بحران میان ترکیه و ایالات متحده آمریکا چیز جدیدی نیست و کودتای نظامی نقش مهمی در دامن زدن به آن داشت به ویژه آن زمانی که دولت آمریکا حاضر نشد آن را محکوم کند و درخواست های مکرر اردوغان برای تحویل«فتح الله گولن» متهم بزرگ پشت این کودتا را رد کرد.

 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: جنگ اقتصادی که«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا این روزها علیه ترکیه به راه انداخته است و منجر به «فروپاشی جزئی» ارزش لیره ترکیه شده است چه بسا به لحاظ خطرناک بودنش دست کمی از کودتای نظامی که می خواست «رجب طیب اردوغان»و دولت منتخبش در دو سال پیش سرنگون کند، ندارد؛ اگر نگوییم خطرناک تر است.

بحران میان ترکیه و ایالات متحده آمریکا چیز جدیدی نیست و کودتای نظامی نقش مهمی در دامن زدن به آن داشت به ویژه آن زمانی که دولت آمریکا حاضر نشد آن را محکوم کند و درخواست های مکرر اردوغان برای تحویل«فتح الله گولن» متهم بزرگ پشت این کودتا را رد کرد.

اردوغان در آخرین سخنانش از تعامل دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با کشورش به عنوان همپیمان مورد اعتماد و تاریخی آمریکا از سال 1952، تاریخ پیوستن اش به پیمان ناتو به عنوان عضو موسس، شوک زده بود و رئیس جمهور آمریکا را این گونه مورد خطاب قرار داد« شما با ما در پیمان ناتو هستند ولی با وجود این تلاش می کنید از پشت به ما خنجر بزنید»،اما در این چه چیزی جدید و غیرمنتظره است؟

احساس شوکی که به اردوغان دست داده بازتاب دهنده سوء فهمش به طور کلی از آمریکا و به طور خاص از دولت کنونی اش است و نیز بازتاب دهنده اعتماد بیش از اندازه اش به همپیمانی با آن و دوست شمردنش است. آمریکا به همپیمانان مهمتر از ترکیه از پش خنجر زد مانند آلمان، فرانسه، کانادا و مکزیک و نیز خود پیمان ناتو و علاوه بر اینها به چین و روسیه نیز از پست خنجر زد و این کار را با اعمال صدها میلیارد دلار تعرفه بر صادراتش به آمریکا انجام داد.آمریکا به توافق هسته ای که خودش با ایران امضا کرد نیز احترام نگذاشت و به کشوری مانند عراق حمله کرد و آن را اشغال کرد و سه میلیون نفر از مردمش را کشت.

چیزی که اردوغان و دوستان عربش آن را نمی فهمند این است که آمریکا همپیمان نمی خواهد بلکه وابسته و دنباله رو می خواهد که به دیکته هایش بدون هیچ بحثی تن دهند و اگر آنها را به عنوان همپیمان بپذیرد به آنها از بالا به پایین نگاه می کند و به عنوان درجه دهم  و نه برابر همانطور که آنها آرزو دارند، نگاه می کند به همین دلیل شکایت اردوغان از این مساله که آمریکا به دوستان قدیمی اش احترام نمی گذارد بازتاب دهنده عدم شناخت آمریکا و ابزارهای فعالیت نهادهایش است به ویژه زمانی که این «دوست» مسلمان یا عرب باشد.

بله، خدا به اردوغان کمک می کند اما رئیس جمهور ترکیه نیز نیاز به انجام اقدامات عملی برای رویارویی با این بحران دارد. همچنان که نیاز به ده ها میلیارد دلار از همپیمانانش در حاشیه خلیج فارس و به طور خاص دولت قطر دارد تا لیره خریداری شود و در بخش های مالی دیگر سرمایه گذاری شود لیکن پرسش اینجاست که آیا این کشورها می توانند ترامپ رئیس جمهور آمریکا و دولتش را به چالش بکشانند و در کنار دوست ترک خود بایستند؟

اردوغان گفت که اگر ایالات متحده آمریکا به سیاست هایش در احترام نگذاشتن به دوستان قدیمی در اشاره به ترکیه ادامه دهد به دنبال دوستان و همپیمانانش جدیدی می رود اما این دوستان جدید کجا پیدا می شوند و چقد زمان نیاز دارد تا آنها را پیدا کند و چه کسانی هستند و چه میزان حاضر به پاسخ مثبت هستند در حالی که بیشتر شان با تحریم های آمریکا رو به رو هستند؟

چند دلیل پشت این کینه توزی آمریکایی علیه ترکیه و اردوغان رئیس جمهورش هستند که عبارتند از:

نخست و مهمتر از همه: بازداشت «اندرو برونسون» کشیش آمریکایی و درخواست آمریکا برای آزادی بدون پیش شرط وی و گروهی دیگر از بازداشت شدگان که ملیت آمریکایی دارند.پیش شرط هایی مانند مبادله این کشیش با فتح الله گولن مبلغ ترک مقیم آمریکا است.

دوم: لغو قرارداد خرید سامانه موشکی روسی  از نوع «اس400» و جایگزینی آن با قرارداد سامانه موشکی« پاتریوت» که ناتوانی آن در انهدام موشک های یمنی که حوثی ها به سمت شهرهای عربستان شلیک کردند ثابت شده است.

سوم: پایبندی به اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران به طور کامل و مشارکت در محاصره این کشور و توقف همه مبادلات تجاری دو جانبه با ایران.

چهارم: تأیید قرارداد قرن و تأیید انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی و توقف هر گونه حمایتی از جنبش حماس در نوار غزه.

بند خطرناک به نظر ما مرتبط با برونسون کشیش آمریکایی است که ترامپ مهلتی تا 15 ماه آگوست کنونی برای آزادی وی تعیین کرد و به نظر نمی رسد که اردوغان به این تهدید تن دهد؛ امری که باعث می شود ترکیه علاوه بر تحریم های کنونی که شامل تعرفه هایی به میزان 50 درصد بر صادرات فولاد و آلومینیوم به آمریکا (20 درصد بود) می شود، در معرض تحریم های بیشتری قرار گیرد.

اردوغان سفارش برخی از کارشناسان برای افزایش بهره بانکی برای مقابله با تورم (در حال حاضر 16 درصد است) و توقف کاهش ارزش لیره در برابر دلار(روز جمعه 14 درصد کاهش یافت و از مرز هفت لیر در برابر یک دلار گذشت) رد کرد و تأکید کرد که بالا بردن بهره فقرا را فقیرتر و ثروتمندان را ثروتمندتر می کند.

پایبندی ترکیه به محاصره ایران توسط آمریکا دشوار خواهد بود اگر نگوییم نتایج فاجعه باری برای ترکیه خواهد داشت زیرا حجم تبادل تجاری میان دو کشور در حال حاضر 10 میلیارد دلار است و ترکیه 50 درصد از نیازهای نفتی خود را از ایران با تسهیلات زیاد وارد می کند.

ترامپ که دشمنی اش با عرب ها و مسلمانان را به دلیل نژادپرستی محض اش مخفی نمی کند می خواهد که نظام ترکیه را تغییر دهد آن هم با بی ثبات کردن آن به لحاظ داخلی و دامن زدن به بحران اقتصادی و هدف قرار دادن لیره ،واحد پولی این کشور تا تظاهرات و اعترض ها در ترکیه را به راه بیندازد.

پشتیبانی مخالفان ترکیه و همه احزاب مخالف از اردوغان و دولتش در رویارویی با این بحران و پیامدهای آن تحول مهمی است که چه بسا خسارت ها را کاهش داده و طرح های ترامپ را ناکام می گذارد. این یک موضع گیری مهمی است که شایسته تقدیر است و بر اردوغان واجب می کند که دایره رایزنی هایش را گسترش دهد و به متخصصان و کارشناسان ترک و نصیحت های آنها درباره چگونگی عبور از این بحران با کمترین خسارت ها گوش فرا دهد اما بر اساس اطلاعات ما وی فقط به متخصصان و کارشناسان نزدیک به خودش گوش می دهد.

نیمی از بدهی های ترکیه که تقریبا به 400میلیارد  می رسد به دلار است و کاهش ارزش لیره باعث می شود که بازپرداخت آنها و بهره های هاش در سایه ادامه کاهش ارزش لیره ترکیه به شدت دشوار شود.

دکتر«ابراهیم کالین» مشاور نخست و ارشد اردوغان در مصاحبه ای روز گذشته گفت که برخی فروپاشی ترکیه را پس از کودتای نظامی پیش بینی می کردند اما گذشت روزها شکست این گونه پیش بینی ها را ثابت کرد و همین مساله نیز تکرار خواهد شد و ترکیه از جنگ اقتصادی عبور می کند و در آن پیروز می شود. امیدواریم چنین شود اما وی نگفت که این مساله چگونه اتفاق می افتد.

اردوغان توانست بحران سرنگونی هواپیمای روسی را حل کند و از «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه عذرخواهی کرد و مصلحت ترکیه را بالاتر از همه چیز قرار داد حالا آیا باز هم همین کار را می کند و از ترامپ رئیس جمهور آمریکا با آزادی کشیش آمریکایی بازداشت شده همانطور که برخی از کارشناسان امور ترکیه پیش بینی کردند، عذرخواهی می کند؟

هیچ چیز بعید نیست اگر چه امیدواریم که اردوغان تهدیداتش را عملی کند و به شرق و شمال که جایگاه درستش است روی بیاورد و دوستان جدید و واقعی پیدا کند و بازنگری فراگیر در سیاست هایش که به طور مستقیم یا غیرمستقیم ترکیه را به این بحران رسانده است، انجام دهد.

خنجری که آمریکا از پشت به ترکیه زد باید درسی برای همه کسانی شود که به این کشور به عنوان دوست و همپیمان تکیه می کنند. هیچ کشوری به اندازه ترکیه طی نیم قرن به آمریکا خدمت نکرد اما پاداشش این گونه با خنجر مسموم زدن از پشت داده شد.

 

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.