چند روز پیش محمدجواد ابطحی، عضو فراکسیون ولایی از ارتباط تنگاتنگ علی لاریجانی با دولت بر سر چینش کابینه خبر داده بود از سوی دیگر صبح دیروز پیش از آغاز جلسه علنی نمایندگان یک نشست غیرعلنی درباره کابینه دوازدهم داشتند و توییت حضرتی بعد از این جلسه نشان داد نگرانی‌های اخیر اصلاح‌طلبان درباره کابینه بی‌سبب نبوده است.
«اخبار خوب و خوشایندی از بستن لیست کابینه به گوش نمی‌رسد مخصوصا در تیم اقتصادی. امیدوارم این اخبار درست نباشد.» این توییت ١٥٠ کاراکتری الیاس حضرتی، نماینده تهران و عضو کمیته تعامل فراکسیون امید بر سر چینش کابینه خلاصه همه زمزمه‌هایی است که این روزها از راهروهای بهارستان و حرف‌های در گوشی نمایندگان به گوش می‌رسد.
به گزارش جماران ، زینب صفری در اعتماد نوشت:
صبح دیروز پیش از آغاز جلسه علنی نمایندگان یک نشست غیرعلنی درباره کابینه دوازدهم داشتند و توییت حضرتی بعد از این جلسه نشان داد نگرانی‌های اخیر اصلاح‌طلبان درباره کابینه بی‌سبب نبوده است. چند روز پیش محمدرضا عارف گفته بود «در انتخابات اردیبهشت هیچ شکی نیست که پیروزی روحانی مدیون اصلاح‌طلبان است. خواهش ما در آستانه تشکیل دولت دوازدهم همراهی و هماهنگی با فراکسیون امید است»؛ سخنانی که با هجمه‌ای از سوی برخی چهر‌ه‌های دولت همچون حسامالدین آشنا و محمد فاضلی رییس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست‌جمهوری مواجه شد و آن را سهم‌خواهی عارف از دولت تلقی کردند؛ موضوعی که البته با واکنش‌های بعدی عارف و اعضای فراکسیون امید همراه شد که پای هیچ سهم خواهی درمیان نیست و شاخص‌هایی که فراکسیون امید در رایزنی‌ها و دیدارهایش بیان کرده خواست مردم و کسانی است که به روحانی رای داده‌اند. حتی بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید به روحانی توصیه کرد سخنرانی‌هایش در ایام انتخابات را یک بار دیگر مرور کند تا وعده‌های انتخاباتی‌اش را از یاد نبرد و به ارزیابی فراکسیون امید از کابینه فعلی در راستای چینش کابینه دوازدهم توجه کند. فراکسیون امید خواسته تا از وزرای فعلی ٧ وزیر در کابینه دوازدهم نباشند، ٥ وزیر بمانند و در مورد ٦ وزیر دیگر هم ارزیابی متوسطی داشته و توصیه کرده تا اگر رییس‌جمهور گزینه‌های بهتری از آنها پیدا کرد، جایگزین کند.
ساعاتی بعد علی لاریجانی، رییس مجلس در حاشیه مراسم چهلم شهدای تروریستی در پاسخ به سوال خبرنگاری که درباره «سهم‌خواهی برخی فراکسیون‌ها پیش از معرفی کابینه دولت دوازدهم» از او پرسید، گفت: امروز در مجلس پیرامون این موضوع بحث شد و برداشت من این است که کلیت مجلس علاقه‌مند است تا در این شرایط حساس کشور، کابینه از توانمندی متناسب با شرایط کشور برخوردار باشد و مسائل دیگر حاشیه بر این است؛ البته استنباط من از کلیت نظر جلسه صبح اینچنین است، اما فراکسیون‌ها می‌توانند نظرات و ملاحظات دیگری داشته باشند.
چند روز پیش محمدجواد ابطحی، عضو فراکسیون ولایی در گفت‌وگو با «اعتماد» از ارتباط تنگاتنگ علی لاریجانی با دولت بر سر چینش کابینه خبر داده بود. موضوعی که روز گذشته هم بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رییسه مجلس و از نزدیکان به لاریجانی در گفت‌وگو با «اعتماد» آن را تایید کرده اما گفت: رییس مجلس هرگز به صورت مصداقی در مورد وزرای پیشنهادی با دولت وارد گفت‌وگو نشده و صرفا بحث بیان شاخص‌های کلی درمیان بوده است.
اما در همین حال مسعود پزشکیان، نایب‌رییس مجلس که به عنوان مسوول ارتباط وزرای پیشنهادی با مجلس هم انتخاب شده است درباره چینش کابینه در جمع خبرنگاران گفت که تفاهم و وحدت در کابینه تاثیرگذاری اقدامات آنها را بیشتر می‌کند. به همین دلیل وحدت‌نظر و تفاهم باید محور انتخاب وزرا باشد. به گفته پزشکیان فشارهای بسیاری از سوی جناح‌های مختلف وجود دارد. رسانه‌ها، نمایندگان، مسوولان و سخنگوها توقعاتی را ایجاد کرده‌اند و رییس‌جمهور نیز در مقابل همه این توقعات موظف به انتخاب وزرای خبره و توانمند است. نایب‌رییس مجلس این را هم گفته است که رییس‌جمهور تاکنون فرصت برگزاری جلسه با ما به عنوان نایب‌رییس مجلس در مورد تشکیل کابینه جدید را نداشته و با توجه به حجم توقعات و اظهارنظرهای مختلف فرصت تشکیل این جلسه پیدا نشده اما اتهام‌زنی رسانه‌ها و برخی اظهارات نادرست سبب شده جوی درست شود که دولت کمتر به سوی افرادی که با آنها همسو است، برود.
در جلسه عصر دیروز فراکسیون امید چه گذشت؟
بعدازظهر روز گذشته مجمع عمومی فراکسیون امید جلسه تشکیل داد تا اعضا هم گزارش عملکرد کمیته تعامل را بشنوند و هم ارزیابی فراکسیون درباره کابینه فعلی را نهایی کنند. بعد از جلسه محمدرضا عارف، رییس فراکسیون امید این جلسه را مثبت ارزیابی کرد و در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی فراکسیون امید مجلس (فام) گفت: در این جلسه بیش از ٣٠ نفر از نمایندگان به بیان نقطه نظرات خود درباره روند شکل‌گیری دولت دوازدهم و انتظارات موجود از این دولت پرداختند. در مجموع نظر ما این است که دولت آقای روحانی هم در سال ۹۲ و هم به شکل ملموس‌تر در سال ۹۶، رای خود را از گفتمان اصلاح‌طلبی به دست آورده و ما به عنوان نمایندگان این گفتمان در مجلس، باید با این دولت تعامل کنیم و نگاه ما به این دولت مثبت است. او با تاکید بر اینکه این تعامل و همراهی از ابتدا وجود داشته، گفت: ما می‌خواهیم در ادامه مسیر هم این تعامل به حداکثر برسد.
عارف به لزوم توجه به سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت اشاره کرد و گفت: در عین حال و ضمن حفظ فضای تعاملی مثبت بین فراکسیون امید و رییس‌جمهوری، ما خود را نسبت به مردم متعهد می‌دانیم و در این راستا بر انجام وظایف نظارتی خود به عنوان وکلای ملت نیز تاکید داریم و معتقدیم این دقت و نظارت، در راستای کمک به دولت دوازدهم برای تشکیل کابینه‌ای کارآمد، ضروری است.
چینش کابینه قطع شده است؟
اما علیرضا رحیمی، نماینده تهران و از اعضای فراکسیون امید هم در گفت‌وگو با «اعتماد» با بیان اینکه در جلسه غیر علنی صبح دیروز به هیچ‌وجه درباره مصادیق کابینه صحبت نشد در پاسخ به اظهاراتی که درباره قطعی شدن ترکیب کابینه مطرح است، گفت: من بعید می‌دانم رییس‌جمهور لیستی را بسته و قطعی کرده باشد. به علاوه خود فراکسیون امید این نگاه را دارد که مشورت کارشناسی به رییس‌جمهور بدهد و بحث سهم‌خواهی در میان نیست. الان فضای گمانه‌زنی حاکم است و هیچ گمانه زمانی قابل اتکا نیست. تا دقیقه نود هم ممکن است هر تغییری اتفاق بیفتد. به این دلیل انتخاب وزرا از اختیارات رییس است و ایشان تا دقیقه نود می‌تواند نظرش را تغییر دهد. رحیمی درباره جلسه مجمع عمومی فراکسیون امید و گزارش کمیته تعامل هم گفت: کمیته تعامل فراکسیون در چند نوبت موفق شده نظرات خودش را به دولت منعکس کند. اما الان در وضعیتی هستیم که خود فراکسیون اول باید به جمع‌بندی درباره وزرای موجود برسد و نظر کارشناسی خودش را درباره وزرای فعلی به آقای روحانی منعکس کند تا چینش کابینه با ملاحظه این ارزیابی صورت بگیرد. اما فراکسیون امید هنوز در فرآیند انجام ارزیابی است و هنوز نتیجه این نظرسنجی نهایی نشده است. رحیمی تاکید کرد: انتظار این است که وزن کارشناسی فراکسیون امید بیشتر مورد توجه آقای روحانی قرار بگیرد. چون هم خیرخواهانه است و هم رو به سوی آینده دارد. رحیمی گفت به احتمال زیاد هفته آینده نتیجه قطعی ارزیابی فراکسیون مشخص شده و به اطلاع رییس‌جمهور خواهد رسید.
پیام مثبت روحانی به فراکسیون نمایندگان ولایی برای دیدار درباره کابینه؟
اما در همین حال از فراکسیون اصولگرایان ولایی خبر می‌رسد که آنها هم درخواست دیدار با رییس‌جمهور را به او منتقل کرده‌اند و ظاهرا پاسخ مثبت هم گرفته‌اند. حمیدرضا حاجی‌بابایی، رییس این فراکسیون به تسنیم گفت ما برای اعلام جمع‌بندی و نظرات خود درخواست کردیم که دیداری با آقای رییس‌جمهور داشته باشیم. بنده امروز از طرف کسانی که دیدار ما با آقای روحانی را پیگیری می‌کنند، پیام مثبت آقای رییس‌جمهور را دریافت کردم؛ دوستانی که درخواست ما را برای اعلام نظرمان به رییس‌جمهور درباره کابینه دوازدهم را پیگیری می‌کنند، گفتند که آقای روحانی از این درخواست استقبال کرده، منتها درباره اینکه این دیدار چه زمانی برگزار خواهد شد، ما اطلاعی نداریم.
هر چه هست دو هفته آینده دو هفته طلایی تعیین کابینه دوازدهم خواهد بود و ماراتن تعیین کابینه به پایان خود خواهد رسید. باید دید حسن روحانی که با حمایت اصلاح‌طلبان برای دومین بار به ریاست‌جمهوری رسید کابینه‌ای خواهد داشت که رضایت پایگاه رای او را جلب کند یا خیر.
از سوی دیگر در مقاله ای به قلم آمنه شیرافکن در شرق آمده است:
١٤ مرداد حسن روحانی فهرست پیشنهادی کابینه جدیدش را به بهارستان تحویل خواهد داد. تا آن روز لابی‌ها و چانه‌زنی‌های فراوانی در کار خواهد بود، اما تا اینجای کار خبرهای خوشی از کابینه‌چینی به گوش نمی‌رسد و گویا نمایندگان فراکسیون امید از روندها رضایت ندارند. به‌همین‌خاطر با ایما و اشاره و گاه در شبکه‌های مجازی گله‌گذاری می‌کنند. براساس کارنامه صادرشده از سوی فراکسیون امید، هفت وزیر کابینه کنونی نمره قبولی نگرفته‌اند، شش وزیر در حوزه کاری خود موفق ظاهر شده‌اند و پنج نفرشان نمره متوسط گرفته‌اند. نمایندگان روی اسامی مکث نمی‌کنند اما پرواضح است که عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور و محمود واعظی وزیر ارتباطات در اولویت تغییر هستند و گله‌ها از این دو فراوان است.
واعظی دیروز میهمان «اصولگرایان ولایی» مجلس بود و آن‌طور که حسین نقوی‌حسینی از آن دیدار به ایلنا گفته، تأکید داشته که «هیچ گروه و جریانی نمی‌تواند مدعی باشد که باعث رأی‌آوری روحانی شده،چون مردم به روحانی رأی داده‌اند. آقای روحانی به هیچ گروه، جناح و جریانی بدهکار نیست .آن‌طور که ایلنا خبر داده، علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز در موضوع چینش کابینه و نقش فراکسیون‌ها گفته «استنباط من این است که فراکسیون‌های مجلس به دنبال سهم‌خواهی نیستند، ولی فراکسیون‌ها می‌توانند نظرات و ملاحظات دیگری داشته باشند و این نظرات را مطرح کنند». جلسه فشرده و طولانی روز گذشته فراکسیون امید نیز با جمع‌بندی سخنان ٣٥ نماینده به پایان رسید. چکیده نشست آنکه امیدی‌ها با تمام توان از دولت حسن روحانی حمایت کرده و درعین‌حال در موضوع رأی اعتماد به کابینه به آرای مردم و تقاضای آنها توجه خواهند داشت.
اتاق‌های فکر مشغول کارند
بهرام پارسایی به آنها که بحث سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان از کابینه را مطرح کرده‌اند، نقد دارد و می‌گوید: «همه جای دنیا وقتی یک طیف سیاسی مشخص پیروز میدان شود، ساختار سیاسی مدیران نیز نزدیک به همان طیف انتخاب می‌شود. پیام و رأی ٢٤میلیونی مردم نیز شفاف بود. مسائل مربوط به سهم‌خواهی را کسانی مطرح می‌کنند که در پیروزی حسن روحانی نقشی نداشته‌اند و حالا کاسه داغ‌تر از آش شده‌اند». عبدالرضا هاشم‌زایی، رئیس سنی مجلس دهم نیز درهمین‌حال به خاطراتش از دوره نخست‌وزیری میرحسین موسوی اشاره دارد و نشست‌هایی که او آن موقع با نمایندگان موافق خود در مجلس دوم می‌گذاشت. به گفته هاشم‌زایی، هماهنگی میان دولت و مجلس می‌تواند در رأی اعتمادها مؤثر باشد. او سراغ وضعیت نمره‌دهی به وزرای حسن روحانی رفته و می‌گوید: «برخی وزرای روحانی نمره قبولی نگرفته‌اند. نقدها به برخی وزرا واضح است. راه‌حل اصلی اینکه فراکسیون امید – احتمالا – اگر به جمع‌بندی برسد، به آنهایی که صلاحیت وزارت ندارند، رأی اعتماد نخواهد داد». پارسایی بر این باور است که گروهی غیراصلاح‌طلب زیرکانه ماجرای سهم‌خواهی را به راه انداخته و اتاق‌فکرهایی در این میان به دنبال اهداف خاص خود می‌گردند.
شانس زنان برای وزارت کم‌رنگ شد
در همین حال از فراکسیون زنان مجلس نیز خبر رسیده که با وجود لابی‌ها برای حضور یک زن وزیر در کابینه دوازدهم، جمع‌بندی‌ها تا اینجای کار چندان مساعد نیست. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز در همین زمینه گفته «ملاک رئیس‌جمهور جنسیتی نیست، بلکه ملاک شایستگی است. دولت به استفاده از جوانان اعتقاد دارد اما معتقد است از جوانان باید در جای خود استفاده شود». این در حالی است که استقبال زنان برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم یکی از برگ‌های برنده حسن روحانی در پیروزی انتخاباتی اخیرش بود و انتصاب وزیر زن یکی از شعارهای انتخاباتی‌اش. پروانه سلحشوری به «شرق» می‌گوید: «انتصاب وزیر زن در کابینه آینده حسن روحانی در دستور کار گروه‌های مختلف زنان و از جمله فراکسیون امید است و از‌آن کوتاه نخواهیم آمد. امیدوارم مخالفت‌ها از همه‌سو با حضور زنان در کابینه روحانی کاهش یابد».
گله‌های توییتری
علاوه بر رسانه‌های رسمی، حالا هر نماینده برای خودش حساب توییتر و اینستاگرامی دارد و در آن کوتاه و بلند اعلام موضع می‌کند. الیاس حضرتی نیز در توییترش نوشته که خبرهای خوشی از چیدمان کابینه به گوش نمی‌رسد، به‌ویژه در بخش مرتبط با وزرای اقتصادی. عضو فراکسیون امید و مدیرمسئول روزنامه اعتماد نوشته «اخبار خوبی از بستن لیست کابینه به‌گوش نمی‌رسد؛ به‌ویژه در تیم اقتصادی». غلامرضا حیدری نیز چنین توییتی کرده «رئیس‌جمهور نباید فکر کند از آسمان انتخاب شده است. طبیعی و اخلاقی است که کارگزارانش را از میان جماعت یاری‌رسان انتخاب کند نه اینکه به آنها بی‌اعتنا باشد». همین زمزمه‌های توییتی بیش از هر زمان دیگری نگرانی‌ها درباره چیدمان کابینه را چند برابر کرده است. نمایندگانی که بیش از مردم عادی به اخبار و پشت‌پرده‌ها دسترسی دارند، حالا دست به توییت شده‌اند و می‌خواهند هر طور شده پیغام برسانند که مسیر چیدمان کابینه به سمت و سوی خوشی نمی‌رود.
لاریجانی اهل توصیه برای هیچ‌کس نیست
خبرهای دیگری نیز نشان از آن دارد که وزیر کشور ماندنی است و رایزنی‌های علی لاریجانی برای ابقای او مؤثر بوده است. همچنین کسی از بهارستان به پاستور نمی‌رود. بهروز نعمتی از نمایندگان نزدیک به لاریجانی البته لابی رئیس مجلس را برای ابقای رحمانی‌فضلی تکذیب کرده؛ «مطمئن هستم آقای لاریحانی برای هیچ‌کس لابی نمی‌کند. اطلاع موثق دارم. ایشان نه‌تنها توصیه مثبت نداشتند که اتفاقا توصیه منفی داشتند، به چند نماینده پیشنهاد شده بود در کابینه حاضر شوند، آقای لاریجانی از آن نمایندگان خواستند که چنین نکنند. درباره اینکه گفته شده آقای لاریجانی درباره رحمانی‌فضلی توصیه‌هایی داشته نیز باید بگویم خیلی‌ها خیلی حرف‌ها می‌زنند. نباید جدی گرفت». مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس نخست مجلس نیز به «شرق» گفته «برخی سخنان نادرست سبب شد دولت کمتر به سمت افراد همسو با خود برود. فشارهای بسیاری از سوی جناح‌های مختلف وجود دارد؛ رسانه‌ها، نمایندگان، مسئولان، سخنگوها توقعاتی را هم ایجاد کردند و رئیس‌جمهوری نیز در مقابل همه این توقعات موظف به انتخاب وزرای خبره و توانمند است. تفاهم و وحدت در کابینه، تأثیرگذاری دولت را بیشتر می‌کند. با فشار و جناح‌بندی امور کشور حل‌وفصل نمی‌شود». نوبخت نیز درباره چینش کابینه دولت دوازدهم و مسائل مطرح‌شده در این زمینه، گفته «مردم با امید و انتظار برای اجرائی‌شدن مطالبات خود به روحانی رأی دادند و روحانی باید بداند که این رأی را مردم به او دادند».
دستورالعمل فراکسیون امید در رأی اعتماد
یکی از گله‌های نمایندگان این است که تاکنون حسن روحانی برای دیدار با مجلسی‌ها درباره کابینه فرصتی اختصاص نداده. پارسایی درعین‌حال از برگزاری جلسه‌های کمیته تعامل با جهانگیری و نجفی خبر می‌دهد «به‌صورت ناپیوسته با چند نفر از اعضای دولت ازجمله آقایان جهانگیری و نجفی نشست‌هایی برگزار کردیم. به هر شکل تشکیل کابینه دوازدهم محلی برای راستی‌آزمایی شعارهای انتخاباتی روحانی است. به‌ویژه در انتصاب وزیر زن، چراکه در جامعه زنان ما به درستی انتظاری به وجود آمده که در مقطع کنونی انتخاب یک یا چند وزیر زن می‌تواند تعیین‌کننده باشد». دستور کار اصلاح‌طلبان با جلسه سه‌ساعته غروب روز گذشته مشخص است. آنها کماکان امیدوارانه از کابینه و دولت روحانی حمایت خواهند کرد. لابی‌ها در دستور کار است و هنگام رأی اعتماد آرای مردم و معنای رأیشان به فراکسیون امید و ریاست‌جمهوری مدنظر قرار خواهد گرفت.
