حسین تقوی اشتهاردی؛ مجتهدی که تنقیح الاصول از آثار اوست

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله حسین تقوی اشتهاردی اختصاص دارد.

اطلاعات فردی

نام تقوی اشتهاردی، حسین

نام‎های دیگر آی‍ت‌ال‍ل‍ه ت‍ق‍وی اش‍ت‍ه‍اردی‌

اش‍ت‍ه‍اردی‌، ح‍س‍ی‍ن‌

ت‍ق‍وی‌، ح‍س‍ی‍ن‌

نام پدر حاج شیخ یحیى تقوى

متولد 1304ش

محل تولد اشتهارد

رحلت 1379ش

اساتید آیت‌الله حاج آقا حسین بروجردى، آیت‌الله حضرت امام خمینى، آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانى

برخی آثار تنقیح الأصول

زندگینامه حسین تقوی اشتهاردی

حسین تقوی اشتهاردی (1304-1379ش)، استاد حوزه، محقق، نویسنده، از کتاب‌های مشهور او تقریرات دوره کامل درس اصول حضرت امام خمینى(ره) به نام تنقیح الأصول است.

ولادت

او در شرح حال خود مطالبى نوشته که خلاصه آن چنین است:

«در اشتهارد، به سال 1304ش، در یک خانواده روحانى، چشم به این جهان گشود. پدر و مادرش از داشتن نخستین پسر خشنود شدند و نام این نوزاد فرخنده را حسین گذاشتند.

تحصیلات

حسین، در کنار پدر و مادر مهربان خود پرورش یافت و در پنج یا شش سالگى نزد پدر، تحصیل را آغاز کرد. طبق رسم آن زمان، نخست، به یاد گرفتن تلاوت آیات قرآن پرداخت. بر اثر استعداد سرشار، به زودى تلاوت همه آیات قرآن را فراگرفت. پس از آن، به تحصیل درس فارسى، که کتاب «معراج السعاده»، تألیف مرحوم آیت‌الله ملا احمد نراقى بود، پرداخت. قدرى ریاضى نیز در محضر پدر آموخت. در این هنگام خواندن و نوشتن را به‌طور کامل فراگرفته بود.

در دوازده سالگى به خواندن «جامع المقدمات» که اولین کتاب درسى حوزه است، مشغول شد. چون هنوز مدرسه علمیه اشتهارد در آن وقت مخروبه بود، این کتاب را نیز همراه بعضى از دوستان در مسجد نزد پدرش مى‌آموخت؛ تا اینکه سال 1315ش، فرارسید. مرحوم حاج شیخ یحیى تقوى، مدرسه علمیه مخروبه را در آن سال تعمیر کرد و حوزه کوچکى در آن‌جا تشکیل داد. شیخ حسین تقوى، در آن‌جا همراه بعضى از دوستان، دروس سطح، مانند«لمعه» و «قوانین» را نزد پدر فراگرفت و در کنار درس، براى تأمین زندگى به کار و کسب نیز اشتغال داشت.»

پدر بزرگوار ایشان، حاج شیخ یحیى تقوى(1267 - 1338ش) از علماى برجسته، مخلص و خدمت‌گزار شهر اشتهارد (واقع در 52 کیلومترى جنوب غربى شهرستان کرج) بود.

شیخ حسین تقوى، علاقه فراوان به تحصیل داشت و مى‌خواست تمام وقت مشغول تحصیل باشد؛ او مى‌نویسد:

«صبح‌ها، مشغول خرید و فروش و تأمین معاش و رسیدگى به امور خانه بودم و تنها بعد از ظهرها، درس مى‌خواندم. دیدم با این وضع به جایى نخواهم رسید، نزد پدر رفتم و عرض کردم: اجازه بفرما یا به قم براى ادامه تحصیل بروم یا به کسب و کار مشغول شوم. ایشان که بسیار علاقه داشت تحصیلات حوزوى را ادامه دهم، اجازه فرمود به قم عزیمت کنم.

ازاین‌رو، در سال 1325ش، به قم سفر کردم. یک ماه بود که مرجع معروف، آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانى، در نجف اشرف رحلت کرده بود. مدتى نیز از آمدن حضرت آیت‌الله بروجردى به قم مى‌گذشت و روز به روز بر رونق حوزه علمیه قم تحت زعامت آن مرجع عالى‌قدر، افزوده مى‌شد. در مدرسه فیضیه، در یکى از حجره‌ها سکونت نمودم و مدت هفت سال در آن حجره بودم، شرایط حجره از نظر بهداشت و آب و هوا و غذا و ساختمان، بسیار بد بود، به‌گونه‌اى که بیمارى رُماتیسم گرفتم. در چنین شرایطى با ذوق و شوق به تحصیلات خود ادامه دادم.»

اساتید

اساتید سطح ایشان در قم

مرحوم شهید آیت‌الله صدوقى یزدى؛

مرحوم شهید علامه مرتضى مطهّرى؛

مرحوم آیت‌الله مجاهدى تبریزى؛

مرحوم آیت‌الله حاج عبدالجواد اصفهانى؛

مرحوم آیت‌الله آقا جواد خندق‌آبادى؛

مرحوم آیت‌الله آقا میرزا على اصغر علامه تهرانى؛

مرحوم آیت‌الله حاج آقا باقر سلطانى.

استادان درس خارج

آیت‌الله حاج آقا حسین بروجردى؛

آیت‌الله حضرت امام خمینى؛

آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانى؛

آیت‌الله سید محمد حجت؛

و...

وى مقدارى از درس خارج فقه و فلسفه را در محضر علاّمه طباطبایى فراگرفت.

البته در میان این بزرگواران، بیشتر از درس آیت‌الله بروجردى و امام خمینى(ره) استفاده کرده است.

ایشان، حدود شش سال، در درس آیت‌الله بروجردى حاضر شد و از علم وافر او بهره‌مند گردید و تقریرات درس فقه ایشان را در سه جلد به رشته تحریر درآورده که هم‌اکنون موجود است و هنوز به چاپ نرسیده است.

هم‌چنین در دوره اصول درس خارج امام خمینى(ره) از آغاز تا پایان شرکت و آن را به‌طور کامل تقریر کرده است. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، این تقریرات را با عنوان «تنقیح الاصول» در چهار جلد، چاپ و منتشر کرده است. تقریرات درس مکاسب امام راحل را نیز از آغاز تا شرایط متعاقدین، نوشته‌اند که بنا است همین مؤسسه آن را به چاپ رساند.

این تقریرات، دلیلى آشکار بر مجتهد بودن مرحوم تقوى در سطح بالا است. سخنان افرادى مثل مرحوم آیت‌الله حاج آقا جواد خندق‌آبادى که به این مضمون فرموده بودند: «شما مجتهد شده‌اید و دیگر نیاز به استاد ندارید و نباید تقلید کنید»، مى‌تواند مؤیّد این مدعا باشد.

شاگردان

فلاحیان؛

رازینى؛

یونسى(وزیر سابق اطلاعات)؛

نیّرى؛

عباسى‌فرد؛

شیخ محمدرضا آدینه‌وند؛

صدیقى؛

محمدى عراقى(رئیس سازمان تبلیغات اسلامى)؛

و...

وفات

او چهارشنبه، ششم رجب سال 1421 ق. (برابر با 14 مهر 1379 شمسى) دار دنیا را وداع گفت. پیکر مطهرش در روز جمعه 15 مهر ماه از مسجد امام، با تشییع باشکوه، به طرف حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها حرکت داده شد. پس از طواف ضریح، حضرت آیت‌الله آقاى حاج شیخ على پناه اشتهاردى نماز بر آن گزارد. پیکر مطهرش را در قبرستان باغ بهشت (روبروى گلزار شهداى قم) در «مقبرة العلماء»، به خاک سپردند. مجالس پرشکوهى به مناسبت رحلت آن عالم ربانى با شرکت مراجع، علما و فضلا و سایر اقشار مردم در قم، تهران و اشتهارد برگزار گردید.

آثار

برخى از کتاب‌هاى چاپ شده و چاپ نشده ایشان عبارتند از:

تقریرات دوره کامل درس اصول حضرت امام خمینى(ره) به نام «تنقیح الاصول»(که در چهار جلد چاپ شده است)؛

تقریرات درس فقه مکاسب ایشان تا شرایط متعاقدین (آماده براى چاپ)؛

تقریرات درس فقه آیت‌الله بروجردى(مخطوط)؛

اصول المذهب(مخطوط)؛

فروع المذهب(مخطوط)؛

معاشرت از دیدگاه وحى(مخطوط).