یادگار گرامی امام محور جهان جدید و نیاز دنیای ما را «اخلاق» دانست و گفت: اخلاق وابسته به گوهری به نام تخیل است.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در دیدار با جمعی از شاعران پیشکسوت و جوان کشورمان با عنوان «نشست ادبی حضور» که در جماران برگزار شد، به نقش شعر و شاعران در ادوار مختلف تاریخ پرداخت و با اشاره به ایفای نقش شاعران به عنوان تربیون رسمی حکومت ها در روزگاران قدیم، اظهار کرد: در دوره های جدید با پیدایش تریبون های دیگر نقش شعر کاهش یافته و تغییر یافته است. البته این تحول منحصر به شعر نیست و به عنوان مثال نقش منبر هم عوض شده است؛ بدین معنا که گرچه قبلا وعظ یک شغل بوده است و معمولا حکومت ها واعظان را به دلیل نیاز به آنها استخدام می کردند اما وقتی رسانه های دیگر پیدا شد نقشی که برای منابر وجود داشت نیز از بین می رود.
سید حسن خمینی با بیان اینکه امروز شاعران برخلاف گذشته، تریبون به معنای سخت افزاری کلمه نیستند، اظهار کرد: امروز هر فردی صاحب یک تربیون است و حتی نقش کانال های ماهواره ای که در گذشته پررنگ بود اکنون توسط شبکه های اجتماعی به شدت به چالش کشیده شده است. اما شعر نقش نرم افزاری خود را کماکان دارد. البته شعر در یک دوره زمانی همین نقش را هم از دست می دهد و همه فکر می کنند دوره آن گذشته و بشریت پیشرفت کرده اما متوجه خواهند شد که به این توانایی پرمحتوا احتیاج خواهیم داشت.
وی «تخیل» را مهم ترین دلیل تأثیرگذاری و ماندگاری شعر دانست و گفت: آنچه که امروز به آن نیازمندیم همین عامل مهم است؛ تخیل در مقابل توهم قرار دارد که مفهومی ضد اخلاق است. انسان متوهم خود را محور دنیا می بیند و هرکس که به خودش نزدیک است را مهم تلقی کرده و هرکس از او دور است را غیر مهم قلمداد می کند.
یادگار امام تأکید کرد: محور جهان جدید و نیاز دنیای ما که اخلاق باشد، وابسته به گوهری به نام تخیل است. بدین معنا که اگر بخواهیم به جمله مشهور «آنچه بر خود می پسندی بر دیگران هم بپسند و آنچه بر خود نمی پسندی بر دیگران هم مپسند» عمل کنیم، نیازمند درک یکدیگر و به کارگیری عنصر تخیل هستیم.
وی ادامه داد: شعر اگر بتواند قدرت تخیل را برانگیزد به نقش خود نزدیک شده و در غیر این صورت از ماهیت هنری خارج و به «فنّ» تبدیل شده است. اما وقتی می توانیم از این بحران خارج شویم که به تخیل بپردازیم تا مضمون نو تولید شود. بنابراین اگر بعضی ها می گویند شعر معاصر در مسیر پرواز است، به خاطر نو شدن مضامین است.
سید حسن خمینی با بیان اینکه امروز دردهای جامعه ما محتاج تخیل است و شعر هم برای ادامه حیات محتاج تخیل است، افرود: آقای شفیعی کدکنی می گوید همه ظرافت شعر مرهون آشنایی زدایی است و باید گفت، این آشنایی زدایی با خلق مفاهیم جدید شکل می گیرد.
یادگار امام با بیان اینکه شعر باید از جوهره تخیل نوینی برخوردار باشد، ادامه داد: نمره دادن های ما به اشعار نیز باید بر اساس ساختارهای نو باشد.
وی با تاکید بر سرودن اشعار متعلق به روزگار خویش، تصریح کرد: این نکته از آن روست که شعر اگر بخواهد بماند باید بیان کننده دردهای انسان روزگار خودش باشد و گرچه از ازل تا ابد، عنصر عشق از دردهای انسان بوده است، ولی تنها درد امروز ما نیست.
یادگار امام به جایگاه تخیل در شعر فارسی اشاره کرد و یادآور شد: آنچه شعر مولوی را ارتقاء می بخشد عنصر تخیل است و گرچه فرم اشعار او در قیاس با حافظ و سعدی در رتبه کمتری است اما قدرت تخیل مولوی همه این ضعف ها را می پوشاند.
سید حسن خمینی با تاکید بر اینکه از کثرت اشعار امروز نترسیم، گفت: شعر وقتی می تواند برای جامعه به مثابه یک رسانه نرم افزاری باقی بماند و جای خودش را باز کند که بتواند قدرت تخیل را به نفع درد روزگار و زمانه خودش تهییج کند؛ گرچه ممکن است فرم آن قدیمی یا جدید باشد.
وی با اشاره به دردهای مختلف انسان ها گفت: ممکن است «تنهایی» درد بشر امروز در غرب باشد اما در این سوی عالم، درد یکی استبداد، درد دیگری استعمار، درد یکی فقر و درد گروهی دیگر فلسطین است.
یادگار امام با بیان اینکه دور همدیگر نشستن شاعران آرام آرام درد را درد مشترک می کند، تصریح کرد: بسیاری اوقات ممکن است درد شما درد من هم باشد ولی خودمان خبر نداشته باشیم اما شکل گرفتن جمع ها باعث ایجاد درک مشترک می شود.
وی به حضار در جلسه توصیه کرد: این جمع را مبارک بدانید و از یاد نبرید که راه موفقیت آن هم این است که شعرا برای خودشان تصمیم بگیرند تا شعر جایگاه واقعی خود را در روزگار ما داشته باشد؛ و نیز این مجموعه اگر به این نقطه منتهی شود که درد مشترک روزگار خود را پیدا کند بسیار مبارک خواهد بود.
در ابتدای این دیدار حجت الاسلام و المسلمین علی کمساری معاون فرهنگی هنری و روابط عمومی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی سخنانی را ایراد کرد.
سپس به ترتیب آقایان عبدالجبار کاکایی، محمدعلی بهمنی، محمدرضا سنگری، محمدرضا عبدالملکیان، افشین علاء، علیرضا قزوه، علیرضا سپاهی، صابر قدیمی، محمدرضا سهرابی نژاد، بهروز یاسر، خانم سیده فاطمه حسینی و چند تن دیگر از شاعران یکی از سروده های خود را قرائت کردند.
همچنین محمدرضا سهرابی نژاد آخرین مجموعه رباعی خود را که به تازگی با عنوان «یاقوت شکسته» در وصف حضرت فاطمه زهرا(س) به چاپ رسیده بود، به یادگار امام هدیه داد و چند تن دیگر از شاعران نیز یکی از مجموعه شعرهای خود را به حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی هدیه کردند.
گزارش کامل این دیدار را اینجا بخوانید.
