به گزارش ایرنا هر منطقه ای برای گرامیداشت ماه محرم و پاسداشت خون شهیدان کربلا آیین های خاصی دارد و یکی از آیین های کهن در روستای محمود آباد از توابع شهرستان بیرجند « علم سلام» است که از سال های بسیار دور تاکنون هر ساله با شکوه تر از سال قبل به میزبانی هیات صاحب الزمانی (عج) این روستا برای استقبال از هیات های میهمان اجرا می شود.
رئیس هیات صاحب الزمانی (عج) روستاهای محمود آباد و عباس آباد درباره تاریخچه این آیین به خبرنگار ایرنا گفت: این رسم از زمان های قدیم نسل به نسل منتقل شده و منقول است که شخص خیری این علم را برای حفظ موقوفه ای با نیت عزاداری برپا کرده است.
جمشید محمود آبادی که این سنت را از 50 سال گذشته به یاد دارد افزود: اجداد ما نیز این آیین را اجرا می کردند از این رو می توان قدمت آن را به بیش از 500 سال گذشته تخمین زد.
وی بانی اول برپایی علم را شخصی به نام «کربلایی آقا سید رضا » عنوان کرد و اظهار داشت: این شخص روحانی بوده و مسئولیت آموزش قرآن اهالی روستا را زمان های قدیم بر عهده داشته است.

** برپایی علم برای ماندگار ماندن موقوفه عزاداری
رئیس هیات صاحب الزمانی(عج) روستاهای محمود آباد و عباس آباد، گفت: با توجه به اینکه اولین ملک برای عزاداری در روستای محمودآباد وقف شده، برای اجرای نیت از روستاهای همجوار در عزاداری محرم دعوت می شده که پس از گذشت چندین سال کربلایی آقا سید رضا علم حضرت عباس(ع) را برپا کرده و با این علم به استقبال هیات های میهمان می رفته است.
وی ادامه داد: این علم، سال های بعد به نسل های آینده منتقل و رسم هنوز هم مطابق گذشته و حتی با شکوه تر اجرا می شود.
محمود آبادی با بیان اینکه نیت موقوفه مذکور توزیع نان بین عزاداران بوده است افزود: آن زمان به احترام موقوفه و حرمت عزاداری جمعیت زیادی از روستاهای برزج، کفکی، خراشاد ، بهدان و غیره به محمودآباد می آمدند و مراسم روضه خوانی نیز اجرا می شد.
وی بیان کرد: با افزایش جمعیت عزاداران، موقوفه نیز گسترده تر شد و حتی متولیان در روستاهای دیگر هم با همین نیت وقف هایی انجام دادند اما رسم «علم سلام» به همان روال سابق ادامه یافت.

**علم سلام؛ یادی از وداع آخر حضرت عباس (ع)
رئیس شورای اسلامی روستای محمودآباد با بیان اینکه اولین مجالس روضه نیز از این روستا آغاز شده است گفت: عزاداران سایر روستاها با علم های خود به محمود آباد می آمدند و هنگام ورود، علم های 2 روستا را مقابل یکدیگر قرار داده و با خواندن اشعاری از عظمت و رشادت حضرت عباس(ع) یاد می کردند.
وی تاکید کرد: مراسم علم سلام به یاد وداع آخر حضرت ابوالفضل (ع) روز هشتم محرم و قبل از تاسوعا اجرا و قلب ها برای سوگواری شهادت این بزرگمرد تاریخ کربلا آماده می شود.
محمودآبادی با اشاره به گسترده تر شدن این مراسم در سال های اخیر تصریح کرد: اکنون در تلاش هستیم که عزاداری بعد از آیین علم سلام را گسترش داده و از فرصت حضور هیات های چند روستا برای تجمیع عزاداری به شکل باشکوه استفاده کنیم.
وی که از 17 سال پیش متولی هیات عباس آباد و محمود آباد است ادامه داد: پس از این هم هیات روستا با متولیان قبلی مراسم عزاداری روز هشتم را اجرا می کرد و حتی در حدود 30 سال قبل که روستا برق نداشت به وسیله یک موتور برق تلویزیونی را در محلی از روستا مستقر کرده و با همت یکی از اهالی که آن زمان فیلمبردار ماهری بود مراسم را به صورت زنده پخش می کردیم.

**عزاداری تجمیعی شالوده ای از «علم سلام»
رئیس هیات صاحب الزمانی روستاهای محمودآباد و عباس آباد یکی از آثار مهم این مراسم را ایجاد فضای صمیمی بین روستاهای همجوار عنوان کرد و گفت: گزارش هایی نیز در رسانه ها از جمله صدا و سیمای خراسان آن زمان وجود دارد.
وی با بیان اینکه روستای خراشاد به واسطه ارتباط قومی و قبیله ای با محمود آباد در اجرای آیین«علم سلام» پیش قدم بوده افزود: البته این حضور چند سالی به خاطر کمبود فضا با وقفه مواجه شد ولی اکنون به لطف کمک های خیران و مردم، حسینیه ای بزرگ در حال احداث است که با ساخت آن زمینه برای اجرای طرح تجمیع عزاداری چند روستا فراهم می شود.
محمود آبادی بیان کرد: این حسینیه در حال حاضر 1700 متر زیربنا دارد و تاکنون 110 میلیون تومان کمک مردمی برای ساخت آن جمع آوری شده است.
وی با اشاره به نیاز بیش از 300 میلیون تومانی برای تکمیل حسینیه روستای محمود آباد گفت: طرح بسیار جامع و زیبایی با معماری اسلامی - ایرانی در افق این پروژه دیده شده که امید است با تداوم کمک های خیران و نیک اندیشان در سال های آینده به بهره برداری برسد.
رئیس شورای اسلامی محمودآباد افزود: روستاهای خراشاد، بهدان و چاچ برای مراسم «علم سلام » و برگزاری عزاداری تجمیعی هر ساله حضور پیدا می کنند؛ اما اکبر آباد و برخی دیگر از روستاها نیز برای شرکت در این مراسم اعلام آمادگی کرده اند.
وی با تاکید بر اینکه وقف مد نظر برای عزاداری روز هشتم باید برای آیندگان هم ماندگار بماند اظهار داشت: تلاش می شود که این اثر معنوی با همکاری میراث فرهنگی به ثبت ملی نیز برسد.
محمود آبادی بخشی از اشعار آیین «علم سلام »را بعد از سلام و صلوات از سوی هیات میهمان بدین شرح ذکر کرد: ای شه کربلا سلام علیک / ای به غم مبتلا سلام علیک / ای سرت بی تن و تنت بی سر شده در کربلا سلام علیک/
و در ادامه نیز هیات میزبان پاسخ می دهد؛ علی ناصران شه تشنه لب علیک سلام/ ز صدق گریه کنان روز و شب علیک سلام/ مگر نه اید خبر از مراتب امروز / نشسته جن و ملک در تعب علیک سلام.

** آیین «علم سلام» محمودآباد در راه ثبت ملی
مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی نیز گفت: آیین «علم سلام » بین 2هیات در محل رودخانه روستای محمودآباد انجام می شود.
احمد برآبادی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سال گذشته کار پژوهشی برای ثبت معنوی این آیین سنتی انجام شده و در تلاش هستیم امسال با مستند سازی از طریق فیلم و عکس مراحل اجرای ثبت ملی آن را تکمیل کنیم.
وی افزود: برای ثبت ملی نیاز است که پرونده آن در شورای ثبت استان بررسی و به جلسه کشوری ارسال شود که امیدواریم این روند طولانی نشود.
مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با تاکید بر جمعی بودن این آیین تصریح کرد: آیین های سنتی جنبه اتحاد و همگرایی دارد لذا با حفظ امانت داری این آیین ها ثبت ملی می شود.
وی با اشاره به ثبت 10 آیین عاشورایی خراسان جنوبی در فهرست آثار ناملموس ملی گفت: امسال هم سه طرح در دست بررسی بوده که یکی از آنها آیین « علم سلام » محمودآباد است.
گزارش از عصمت برزجی
9893 * 6054
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.