به گزارش ایرنا، افزایش خودسرانه اراضی کشاورزی در روستاهای بالادستی سد شهید شاهچراغی و برداشت های غیرمتعارف، حیات این سد راهبردی را به خطر انداخته است.
با وجود بارش های قابل توجه در ماه های گذشته اما حجم ورودی آب رودها و چشمه ها به سد شهید شاهچراغی به واسطه زیاده خواهی تعدادی از روستائیان بالادستی کاهش قابل توجهی یافته است.
ادامه این روند و تشدید نشدن نظارت ها برای مهار اقدام های سودجویانه علاوه بر خطرهای زیان بار زیست محیطی و نابودی هزاران گونه گیاهی و جانوری، معیشت کشاورزان واقعی منطقه را به خطر می اندازد.
سد شهید شاهچراغی در 12 کیلومتری شمال شهر دامغان و در کنار تنگه ای موسوم به بزپل و مجاور کوه چکل شیر و بر روی رودخانه چشمه علی بسته شده و هدف از ساخت سد، انتقال آب رودخانه چشمه علی برای آبیاری قسمتی از اراضی دشت جنوبی و کنترل و جلوگیری سیلاب های شمالی و در آینده، تامین کمبود آب آشامیدنی این شهر بوده است.
این سد از نوع شنی با هسته رسی است که ارتفاع آن از کف رودخانه 57 متر و ظرفیت آبگیری آن 40 میلیون متر مکعب است، طول تاج 227 متر و ارتفاع آن از سطح دریا یک هزار و 500 متر و طول مسیر آب پشت سد حدود 6 کیلومتر است. این سد در سال 1383 به بهره برداری رسید.
میزان ظرفیت ذخیره آب در سد دامغان 21 میلیون متر مکعب است که اکنون این رقم به دلایل مختلف از جمله برداشت غیرمجاز، خشکسالی مستمر و کاهش بارش ها به دست کم 10 میلیون متر مکعب رسیده است.
دامغان دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است و 81 درصد مصرف آب در این شهرستان در بخش کشاورزی، 11 درصد در بخش آب آشامیدنی شهری و روستایی و هشت درصد هم در بخش صنعت است.

** برداشت غیرمجاز در بالادست سد دامغان نگران کننده است
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای سمنان روز سه شنبه در نشست شورای حفاظت از آب این استان گفت: برداشت غیرمجاز از اراضی بالادستی سد شهید شاهچراغی دامغان جدی و نگران کننده است.
آیدین دمنیان افزود: بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی، 400 هکتار از اراضی کشاورزی در بالادست سد دامغان و 960 هکتار از این اراضی در پایین دست سد شهید شاهچراغی این شهرستان قرار دارد.
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای سمنان اضافه کرد: اضافه برداشت ها در اطراف سد شهید شاهچراغی دامغان متوقف شود و از مجموع ظرفیت 21 میلیون متر مکعبی این سد برای ذخیره سازی آب، اکنون بیش از 10 میلیون متر مکعب پشت سد شده است.
دمنیان تصریح کرد: اصلاح الگوی کشت و افزایش کشت های علوفه ای و کشت بهاره از راهکارهای اساسی مدیریت مصرف آب در منطقه از سوی کشاورزان است.
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای سمنان گفت: اجازه توسعه اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاهچراغی دامغان به هیچ عنوان منطقی نیست.

** اختصاص 140 میلیارد ریال برای رسوب زدایی سد دامغان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سمنان نیز در این نشست گفت: در قالب سفر استانی رئیس جمهوری به سمنان در آذر امسال 140 میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح رسوب زدایی در سد شهید شاهچراغی دامغان تصویب شد.
ایرج حیدریان با بیان اینکه این اعتبار در سال های 98 و 99 پرداخت می شود، افزود: رفع چالش افت محسوس آب در سد شهید شاهچراغی دامغان نیازمند فرهنگ سازی برای اصلاح الگوی مصرف، برداشت رسوب و اجرای طرح های آبخیزداری در مناطق بالادستی این سد است.
وی اضافه کرد: اجرای طرح های سازه ای با اتخاذ راهبردهای علمی برای خارج کردن رسوب از سد شهید شاهچراغی دامغان آغاز شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آب سمنان ادامه داد: در سفر رئیس جمهوری به استان سمنان برای اجرای طرح رسوب زدایی 230 میلیارد ریال اعتبار پیشنهاد شده بود که با همکاری مسئولان استانی 140 میلیارد ریال آن موافقت شد.
حیدریان تصریح کرد: با وجود افزایش بارش ها اما وضعیت سد شهید شاهچراغی دامغان ویژه است و برای خارج شدن این سد از خشکسالی اجرای طرح های مختلف اجتناب ناپذیر است.

** سد شهید شاهچراغی آب صنعت دامغان را تامین کند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان گفت: براساس برنامه ریزی ها محدوده مصرف آب شهید شاهچراغی دامغان در بخش آشامیدنی، کشاورزی و محیط زیست است و برای استفاده از این ظرفیت آبی در بخش صنعت تاکنون تصمیمی گرفته نشده است.
بهروز اسودی اضافه کرد: منطقه ویژه اقتصادی دامغان بیش از یک هزار هکتار وسعت دارد که تاکنون 100 هکتار آن برای راه اندازی واحدهای تولید و صنعتی تفکیک شده است.
وی خاطر نشان کرد: منطقه ویژه اقتصادی دامغان به 50 لیتر برثانیه آب نیاز دارد که سد شهید شاهچراغی ظرفیتی برای تامین آب مورد نیاز است.
اسودی افزود: در بخش صنعت به ازای یک لیتر آب می توان 74 شغل ایجاد کرد و تخصیص بخشی از آب ذخیره شده در سد شهید شاهچراغی دامغان به بخش صنعت می توان به کاهش بیکاری در منطقه منجر شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان گفت: رفع مشکلات زیرساختی در بخش صنعت سمنان در دستور کار قرار دارد و با هم افزایی دستگاه های اجرایی می توان برای رفع کم آبی در این شهرستان اقدام کرد.

**میزان بارش ها در سمنان 244 درصد افزایش یافت
مدیرکل هواشناسی استان سمنان گفت: میزان بارش باران در سمنان از ابتدای فروردین تا پنجم اسفند 97 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 244 درصد افزایش یافت.
غلامرضا حسنی غربا افزود: در مقایسه با بلندمدت 30 ساله میزان بارش های امسال سمنان بیش از 39 درصد افزایش یافته است اما این آمارها به معنی عبور از شرایط خشکسالی نیست.
وی اضافه کرد: افزایش دما در فصل های گرم سال بسیار جدی و نگران کننده است و در سه سال متوالی رکورد افزایش دما در استان سمنان شکسته شد.
حسنی غربا تصریح کرد: متوسط دمای سالانه هوا در سمنان 16.9 درصد بود که در سه سال سال گذشته این رقم سه درجه افزایش یافته است.
وی ادامه داد: براساس پیش بینی ها تابستان بسیار گرمی پیش روی سمنانی ها است و تبخیر آب یکی از چالش های اساسی در اثر افزایش نامتعارف دما است.
مدیرکل هواشناسی سمنان تصریح کرد: در 2 هفته متوالی در تابستان امسال دمای هوای سمنان به 45 تا 47 درجه رسید و میزان بارش ها از مستمر به رگباری در سمنان تغییر کرد.

** بهره وری آب در دامغان افزایش یابد
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای سمنان گفت: میزان مصرف آب در مناطق بالادستی سد شهید شاهچراغی دامغان هفت میلیون متر مکعب است که با اصلاح الگوی مصرف و بهره وری می توان یک تا 1.5 میلیون متر مکعب در اوج زمان مصرف صرفه جویی داشت.
دمنیان تصریح کرد: با مدیریت آب سد شهید شاهچراغی دامغان می توان این سد را از حالت خشکسالی به دوران ترسالی رساند.
وی افزود: مهم ترین راهبرد برای رفع مشکلات مختلف در حوزه سد شهید شاهچراغی دامغان نظارت و جلوگیری از اضافه برداشت ها است.
مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای سمنان خاطرنشان کرد: رسوب زدایی از سد شهید شاهچراغی دامغان در دستور کار است و با این راهبرد می توان برنامه ریزی اصولی برای رفع مشکل کم آبی در این شهرستان ارایه کرد.

**ضرورت اصلاح الگوی مصرف اراضی در دامغان
استاندار سمنان گفت: اجرای طرح های آبخیزداری و انتقال روان آب ها به سد شهید شاهچراغی یکی از اقدام های اساسی برای حفظ این سد مهم برای حیات در منطقه است.
علیرضا آشناگر افزود: توسعه اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاهچراغی دامغان به منظور اصلاح الگوی مصرف و مقابله با خشکسالی ممنوع است.
وی خاطرنشان کرد: برای جبران کسری آب در سد دامغان راهکارهای مختلفی ارایه شده است اما اجرای طرح های پیشگیرانه مانند جلوگیری از اضافه برداشت ها می بایست در اولویت قرار گیرد.
وی تصریح کرد: میزان بارش های رگباری در دامغان و تمامی نقاط استان سمنان افزایش یافته است و بنابراین مدیریت سیلاب ها با اجرای طرح های آبخیزداری می بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
آشناگر اضافه کرد: مسئولان برای جمع آوری آب های غیرمتعارف مانند آب سطحی و فاضلاب ها اقدام کنند و در این شرایط باید از تمام ظرفیت ها برای رفع معضل کم آبی در استان سمنان بهره برد.
وی ادامه داد: یکی از محرومیت های اساسی سمنان کم آبی است و رفع این چالش و مدیریت منابع موجود در اولویت مسئولان استانداری استان قرار دارد.
استاندار سمنان گفت: باتوجه به اینکه میزان تبخیر آب در استان قابل توجه است بازسازی و مرمت کانال های انتقال آب سنتی می بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

** ضرورت اجرای طرح پلیس آب در دامغان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: اجرای طرح پلیس آب در روستاها و اراضی کشاورزی سد شهید شاهچراغی ضروری است.
سید حسن میرعماد افزود: اختیار قضایی برای برخورد با متخلفان به پلیس آب داده شود و با نظارت می توان از برداشت های غیرمجاز در اطراف سد دامغان جلوگیری کرد.
وی اضافه کرد: از نظر قانونی تبدیل اراضی طبیعی به اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاهچراغی دامغان جرم است و جهاد کشاورزی به هیچ عنوان تمایل به افزایش اراضی کشاورزی ندارد.
میرعماد تصریح کرد: بخش قابل توجهی از کانال های انتقال آب در اطراف سد شهید شاهچراغی فرسوده است که می بایست با برنامه ریزی اصولی برای رفع این چالش اقدام شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت: در پنج سال گذشته در بیش از 2 هزار هکتار از اراضی کشاورزی دامغان سامانه نوین آبیاری نصب شده که 700 هکتار از آن در اطراف سد شهید شاهچراغی بود.

** اجرای طرح های آبخیزداری در دامغان ضرورت دارد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان گفت: اجرای طرح آبخیزداری در اطراف سد شهید شاهچراغی و روستاهای بالادستی دامغان برای مهار سیلاب ها و همچنین جلوگیری از عبور رسوب به این سد اجتناب ناپذیر است.
علینقی حیدریان افزود: طرح های مطالعاتی برای اجرای طرح های آبخیزداری در دامغان اجرا شد و اداره کل منابع طبیعی این طرح های مطالعاتی را می تواند در اختیار دیگر دستگاه های اجرایی قرار می دهد.
وی اضافه کرد: رسوخ رسوب به سد شهید شاهچراغی یکی از چالش های اساسی است که با برنامه ریزی اصولی می توان حیات این سد را حفظ کرد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: با وجود خشکسالی و افزایش بارش های سیل آسا اعتبارها برای اجرای طرح های آبخیزداری در استان سمنان افزایش یابد.
شهرستان دامغان بیش از 90 هزار نفر جمعیت دارد.
استان سمنان هشت شهرستان و بیش از 700 هزار نفر جمعیت دارد و کم آبی یکی از چالشهای اساسی این استان به شمار می رود.
7339/6103/7408
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.