهران به خاطرات بعضی عکس‌ها اشاره کرد و گفت:علی اکبر ناظمی حکایت و روایتی را به نمایش می‌گذارد که در هیچ کتابی نیست.
زنان نیز همپای مردان برای به ثمر نشستن درخت انقلاب تلاش کردند
مسجدجامعی همچنین از کانون زندانیان سیاسی مسلمان قبل از انقلاب بازدید کرد و گفت: این کانون در سال 1377 و به همت افرادی همچون کیوان صمیمی، جواد منصوری، ابوالقاسم سرحدی زاده، محمدرضا علی حسینی، سید کاظم اکرمی، مصطفی برزگر و احمد حاتمی راه اندازی شده است.
در این دیدار تعدادی از زندانیان سیاسی قبل انقلاب به بیان خاطرات خود از مجاهدت‌های صورت گرفته در این دوران پرداختند.
منضوره جزایری از جمله زندانیان سیاسی خانم بود که در این نشست گفت: خانم‌ها نیز در دوران انقلاب همپای مردها جنگیده و شکنجه‌های سختی را متحمل شدند که کمتر به آن پرداخته شده است.
تعدادی از اعضای کانون نیز در این دیدار با بیان اینکه وقایع بین سال‌های 42 تا 57 را نمی‌توان از یاد برد و طی این سال‌ها شهدای بسیاری را داشتیم که گمنام مانده‌اند گفتند: در قطعه 33 بهشت زهرا 150 نفر از این شهدا دفن شده و در قطعه 39 نیز 265 نفر دفن شده است که پیشنهاد می‌شود این دو قطعه به صورت ویژه‌تری به معرض نمایش عموم درآمده و کاربری موزه داشته باشد.
مسجدجامعی نیز با اشاره به اینکه خاطرات زندانیان سیاسی قبل از انقلاب گنجینه‌ای ارزشمند است که باید مورد توجه قرار گیرد پیشنهاد تشکیل موزه را پیشنهاد خوب دانست و گفت: در ایام دهه مبارک فجر باید در این کانون سلسله نشست‌هایی برای مردم برگزار شده و خاطرات انقلاب از سوی شما برای آنها بازگو شود.
جنبه علمی و حوزوی آیت الله هاشمی کمتر مورد توجه قرار گرفته است
عضو شورای شهر تهران و تهرانگردان در مقصد بعدی خود به خانه مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی رفتند تا عرض تسلیت خود را خدمت خانواده معظم و گرامی ایشان داشته و از تازه‌هایی از نقش تاثیرگذار ایشان در جرقه زدن شعله‌های انقلاب و سازندگی کشور و پایتخت پرده بردارند.
مسجدجامعی در این دیدار در گفت و گو با خانواده مرحوم آیت الله هاشمی زندگینامه ایشان را و سوابق انقلابی و خانوادگی ایشان را پرس و جو کرده و برگ تازه‌ای از زندگی این مبارز سیاسی را رو نمودند.
بر اساس آنچه از سوی عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی مطرح شد، آیت الله هاشمی رفسنجانی دوران طلبگی خود را در محضر برادران مرعشی که از فضلای حوزه در قم و مشهد و نجف بودند گذرانده و حوزه پایه‌های مطالعاتی خود را در محضر این فضلا مستحکم نمودند.
مسجدجامعی با اشاره به اینکه چگونگی شروع فعالیت آیت الله هاشمی در حوزه از اهمیت فراوانی برخوردار است گفت: زندگی دوران طلبگی ایشان نشان می‌دهد آیت الله علاوه بر فعالیت‌های خوبی که در حوزه اجتماعی و سیاسی داشتند در علوم حوزوی نیز از فضلا بودند.
عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه سال 76 برای نخستین بار خاطراتی از آیت الله هاشمی رفسنجانی در مطبوعات منتشر شد گفت: در این سال اطلاعات و خاطرات و اسنادی که ایشان داشته را به صورت سلسله مقالاتی در روزنامه اطلاعات به چاپ رساندم که بعد از آن تازه فرازهای از زندگی ایشان جمع آوری و منتشر شد.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست خود در مجلس همواره رویکرد سازندگی داشتند گفت: ایشان به عنوان نماینده مردم تهران در سال 59 مجمع نمایندگان تهران را راه اندازی کرد و در این مجمع مسائل مهم تهران از جمله راه اندازی مترو و مدیریت سیستم آب و فاضلاب شهری مطرح شد.
مسجدجامعی تصریح کرد: با تلاش ویژه آیت الله رفسنجانی اعتبار ویژه‌ای برای ساخت مترو در تهران و کلانشهرها در نظر گرفته شد و امروزه می‌بینیم چه اقدام مهمی بوده تلاشی که ایشان برای راه اندازی مترو در کشور داشتند.
عضو شورای شهرتهران با اشاره به اینکه مدیریت سیستم آب و فاضلاب شهری که امروزه با نام آب چرخانی خوانده می‌شود از جمله اقدامات مورد توجه آیت الله رفسنجانی بود گفت: همچنین مسئله تغییر دادن پایتخت کشور با توجه به خسارت‌های وارده در جنگ تحمیلی از جمله مسائلی بود که بعد از جنگ تحمیلی مطرح شد که آیت الله رفسنجانی معتقد بودند این تعویض پایتخت هزینه‌های بسیاری به دنبال دارد و با هزینه‌های بسیار کمتر می‌توان تهران را به نقطه قابل قبولی رساند و با این ایده طرح‌هایی را اجرا کردند تا به حل مسائل و مشکلات تهران کمک کند و تهران پایتخت بماند.
مسجدجامعی در این دیدار همچنین پیشنهاد جمع آوری دیدگاه‌های آیت الله هاشمی در خصوص تهران را مطرح کرد که بسیار مورد توجه خانواده ایشان قرار گرفت.
مسجدجامعی در بازدید از کتابخانه آیت الله هاشمی نیز گفت: کتابخانه ایشان به هیچ عنوان تشریفاتی نبوده و کاملاً عملیاتی بوده و نشان می‌دهد ایشان فردی محقق بوده و کتاب‌های روز و کتاب‌های حوزه مطالعاتی خود را با دقت فراوان خوانده و یادداشت نویسی کرده و حاشیه برداری نموده‌اند که این جنبه از زندگی ایشان کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
شکنجه 8442 زندانی انقلابی در زندان هشتاد ساله تهران
موزه عبرت که در سال‌های قبل از انقلاب با نام کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک-شهربانی خوانده می‌شد مقصدی بود که تهرانگردان را به صورت ملموس با حال و هوای زندانیان دوران انقلاب آشنا کرد.
به گفته احمد مسجدجامعی این زندان در سال 1311 به دستور رضاشاه توسط آلمان‌ها با کاربری زندان ساخته شد.
عضو شورای شهرتهران با اشاره به اینکه سازه این ساختمان فلزی و ضد زلزله است اضافه کرد: این ساختمان در سال 1316 فعالیت خود را با نام توقیف گاه آغاز و بعد نام زندان موقت شهرداری و در ادامه زندان زنان به خود گرفت.
او با بیان اینکه از سال 1350 تا سال 1357 به دستور محمدرضا شاه و به پیروی از انگلیس‌ها این ساختمان، زندان مخصوص ژاندارمری، ساواک و ارتش شد تا افرادی که علیه امنیت عمومی کشور اقدام می‌کردند در آنجا زندانی شوند، گفت: کمیته مشترک ضدخرابکاری ساواک- شهربانی 86 سلول 2 در یک متر و نیم داشت که با 2 بند عمومی حدود دویست زندانی را در خود جای می‌داد و در روزهای پرحادثه انقلاب همچون 17 شهریور بیش از 800 فرد در آن زندانی می‌شدند.
مسجدجامعی توضیح داد: در این شکنجه گاه 8442 نفر زندانی بودند که 550 نفر آنها خانم بوده و از تعداد مجموع نیز 57 نفر زیرشکنجه ساواک جان خود را از دست دادند. شخصیت‌های بزرگ انقلاب اسلامی نیز در این زندان شکنجه شده و زندانی بوده‌اند.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه امروز این شکنجه گاه کاربری موزه پیدا کرده است تصریح کرد: موزه عبرت برگ روشنی از تاریخ انقلاب اسلامی را به مردم نشان داده و تصویر سازی های صورت گرفته در موزه به صورت واضح بیننده را به روزهای قبل از انقلاب و تلاش‌های صورت گرفته برای جان گرفتن انقلاب می‌برد.
در این بازدید قاسم حسن پور رییس موزه عبرت نیز با بیان اینکه ساواک 74 نوع شکنجه را برای زندانیان سیاسی از سازمان‌های جاسوسی اسراییلی و آمریکایی فرا گرفته بود تصریح کرد: آپولو، تخته شلاق، صندلی داغ، کشیدن ناخن، بردن سوزن زیر ناخن و داغ کردن سوزن برای انداختن ناخن، آویزان کردن افراد، بردن سر در آب تا حد خفگی، دواندن زندانیان با دست و گای زخمی از جمله این شکنجه‌ها بود.
حسن پور همچنین با بیان اینکه موزه عبرت از سال 79 فعالیت خود را آغاز کرده است گفت: در این موزه سعی کرده‌ایم تا خاطرات تهران را به صورت زنده برای بازدیدکنندگان مطرح کنیم.
سرودهای انقلابی جان دوباره می‌گیرند
احمد مسجدجامعی در ایستگاه آخر تهرانگردی خود سروده‌های مردمی دوران انقلاب را ورق زد. عضو شورای شهر تهران و تیم تهرانگردی با حضور در منزل حمید شاهنگیان سرگذشت سروده‌های معروف انقلابی را که به واسطه ایشان در میان مردم موج ایجاد کرد، پیگیر شدند.
شاهنگیان با اشاره به اینکه در سال‌های قبل از انقلاب دانشجوی مقطع فوق لیسانس در آمریکا بوده است گفت: فعالیت‌های انقلابی خود را در آمریکا با ایجاد گروه‌های اسلامی و گسترش تظاهرات ضد رژیم شاهنشاهی دنبال می‌کردم تا اینکه سال 57 به ایران آمدم و در پرتو حادثه 17 شهریور در پی آن برآمدم تا با ایجاد سرودی مردمی خاطره تلخ 17 شهریور را تا همیشه در ذهن‌ها زنده نگه دارم تا به مرور زمان به فراموشی سپرده نشود.
او با اشاره به اینکه برای ضبط سرود «درود، درود، درود بر روان پاک شهید راه خدا» که از سروده‌های خودم بودم تیم اجرای سرودی نداشتم تصریح کرد: با توجه به اینکه این سرودها برای مردم بود و تک خوانی فایده نداشت بار اول سرود را خواندم و ضبط کردم و بار دوم صدای ضبط شده خود در کاست را گذاشته و مجدد به همراه آن سرود را خواندم و بعد از چندین دفعه تکرار در ضبط به همین شیوه، سرودی ضبط شد که گویا یک تیم آن را خوانده بود.
شاهنگیان با بیان اینکه استقبال مردم از این سرود بسیار خوب بود گفت: همین آغازی برای ضبط سرودهای دیگر انقلابی شد و با امکانات ناچیز خود به سرعت برای هر واقعه و حادثه و یا سخنرانی مهم سرودی را تهیه می‌کردیم که خوشبختانه با استقبال مردمی روبه رو می‌شد.
خالق سروده‌های مطرح دوران انقلاب با بیان اینکه با گذر زمان تیم حرفه‌ای‌تر شد و شاعران بزرگی همچون آقای سبزواری ترانه‌های انقلابی را در اختیارمان قرار می‌دادند اضافه کرد: از جمله سروده‌هایی که در زمان انقلاب بسیار تاثیرگذار بود سرودهای بود که برای سربازان آماده کرده و احساسات سربازان را تحت تأثیر قرار می‌داد تا به سوی هموطنان انقلابی خود شلیک نکنند.
در این دیدار از سوی احمد مسجدجامعی پیشنهاد داده شد تا کاست‌های سروده‌های انقلاب به صورت دیجیتالی در آمده تا آرشیو صوتی انقلاب با استفاده از امکانات روز حفظ شود.
