به گزارش ایرنا فعالیت سامانه های بارشی قوی از ابتدای سال جاری بسیاری از مناطق ایران را فرا گرفت و در چند استان سبب جاری شدن سیلاب و ایجاد خسارات و بروز مشکلات برای تاسیسات زیربنایی و خانه و کاشانه و زمین های کشاورزی مردم شد اما این شرایط برای کم بارش ترین استان کشور یعنی سیستان و بلوچستان متفاوت بود.
تا قبل از آغاز سال جدید فعالیت سه سامانه بارشی قوی در نقاط مرکزی و جنوبی این استان موجب جاری شدن روان آب در رودخانه های فصلی این استان شد. رودخانه هایی که به دلیل کاهش شدید بارندگی ها در سال زراعی جدید به طور کامل خشک شده بودند و به همین دلیل حجم آب سدها و مخازن زیرزمینی این مناطق نیز به شدت کاهش یافته بود و مردم و مسئولان به دنبال راه چاره ای برای مقابله با بحران بی آبی در این استان می گشتند.
افت 5 متری سطح آبهای زیرزمینی سبب شد تا بسیاری از قنوات و چاه های این منطقه نیز خشک و یا کم آب شود که این موضوع کشاورزی منطقه را به چالش کشانده بود.
از طرفی قطع آب رودخانه هیرمند از سوی کشور افغانستان سبب شد تا مردم شمال سیستان و بلوچستان نیز با بحران جدی روبرو شوند بطوریکه با خسارت های فراوانی که به کشاورزی آنان وارد شد دیگر حتی قدرت تامین علوفه دام خود را هم نداشتند.
خشکی 100 درصد تالاب بین المللی هامون در این منطقه نیز علاوه بر از بین رفتن صیادی، کشاورزی و دامداری؛ مشکلات زیست محیطی فراوانی برای مردم سیستان ایجاد کرده و سبب شد تا بیش از 160 روز از سال گذشته را همراه با هوای آلوده و غبار آلود زندگی کنند.
تا اینکه لطف خداوند شامل حال مردم این استان شد و بارندگی های اسفند و فروردین امسال و همچنین ورود سیلاب غیرقابل کنترل از سمت افغانستان در حوضه آبریز رودخانه هیرمند سبب شد تا شمال، مرکز و جنوب سیستان و بلوچستان از نعمت آب بهره مند شوند و زخم قدیمی خشکسالی در این استان کمی التیام یابد.
افزایش بیش از 400 درصد بارندگی ها و همچنین افزایش 80 درصدی حجم ذخایر آبی استان از جمله خبرهای خوبی است که می تواند ناراحتی ها و نگرانی های مردم خسارت دیده از سیل در شمال و جنوب این استان را تسکین دهد چرا که رنج حاصل از خشکسالی و خسارت های این پدیده اقلیمی به مراتب بسیار بیشتر از خسارت های به بار آمده از سیل های اخیر است و پس از این سختی ها به طور قطع روزهای آبادانی را برای مردم این استان به همراه خواهد داشت.

**کسری بارش های سیستان و بلوچستان جبران شد
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فعالیت سامانه بارشی اخیر 20 میلی متر کسری بارش سال زراعی استان را جبران کرد و تاکنون این منطقه حتی بیشتر از شرایط نرمال بارش دریافت کرده است.
دوست محمد کلیم افزود: قبل از فعالیت این سامانه تنها بارش های 2 استان کشور یعنی سیستان و بلوچستان و کرمان کمتر از نرمال بود اما این استان که حدود 20 میلی متر کسری بارش داشت ضمن جبران کسری ها، بیشتر از شرایط نرمال بارش دریافت کرده است.
وی خاطرنشان کرد: به طور کلی میزان بارش های سیستان و بلوچستان از ابتدای سال زراعی ( اول مهرتا 26 فروردین) نسبت به سال گذشته جهش فوق العاده ای داشته و به طور مشخص بیش از 400 درصد رشد کرده این در حالیست که تمام بارش های دریافتی استان در 12 ماه سال زراعی گذشته 29 میلی متر بود اما تا امروز حدود 106 میلی متر باران باریده است.
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان با اشاره به ویژگی های سامانه بارشی اخیر از نظر شدت و مساحت تحت تاثیر، گفت: یکی از ویژگی های اقلیمی استان بارش های بهاره آنست که امری طبیعی در آب و هوای منطقه محسوب می شود.
وی با بیان اینکه شدت بارندگی اخیر قابل توجه بوده است، افزود: در برخی نقاط شمالی سیستان و بلوچستان میزان بارش ها در حدود 10 تا 15 سال اخیر بی سابقه بوده اما برخی سالها میزان بارش ها در شهرهای این استان بیش از این مقدار نیز بوده است.
کلیم ادامه داد: برای نمونه مجموع بارش های فروردین سال 1388در نیکشهر به بیش از 110میلی متر رسید که 75 میلی متر آن مربوط به یک روز بود اما مجموع بارندگی فروردین امسال این شهر حدود 64 میلی متر است.

**بارندگی زابل در 14 سال اخیر بی سابقه بود
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان خاطر نشان کرد: در برخی نقاط شمال این استان به صورت موردی بارش ها کم سابقه بود برای مثال زابل سنگین ترین بارش خود در حدود 14 سال اخیر را تجربه کرد.
وی با بیان اینکه سامانه بارشی روزهای اخیر به لحاظ وسعت تحت تأثیر یا همان گستره فعالیت نیز شرایط طبیعی داشت، افزود: به طور معمول بارش های زمستان و فروردین ماه نه تنها یک استان بلکه چندین استان را تحت تأثیر قرار می دهد.
کلیم تصریح کرد: نیکشهر در اوج فعالیت این سامانه با دریافت 52 میلی متر باران؛ سومین شهر پرباران کشور شد.
وی با اشاره به اینکه به طور کلی در این سامانه از حدود 150 ایستگاه هواشناسی و بارانسنجی سیستان و بلوچستان گزارش بارندگی دریافت شده است، گفت: بارندگی های 80 ایستگاه 20 میلی متر و بیشتر، 50 ایستگاه 30 میلی متر و بیشتر و 15 ایستگاه بیش از 50 میلی متر بوده است.

**خشکسالی در سیستان و بلوچستان همچنان پابرجاست
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در مجموع بارش های فروردین و اسفند امسال منجی استان شد زیرا تا قبل از اسفند تنها 35 میلی متر باران باریده بود اما بارش های این دو ماه میانگین کسری بارش های منطقه را تا حد قابل قبولی پوشش داد.
وی ادامه داد: نکته ای که در این میان وجود دارد بارش های سنگین تأثیر زیادی در جبران کسری آب‌های زیر زمینی ندارد زیرا این بارش ها در محدوده زمانی بسیار کوتاهی رخ می دهد که بخش زیادی از آن جذب سفره های آب زیرزمینی نمی شود.
کلیم گفت: به طور کلی نیاز سیستان و بلوچستان به فعالیت این سامانه ها جدی بود چراکه چندین سال است استان با کم بارشی انباشته و خشکسالی های پی در پی مواجه است.
وی ادامه داد: با این وجود نمی توان انتظار داشت تمام خشکسالی های اخیر با فعالیت یک سامانه بارشی خاتمه یابد.
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان خاطر نشان کرد: در مجموع این استان همچنان با درجات مختلفی با خشکسالی درگیر است.

** حجم آب سدهای سیستان و بلوچستان 80 درصد افزایش یافت
شاید بتوان گفت برطرف شدن نگرانی ها از رو به پایان بودن مخازن آبی استان، بزرگترین و مهمترین نتیجه بارندگی ها و سیلاب ها در سیستان و بلوچستان بود چرا که تا قبل از شروع این بارندگی ها بارها این نگرانی از سوی مسئولان در جلسات و محافل مختلف عنوان می شد و زنگ خطر بی آبی در این استان به صدا در آمده بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: حجم فعلی آب در سدهای استان نسبت به سال آبی گذشته 80 درصد افزایش یافته است.
اتابک جعفری با بیان اینکه هم اینک 68 درصد از حجم کل مخازن آبی سیستان و بلوچستان آب گیری شده است، افزود: حجم فعلی آب مخازن استان هزار و 355 میلیون مترمکعب است.
وی همچنین به حجم آورد رودخانه های مبنای سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: از ابتدای مهرماه سال 97 تا ابتدای اردیبهشت سالجاری رودخانه های مبنای استان هزار و 399 میلیون مترمکعب آورد آب داشتند.
مدیرعامل آب منطقه ای سیستان و بلوچستان ادامه داد: حجم رودخانه های استان از ابتدای سال آبی جاری 98 - 97 تاکنون نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته سه هزار و 289 درصد افزایش یافته این در حالی است که این میزان نسبت به مدت مشابه درازمدت 28 درصد کاهش را نشان می دهد.
جعفری به بارندگی های اسفند و فروردین مرکز و جنوب سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: بر اثر این بارندگی ها چهار سد خیرآباد، پیشین، شی کلک و زیردان که در سال گذشته از وضعیت مناسبی برخوردار نبودند آبگیری شدند به طوری که حجم آب فعلی این مخازن نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب 148، 499، 240، و 50 درصد افزایش یافته است.
وی خاطر نشان کرد: هم اینک 90 درصد حجم سد شی کلک، 81 درصد سد پیشین و بیش از 50 درصد سدهای زیردان و خیرآباد آبگیری شده است.


**آبگیری 30 درصد ار تالاب جازموریان با بارندگی های اخیر
تالاب هامون جازموریان یکی از تالاب های مشترک استان سیستان و بلوچستان با استان کرمان است که نیمه شرقی آن در شهرستان دلگان واقع شده است. این تالاب که به دلیل کاهش بارندگی های سیستان و بلوچستان و همچنین سد سازی های متعدد در حوضه آبریز این تالاب در کرمان خشک شده بود در چند سال گذشته به یکی از کانون های اصلی تولید گردوغبار در مرکز ایران تبدیل شده است. اما خوشبختانه اکنون به مدد بارندگی های سیل آسای مرکز و جنوب استان بخشی از آن آبگیری شده و به محیط زیست این منطقه طراوات و تازگی بخشیده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در این باره گفت: در پی بارندگی های اخیر حدود 30 درصد گستره تالاب جازموریان در حوزه این استان آبگیری شده است.
وحید پورمردان افزود: تالاب هامون جازموریان در مرز استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان قرار گرفته و از دوره‌های باستان مهمترین محل برای کشاورزی، دامداری و تجارت محسوب می شده است.
وی ادامه داد: هامون جازموریان 69 هزار و 600 کیلومتر مربع مساحت دارد و از نظر تقسیم بندی قسمتی از حوضه مسدود میانی ایران محسوب می‌شود و نیمه غربی این حوضه با مساحت 35 هزار و 600 کیلومترمربع در استان کرمان واقع شده و نیمه شرقی آن با مساحت 34 هزار کیلومتر مربع در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان افزود: در محدوده این تالاب دشت‌های جیرفت، فاریاب و رودبار جنوب در استان کرمان، و دشت‌های ایرانشهر، بمپور، سردگان، دلگان، سرتختی و اسپکه در استان سیستان و بلوچستان قرار دارند.
وی بیان کرد: تالاب جازموریان زمانی تأمین کننده بخش عمده علوفه در کشور بوده اما بعد از خشکسالی‌ها و برداشت‌های غیرمجاز از چاه‌ها، سطح آب‌های زیرزمینی به شدت کاهش یافته و در پی بارندگی‌های اخیر در حوضه آبریز رودخانه‌های کارواندر و بمپور ایرانشهر و هلیل رود کرمان این تالاب آبگیری شده است.
پورمردان گفت: جازموریان دارای سطح صافی است و شیب زیادی ندارد به همین دلیل زمانی که آب وارد این تالاب می‌شود سطح زیادی را پوشش می‌دهد.
وی تصریح کرد: آبگیری تالاب جازموریان شور و شعف زیادی در بین مردم منطقه ایجاد کرده است.


** سیلاب هیرمند 35 درصد از تالاب هامون را آبگیری کرد
ورود سیلاب های غیرقابل کنترل از سمت افغانستان به شمال سیستان و بلوچستان نیز سبب شد تا کام مردم این منطقه همزمان با بارندگی های سیل آسا در مرکز و جنوب این استان شاد شود. ورود این سیلاب ها که ناشی از بارش های سنگین در حوضه آبریز رودخانه مرزی و مشترک هیرمند بود از نیمه بهمن سال گذشته به تدریج آغاز شد و در اواخر فروردین امسال شدت پیدا کرد و در اکثر رودخانه ها و کانال های آبی موجود در این منطقه آب جاری شد. ورود این سیلاب به سه تالاب بین المللی هامون پوزک، صابوری و هیرمند موجب شد تا بخشی از این تالاب در خاک افغانستان و ایران با عمق متفاوت آب گیری شود و دوباره به طبیعت و محیط زیست این مناطق طراوات بخشد. تالابی که تا سال گذشته با خشکی 100 درصد از مساحتش به یک بیابان تبدیل شده و مخاطرات زیست محیطی فراوانی را برای ساکنان این منطقه فراهم کرده بود.
استاندار سیستان و بلوچستان روز گذشته از میزان سطح آبگیری قسمتهایی از این تالاب خبر داد و گفت: با توجه به بارندگی های اخیر و افزایش حجم آورد رودخانه هیرمند و از طریق فراه رود، تا کنون حدود 35 درصد تالاب هامون آبگیری شده است.
احمدعلی موهبتی افزود: با اقداماتی که از ماهها قبل انجام شده است، اکثر کانون های ریزگرد دریاچه آبیاری شده و کشور همسایه نیز در راستای آبگیری کانون های گرد و غبار تالاب همکاری لازم را داشته است.

** سیلاب رونق دهنده کشت صیفی جات در سیستان
هر چند سیلاب اخیر از سمت افغانستان زمانی به سمت سیستان جاری شد که از فصل کاشت بسیاری از محصولات مانند گندم و جو گذشته بود اما به گفته کارشناسان می توان از این آب برای کشت انواع صیفی جات مانند خربزه و هندوانه و حتی برخی انواع علوفه بهره برد.
عضو هیات علمی دانشگاه زابل در این باره در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از نیمه بهمن گذشته که سیلاب وارد منطقه سیستان شد شرایط برای کاشت بذر علوفه های مختلف فراهم بود اما متاسفانه به دلیل نبود اطلاع رسانی صحیح در این زمینه بسیاری از کشاورزان منطقه اقدام به کشت این محصولات نکردند.
سید احمد قنبری افزود: با این حال امسال شرایط برای کشت صیفی جات در سیستان فراهم است و از این نظر می توان انتظار رونق داشت.
وی به بهبود وضعیت چاهک ها در منطقه سیستان اشاره کرد و گفت: وجود این آب سبب تقویت چاهک ها و در نتیجه بهبود وضعیت کشت و کار در بهار و تابستان امسال خواهد شد اما از آنجایی که فصل مناسب برای کشت گندم و جو به اتمام رسیده از این نظر نمی توان منتظر افزایش برداشتی متفاوت با سال های گذشته بود هر چند در نبود اطلاع رسانی و آموزش صحیح برخی از کشاورزان هم اینک اقدام به کاشت گندم کرده اند که در پایان نتیجه ای جز برداشت علوفه از این کشت متصور نخواهد بود.
9908 **6081
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.