صنعت گردشگری فارس همچنان اندر خم یک کوچه

گردشگری، صنعتی درآمدزا است که می تواند با رونقش اقتصاد استان را متحول کند اما وقتی پای صحبت تنی چند از کارشناسان و صاحب نظران در این حوزه می نشینیم به نکاتی چون ضرورت ایجاد ظرفیت های جدید و توسعه زیرساختهای مناسب، آموزش های تخصصی و اجرای تورهای گردشگری، آشناسازی مدیران و مسئولان دستگاه های دولتی و خصوصی و حتی رفتارهای سلیقه ای برخی مدیران در این حوزه برمیخوریم که در واقع موجب شده صنعت گردشگری در این استان از توسعه لازم بهرهمند نشود.
به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری «خبر جنوب» شعار امسال سازمان جهانی گردشگری «گردشگری پایدار، ابزار توسعه» است که در واقع این شعار فرصتی است برای کمک بیشتر گردشگری به تحقق مفهوم پایداری (از هر سه جنبه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) و موجب میشود آگاهی عمومی نسبت به ابعاد صنعتی که ارزش حقیقی آن اغلب دست کم گرفته میشود، افزایش یابد وآن طور که معاون گردشگری کشور گفته است: ایران در بین 126 کشور جهان در حوزه گردشگری رتبه 97 را دارا بود که بعد از برجام 4 پله صعود داشته و توانست به جایگاه 93 برسد اما طبق اسناد بالادستی باید 5 میلیون گردشگر فعلی را به 20 میلیون گردشگر در سال افزایش دهد.
به گفته محب خدایی برای رسیدن به این مطلوب حدود 40 برنامه بهعنوان استراتژی دوره گذار تدوین شده است و اجرایی میشود . وی همچنین افزود: توسعه پایدار امروزه بهعنوان یکی از اصلیترین موضوعات مورد بحث کنفرانسها، موسسات پژوهشی، نهادهای بینالمللی و بهخصوص برنامهریزان رشد و توسعه اقتصادی با هدف پایان دادن به فقر، حفاظت از کره زمین و ایجاد رفاه برای همگان مطرح است. بیشک برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار، تنها به حضور و نقش دولت نباید اکتفا کرد و بنابراین نیاز است که تمام گروههای جامعه و همه اقشار مردم از کشاورزان، کارمندان، تجار، دانشآموزان، دانشجویان و دیگر گروههای اجتماعی در این عرصه مشارکت کنند.
وی همچنین معتقد است توسعه پایدار گردشگری دارای دو جنبه حفاظت از محیط زیست و منابع و میراتفرهنگی است. از این رو گردشگری پایدار باید با سیاست مشخص و مدونی به اجرا درآید تا بتواند حرکت امید بخشی را در توسعه همه جانبه فضاهای جغرافیایی تضمین کند و درواقع توسعه گردشگری باید براساس معیارهای پایداری باشد.
ظرفیت های جدید گردشگری در فارس فراهم شود
در این رابطه مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری فارس نیز معتقد است :
ایجاد ظرفیت های جدید و توسعه زیرساخت های مناسب از جمله راهکارهایی است که می تواند بر توسعه پایدار گردشگری تاثیر مستقیمی داشته باشد.
به گفته مصیب امیری، ظرفیت های گردشگری موجود در استان فارس از تنوع و تعدد بسیاری برخوردار است و نه تنها باید از این ظرفیت ها استفاده کرد بلکه بخش های خصوصی را نیز به ایجاد ظرفیت های جدید ترغیب نمود.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه فارس استانی است که بیشتر در جذب گردشگران تاریخی و فرهنگی موفق بوده، با ایجاد جاذبه های جدید گردشگری در حوزه های دیگر، گردشگران با سلایق دیگر نیز می توانند به این استان سفر کنند.
امیری بر لزوم کاهش هزینه های سفر تاکید کرد و گفت: چنانچه امکان سفر برای تمامی گروه ها فراهم شود، بی شک در درازمدت شاهد پایداری در گردشگری خواهیم بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس همچنین بر معرفی داشته های فرهنگی، تاریخی و گردشگری در رسانه ملی و ترغیب گردشگران به سفرهای درون استانی تاکید کرد و افزود: بر کسی پوشیده نیست که گردشگری یکی از صنایع پردرآمد و اشتغال زاست از این رو باید با برنامه ریزی های دقیق تر بتوانیم گردشگری را در این استان توسعه دهیم.
برپایی تورهای آشناسازی ویژه مدیران دستگاه های اجرایی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: در حال حاضر ابزارهای مناسبی در حوزه گردشگری در استان وجود دارد و باید دستگاه های مرتبط با این مقوله همسوتر باشند تا به توسعه پایدار دست یابیم.
به گفته سیدموید محسن نژاد، ارائه آموزش های تخصصی به جامعه هدف یک ضرورت محسوب می شود و جا دارد در این حوزه اقدامات گسترده تری صورت گیرد.
وی با بیان اینکه تعریف بسته های سفر، آموزش های تخصصی و اجرای تورهای گردشگری از اقدامات مهمی است که باید در این حوزه انجام شود، افزود: یکی از برنامه هایی که تاثیر بسزایی در توسعه پایدار گردشگری دارد، آشناسازی مدیران و مسئولان دستگاه های دولتی و حتی بخش خصوصی است، از این رو اجرای تورهای ویژه آشناسازی باید در استانی چون فارس استمرار یابد.
محسن نژاد ادامه داد: چنانچه بخواهیم به توسعه پایدار در گردشگری برسیم باید نگاه های مدیران از بخشی نگری فاصله بگیرد چرا که گردشگری صنعتی فرابخشی است و توسعه آن نیازمند همکاری تمامی دستگاه های مرتبط و حتی غیرمرتبط است.
وی در این رابطه با ذکر مثالی گفت: برای توسعه گردشگری طبیعی فارس نیاز است که جوامع محلی نیز با این مقوله آشنا شوند. با توجه به اینکه در فارس بیش از 400 مکان طبیعی گردشگری وجود دارد، نیاز است که دوره های آموزشی برای جوامع محلی پیرامون نحوه برخورد با گردشگران برگزار گردد.
محسن نژاد افزود: حتی در شهرهای کلان استان باید دوره های ویژه ای برای رانندگان تاکسی و بازاریان برگزار شود.
راه اندازی تورهای گردشگری تخصصی صنایع دستی در فارس
معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی فارس نیز به خبرنگار ما گفت: یکی از مواردی که در جذب بیشتر گردشگران تاثیر بسزایی دارد وجود هنرهای سنتی و صنایع دستی خاص مقصد سفر است.
حیدرعلی زاهدیان نژاد با تاکید بر اینکه تورهای گردشگری تخصصی صنایع دستی در شیراز و فارس راه اندازی شود، افزود: توریست های تخصصی در اغلب حوزه ها چون تاریخی، ادبی، مذهبی و طبیعت گردی وجود دارد و می طلبد تورهای ویژه گردشگری با محوریت صنایع دستی در فارس راه اندازی گردد.
وی اضافه کرد: ترویج و توسعه هنرهای سنتی و صنایع دستی، تاکیدی بر پایداری صنعت گردشگری است اما باید هنرمندان و تولیدکنندگان آموزش های لازم را برای جذب گردشگران ببینند.
معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی فارس ادامه داد: برای توسعه پایدار گردشگری باید نگاه ها فرابخشی شود و تمامی ارکان موجود در این صنعت مورد حمایت و توجه قرار گیرد.
در مقوله گردشگری به جای عمل کردن فقط حرف می زنیم!
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس نیز به خبرنگار ما گفت: در بحث گردشگری بیشتر حرف می زنیم تا عمل کنیم و تا زمانی که این روش ادامه یابد به توسعه و پایداری در این صنعت دست نمی یابیم.
محمود فخری بر لزوم واگذاری مدیریت گردشگری به بخش خصوصی تاکید کرد و افزود: سازمان های دولتی باید تنها نقش نظارتی داشته باشند و امور مربوطه را به بخش خصوصی که از توان سرمایه گذاری بیشتری برخوردار است، واگذار کنند.
وی با انتقاد از حضور مدیران غیرمتخصص در این حوزه تخصصی، گفت: متاسفانه مدیران غیرمتخصص با رفتارهای سلیقه ای فقط مشکلاتی را برای این صنعت به همراه می آورند و تا زمانی هم که این روند ادامه یابد، شاهد
بی رمقی گردشگری در کشور و به تبع آن در استان هستیم. فخری در ادامه افزود: همواره گفته می شود که گردشگری با صنایع خودروسازی و نفت برابری می کند اما در شرایطی که به این صنعت اهمیت خاصی داده نمی شود پس انتظاری برای توسعه آن نباید داشته باشیم.
نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی شیراز ادامه داد: متاسفانه گردشگری در کشور و فارس، ابزاری برای توسعه است که در خطر است چرا که در وهله اول گردشگری پایدار با یک مدیریت پایدار به وجود می آید تا مطابق با برنامه ریزی های بلندمدت و میان مدت، کارها پیش برود اما متاسفانه تیم های مدیریتی دولتی در حوزه گردشگری مدام در تغییر و تحول هستند.
فخری همچنین افزود: با توجه به اینکه بخش خصوصی، ایده، وقت و حتی سرمایه خود را در این حوزه گذاشته است، از این رو قطعا برای توسعه این مقوله تلاش بیشتری می کند.
رسیدن به هدف سند چشم انداز گردشگری فقط یک رویا است
رئیس انجمن صنفی راهنمایان ایرانگری و جهانگردی فارس نیز طی سخنانی با اشاره به نبود یک برنامه جامع و مشخص برای توسعه گردشگری گفت: متاسفانه حرکت های غیر علمی و مقطعی توسعه گردشگری را به همراه ندارد و تنها این صنعت را ضعیف تر می کند.
امیر سبوکی بر لزوم توصیف یک چشم انداز و برنامه مشخص عملی برای توسعه پایدار گردشگری تاکید کرد و افزود: باید این برنامه کلان تعریف و سپس همه دستگاه ها و متولیان مربوطه با آن همراه شوند تا بتوانیم به نقطه آرمانی برسیم. این مدرس دانشگاه اضافه کرد: با توجه به سند چشم انداز که به جذب 20 میلیون گردشگر تا 8 سال دیگر تاکید دارد متاسفانه روند پیش رو حکایت از چیز دیگری دارد و به نظر می رسد رسیدن به این اهداف در حد یک رویا باشد.
وی به مدیریت های چندگانه در حوزه گردشگری کشور و به تبع آن استان اشاره کرد و گفت: عمدتاً کشورهایی که یک متولی تصمیم ساز در صنعت گردشگری دارند دیگر نهادها موظف به تابعیت از این تصمیمات هستند، موفق ترند.
سبوکی در بخش دیگری از این گفت و گو با انتفاد از عدم استفاده از متخصصین در حوزه گردشگری افزود: متاسفانه فارس هم هنوز به یک طرح جامع و مشخص در حوزه گردشگری دست نیافته است و یا اگر هم به این طرح و برنامه رسیده است اطلاع رسانی نشده و به دیگر دستگاه های اجرایی و متولیان امور گردشگری ارایه نشده است.
رئیس انجمن صنفی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی فارس در ادامه این گفت و گو با تاکید بر اینکه فارس می تواند پایلوت آموزش های تخصصی گردشگری کشور شود افزود: اساتید و متخصصین مجرب بی شماری در این استان هستند که کمتر از وجود آن ها استفاده شده و می طلبد در مقوله آموزش که حلقه مفقوده صنعت گردشگری است نهایت استفاده را از این افراد کرد به طوری که فارس می تواند به محلی برای آموزش افراد فعال در این حوزه تبدیل شود.
وی ادامه داد: آموزش یکی از مهم ترین زیرساخت های اصلی صنعت گردشگری است و باید به این مقوله بیشتر اهمیت داده شود.
سبوکی همچنین به ایجاد جاذبه های جدید گردشگری در شیراز تاکید کرد و افزود: سال هاست است که گردشگران ورودی به فارس و شیراز با جاذبه های جدیدی مواجه شدند به طور مثال گردشگری که بعد از 40 سال دوباره به این شهر سفر می کند با چه جاذبه جدیدی رو به رو خواهد شد.

گردشگران در محور زندیه شیراز رها می شوند!
رئیس اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس با تاکید بر اینکه هنرهای سنتی جزء جدایی ناپذیر از حلقه توسعه گردشگری است، گفت: باید به این مقوله در استان فارس بیشتر توجه شود، اما متاسفانه در این استان به ویژه در شهر شیراز که خاستگاه بسیاری از تولیدات صنایع دستی است، شاهد بی مهری های بسیاری هستیم.
به گفته سلمان گورنگی، هنوز شهر شیراز از داشتن یک مکان مناسب برای تولید و عرضه همزمان صنایع دستی محروم است.
وی با ذکر مثالی به تکمیل سخنانش پرداخت و گفت: به طور مثال گردشگران داخلی و خارجی وقتی به اصفهان سفر می کنند می توانند در میدان نقش جهان با آثار تاریخی، فرهنگی و هنرهای سنتی خاص استان اصفهان آشنا شوند. حتی می توانند در این محوطه تاریخی استراحت کنند و یا ناهار بخورند و از نزدیک با تولید یک محصول صنایع دستی آشنا شوند و حتی ساخت آن را نیز تجربه کنند، اما متاسفانه چنین مقوله ای در شیراز وجود ندارد.
گورنگی اضافه کرد: طراحی چنین مکانی در شیراز کار سختی نیست و به جای آنکه گردشگران در محوره زندیه رها شوند، با ایجاد فضایی کوچک و حتی مینیاتوری می توان آنها را چندساعت بیشتر در این محور تاریخی و گردشگری نگه داشت.
رئیس اتحادیه تعاونی های صنایع دستی فارس در ادامه به شعار امسال روز جهانی جهانگردی اشاره کرد و گفت: به طور حتم با توسعه گردشگری شاهد رونق اقتصادی بیشتری خواهیم بود و جا دارد در این صنعت از هنرهای سنتی و صنایع دستی که ابزار مناسبی برای این توسعه نیز محسوب می شود، نهایت بهره را برد.
وی اضافه کرد: پیشنهاد می شود برای توسعه و رونق اقتصادی صنایع دستی، در کنار ارگ کریم خانی، میدانی طراحی شود (احیای میدان توپخانه) تا در فضایی کاملا تاریخی، هنرهای سنتی و صنایع دستی استان به ویژه شیراز به گردشگران معرفی گردد و گردشگران با ورود به محور زندیه بتوانند با هنرهای سنتی و بومی منطقه به درستی آشنا شوند.
معرفی جاذبه های گردشگری فارس در نمایشگاه های بینالمللی
مدرس دانشگاه و فعال حوزه گردشگری فارس نیز به خبرنگار ما گفت: زمانی توسعه پایدار ما حل می شود که شاهد ثبات در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باشیم، اما متاسفانه همواره این مقوله در کشور ما مقطعی بوده است.
محمدهادی نیرومند با بیان اینکه بی شک وقتی ثبات وجود نداشته باشد برنامه ریزی مناسبی هم صورت نمی گیرد، گفت: گردشگری تابعی از شرایط زمانی است که همواره مورد آسیب قرار دارد. وی با اشاره به اینکه همواره برنامه ریزی ها در سه سطح کلان، میانی و وظیفه ای انجام می شود، افزود: متاسفانه در ایران در دو سطح کلان و میانی برنامه ریزی نداریم و تمامی برنامه ها در حد وظیفه ای سازمان هاست که آن هم سلیقه ای است. نیرومند اضافه کرد: با اینکه بخش خصوصی در حوزه گردشگری از قدرت و توان بالایی برخوردار است، اما تا زمانی که بخش های دولتی نیز در یک راستا قرار نگیرند و همگن نشوند، شاهد بی رمقی این صنعت خواهیم بود. وی در ادامه این گفت وگو بر لزوم معرفی جاذبه های گردشگری فارس در ابعاد ملی و بین المللی تاکید کرد و گفت: جا دارد جاذبه های گردشگری فارس به ویژه شیراز در نمایشگاه های بین المللی معرفی شود و فعالین حوزه گردشگری در این نمایشگاه ها شرکت کنند چرا که یکی از روش های رسیدن به توسعه پایدار گردشگری، معرفی و سپس جذب حداکثری گردشگران می باشد.