گستره جغرافیایی اجرای عدالت به وسیله حضرت مهدی(عج) در کلام امام

جی پلاس: بر اساس معارف دینی، عدالتی که در زمان حضرت مهدی پدید خواهد آمد، شمول و عمومیت جهانی دارد؛ زیرا همان گونه که خاتم انبیا، رحمت برای همه عالمیان است؛ و ما ارسلناک الا رحمة للعالمین(1) حضرت مهدی (عج) نیز رحمت برای همه جهانیان است و عدالتی که در زمان او پدید خواهد آمد به عنوان هدیه بزرگ الهی و به گستره همه عالم خواهد بود.

به همین دلیل در آموزه های دینی، بر جهان شمول بودن این عدالت تکیه شده است؛ از جمله فرموده اند: 

یملأ الارض قسطا و عدلا(2) (حضرت مهدی) سراسر زمین را از عدل و داد پر می کند.

حضرت امام با الهام از اینگونه معارف، درباره جهانی بودن گستره عدالت حضرت مهدی(عج) می گوید: 

چون حضرت صاحب- سلام اللَّه علیه- ... در تمام عالم زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد به همه مراتب عدالت، به همه مراتب دادخواهى، باید ما بگوییم‌... وقتى که ایشان ظهور کنند... تمام بشر را از انحطاط بیرون مى‌آورد.(3)

قران کریم درباره حیات دوباره زمین می فرماید:

اعلموا ان الله یحی الارض بعد موتها(4).

بر اساس روایات اهل بیت علیهم السلام حیاتی که در این آیه مطرح شده اختصاص به زنده شدن طبیعی آن در فصل های بهار ندارد، بلکه حیات واقعی زمین با ظهور عدل گستر جهانی پدید می آید. امام باقر و امام کاظم علیهما السلام ذیل آیه مبارکه فرموده اند: 

«یحیها الله بالقائم علیه السلام، فیعدل فیها فیحیی الارض بالعدل بعد موتها بالظلم»؛(5) زمین را خداوند به وسیله قائم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم زنده می کند و عدالت در آن پدید می آید و زمین بعد از آنکه در پی ظلم می میرد با عدل احیا می شود.

در برخی از متون عرفانی درباره گستره عدالت در زمان امام مهدی (عج) آمده است: 

صاحب زمان که علم به کمال دارد، تمامت روی زمین را در حکم خود آورد و به عدل آراسته گرداند؛ کفر و ظلم را به یک بار از زمین بردارد و تمامت گنج روی زمین بر وی ظاهر گردد.(6)

از نظر حضرت امام، جهان شمول بودن اجرای عدالت در شمار اهداف کلان بعثت انبیای الهی بوده، ولی به دلایل متعددی زمینه برای اجرای آن فراهم نشده است و خداوند حضرت مهدی را برای تامین این هدف بزرگ ذخیره کرده است. حضرت امام در مقام تبیین این مساله می فرماید: 

«در زمان ظهور مهدى موعود- سلام اللَّه علیه- که خداوند ذخیره کرده است او را از باب اینکه هیچ کس در اولین و آخرین، این قدرت برایش نبوده است و فقط براى حضرت مهدى موعود بوده است... عدالت را در تمام عالم گسترش بدهد، و آن چیزى که انبیا موفق نشدند به آن با اینکه براى آن خدمت آمده بودند، خداى تبارک و تعالى ایشان را ذخیره کرده است که همان معنایى که همه انبیا آرزو داشتند، لکن موانع، اسباب این شد که نتوانستند اجرا بکنند، و همه اولیا آرزو داشتند و موفق نشدند که اجرا بکنند، به دست این بزرگوار اجرا بشود.»(7)

به این ترتیب معلوم می شود که یکی از ساحات و گستره های قلمرو اجرای عدالت در زمان حضرت مهدی، گستره جغرافیایی آن است؛ در آن هنگام وعده الهی محقق می شود، آنجا که فرمود: 

«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون»(8) در زبور بعد از ذکر نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد.

این وراثت به صورت مطلق مطرح شده است و گذشته از امور معنوی که صالحان در تامین سعادت ابدی خود از برکات زمین بهره می برند، گویای این حقیقت است که صالحان بر سراسر زمین سیطره کامل پیدا می کنند و از همه نعمت ها و برکات آن بهره مند می شوند؛ در آن زمان سراسر زمین از آلودگی شرک و معصیت پاک می شود و جامعه صالح در تمام جهان به وجود می آید؛ چنانکه قران کریم می فرماید: 

«وعد الله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض... و لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا یعبدوننی لایشرکون بی شیئا»(9) خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند وعده داده است که قطعا آنان را در این سرزمین جانشین خود قرار دهد و خوفشان را به امنیت مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند.(10)

1. انبیا / 107.

2. ینابیع الموده؛ ج 3، ص 256.

3. صحیفه امام؛ ج 12، ص 481-482.

4. حدید/17.

5. ینابیع الموده، ج 3، ص 429.

6. الانسان الکامل (نسفی)، ص 320؛ مقصد اقصی، ص 245.

7. صحیفه امام؛ ج 12، ص 481.

8. انبیا/105.

9. نور/55.

10. المیزان؛ ج 14، ص 361.

برشی از کتاب سیمای اهل بیت علیهم السلام در عرفان امام خمینی(س)؛ ص 224-227؛ چاپ اول (1387)؛ ناشر: چاپ و نشر عروج.