کودکان معمولاً در برابر قوانین و درخواستهای مکرر والدین مقاومت می‌کنند و علاقهای به گوش دادن به حرف بزرگ‌ترها ندارند.
یکی از دلایل مقاومت کودکان در برابر پندواندرز این است که، بخشی از وجود آنها خواسته متفاوتی دارند. در این حالت اعلام آگاهی از نیاز یا خواسته کودکان، منجر به کاهش مقاومت آنان می‌گردد. البته تنها اعلام کافی نیست بلکه باید به او نشان دهیم که از خواستهاش آگاهی داریم و اگر نتوانیم آن را برآورده سازیم اما به آن احترام میگذاریم. والدین با فرا گرفتن مهارت‌های جدید برای بهبود ارتباط، از شدت مقاومت کودکان کاسته و میل او به همکاری را افزایش می‌دهند.
با عنایت به اینکه مهمترین سرمایه هر شخص وقت اوست و فرزند نیز مهمترین سرمایه زندگی است شایسته است که وقت خود را در اختیار فرزند گذاشت، مسلماً نه تنها به خواستههای کودک بها داده می‌شود بلکه والدین نیز به برقراری رابطه صحیح با فرزند دست می‌یابند.
بسیاری از والدین هنگام مقاومت کردن کودکان و انجام ندادن کارهایی که از آنان خواسته شده متوسل به تهدید میشوند این امر نه تنها مفید واقع نمی‌شود بلکه در طولانی مدت، مقاومت و نافرمانیهای کودک را بیشتر می‌کند. به جای تهدید بهتر است به حرفهای کودک توجه شود به علایقاش احترام گذاشته شود. درباره علت نافرمانیاش بحث و گفت‌و‌گو شود. بدین ترتیب همکاری کودک راحتتر جلب می‌گردد.
روانشناسی ژان‌پیاژه کودک معتقد است که یکی از بدترین انواع برقراری ارتباط با کودکان فریاد کشیدن و به اصطلاح داد و بیداد راه انداختن است. وقتی فریاد کشیده می‌شود، نشانه آن است که کسی حرفهای ما را گوش نمیدهد، بنابراین صدای‌مان را بلند می‌کنیم. در واقع به او می‌گوییم: «چرا به حرف من گوش نمیدهی!» نتیجه آن می‌شود که او از گوش دادن خودداری می‌کند. وقتی فریاد می‌زنیم، بچهها گیرندههای خود را روی ما می‌بندند.
«اگر میخواهید فرزندانتان بتوانند آزادانه به رویاهای خود تحقق ببخشند به آنها آزادی برای همکاری بدهید.» اکثر روانشناسان امروزی، حداقل در این مورد اتفاق نظر دارند که دوره کودکی بسیار مهم است. اما باید توجه داشت که والدین با شیوههای پرورش و تربیت کودکان تا چه اندازه آشنایی دارند و تا چه حد به مهارت‌های ارتباطی دست یافته‌اند. معمولاً بیشتر والدین سعی می‌کنند در تربیت فرزندان خود بهترین راهکار را انتخاب کنند تا در آینده از جایگاه تحصیلی، ورزشی، هنری و شغلی مناسبی برخوردار شوند.
کودکان درحال رشد براساس روشی که در سالهای اولیه زندگی‌شان اعمال می‌شود، تربیت میشوند و آموزش می‌بینند و سبک رفتاری خاصی پیدا می‌کنند این سبک رفتاری تعیین‌کننده نحوه ارتباطات و برخوردهای آنان در طول زندگی‌شان است که باعث می‌شود کودکانی با شخصیت‌های بسیار متفاوت و متمایز شکل بگیرند.
«تأثیر محبت والدین در کودک فراتر از امکانات رفاهی و اقتصادی تخمین زده می‌شود.» به طوریکه یک دست لباس ساده و حتی ارزان قیمت با تحسین: «چقدر زیبا شدهای.» و «این لباس چقدر به تو می‌آید» در نظر کودک به لباس رویاها تبدیل می‌شود. در صورتی که لباس گران قیمت و پرزرق و برق بدون مهر والدین خوش‌آیند کودک نخواهند بود. اسباب‌بازی‌های گران قیمت رنگارنگ به تنهایی کودک را ارضا نمی‌کند اما بازی با پدر و مادر بدون هیچ اسباب‌بازی بهترین لحظات را برایش رقم می‌زند.
والدینی که مهارت‌های لازم را برای برقراری یک ارتباط خوب، صحیح و دوستانه با فرزندان خود نیاموخته‌اند، با خرید اسباب‌بازی‌های متنوع و گران‌قیمت می‌خواهند به ذم خود به کودکانشان توجه نشان داده و به نوعی نهایت علاقه خود را به کودک انتقال دهند در چنین مواقعی کودک در ذهنش، مادیات به عنوان یک عامل توجه و خوشبختی نقش می‌بندد.
فردی پرتوقع بار می‌آید تا جایی که برای رسیدن به خواسته‌هایش که معمولا غیرمعقول است، به والدینش امر و نهی می‌کند و انتظار دارد همه خواسته‌هایش توسط والدین به سرعت برآورده شود و تحمل ناکامی را در به دست‌آوردن آنچه مطالبه می‌کند ندارد.
بنابراین این‌گونه والدین به دست خود فرزندانی با شخصیت متزلزل به جامعه تحویل می‌دهند که در آینده هم به انسان‌هایی با شخصیت‌های متزلزل تبدیل می‌شوندو بدین ترتیب چرخه معیوب تربیتی ادامه می‌یابد. اگر والدین نتوانند در دوران کودکی و مراحل رشد، الگوی صحیح تربیت، صرفه‌جویی و حد توقع را به فرزندانشان بیاموزند به طور حتم در جوانی و نوجوانی نخواهند توانست بر آنان تسلط داشته باشند.
والدین باید بهوش باشند که مهمترین عامل در تربیت صحیح کودکان، دست یافتن به مهارت‌های غیرکلامی و نامحسوس است. به اعتقاد روانشناسان، تربیت غیرکلامی، منبعی اثرگذار است و رضایت درونی کودک را فراهم می‌کند. کودکان به ویژه کودکان امروزی پند مستقیم و حتی غیرمستقیم را برنمی‌تابند و در مقابل نصیحت، صحنه را ترک می‌کنند و یا اینکه به جرو بحث با بزرگ‌ترها می‌پردازند. کودکان آنچه را که می‌بینند و در می‌یابند بهتر از پند و اندرز می‌پذیرند. یعنی والدینی که به آنچه می‌گویند و از کودکی انتظار عمل به آن را دارند، خود به آن عمل می‌کنند و به وحدت در گفتار و عمل می‌رسند، الگوی مناسبی برای فرزندان خود هستند.
اگر والدینی می‌خواهند که فرزندشان اهل مطالعه و کتاب باشند خود باید به مطالعه بپردازند و نیازی به نصیحت کردن و بیان فواید مطالعه بر روی کودکان نیست. کودک با مشاهده این را در می‌یابد که مطالعه حرکت خوبی است.
در اصل کلام والدین هنگامی در فرزندان تأثیر می‌گذارد که آنها نمونه برای بچهها باشند. گذشته از آن هر چقدر ارتباط کلامی منفیتر باشد عصبانیت و بخش احساسات منفی در کودکان بیشتر می‌شود. اگر دو یا سه بار در روز با فرزند خود صحبت کنید و هر بار منفیبافی کنید، رفتار او به مراتب بدتر از آن می‌شود که تصورش را میکنید.
برعکس اگر ارتباط شما با فرزندانتان مثبت باشد تمایل بیشتری برای صحبت کردن به آنها می‌دهید. در نتیجه رابطه فرزندانتان با شما صمیمانه و متکی به اعتماد خواهد بود و به تکیه‌گاهی مطمئن برای دردودل کردن و راهنمایی فرزندان خود تبدیل خواهند شد.
** سخن آخر
نتیجه استفاده از روش صحیح و مثبت این است که فرزندانتان در آینده همکاری بیشتری نشان می‌دهند. اگر بتوانید نه آنقدر سختگیری کنید که او سرکشتر شود و نه آنقدر که تمام خواستههای او را بی‌دریغ انجام دهید و نه آنقدر بر او آسان بگیرید که لوس و بی‌ادب بار بیاید و در واقع روش متعادلی را در پیش بگیرید، به نتیجه مطلوب‌تر خواهید رسید.
روشی اتخاذ کنید که کودک گمان نکند سزاوار احترام و امتیاز خاصی هستند و از سوی دیگر فکر نکند که حقوق او نسبت به دیگران کمتر رعایت شده یا حق آنان ضایع شده است. روش صحیح تربیت کودکان، مهارتی است که حتماً والدین باید آن را بیاموزند. این کار شاید ابتدا سخت به نظر برسد اما با کمی تمرین، سادهتر می‌شود تربیت فرزندان همیشه کار دشوار و چالش بر انگیزی است اما هر تلاشی ارزش آن را دارد که فرزند بهتری تربیت کنیم و از چرخه معیوب والدین نابسامان بکاهیم زیرا کودک امروز والد فرداست. با کسب مهارت میتوانیم عادت‌های خوب را در وجود کودکانمان نهادینه کنیم.
منبع: روزنامه صدای زنجان، 1397،3،5
7312/8068
انتهای پیام یکی از دلایل مقاومت کودکان در برابر پندواندرز این است که، بخشی از وجود آنها خواسته متفاوتی دارند. در این حالت اعلام آگاهی از نیاز یا خواسته کودکان، منجر به کاهش مقاومت آنان می‌گردد. البته تنها اعلام کافی نیست بلکه باید به او نشان دهیم که از خواستهاش آگاهی داریم و اگر نتوانیم آن را برآورده سازیم اما به آن احترام میگذاریم. والدین با فرا گرفتن مهارت‌های جدید برای بهبود ارتباط، از شدت مقاومت کودکان کاسته و میل او به همکاری را افزایش می‌دهند.
با عنایت به اینکه مهمترین سرمایه هر شخص وقت اوست و فرزند نیز مهمترین سرمایه زندگی است شایسته است که وقت خود را در اختیار فرزند گذاشت، مسلماً نه تنها به خواستههای کودک بها داده می‌شود بلکه والدین نیز به برقراری رابطه صحیح با فرزند دست می‌یابند.
بسیاری از والدین هنگام مقاومت کردن کودکان و انجام ندادن کارهایی که از آنان خواسته شده متوسل به تهدید میشوند این امر نه تنها مفید واقع نمی‌شود بلکه در طولانی مدت، مقاومت و نافرمانیهای کودک را بیشتر می‌کند. به جای تهدید بهتر است به حرفهای کودک توجه شود به علایقاش احترام گذاشته شود. درباره علت نافرمانیاش بحث و گفت‌و‌گو شود. بدین ترتیب همکاری کودک راحتتر جلب می‌گردد.
روانشناسی ژان‌پیاژه کودک معتقد است که یکی از بدترین انواع برقراری ارتباط با کودکان فریاد کشیدن و به اصطلاح داد و بیداد راه انداختن است. وقتی فریاد کشیده می‌شود، نشانه آن است که کسی حرفهای ما را گوش نمیدهد، بنابراین صدای‌مان را بلند می‌کنیم. در واقع به او می‌گوییم: «چرا به حرف من گوش نمیدهی!» نتیجه آن می‌شود که او از گوش دادن خودداری می‌کند. وقتی فریاد می‌زنیم، بچهها گیرندههای خود را روی ما می‌بندند.
«اگر میخواهید فرزندانتان بتوانند آزادانه به رویاهای خود تحقق ببخشند به آنها آزادی برای همکاری بدهید.» اکثر روانشناسان امروزی، حداقل در این مورد اتفاق نظر دارند که دوره کودکی بسیار مهم است. اما باید توجه داشت که والدین با شیوههای پرورش و تربیت کودکان تا چه اندازه آشنایی دارند و تا چه حد به مهارت‌های ارتباطی دست یافته‌اند. معمولاً بیشتر والدین سعی می‌کنند در تربیت فرزندان خود بهترین راهکار را انتخاب کنند تا در آینده از جایگاه تحصیلی، ورزشی، هنری و شغلی مناسبی برخوردار شوند.
کودکان درحال رشد براساس روشی که در سالهای اولیه زندگی‌شان اعمال می‌شود، تربیت میشوند و آموزش می‌بینند و سبک رفتاری خاصی پیدا می‌کنند این سبک رفتاری تعیین‌کننده نحوه ارتباطات و برخوردهای آنان در طول زندگی‌شان است که باعث می‌شود کودکانی با شخصیت‌های بسیار متفاوت و متمایز شکل بگیرند.
«تأثیر محبت والدین در کودک فراتر از امکانات رفاهی و اقتصادی تخمین زده می‌شود.» به طوریکه یک دست لباس ساده و حتی ارزان قیمت با تحسین: «چقدر زیبا شدهای.» و «این لباس چقدر به تو می‌آید» در نظر کودک به لباس رویاها تبدیل می‌شود. در صورتی که لباس گران قیمت و پرزرق و برق بدون مهر والدین خوش‌آیند کودک نخواهند بود. اسباب‌بازی‌های گران قیمت رنگارنگ به تنهایی کودک را ارضا نمی‌کند اما بازی با پدر و مادر بدون هیچ اسباب‌بازی بهترین لحظات را برایش رقم می‌زند.
والدینی که مهارت‌های لازم را برای برقراری یک ارتباط خوب، صحیح و دوستانه با فرزندان خود نیاموخته‌اند، با خرید اسباب‌بازی‌های متنوع و گران‌قیمت می‌خواهند به ذم خود به کودکانشان توجه نشان داده و به نوعی نهایت علاقه خود را به کودک انتقال دهند در چنین مواقعی کودک در ذهنش، مادیات به عنوان یک عامل توجه و خوشبختی نقش می‌بندد.
فردی پرتوقع بار می‌آید تا جایی که برای رسیدن به خواسته‌هایش که معمولا غیرمعقول است، به والدینش امر و نهی می‌کند و انتظار دارد همه خواسته‌هایش توسط والدین به سرعت برآورده شود و تحمل ناکامی را در به دست‌آوردن آنچه مطالبه می‌کند ندارد.
بنابراین این‌گونه والدین به دست خود فرزندانی با شخصیت متزلزل به جامعه تحویل می‌دهند که در آینده هم به انسان‌هایی با شخصیت‌های متزلزل تبدیل می‌شوندو بدین ترتیب چرخه معیوب تربیتی ادامه می‌یابد. اگر والدین نتوانند در دوران کودکی و مراحل رشد، الگوی صحیح تربیت، صرفه‌جویی و حد توقع را به فرزندانشان بیاموزند به طور حتم در جوانی و نوجوانی نخواهند توانست بر آنان تسلط داشته باشند.
والدین باید بهوش باشند که مهمترین عامل در تربیت صحیح کودکان، دست یافتن به مهارت‌های غیرکلامی و نامحسوس است. به اعتقاد روانشناسان، تربیت غیرکلامی، منبعی اثرگذار است و رضایت درونی کودک را فراهم می‌کند. کودکان به ویژه کودکان امروزی پند مستقیم و حتی غیرمستقیم را برنمی‌تابند و در مقابل نصیحت، صحنه را ترک می‌کنند و یا اینکه به جرو بحث با بزرگ‌ترها می‌پردازند. کودکان آنچه را که می‌بینند و در می‌یابند بهتر از پند و اندرز می‌پذیرند. یعنی والدینی که به آنچه می‌گویند و از کودکی انتظار عمل به آن را دارند، خود به آن عمل می‌کنند و به وحدت در گفتار و عمل می‌رسند، الگوی مناسبی برای فرزندان خود هستند.
اگر والدینی می‌خواهند که فرزندشان اهل مطالعه و کتاب باشند خود باید به مطالعه بپردازند و نیازی به نصیحت کردن و بیان فواید مطالعه بر روی کودکان نیست. کودک با مشاهده این را در می‌یابد که مطالعه حرکت خوبی است.
در اصل کلام والدین هنگامی در فرزندان تأثیر می‌گذارد که آنها نمونه برای بچهها باشند. گذشته از آن هر چقدر ارتباط کلامی منفیتر باشد عصبانیت و بخش احساسات منفی در کودکان بیشتر می‌شود. اگر دو یا سه بار در روز با فرزند خود صحبت کنید و هر بار منفیبافی کنید، رفتار او به مراتب بدتر از آن می‌شود که تصورش را میکنید.
برعکس اگر ارتباط شما با فرزندانتان مثبت باشد تمایل بیشتری برای صحبت کردن به آنها می‌دهید. در نتیجه رابطه فرزندانتان با شما صمیمانه و متکی به اعتماد خواهد بود و به تکیه‌گاهی مطمئن برای دردودل کردن و راهنمایی فرزندان خود تبدیل خواهند شد.
** سخن آخر
نتیجه استفاده از روش صحیح و مثبت این است که فرزندانتان در آینده همکاری بیشتری نشان می‌دهند. اگر بتوانید نه آنقدر سختگیری کنید که او سرکشتر شود و نه آنقدر که تمام خواستههای او را بی‌دریغ انجام دهید و نه آنقدر بر او آسان بگیرید که لوس و بی‌ادب بار بیاید و در واقع روش متعادلی را در پیش بگیرید، به نتیجه مطلوب‌تر خواهید رسید.
روشی اتخاذ کنید که کودک گمان نکند سزاوار احترام و امتیاز خاصی هستند و از سوی دیگر فکر نکند که حقوق او نسبت به دیگران کمتر رعایت شده یا حق آنان ضایع شده است. روش صحیح تربیت کودکان، مهارتی است که حتماً والدین باید آن را بیاموزند. این کار شاید ابتدا سخت به نظر برسد اما با کمی تمرین، سادهتر می‌شود تربیت فرزندان همیشه کار دشوار و چالش بر انگیزی است اما هر تلاشی ارزش آن را دارد که فرزند بهتری تربیت کنیم و از چرخه معیوب والدین نابسامان بکاهیم زیرا کودک امروز والد فرداست. با کسب مهارت میتوانیم عادت‌های خوب را در وجود کودکانمان نهادینه کنیم.
منبع: روزنامه صدای زنجان، 1397،3،5
7312/8068
کپی شد
