در رویکرد سیستمی مدرن، توسعه از خودشناسی انتقادی شروع می شود و شاید بد نباشد به بهانه 21 تیر روز بدون پلاستیک کمی خودمان را نقد کنیم.
ایران با تولید بیش از 500 هزار تن پلاستیک در سال، جزو 10 کشور نخست دنیا در مصرف پلاستیک است. اگر چه در سال های اخیر، به برکت شبکه های اجتماعی و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی، جنبش های مردمی با هدف کاهش مصرف پلاستیک، شکل گرفته اما به نظر می رسد عدم توجه به تغییرات ساختاری و قانونی ما را با وضعیت بدتری در سال های آتی رو به رو خواهد کرد.
نیم نگاهی به کشورهای دیگر جهان نشان می دهد تجارب موثری در این حوزه وجود دارد که با کمی خلاقیت، مسؤلیت پذیری و با باور به ضرورت تغییرات ساختاری و قانونی در مسئولین، در کنار جامعه مدنی، می توان شرایط بهتری را در کشور فراهم کرد.
اتحادیه اروپا در حال تصویب قانونی است که تولید قاشق، چنگال، چاقو و نی پلاستیکی یکبار مصرف را در کشورهای اروپایی ممنوع کند. در انگلستان دریافت کیسه پلاستیکی از سال 2015 پولی شده است و از همان زمان میزان کیسه پلاستیک رهاشده در سواحل 30 درصد کاهش یافته است. در آلمان دورانداختن هر گونه بطری شیشه ای و پلاستیکی کار عجیبی است و شرکت های تولیدکننده پلاستیک به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی خود، فرایند بازگرداندن بطری به سوپر مارکت ها را تسهیل کرده اند.
در دهلی و بمبئی مصرف مواد پلاستیکی ممنوع و جرایم نقدی و غیرنقدی دارد. در کالیفرنیا ریختن زباله جرایم نقدی و تأدیبی دارد. در کنیا واردات، فروش و تولید کیسه پلاستیکی تجدیدناپذیر جریمه نقدی و مجازات زندان دارد.
این جدیت در برخورد با تولید و مصرف پلاستیک ناشی از تأثیرات بسیار مخربی است که بر سلامت انسان ها، محیط زیست و حیوانات دارد. مواد پلاستیکی نه تنها بیش از 500 سال طول می کشد تا از بین بروند بلکه گازهای سمی را وارد هوا می کنند و در مواد غذایی مصرفی ما نفوذ می کنند. پژوهش های محققان با بررسی بیش از 150 نمونه از آب لوله کشی در پنج قاره جهان نشان می دهد درون 83 درصد نمونه ها الیاف پلاستیکی میکروسکوپی وجود داشته که زنگ خطر بسیار جدی برای سلامت جسمی همه افرادی است که بر روی کره خاکی زیست می کنند.
به نظر می رسد استفاده نکردن از مواد پلاستیکی نه یک ژست شهروند مسئولیت پذیر بلکه ضرورت امروز جامعه شهری است. نه گفتن به پلاستیک، نه به خاطر آینده کودکان یا به خاطر اینکه هر کدام از ما محیط زیست و آینده زمینمان برایمان اهمیت دارد بلکه به خاطر سلامت خودمان در زمان حال امری حیاتی است و تغییرات زیرساختاری و قانونی مرتبط با عدم استفاده از پلاستیک و مشتقات آن قطعا در کنار تصمیمات و اقدامات جامعه مدنی، نه پس از آن، ضروری، واجب و غیرقابل انکار است.
مدتهاست شهروندان مسئولیت پذیر تصمیم گرفته اند با مراجعه به فروشگاه های زنجیره ای بگویند: «ممنون، کیسه پلاستیکی نمی خوام» اما زیرساخت جایگزینی برای جا به جایی اقلام خریداری شده بدون کیسه پلاستیکی وجود ندارد!
با هر مراجعه یک خانوار به میوه فروشی ها یا میادین میوه و تره بار بیش از پنج کیسه پلاستیکی به حجم پلاستیک هایمان اضافه می شود، ضروری است جایگزینش ارائه شود، حتمأ کیسه پارچه ای تک کاربرد پاسخگوی این نیاز نیست.
در تمامی جلسات اداری حجم آب های معدنی نیمه خورده است که بر روی میزهای کنفرانس باقی می ماند و حجم بسیاری از بطری های پلاستیکی، آب و آب پنهان دورریز می شود، قطعاً همه ما پارچ های روی میزها را در سالیان نه چندان دور به یاد داریم.
با هر خرید از سوپر مارکت محله مان به فرض دریافت نکردن کیسه پلاستیکی، حجم زیادی از ظروف پلاستیکی و بطری ها به خانه هایمان وارد می شود که قطعاً مسئولیت پذیری بنگاه های اقتصادی در تغییر شیوه تولید و بازیافت مواد می تواند حال همه مان را در مواجهه با حجم بالایی از زباله های بازیافتی روزانه بهتر کند.
و هزاران هزار مثال دیگری که هر کداممان مصادیق زیادی از آنها را در ذهن داریم ...
استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی، تصمیم به تحقق شعار «روزی یک کیسه پلاستیک کمتر»، گفتن نه به کیسه پلاستیکی، کارهایی است که همه ما به صورت فردی شروعش کرده ایم یا از امروز امیدواریم که آغاز کنیم اما قطعاً ورود شرکت های دانش بنیان به مسئله، ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی بنگاه های اقتصادی تولیدکننده مواد پلاستیکی یا مواد غذایی دارای ظروف پلاستیکی، ایجاد زیرساخت های حامی عدم استفاده از پلاستیک در فروشگاه های زنجیره ای و تصویب قوانین حامی سلامت و محیط زیست الزامات امروز جامعه ماست.
همه با هم برای شهری بدون پلاستیک تلاش کنیم.
*مدیرکل سلامت شهرداری تهران
تهرام/7245/
انتهای پیام ایران با تولید بیش از 500 هزار تن پلاستیک در سال، جزو 10 کشور نخست دنیا در مصرف پلاستیک است. اگر چه در سال های اخیر، به برکت شبکه های اجتماعی و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی، جنبش های مردمی با هدف کاهش مصرف پلاستیک، شکل گرفته اما به نظر می رسد عدم توجه به تغییرات ساختاری و قانونی ما را با وضعیت بدتری در سال های آتی رو به رو خواهد کرد.
نیم نگاهی به کشورهای دیگر جهان نشان می دهد تجارب موثری در این حوزه وجود دارد که با کمی خلاقیت، مسؤلیت پذیری و با باور به ضرورت تغییرات ساختاری و قانونی در مسئولین، در کنار جامعه مدنی، می توان شرایط بهتری را در کشور فراهم کرد.
اتحادیه اروپا در حال تصویب قانونی است که تولید قاشق، چنگال، چاقو و نی پلاستیکی یکبار مصرف را در کشورهای اروپایی ممنوع کند. در انگلستان دریافت کیسه پلاستیکی از سال 2015 پولی شده است و از همان زمان میزان کیسه پلاستیک رهاشده در سواحل 30 درصد کاهش یافته است. در آلمان دورانداختن هر گونه بطری شیشه ای و پلاستیکی کار عجیبی است و شرکت های تولیدکننده پلاستیک به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی خود، فرایند بازگرداندن بطری به سوپر مارکت ها را تسهیل کرده اند.
در دهلی و بمبئی مصرف مواد پلاستیکی ممنوع و جرایم نقدی و غیرنقدی دارد. در کالیفرنیا ریختن زباله جرایم نقدی و تأدیبی دارد. در کنیا واردات، فروش و تولید کیسه پلاستیکی تجدیدناپذیر جریمه نقدی و مجازات زندان دارد.
این جدیت در برخورد با تولید و مصرف پلاستیک ناشی از تأثیرات بسیار مخربی است که بر سلامت انسان ها، محیط زیست و حیوانات دارد. مواد پلاستیکی نه تنها بیش از 500 سال طول می کشد تا از بین بروند بلکه گازهای سمی را وارد هوا می کنند و در مواد غذایی مصرفی ما نفوذ می کنند. پژوهش های محققان با بررسی بیش از 150 نمونه از آب لوله کشی در پنج قاره جهان نشان می دهد درون 83 درصد نمونه ها الیاف پلاستیکی میکروسکوپی وجود داشته که زنگ خطر بسیار جدی برای سلامت جسمی همه افرادی است که بر روی کره خاکی زیست می کنند.
به نظر می رسد استفاده نکردن از مواد پلاستیکی نه یک ژست شهروند مسئولیت پذیر بلکه ضرورت امروز جامعه شهری است. نه گفتن به پلاستیک، نه به خاطر آینده کودکان یا به خاطر اینکه هر کدام از ما محیط زیست و آینده زمینمان برایمان اهمیت دارد بلکه به خاطر سلامت خودمان در زمان حال امری حیاتی است و تغییرات زیرساختاری و قانونی مرتبط با عدم استفاده از پلاستیک و مشتقات آن قطعا در کنار تصمیمات و اقدامات جامعه مدنی، نه پس از آن، ضروری، واجب و غیرقابل انکار است.
مدتهاست شهروندان مسئولیت پذیر تصمیم گرفته اند با مراجعه به فروشگاه های زنجیره ای بگویند: «ممنون، کیسه پلاستیکی نمی خوام» اما زیرساخت جایگزینی برای جا به جایی اقلام خریداری شده بدون کیسه پلاستیکی وجود ندارد!
با هر مراجعه یک خانوار به میوه فروشی ها یا میادین میوه و تره بار بیش از پنج کیسه پلاستیکی به حجم پلاستیک هایمان اضافه می شود، ضروری است جایگزینش ارائه شود، حتمأ کیسه پارچه ای تک کاربرد پاسخگوی این نیاز نیست.
در تمامی جلسات اداری حجم آب های معدنی نیمه خورده است که بر روی میزهای کنفرانس باقی می ماند و حجم بسیاری از بطری های پلاستیکی، آب و آب پنهان دورریز می شود، قطعاً همه ما پارچ های روی میزها را در سالیان نه چندان دور به یاد داریم.
با هر خرید از سوپر مارکت محله مان به فرض دریافت نکردن کیسه پلاستیکی، حجم زیادی از ظروف پلاستیکی و بطری ها به خانه هایمان وارد می شود که قطعاً مسئولیت پذیری بنگاه های اقتصادی در تغییر شیوه تولید و بازیافت مواد می تواند حال همه مان را در مواجهه با حجم بالایی از زباله های بازیافتی روزانه بهتر کند.
و هزاران هزار مثال دیگری که هر کداممان مصادیق زیادی از آنها را در ذهن داریم ...
استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی، تصمیم به تحقق شعار «روزی یک کیسه پلاستیک کمتر»، گفتن نه به کیسه پلاستیکی، کارهایی است که همه ما به صورت فردی شروعش کرده ایم یا از امروز امیدواریم که آغاز کنیم اما قطعاً ورود شرکت های دانش بنیان به مسئله، ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی بنگاه های اقتصادی تولیدکننده مواد پلاستیکی یا مواد غذایی دارای ظروف پلاستیکی، ایجاد زیرساخت های حامی عدم استفاده از پلاستیک در فروشگاه های زنجیره ای و تصویب قوانین حامی سلامت و محیط زیست الزامات امروز جامعه ماست.
همه با هم برای شهری بدون پلاستیک تلاش کنیم.
*مدیرکل سلامت شهرداری تهران
تهرام/7245/
کپی شد
