در کمتر از پنج ماه مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دوازدهم و در ترمی که به این انتخابات منتهی می‌شود، به تشکل‌های سیاسی بیش‌از پیش فشار وارد شده است. این فشارها گاهی خود را در قالب برخورد‌های فردی با دانشجویان و برخورد‌های گروهی نشان می‌دهند.
جی پلاس، در تازه‌ترین آنها در مدت یک ماه اخیر، دانشگاه‌های کشور شاهد تعلیق برخی فعالیت‌های تشکل‌های دانشگاهی بوده‌اند. این اتفاق، در حکم‌های سنگین هیأت نظارت در دانشگاه‌ها برای تشکل‌های دانشجویی نمود داشته و مشکلاتی را برای تشکل‌های سیاسی به‌وجود آورده است؛ حکم‌هایی همچون تعلیق تشکل‌ها و رد صلاحیت هیأت‌های مؤسس در دانشگاه‌های سمنان، علامه، اصفهان، شهیدرجایی و تعداد دیگری از دانشگاه‌ها از جمله این فشار‌هاست؛ فشارهایی که براساس شنیده‌ها ممکن است تا ماه آینده شاهد تعلیق تشکل‌های چندین دانشگاه دیگر باشیم. همچنین، به نظر می‌رسد تب و تاب فعالیت هیأت‌های نظارت در ماه‌های باقی‌مانده تا انتخابات، یک فرایند سیستمی و برنامه‌ریزی‌شده است تا فعالیت دانشگاه‌ها را به بهانه‌های متفاوتی متوقف کند.
مجمع اسلامی دانشجویان سمنان؛ 3 ماه تعلیق
مجمع اسلامی دانشجویان سمنان یکی از تشکل‌هایی است که از سوی هیأت نظارت به بهانه‌هایی چون تبلیغ گروه‌های غیرقانونی، سه ماه تعلیق شده است. دبیر مجمع اسلامی دانشجویان سمنان در توضیح علت تعلیق می‌گوید: «بعد از اینکه برنامه «تحقق آرمان‌های انقلاب خاصه در زمینه عدالت و آزادی» با حضور علی مطهری برگزار شد، فشارهای دانشگاه روی مجمع اسلامی دانشجویان سمنان زیادتر شد و به هر شکلی میخواستن جلوی فعالیت‌های مجمع را بگیرن؛ تا جایی که برای برنامه‌های تشکل مجوز نمیدادن. برای برنامه‌های سیاسی هم مثل برنامه «مفاسد اقتصادی»، برنامه «تریبون آزاد» برای روز دانشجو، برنامه «بررسی جنبش‌های دانشجویی» به مناسبت هفته دانشجو و همین‌طور برنامه فرهنگی «تئاتر خیابانی» مجوز ندادن و به‌صورت غیررسمی مجمع سه ماه تعلیق شد و اجازه فعالیت نداریم.»
او در ادامه با اشاره به اینکه بعد از آخرین برنامه سیاسی، مسئولان دانشگاه در جلسات شورای فرهنگی، نماینده تشکل را تهدید به منع فعالیت و توقیف تشکل می‌کردند، می‌گوید: «انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و بسیج دانشجویی دانشگاه، بعد از برنامه علی مطهری ظاهرا با پیشنهاد معاون فرهنگی دانشگاه در جلسه شورای فرهنگی از ما شکایت کردند؛ شکایت‌هایی که هیچ سندیتی نداشت، کاملا غیرقانونی بوده و صرفا گلایه‌ها و برداشت‌های شخصی شاکی‌ها بود. هیأت نظارت هم به‌عنوان یک مرجع ذی‌صلاح که داعیه داوری عادلانه دارد، شکایت‌ها را پذیرفت. بعد از این داستان، بیستم آذر بود که جلسه هیأت‌منصفه برگزار شد.»
با استناد به آیین‌نامه تشکل‌ها، هیأت منصفه و هیأت نظارت نباید رأی خود را در جلسه اعلام کرده تا پس از جلسه به تصمیم‌گیری بپردازند و رأی نهایی را در مدت سه روز پس از تشکیل جلسه به تشکل اعلام کنند. این درحالی است که دبیر مجمع اسلامی دانشجویان سمنان می‌گوید: «هیأت نظارت و هیأت منصفه در زمان جلسه به سؤال‌های نامربوط پرداختن و رأی‌های خودشون را با حالتی از مؤاخذه اعلام کردن و نمیذاشتن که دفاع کنیم. بعد از اینکه این روند طی شد، از طرف هیأت نظارت حکم دادن که تشکل سه ماه تعلیق شده.»
او با اشاره به اینکه عنوان حکم، «تبلیغ گروه‌های غیرقانونی» بوده که به هیچ عنوان با متن شکوائیه تطابقی ندارد و در برنامه مذکور، محتوای کلیپ و فحوای سخنرانی به تبلیغ هیچ گروهی نپرداخته است، ادامه می‌دهد: «مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه سمنان، بر پایه استقلال بنا شده و ما خودمون را به هیچ گروهی وابسته نمیدونیم اما مسئولای دانشگاه با انتخاب غیرقانونی این عنوان برای حکم، بیشتر از اینکه به قانون و اخلاق توجه کنن، چهره این تشکل با سابقه 18ساله را خراب کرد. مجمع اسلامی هم به رأی هیأت نظارت و هیأت نظارت مرکزی اعتراض کرد تا در برابر این بی‌قانونی اعتراض کنه.»
انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش علامه؛ 2 ماه تعلیق
یکی دیگر از تشکل‌های تعلیق‌شده مربوط به دانشگاه علامه است. پس از مراسم «احیای آرمان‌خواهی» که به مناسبت بزرگداشت روز دانشجو در تاریخ ۱۶ آذر از سوی انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، علیه انجمن به‌دلیل برگزاری این مراسم شکایت و با حکم هیأت نظارت دانشگاه علامه، انجمن اسلامی آزاداندیش پس از مراسم روز دانشجو، دو ماه تعلیق شد. یکی از اعضای هیأت مؤسس انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش در توضیح این اتفاق می‌گوید: «بعد از اینکه علیه ما شکایت شد، معاون فرهنگی دانشگاه با همین بهانه و با ارسال نامه‌ای، فعالیت‌های انجمن را تا زمان رسیدگی به این شکایت به حالت تعلیق درآورد.» این درحالی است که منع فعالیت انجمن‌ها تا زمان رسیدگی به شکایات وارده برخلاف آیین‌نامه و دستورالعمل اجرایی تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان است.»
او در ادامه با اشاره به اینکه انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش از آنجایی که تعلیق یاد‌شده، آشکارا فاقد وجاهت و اهمیت قانونی است، ادامه می‌دهد: «ما قصد رسانه‌ای‌کردن این موضوع را نداشتیم اما از آنجایی که رسانه‌ای به نام علامه‌نیوز قبل از ابلاغ نامه به تشکل، آن را رسانه‌ای کرده و سؤالات بسیاری را برای دانشجویان ایجاد کرد، احساس کردیم لازم است این اتفاقات را اطلاع‌رسانی کنیم. به رئیس دانشگاه نامه دادیم و به راه‌های مختلف اعتراض کردیم؛ حتی به اعضای کمیسیون مجلس هم نامه دادیم. دو هفته بعد از اینکه تعلیق کردن، نامه دادن که یک هفته دیگه بیاید جلسه رسیدگی به شکایت. اتهام ما تبلیغ و ترویج احزاب و گروه‌های غیرقانونی بود. علت زدن این اتهام هم عکس مربوط به چهره‌های سیاسی در حصر بود.»
فعالان دانشجویی در این تشکل می‌گویند: «تعلیق انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش علامه به‌دلیل ترویج احزاب و گروه‌های غیرقانونی و استفاده از عکس چهره‌های سیاسی درحالی است که تاکنون هیچ مصوبه‌ای نه از طریق اعلان عمومی و نه حتی براساس سلسله‌مراتب قانونی پیش‌بینی‌شده مبنی‌بر ممنوع‌التصویری این چهره‌ها به تشکل‌های اسلامی و انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش ابلاغ نشده است.»
در همین میان، در بخشی از دفاعیه این انجمن آمده است: «مستند به قاعده شرعی«قبح عقاب بلابیان» و اصل «36» قانون اساسی، هیچ عملی را نمی‌توان ممنوع کرد، مگر اینکه به موجب قانونی که پیش از ارتکاب عمل تصویب شده و به کلیه شهروندان در همان روال مندرج در قانون ابلاغ شده باشد، منع گردد؛ لذا به کار‌بردن تصاویر این افراد، قانونا تخلفی از قوانین و مصوبات موجود به‌شمار نمی‌آید.»
عضو هیأت مؤسس انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش علامه، در ادامه با اشاره به اینکه با این دفاعیه ما باید به‌صورت قانونی از این اتهام تبرئه می‌شدیم، می‌گوید: «بعد از جلسه هیأت منصفه، دفاع کردیم و رأی هیأت منصفه هم طبق اخبار غیررسمی مخالفت با تعلیق بوده اما دانشگاه تا الان نذاشته رأی هیأت منصفه علنی شود، در صورتی که دانشگاه موظفه براساس رأی هیأت منصفه حکم بده. بعد از این ماجراها در جلسه بعدی هیأت نظارت حکم دادن که انجمن از ۱۶ آذر به مدت دو ماه تعلیق میشه. درواقع، از 16 آذر ما را تعلیق کردن و بعد از یک ماه، دادگاه برگزار کردن که از 16 آذر تعلیق بشیم.»
انجمن اسلامی صنعتی اصفهان؛ یک ماه ممنوعیت از سخنرانی
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان از دیگر مواردی است که شامل رأی هیأت نظارت و اعمال محدودیت شده است. دبیر این انجمن در توضیح این محدودیت‌ها می‌گوید: «بعد از برنامه «مولانا و دنیای امروز ما» با سخنرانی استاد ملکیان، باوجود اینکه برنامه بدون حاشیه تموم شد اما یکسری با بی‌اخلاقی شروع به ایجاد حاشیه برای انجمن اسلامی کردن و اتهاماتی را به انجمن اسلامی وارد کردن. یکی از اعضای هیأت نظارت بر تشکل‌های دانشگاه هم انجمن را به مواردی متهم کرد.» عدم تطابق محتوای سخنرانی دکتر ملکیان با موضوع مطروحه و عنوان تصویب‌شده در هیأت نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاه به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان و برگزاری جلسه پرسش و پاسخ با موضوع آزاد با حضور دکتر ملکیان (بعد از جلسه رسمی دارای مجوز) بدون اخذ مجوز هیأت نظارت از موارد اتهام به این انجمن است.
او در ادامه با اشاره به اینکه پس از جلسه‌ای با حضور اعضای هیأت نظارت و هیأت منصفه درباره بررسی و رسیدگی به موارد مطرح‌شده، مورد اول رد و انجمن تبرئه شد، می‌گوید: «اما در مورد دوم، انجمن اسلامی، متخلف شناخته شد و به مدت یک ماه از فعالیت در برگزاری سخنرانی محروم شد؛ البته هیأت نظارت به‌طور استثنا فقط این برنامه داخلی انجمن اسلامی را که عده‌ای مشخص به‌دنبال ایجاد حاشیه و سوءاستفاده برای ایجاد محدودیت برای فعالیت انجمن بودن، مدنظر قرار داده؛ درحالی‌که این مدل برنامه‌های داخلی را سایر تشکل‌های دانشگاه هم برگزار کردن که هیچ برخوردی به این سبک با آنها نشده. این مسئله به خوبی نشون میده که این تبعیض‌ها برای انجمن اسلامی ادامه‌دار است.»
او در ادامه می‌گوید: «برای پیگیری این وضعیت، 10 روزی است که اعتراض کردیم و امیدواریم که در هفته‌های آینده، مرجع بالاتر که همان هیأت نظارت مرکزی است، به دور از فشارهای موجود، این مسئله را مورد بررسی قرار بگیره.»
مجمع اسلامی شهید رجایی تهران؛ ردصلاحیت هیأت مؤسس
مجمع اسلامی دانشگاه شهید رجایی تهران، حتی به مرحله تعلیق نرسید و قبل از تمام اتفاقات، فقط به بهانه استفاده از تصاویر برخی چهره‌های سیاسی و با یک تذکر شفاهی، تمام اعضای هیأت مؤسس ردصلاحیت شدند. دبیر مجمع اسلامی شهید رجایی تهران برای توضیح این اتفاقات می‌گوید: «سال 91، یک انجمن تأسیس کردیم که زیرمجموعه اتحادیه دفتر تحکیم وحدت بود. بعد از اینکه طیف تحکیم کاملا عوض شد، فشارهایی که بهمون وارد میشد، خیلی زیاد شد و ما نمیتونستیم برنامه‌هامون رو به‌خوبی برگزار کنیم؛ به‌همین‌خاطر تصمیم گرفتیم اعلام خروج کنیم. سه بار مجمع عمومی برگزار کردیم و هر سه بار رأی به اعلام خروج از تحکیم و تغییر اساسنامه دادیم؛ منتها به‌خاطر فضای بی‌قانونی که در دانشگاه بود و با وجود اینکه همه راه‌های قانونی را طی کرده بودیم به ما اجازه خروج ندادن. شکایتمون را به وزارت علوم بردیم و بعد از یک سال، هیچ نتیجه‌ای نگرفتیم. بعد از این ماجراها، عید پارسال بود که انجمن تعلیق شد و همه بچه‌های ما برای انتخابات رد شدن. ما هم تصمیم گرفتیم مجمع اسلامی را در ماه مهر تأسیس کنیم. آبان بود که مجوز گرفتیم و اولین برناممون هم برای روز دانشجو بود. قبل از برنامه، تذکر شفاهی داده بودن که عکس و فیلمی از چهره‌های سیاسی در حصر پخش نکنیم ولی ما استفاده کردیم و بعدش یک نامه بهمون دادن.»
در متن این نامه آمده است: «پیرو برنامه‌های برگزارشده، علی‌رغم تذکرات مکرر تلفنی، حضوری و کتبی از طرف اعضای هیأت نظارت دانشگاه مبنی‌بر رعایت ضوابط و مقررات قانونی در اجرای برنامه‌ها و از طرفی عدم رعایت و تبعیت از اساسنامه، هیأت نظارت دانشگاه مجوز اولیه هیأت مؤسس مجمع به‌همراه صلاحیت اعضای فعلی برای ادامه فعالیت لغو می‌گردد.» دبیر مجمع اسلامی شهید رجایی تهران در ادامه می‌گوید: «ما هم به هیأت نظارت نامه دادیم که این کار طبق آیین‌نامه غیرقانونیه.» به گفته او، بسیاری از این فشارها همچون تعلیق فعالیت‌ها و مجوزندادن برای برنامه‌ها از سوی یکی از نهادهای دانشگاهی (که نقش نظارتی دارد) بوده‌است.
منبع: روزنامه وقایع اتفاقیه
