به گزارش ایرنا صنایع دستی یا صنعت دست در زمره خلاقیت و هنر قرار دارد و آنچنان که گفته شده ربط دادن کار ذهن به امور دستی نوعی بی مهری محسوب می شود زیرا فعالیت صنایع دستی در هر دیار نشاندهنده خلاقیت و هنر ذهنی مردم آن منطقه است.
صنایع دستی نمودی از نوع زندگی و فرهنگ هر جامعه است که عموما بسیاری از این نوع فعالیت ها دست به دست از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.
از آنجاییکه صنایع دستی در نگاهی اساسی رنگ و بویی قومی و منطقه ای دارد، مواد اولیه ساخت آن نیز بیشتر مواد موجود در طبیعت اطراف است.
سیستان و بلوچستان با تنوع جغرافیایی خاص و کثرت اقوام و مذاهب، نمود زیبایی از گنج های صنایع دستی است به طوری که شمال آن با آب و هوای گرم و خشک، مرکز با کوهستانی بودن و مناطق جنوبی استان با توجه به گرما و شرجی هوا هر یک صنایع دستی مخصوص خود را دارند.
**معرفی صنایع دستی سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان به دلیل شرایط خاص خود صنعت گسترده ای از صنایع دستی دارد که با توجه به اقلیم های مختلف در آن، هر منطقه دارای صنایع دستی مختص خود است.
به دلیل وجود دریاچه هامون در گذشته در منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان، صنایع دستی عمده این منطقه به این دریاچه وابسته بوده و نیز در قسمت های مرکزی و شرقی استان به دلیل خاک مطلوب، زنان و مردان توانسته اند کیمیا گری کرده و از خاک، زری همچون سفال کلپورگان را پدید آورند، زنان این استان با توانایی های بی نظیر خود همچنین توانسته اند سکه دوزی را در عرصه های بین المللی مطرح کنند.
از جمله صنایع دستی این استان می توان به توتن سازی، سوزن دوزی، سکه دوزی و حصیر بافی بلوچستان، سفال کلپورگان سراوان، سفال هلونچکان نیکشهر، سفال کوهمیتک سرباز، خلک بافی، گلیم بافی، سیاه دوزی و خامه دوزی سیستان، لباس های محلی، یزدبافی، آهنگری سنتی، صنایع دستی دریایی، پارچه بافی سنتی(جومه بافی)، کارت بافی(نوار بافی)، تسبیح سازی، زیورآلات سنتی، پریوار دوزی، پلاس بافی و سفره بافی اشاره کرد.
-خولک بافی
خولک نوعی گیاه محلی است که در دل هامون رشد می کرده و مردم محلی پرده های خولکی(حصیری) را از آن می ساخته اند که کاربرد بسیار زیادی با توجه به اقلیم گرم و خشک منطقه داشته است.
-توتن سازی
توتن نیز نوعی قایق دست ساز از چوب و نی است که مردم منطقه سیستان در گذشته از آن به منظورهای مختلفی از جمله صیادی در هامون استفاده می کردند.
-سوزن دوزی
هنر دیگر مردم این دیار کهن سوزن دوزی است که به مدد دستان توانا و فکر خلاق زنان هنرمند سیستان و بلوچستان بر عرصه پارچه جاودان می شود و آنچه بر جای می ماند حاصل ذوق، سلیقه، ابتکار و استعداد قابل تحسین هنرمندان این وادی است.
این هنر در بلوچستان پیشینه ای دراز دارد و می توان آن را عصاره درد دل های زنانه و بازتاب خاطرات تلخ و شیرین قومی در طول تاریخ برشمرد که خود آمیزه ای ذهنی از آهنگ و ریتم حرکت دست ها گردیده و منجر به پدید آمدن آثاری جاودان بر تار و پودی سرد و بی روح شده است.
رومیزی، سجاده، کوسن، روتختی، جانماز، سفره عقد، اشارپ، پشتی و مانند آن از انواع محصولات سوزن دوزی هستند.
-سفال کلپورگان
کلپوره نام گیاهی با مصرف دارویی ویژه منطقه بلوچستان و کلپورگان روستایی در 25 کیلومتری شهرستان سراوان در 390 کیلومتری جنوب زاهدان است.
سفال کلپورگان به آن دلیل معروف است که دستان زنان بلوچ بدون هیچ واسطه و ماشین سفالگری آنها را از خاک مخصوص ساخته و با همان دستان هنرمند رنگ و لعاب می کنند.
-پلاس
پلاس نیز نوعی سیاه چادر است که به طور عمده از موی بز بافته می شود و بیشتر مورد استفاده چادرنشینان و عشایر قرار می گیرد.
از پلاس در بسیاری از نمایشگاه ها استفاده می شود، همچنین یکی از کارهای عشایر منطقه در کنار دامپروری انجام آهنگری به شیوه سنتی است.
-پارچه بافی
پارچه بافی در سیستان قدمتی افزون برپنج هزار سال دارد و تکه پارچه های دست بافت کشف شده در شهر سوخته نمونه ای از این هنر در پنج هزار سال قبل است.
-سیاه دوزی
سیاه دوزی نوعی سوزن دوزی در منطقه سیستان است که برای تزئین پیش سینه و سرآستین لباس به کار می رود و در این نوع دوخت تنها از نخ سیاه رنگ که معمولا ابریشمی است استفاده می شود.
**حدود 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی سیستان و بلوچستان فعال هستند
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بر اساس آمار موجود هفت تا 10 هزار نفر در حوزه صنایع دستی این استان فعالیت دارند که حدود پنج هزار نفر آنان مجوزهای لازم را کسب کرده اند.
بهروز عیسی زهی ادامه داد: همچنین 20 کارگاه آموزشی ویژه صنایع دستی در سراسر استان وجود دارد.
وی افزود: صنایع دستی سیستان و بلوچستان متعدد هستند و آثاری همچون سوزن دوزی و سفال کلپورگان آن در سطوح ملی و بین المللی مطرح شده است.
وی تصریح کرد: سفال کلپورگان در روستا کلپورگان در 25 کیلومتری شهر سراوان توسط زنان بومی ساخته می شود و یکی از صنایع دستی بسیار معروف استان است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: هم اینک حدود 600 صنعتگر بیمه شده در زاهدان وجود دارند که از خدمات بیمه ای استفاده می کنند.
عیسی زهی ادامه داد: بسیاری از فعالان این عرصه در زمان مقرر برای انجام امور بیمه ای مراجعه نکردند و به طور سنتی و معیشتی مشغول به فعالیت در این عرصه هستند.
**کاربرد معیشتی صنایع دستی در سیستان و بلوچستان راز ماندگاری آن است
در بسیاری از نقاط دنیا و کشور از صنایع دستی به عنوان هنرهای باستانی یاد می شود که تنها در کنار آثار تاریخی در موزه می توان آنها را یافت در صورتی که در سیستان و بلوچستان به دلیل کاربرد معیشتی، این صنایع پویایی خود را حفظ کرده و رنگ و بوی تاریخی را در قالبی نوین ارائه می دهند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان بیان کرد: این استان از محدود نقاطی است که بخش زیادی از مردم به ویژه جامعه زنان آن در حوزه صنایع دستی فعالیت می کنند.
عیسی زهی افزود: تنها حدود 10 درصد از فعالیت های صنایع دستی را مردان در این استان انجام می دهند.
وی اظهار داشت: با توجه به بازار به نسبت خوب برای فروش محصولات صنایع دستی سیستان و بلوچستان، پویای و تحرک در این زمینه زیاد است.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه بسیاری از مردم در این استان هزینه های زندگی خود را از طریق صنایع دستی تامین می کنند، صنایع دستی سیستان و بلوچستان در موزه ها جاودانه نشده و در بیشتر خانه ها می توان فعالیت های مربوط به آن را مشاهده کرد.
**روز جهانی صنایع دستی
در دنیای خشن امروز که نشانه استیلای تکنیک بر روح انسان است، صنایع دستی یعنی دمیدن روح لطافت به این زندگی خشن و از آنجاییکه روح انسان همواره خواستار لطافت است صنایع دستی می تواند این نیاز انسان را برآورده کند که به همین منظور 20 خرداد روز جهانی صنایع دستی نام گذاری شده است.
یکی از خصوصیات صنایع دستی این است که این صنعت حاصل روح ملت ها و آیین فرهنگ ملی کشورهاست که به سادگی با رجوع به آمار صنایع دستی کشورها به روحیه مردم آن کشورها می توان پی برد، بنابر این صنایع دستی تنها یک کالا برای مبادله نیست بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی های اقوام از طریق صنایع دستی مبادله می شود و نوعی ارتباط را ایجاد می کند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان بیان کرد: به منظور گرامیداشت این روز از افراد برتر فعال در صنایع دستی این استان تجلیل خواهد شد.
عیسی زهی ادامه داد: همچنین افتتاح برخی از فروشگاه ها و کارگاه های صنایع دستی در این استان از برنامه های روز جهانی صنایع دستی محسوب می شود.
وی افزود: بازگشایی خانه صنایع دستی در روستای گز منزل بخش دشتیاری شهرستان چابهار و افتتاح فروشگاه صنایع دستی در منطقه آزاد چابهار از سایر برنامه های این روز محسوب می شود.
وی تصریح کرد: همچنین قرار است در روز جهانی صنایع دستی یک کارگاه تراش سنگ های قیمتی در شهرستان هامون در شمال سیستان و بلوچستان راه اندازی شود.
به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان کارگاه زنده صنایع دستی محسوب می شود که بیشتر این صنعت ها به زمان کهن باز می گردد و از آنجاییکه مردم به منظور استفاده های معیشتی و یا فروش این محصولات را تولید می کنند، می توان فرهنگ های کهن و هزاران ساله را به صورت تازه در این استان مشاهده کرد.
7311**3042
انتهای پیام صنایع دستی نمودی از نوع زندگی و فرهنگ هر جامعه است که عموما بسیاری از این نوع فعالیت ها دست به دست از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.
از آنجاییکه صنایع دستی در نگاهی اساسی رنگ و بویی قومی و منطقه ای دارد، مواد اولیه ساخت آن نیز بیشتر مواد موجود در طبیعت اطراف است.
سیستان و بلوچستان با تنوع جغرافیایی خاص و کثرت اقوام و مذاهب، نمود زیبایی از گنج های صنایع دستی است به طوری که شمال آن با آب و هوای گرم و خشک، مرکز با کوهستانی بودن و مناطق جنوبی استان با توجه به گرما و شرجی هوا هر یک صنایع دستی مخصوص خود را دارند.
**معرفی صنایع دستی سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان به دلیل شرایط خاص خود صنعت گسترده ای از صنایع دستی دارد که با توجه به اقلیم های مختلف در آن، هر منطقه دارای صنایع دستی مختص خود است.
به دلیل وجود دریاچه هامون در گذشته در منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان، صنایع دستی عمده این منطقه به این دریاچه وابسته بوده و نیز در قسمت های مرکزی و شرقی استان به دلیل خاک مطلوب، زنان و مردان توانسته اند کیمیا گری کرده و از خاک، زری همچون سفال کلپورگان را پدید آورند، زنان این استان با توانایی های بی نظیر خود همچنین توانسته اند سکه دوزی را در عرصه های بین المللی مطرح کنند.
از جمله صنایع دستی این استان می توان به توتن سازی، سوزن دوزی، سکه دوزی و حصیر بافی بلوچستان، سفال کلپورگان سراوان، سفال هلونچکان نیکشهر، سفال کوهمیتک سرباز، خلک بافی، گلیم بافی، سیاه دوزی و خامه دوزی سیستان، لباس های محلی، یزدبافی، آهنگری سنتی، صنایع دستی دریایی، پارچه بافی سنتی(جومه بافی)، کارت بافی(نوار بافی)، تسبیح سازی، زیورآلات سنتی، پریوار دوزی، پلاس بافی و سفره بافی اشاره کرد.
-خولک بافی
خولک نوعی گیاه محلی است که در دل هامون رشد می کرده و مردم محلی پرده های خولکی(حصیری) را از آن می ساخته اند که کاربرد بسیار زیادی با توجه به اقلیم گرم و خشک منطقه داشته است.
-توتن سازی
توتن نیز نوعی قایق دست ساز از چوب و نی است که مردم منطقه سیستان در گذشته از آن به منظورهای مختلفی از جمله صیادی در هامون استفاده می کردند.
-سوزن دوزی
هنر دیگر مردم این دیار کهن سوزن دوزی است که به مدد دستان توانا و فکر خلاق زنان هنرمند سیستان و بلوچستان بر عرصه پارچه جاودان می شود و آنچه بر جای می ماند حاصل ذوق، سلیقه، ابتکار و استعداد قابل تحسین هنرمندان این وادی است.
این هنر در بلوچستان پیشینه ای دراز دارد و می توان آن را عصاره درد دل های زنانه و بازتاب خاطرات تلخ و شیرین قومی در طول تاریخ برشمرد که خود آمیزه ای ذهنی از آهنگ و ریتم حرکت دست ها گردیده و منجر به پدید آمدن آثاری جاودان بر تار و پودی سرد و بی روح شده است.
رومیزی، سجاده، کوسن، روتختی، جانماز، سفره عقد، اشارپ، پشتی و مانند آن از انواع محصولات سوزن دوزی هستند.
-سفال کلپورگان
کلپوره نام گیاهی با مصرف دارویی ویژه منطقه بلوچستان و کلپورگان روستایی در 25 کیلومتری شهرستان سراوان در 390 کیلومتری جنوب زاهدان است.
سفال کلپورگان به آن دلیل معروف است که دستان زنان بلوچ بدون هیچ واسطه و ماشین سفالگری آنها را از خاک مخصوص ساخته و با همان دستان هنرمند رنگ و لعاب می کنند.
-پلاس
پلاس نیز نوعی سیاه چادر است که به طور عمده از موی بز بافته می شود و بیشتر مورد استفاده چادرنشینان و عشایر قرار می گیرد.
از پلاس در بسیاری از نمایشگاه ها استفاده می شود، همچنین یکی از کارهای عشایر منطقه در کنار دامپروری انجام آهنگری به شیوه سنتی است.
-پارچه بافی
پارچه بافی در سیستان قدمتی افزون برپنج هزار سال دارد و تکه پارچه های دست بافت کشف شده در شهر سوخته نمونه ای از این هنر در پنج هزار سال قبل است.
-سیاه دوزی
سیاه دوزی نوعی سوزن دوزی در منطقه سیستان است که برای تزئین پیش سینه و سرآستین لباس به کار می رود و در این نوع دوخت تنها از نخ سیاه رنگ که معمولا ابریشمی است استفاده می شود.
**حدود 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی سیستان و بلوچستان فعال هستند
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بر اساس آمار موجود هفت تا 10 هزار نفر در حوزه صنایع دستی این استان فعالیت دارند که حدود پنج هزار نفر آنان مجوزهای لازم را کسب کرده اند.
بهروز عیسی زهی ادامه داد: همچنین 20 کارگاه آموزشی ویژه صنایع دستی در سراسر استان وجود دارد.
وی افزود: صنایع دستی سیستان و بلوچستان متعدد هستند و آثاری همچون سوزن دوزی و سفال کلپورگان آن در سطوح ملی و بین المللی مطرح شده است.
وی تصریح کرد: سفال کلپورگان در روستا کلپورگان در 25 کیلومتری شهر سراوان توسط زنان بومی ساخته می شود و یکی از صنایع دستی بسیار معروف استان است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: هم اینک حدود 600 صنعتگر بیمه شده در زاهدان وجود دارند که از خدمات بیمه ای استفاده می کنند.
عیسی زهی ادامه داد: بسیاری از فعالان این عرصه در زمان مقرر برای انجام امور بیمه ای مراجعه نکردند و به طور سنتی و معیشتی مشغول به فعالیت در این عرصه هستند.
**کاربرد معیشتی صنایع دستی در سیستان و بلوچستان راز ماندگاری آن است
در بسیاری از نقاط دنیا و کشور از صنایع دستی به عنوان هنرهای باستانی یاد می شود که تنها در کنار آثار تاریخی در موزه می توان آنها را یافت در صورتی که در سیستان و بلوچستان به دلیل کاربرد معیشتی، این صنایع پویایی خود را حفظ کرده و رنگ و بوی تاریخی را در قالبی نوین ارائه می دهند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان بیان کرد: این استان از محدود نقاطی است که بخش زیادی از مردم به ویژه جامعه زنان آن در حوزه صنایع دستی فعالیت می کنند.
عیسی زهی افزود: تنها حدود 10 درصد از فعالیت های صنایع دستی را مردان در این استان انجام می دهند.
وی اظهار داشت: با توجه به بازار به نسبت خوب برای فروش محصولات صنایع دستی سیستان و بلوچستان، پویای و تحرک در این زمینه زیاد است.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه بسیاری از مردم در این استان هزینه های زندگی خود را از طریق صنایع دستی تامین می کنند، صنایع دستی سیستان و بلوچستان در موزه ها جاودانه نشده و در بیشتر خانه ها می توان فعالیت های مربوط به آن را مشاهده کرد.
**روز جهانی صنایع دستی
در دنیای خشن امروز که نشانه استیلای تکنیک بر روح انسان است، صنایع دستی یعنی دمیدن روح لطافت به این زندگی خشن و از آنجاییکه روح انسان همواره خواستار لطافت است صنایع دستی می تواند این نیاز انسان را برآورده کند که به همین منظور 20 خرداد روز جهانی صنایع دستی نام گذاری شده است.
یکی از خصوصیات صنایع دستی این است که این صنعت حاصل روح ملت ها و آیین فرهنگ ملی کشورهاست که به سادگی با رجوع به آمار صنایع دستی کشورها به روحیه مردم آن کشورها می توان پی برد، بنابر این صنایع دستی تنها یک کالا برای مبادله نیست بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی های اقوام از طریق صنایع دستی مبادله می شود و نوعی ارتباط را ایجاد می کند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان بیان کرد: به منظور گرامیداشت این روز از افراد برتر فعال در صنایع دستی این استان تجلیل خواهد شد.
عیسی زهی ادامه داد: همچنین افتتاح برخی از فروشگاه ها و کارگاه های صنایع دستی در این استان از برنامه های روز جهانی صنایع دستی محسوب می شود.
وی افزود: بازگشایی خانه صنایع دستی در روستای گز منزل بخش دشتیاری شهرستان چابهار و افتتاح فروشگاه صنایع دستی در منطقه آزاد چابهار از سایر برنامه های این روز محسوب می شود.
وی تصریح کرد: همچنین قرار است در روز جهانی صنایع دستی یک کارگاه تراش سنگ های قیمتی در شهرستان هامون در شمال سیستان و بلوچستان راه اندازی شود.
به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان کارگاه زنده صنایع دستی محسوب می شود که بیشتر این صنعت ها به زمان کهن باز می گردد و از آنجاییکه مردم به منظور استفاده های معیشتی و یا فروش این محصولات را تولید می کنند، می توان فرهنگ های کهن و هزاران ساله را به صورت تازه در این استان مشاهده کرد.
7311**3042
کپی شد
