به گزارش ایرنا، کاش دارایی های طبیعی دنیا به طور برابر بین مردم تقسیم می شد و کاش همه می توانستند آنچه که حق آنان است از طبیعت به عنوان مادر خود می گرفتند، شاید در این صورت می شد به دنیایی برابر امید داشت.
ولی امان از روزی که طبیعت دستخوش تغییر انسان شود و منابع طبیعی بطور نابرابر در مناطق مختلف تقسیم شود، آن روز باید به حال مردمی گریست که در پائین دست قرار می گیرند و مجبورند برای آنچه حق آنان است دست و زبان تمنا پیش بگیرند و فکاحی تلخ این ماجرا نیز خالی بازگشتن دست آنان است.
حال در منطقه مرزی سیستان واقع در شمال سیستان و بلوچستان صحنه ای اینچنینی رخ داده که در آن حدود 20 سال است که دست کشور دوست و برادری که سالها مردم آن در ایران زندگی کرده و سکنی داشته اند راه آب را به روی پائین دست بسته و سبب شده اند تا منطقه ای آباد و اسطوره ای به تل ماسه ای از خاک و گرفتاری و مشکلات تبدیل شود.
منطقه سیستان سرحد مشترکی با کشور دوست و برادر یعنی افغانستان دارد که پس از تنگ شدن عرصه طبیعت مردم خلاق آن با بهره گیری از امکان تجارت مرزی باز به تامین نیاز همسایگان خود پرداختند و کار و بار خود را به یکباره از کشاورزی به تبادل کالا با مرزنشینان افغانستان تغییر دادند.
این مردم با بهره گیری از مرز پر برکت توانستند گلیم معیشت خود را از آب دریاچه خشکیده هامون کشیده و دست در تجارت ببرند و معیشت روزگار کنند اما این بار نه دست خارجی بلکه دست داخلی با ایجاد دیوار امنیتی در مرز سیستان و افغانستان شرایط را به گونه ای رقم زدند که بسیاری از مردم این دیار به سبب فشار کمبود درآمد از دیار خود مهاجرت کرده یا به صورت فصلی برای کار به سایر شهرستانها رفتند.
گرچه برخی از مردم رفته اند اما هنوز هم کوچه پس کوچه های روستاهای سیستان از جنب و جوش کودکان مملو از شور و نشاط است و هر چند که زنان آتش تنور خود را نمی افروزند و نان معروف محلی سیستان را برای شام خانواده پخت نمی کنند و نان مورد نیاز را از نانوایی های عمومی خرید می کنند اما همین ماندگاری نشاندهنده روح مقاومت و انگیزه زیاد مردم برای ماندن در سرزمین مادری خود است.
در گذشته نه چندان دور روستاهای سیستان رونق و جنب و جوش خاصی داشت، عصرها مردان تیشه به دوش هنگامی که از زمین کشاورزی به خانه بازمی گشتند دست های ضخیم و زحمتکش خود را با آب روان رودخانه می شستند، چوپان ها گله های بزرگ گوسفند و گاو را به آغل ها باز می گرداندند و نهرها و جویبارها جاری از آب روان و زلال بود، کشاورزان قوت لایموت خود را از زمین و صیادان از تالاب برمی گرفتند و زندگی شیرین و با نشاط بود اما اینک پس از خشکسالی و بسته شدن مرز در سیستان تیشه مردان همراه با آرزوهای بزرگ خانواده در گوشه حیاط زیر شن های روان مدفون شده اند.

**مهاجرت از سیستان
محمد اربابی مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و خاک سیستان و بلوچستان چندی پیش در گفت و گو با خبرنگاران ادعا کرده بود:به دلیل کم شدن آورد رودخانه هیرمند بر اثر خشکسالی 20 سال اخیر منطقه و تغییر اقلیم هشت هزار خانوار از این منطقه به استان ها و مناطق همجوار کوچ کرده اند.
تلاش زیادی کردیم تا وی یک بار دیگر در نشستی با ما (خبرنگار ایرنا) این ادعاها را تکرار کند اما از گفت و گو در این باره خودداری کرد و گفت: من در این خصوص نمی توانم اطلاعاتی به شما بدهم.
وی ادامه داد: موضوع مهاجرت ها و شمار خانواده های مهاجر باید از فرمانداری های منطقه سیستان پیگیری شود زیرا این بخش ها می توانند مطالب کامل و جامعی در اختیار خبرنگاران قرار دهند.
از وی سوال کردیم این آمار از کجا و بر چه اساسی اعلام شده است اما وی به بهانه اینکه «شما را نمی شناسم» از ادامه گفت و گو خودداری کرد بگونه ای که اصرار ما نیز راه به جایی نبرد.
این در حالی است که از هر مسئولی سئوال کردیم آیا آمار اعلام شده از سوی مدیر آب و خاک استان را قبول دارید؟ تنها با تعجب می گفت: هشت هزار خانوار! آنهم خانوارهای سیستانی و بلوچستانی که هر کدام هشت تا 10 و حتی 15 نفر عضور دارند! چنین آماری غیر قابل باور است.
فرماندار شهرستان زهک در شمال سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: موضوع مهاجرت افراد باید منطقه ای و شهرستانی دنبال شود.
جمشید رخشانی نسب افزود: با توجه به اینکه علت اصلی مهاجرت در منطقه سیستان توقف کشاورزی بوده است و شهرستان زهک در ورودی آب قرار دارد این موضوع در این شهرستان رخ نداده است و ممکن است در سایر شهرستانها که آب به آنها کمتر می رسد رخ داده باشد.
وی خاطرنشان کرد: همچنین در شهرستان زهک امکان استفاده از مرز نیز وجود دارد که این امر موجب ماندگاری مردم در این شهرستان شده است.
وی بیان کرد: من نمی توانم مهاجرت مردم از سایر شهرستان ها را تائید کنم.
به گفته برخی از مردم این منطقه، مهاجرت ها در منطقه سیستان در مدتی چنان اوج گرفته بود که پاسگاه های مستقر در راهها از خروج خودروهای حامل اثاثیه منزل جلوگیری می کردند.
به گفته یک شاهد صحنه؛ چندی پیش یکی از ساکنان منطقه سیستان پس از اینکه پاسگاه اجازه عبور وسایل و اثاثیه او را نداد، لوازم منزل خود را در چند متری پاسگاه به آتش کشید و از این طریق اعتراض خود را نشان داد.
مسلم رجحانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هیچ کس نمی تواند موضوع مهاجرت مردم از سیستان را کتمان کند گرچه تعداد آنها هشت هزار خانوار نیست.
وی ادامه داد: مردم به دلیل نداشتن درآمد کافی و شرایط بد جوی از منطقه سیستان مهاجرت کرده اند و در صورتی که دوباره شرایط مهیا شود بازخواهند گشت.
با توجه به مهاجرت مردم از این منطقه دولت باید برنامه ریزی دقیقی داشته باشد.
یکی از روستاییان سیستان که خود را محمود سرگزی معرفی کرد گفت: وقتی شغلی برای تامین معاش زندگی نداریم چگونه می توانیم در این منطقه بمانیم.
وی افزود: مهاجرت و رها کردن خانه و کاشانه و زمین زراعی که نیاکان ما در آنها به کشت و زرع مشغول بودند بسیار سخت و غیر قابل تحمل است اما چاره ای جز مهاجرت نداریم، از طرفی پاسگاههای مستقر در خروجی منطقه از انتقال اسباب و اثاثیه منزل جلوگیری می کنند.
وی تاکید کرد: مسئولانی که اجازه خروج نمی دهند باید شغل فراهم کنند، اگر شغل فراهم کردند و ما خواستیم مهاجرت کنیم بدترین برخوردها را بکنند.
**خشکسالی و طرح 46 هزار هکتاری برای ماندگاری مردم
دولت تدبیر و امید با کار و تلاش خود و برنامه ریزی مناسب سعی کرده تا جمعیت سیستان را تا بهتر شدن شرایط در آن حفظ کند که از نمونه های آن می توان به برخی طرح ها اشاره کرد.
یکی از طرح های بزرگ دولت یازدهم آبرسانی به 146 هزار هکتار زمین زراعی از طریق لوله در سیستان و بلوچستان است که 46 هزار هکتار آن ابتدا به دلیل شرایط خاص در سیستان در حال اجراست.
در این طرح میزان هدر رفت آب به حداقل رسیده و کشاورزی که شغل اصلی مردم منطقه است حفظ می شود.
با اتمام این طرح 46 هزار خانوار سیستانی دارای زمین هایی با فناوری آبیاری نوین خواهند شد.
استاندار سیستان و بلوچستان گفت: خشکسالی های متوالی در دو دهه اخیر زندگی مردم این استان را فلج کرده است.
سید دانیال محبی اظهار داشت: در دولت سامانه های نوین آبیاری و توسعه دادن الگوهای کشت با نیاز آبی کم را دنبال می کنیم و امیدواریم با همراهی و استقبال مردم بتوانیم برای کاهش مشکلات گام برداریم.
وی ادامه داد: زندگی مردم این استان مرزی به وجود همین مقدار اندک آب و انجام فعالیت های کشاورزی و دامی وابسته است بنابراین دولت با درک مشکلات مردم و شرایط منطقه برای مقابله با بحران بی آبی و خشکسالی تدابیر ویژه ای اتخاد می کند.
استاندار سیستان و بلوچستان افزود: با خشک شدن قنوات، چاهها و چشمه سارها در این استان به بخش های دام و کشاورزی مردم خسارات فراوانی وارد شده به طوری که بسیاری از مناطق روستایی و عشایری این استان خالی از سکنه شده اند.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه عمق خسارتها در سیستان و بلوچستان بسیار زیاد بوده در دولت تلاش می کنیم بخشی از این خسارتها جبران شود.

**دور بی حاصل بر گنبد تکرار درد
برخی از مردم منطقه سیستان معتقدند موضوع خشکسالی، بیکاری و مهاجرت از این منطقه چندان که باید تاثیری در عملکرد فوری مسئولان نداشته و حتی پس از گذشت 20 سال هنوز برنامه مدونی برای برون رفت از این چالش وجود ندارد.
م . خ یکی از شهروندان سیستانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: خشکسالی موضوعی است که از سالها پیش در این منطقه مطرح بوده و بارها مردم بر وجود این درد تاکید کرده اند.
وی ادامه داد: کمپین های مختلف و رسانه ها این درد را مکررا بازگو و تکرار کرده اند اما نتیجه آن تنها چند قول مدت دار از طرف مسئولان بوده که آنهم عملی نشده است.
این شهروند که پیش از خشکسالی به شغل کشاورزی مشغول بوده است، افزود: مسئولان در مصاحبه های مختلف خود تنها از دلایل وجود خشکسالی و مشکلات مربوط به آن سخن می گویند اما از راه حل برای این موضوع سخنی به میان نمی آورند.
وی تصریح کرد: پس از خشکسالی موضوع انسداد مرز از طریق ایجاد دیوار مرزی مطرح و اجرا شد که این امر نیز سبب شد تا مردم درد خشکسالی را چند برابر احساس کنند.
وی بیان کرد: مردمی که کشت و کار خود را در پی خشکسالی از دست داده بودند حال کسب و کار از طریق مرز را نیز از دست داده اند و مجبورند برای امرار معاش به سایر شهرستان ها سفر کنند.
وی خاطرنشان کرد: این درحالی است که پایانه مرزی میلک یک پایانه فعال و درآمد زا برای دولت و تعدادی تاجر و سرمایه دار است.
یکی از جوانان سیستانی که به گفته خودش دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بیکار است، بیان کرد: بحران خشکسالی و نبود شغل و در آمد مردم را چندین درجه به زیر خط فقر رسانده بطوریکه برخی از آنان به اجبار در شهرهای بزرگ حاشیه نشین شده و به کارهای پستی مشغولند.
وی که از ذکر نامش خودداری کرد، افزود: فقر و تنگدستی مردم را با مشکلات زیادی رو به رو کرده است و هنوز مسئولان در فکر چاره هستند و به نتیجه ای هم نرسیده اند.
این جوان سیستانی ادامه داد: وابستگی سیستان به آبهای ورودی کشور همسایه درد بزرگیست که از گذشته های دور دامنگیر این منطقه شده و تمامی مسئولان نیز بر این درد آشنا هستند و فقط همدردی می کنند اما یک برنامه جامع و مدونی برای این منطقه تهیه نشده تا از این وابستگی رهایی یابیم.
وی بیان کرد: تجارت مرزی و مبادله کالا بین مرزنشینان دو کشور ایران و افغانستان رونق خاصی به این منطقه داده بود اما با ایجاد دیوار امنیتی این روزنه امید نیز بسته و ناامیدی جایگزین همه شادیها و زندگیهای شیرین شد.
وی اظهار داشت: مرز میلک تنها بازارچه و پایانه ای است که فقط کار صادرات انجام می دهد و بسیار درآمدزا است اما فقط برای دولت و یک عده از تجار خاص ایرانی و افغانستانی اما مردم عادی از مزایای آن بهره ای نمی برند.
این جوان سیستانی تصریح کرد: هنگامیکه از مسئولی در باره درآمد مرز میلک سوال می شود می گویند درآمد حاصل از آن باید به حساب خزانه واریز شود و بجای آن طرح های مختلف در این منطقه محروم اجرا می شود که هنوز مردم از مزایای این طرحها بهره مند نشده اند.
وی تصریح کرد: درد های سیستان بیش از 20 سال است که فریاد زده می شود اما گوش شنوایی برای آن نیست.
وی با انتقاد از طرح آبرسانی به 46 هزار هکتار زمین زراعی از طریق لوله گفت: هنگامیکه آبی وجود نداشته باشد این طرح نیز بی حاصل خواهد بود.
7311 **6081
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.