نقش موثر مدارس در آموزش مهارت های خودمراقبتی

به گزارش جی پلاس، نظام آموزشی با الهام گرفتن از مبانی آموزشی تعریف شده در هر نظام، نقش موثری در وضعیت حال و آینده دانش آموزان ایفا می کند و یادگیری پایدار را در تمام مراحل زندگی برای آنان به دنبال می آورد. 

یکی از ابعاد آموزش، ضرورت ارائه مهارت های دفاع از خود به دانش آموزان است تا در شرایط بحرانی، بتوانند با بهره گیری از این آموخته ها و مهارت ها، از خطرات و آسیب های روحی و روانی طولانی مدت بر جسم و جان خود پیشگیری کنند. 

کشورهای مختلف جهان به فراخور فرهنگ و عرف جامعه خود، راهکارهای آموزشی متفاوتی را در این زمینه بکار برده اند و با برنامه هایی برای آشنایی و آموزش گام به گام به نوآموزان، توانسته اند تا حدودی بر خطرات احتمالی که کودکان و نوجوانان آن ها را تهدید می کند، غلبه کنند چرا که می دانند مهمترین مساله در پیشگیری از چنین آسیب های اجتماعی که ریشه در مسائل جنسی دارد، آموزش و ارتقای توانمندی افراد از نظر خودمراقبتی است. 

موضوعی که در کشور ما همچنان به عنوان تابو به آن نگاه می شود و در میان اعضا خانواده و اولیای مدرسه در جهت اطلاع رسانی و آگاه سازی دانش آموزان جایگاهی ندارد. این تابوهای اجتماعی و فرهنگی باعث شده که کودکان و نوجوانان از این مسایل ناآگاه بوده یا اینکه شناختی ناقص نسبت به آن داشته باشند. 

این در حالی است که به باور کارشناسان، یکی از مسایلی که در مقطع ابتدایی و دیگر مقاطع از اهمیت بالایی برخوردار است؛ داشتن مهارت اجتماعی در برخورد با ناهنجاری ها است که باعث می شود فرد از لحاظ اجتماعی رفتار معقول داشته باشد و این مهارت ها اغلب آموختنی و اکتسابی هستند.
بر این اساس مدرسه و نظام آموزشی برای پویایی و پایداری خود متناسب با اصول بنیادین و همچنین اقتضائات و مسائل احتمال، باید با تغییرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در سطح ملی و بین المللی هم سو و هم جهت باشد؛ در غیر این صورت دچار اضمحلال و رکود می شود و آموزش های غیر رسمی و نادرست جای آن را خواهد گرفت.

آموزش در جهت تقویت رفتارهای عقلانی، حس هم دردی نسبت به انسانیت، خودمراقبتی در برابر پیشامدهایی همچون تعرض و آزار، مهارت «نه» گفتن و شناخت واقع گرایانه درباره چارچوب های فرهنگی خانواده و اجتماع از جمله فرایندهای آموزشی است که می تواند جامعه و به ویژه کودکان، نوجوانان و دانش آموزان را از هر گونه آسیب های احتمالی مصون بدارد. 

استفاده از بروشورها و محتوای آموزشی برای اولیای مدرسه و ارایه بسته های آموزش خودمراقبتی برای دانش آموزان از جمله راهکارهای نظام مند سازی دفاع از حریم انسانی و شخصی دانش آموزان در نظام آموزشی است که به مرور وارد فضای ذهنی همگان شده و از بار خطرات و مشکلات آتی می کاهد. 

در این میان نقش خانواده و اثربخشی آنان در مانایی آموزه های خودمراقبتی به دانش آموزان را نباید فراموش کرد چرا که اولین بار جرقه شناخت هویت جنسی در کودکان از سن سه سالگی ظهور پیدا می کند. به عبارتی دیگر کانون خانواده نخستین مکتب و مدرسه آموخته ها است که فرزندان را پیش از ورود به مدرسه با فضای ناشناخته اطراف خود آشنا می کند. در کنار این وجود منابع و کتاب های آموزشی، می تواند خانواده و مراقبان کودک را در امر آگاهی نسبت به جنسیت، مسایل آن و ارایه آموزش های خودمراقبتی کمک کند. 

برپایی نمایشگاه های ثابت و سیار از سوی انجمن اولیا و مربیان مدرسه و در جهت شناخت بیشتر و کامل تر والدین با فضای ذهنی کودکان و مدرسه هم می تواند پیشینه های آموزشی مناسبی در ذهن کودکان ایجاد کند. 

می توان گفت تغییر ساختار برنامه های آموزشی و تربیتی نیاز جامعه امروز است و چنین تحولی، علاوه برایجاد آگاهی و شناخت دانش آموزان نسبت به محیط و رفتارهای ناهنجار برخی افراد، مهارت های آن ها را در مواجهه با خطرات و مشکلات احتمالی افزایش می دهد. پس آموزش خودمراقبتی از سه سالگی باید در مقاطع و شکل های مختلف آموزش داده شود، آموزش هایی متناسب با رده سنی فرزندان و بلوع عقلی آنان تا از خطرات و آسیب ها بکاهد. اما نباید فراموش کرد که ورود این آموزش ها به کتاب های درسی، در صورتی که به شکل علمی باشد، امری بسیار مفید و سازنده است.