هواداران اردوغان و حزبش اکثریت را در میان ملت ترکیه تا کنون تشکیل می دهند ولی این اکثریت در نتیجه افزایش تعداد دشمنانش در داخل و خارج ترکیه به سرعت ذوب شد؛ دشمنانی که در رویارویی با این حزب و رئیس اش در یک جبهه قرار گرفته اند و به رغم تناقض هایی که آنها را از هم جدا می کند اما دشمنی با اردوغان و گرایش برای انتقام از وی با سرنگون کردنش از طریق انتخابات آزاد و شفاف آنها را متحد می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی روزنامه رأی الیوم به آخرین تحولات ترکیه در سایه انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری زودهنگام فردا پرداخت و نوشت: ده ها میلیون رای دهنده ترک فردا-یکشنبه- برای انتخاب نمایندگان پارلمان(600 نماینده) و انتخاب رئیس جمهور با اختیارات مطلق به پای صندوق های رأی می روند.در هر دو حالت «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه با بزرگترین آزمون های دوران سیاسی 15 ساله خود رو به روست؛ دورانی که در آن «پادشاه» بلامنازع تکیه زده بر اریکه قدرت در کشورش بوده است،بدون هیچ گونه رقیب واقعی داشته باشد.
اردوغان که رهبری حزب«عدالت و توسعه» حاکم را در اختیار دارد، می خواست انتخابات زودهنگام را یک سال و نیم پیش از موعد مقرر آن در ماه نوامبر سال 2019 برگزار کند به امید آن که تفویض سیاسی بزرگتری از ملت ترکیه به دست آورد تا همه اختیارات قوه مجریه ، اگر نگوییم همه این اختیارات، را در دست خود بگیرد و تنها همپیمان خود حرکت ملی تندرو را از فاجعه خروج از پارلمان در پی جدایی های گسترده از صفوفش به دلیل ائتلاف آن با حزب حاکم، نجات دهد. این جدایی ها ممکن است منجر به دست نیاوردن حد نصاب مورد نیاز یعنی ده درصد از مجموع آرا توسط حرکت ملی شود.اما بیشتر ناظران بر این باورند بلندپروازی های اردوغان محقق نمی شود، و ماجراجویی های بزرگش در زندگی اش نتایج کاملا بر عکسی در پی خواهد داشت.
اقتصاد جایگاه محوری در انتخابات زودهنگام دارد و رای دهنده ترک در بیشتر مواقع از جیب خودش رای می دهد. به رغم آن که دولت اردوغان پس از ایسلند در سال گذشته بالاترین میزان رشد در جهان را داشته است و این رشد به 7.4 درصد رسید و تولید ناخالص ملی اش به نزدیک به 774میلیارد دلار رسید و به مرز یک تریلیون دلار به لحاظ روانی نزدیک شد اما کاهش 35 درصدی بهای لیره فقط در دو ماه پیش(4.7 در مقابل هر دلار)و افزایش میزان تورم به 10.2 درصد و بیکاری به 10.9 و بدهی عمومی به 438 میلیار دلار همه اینها عواملی است که مخالفان با قدرت از آنها استفاده می کنند تا حزب عدالت و توسعه و رئیس اش را در این انتخابات سرنگون کنند و بگویند که «حباب» موفقیت اقتصادی منفجر شد و آن چه در راه است بدتر است.
هواداران اردوغان و حزبش اکثریت را در میان ملت ترکیه تا کنون تشکیل می دهند ولی این اکثریت در نتیجه افزایش تعداد دشمنانش در داخل و خارج ترکیه به سرعت ذوب شد؛ دشمنانی که در رویارویی با این حزب و رئیس اش در یک جبهه قرار گرفته اند و به رغم تناقض هایی که آنها را از هم جدا می کند اما دشمنی با اردوغان و گرایش برای انتقام از وی با سرنگون کردنش از طریق انتخابات آزاد و شفاف آنها را متحد می کند.
ائتلاف امت که زیر چتر آن بیشتر احزاب مخالف به رهبری حزب «جمهوریخواه خلق» قرار دارند اضداد فکری و سیاسی را در برگرفته و آمیخته ای را شکل می دهد که فقط در انتخاباتی به مانند انتخابات کنونی می توان آنها را گرد هم آورد؛ انتخاباتی که دشوار است بار دیگر تکرار شود.احزابی که شامل حزب ملی آتاتورکی،حزب اسلامگرا و تندروی سعادت وارث نجم الدین اربکان، معلم اردوغان و پدر معنوی وی و نیز حزب«خوب»راستگرای ملی گرای نژادپرست که اخیرا از حرکت ملی جدا شده است.حزب دموکراتیک خلق ها که هوادار کردهاست و مخالف حاکمیت اردوغان است و پیوستن به ائتلاف یاد شده را اعلام نکرد و با حاکمیت اردوغان مخالف است را نیز نباید فراموش کرد؛ این حزب 12 کرسی در پارلمان دارد و انتظار می رود که تعداد کرسی هایش به دلیل افزایش همبستگی با رهبران بازداشت شده اش، بیشتر نیز بشود.
دخالت نظامی و سیاسی ترکیه در سوریه و عراق و جنگ علیه کردها از جمله موضوع های داغ در انتخابات کنونی خواهد بود و روابط متشنج حزب حاکم(عدالت و توسعه) با اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا موضوع داغ خواهد بود به طوری که مخالفان نقاط ضعف سیاست منطقه ای و بین المللی اردوغان را برای انجام حمله شدید به وی مورد استفاده قرار می دهند به ویژه مساله حضور 3.5 میلیون آوراه سوری.همچنین وعده اصلاح روابط با مصر و کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی، خروج نیروهای ترکیه از سوریه و عراق و پایان دادن به دخالت ترکیه در این دو کشور و برقراری روابط با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه به منظور مقدمه سازی برای پایان جنگ و بازگشت آوارگان سوری از جمله موضوع های مهم در انتخابات جدید ترکیه است.
اردوغان عربستان سعودی و امارات را بدون آن که نامی ازآنها ببرد متهم می کند که پشت حالت فروپاشی هستند که واحد پولی ترکیه در برابر دلار در آن به سر برده است.این اتهام بعید نیست و تا حدود زیادی درست است زیرا اردوغان در خندق قطر و سازمان های اسلام سیاسی و جنبش اخوان المسلمین قرار دارد و برای آنها بستر های سیاسی رسانه ای و مالی ایجاد می کند.
روزنامه های مخالف ترکیه که در هر صورت به دلیل سیاست مشت آهنین حزب حاکم علیه آنها در سایه حالت فوق العاده تحمیل شده از زمان کودتای نافرجام در دو سال پیش، اندک هستند،حالتی از خوش بینی بی سابقه را در انتخابات اخیر بازتاب داده و از وجود تمایل مردمی برای تغییر، تقویت آزادی ها ، بخش قضایی مستقل، جدایی میان قوه ها و اصلاحات اقتصادی و سیاسی و برقراری روابط عادی با اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس سخن می گویند اما امیدها و خواسته ها یک چیز است و واقعیت چیز دیگر.
پنج سناریوی احتمالی وجود دارد که بیشتر کارشناسان امور ترکیه آنها را پیش بینی می کنند و احتمال وقوع آنها را بیشتر می دانند:
اول: پیروزی حزب عدالت و توسعه حاکم و اردوغان رئیس در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری و به دست آوردن اکثریت کرسی های پارلمان(بیش از 30 کرسی)؛ امری که معنایش ماندن اردوغان در حکومت به مدت هفت سال دیگر.
دوم: اردوغان مجبور می شود در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به دلیل دست نیافتنش به حد نصاب 50 بعلاوه یک در دور نخست و برنده نشدن در این دور، رقابت کند زیرا فرصت هایش از فرصت های رقیب برجسته اش یعنی «محرم اینچه» نماینده مخالفان بیشتر است اما نتیجه انتخابات پارلمانی می تواند بر انتخابات ریاست جمهوری تأثیر بگذارد.
سوم: اردوغان رئیس جمهور ترکیه شود اما حزبش یعنی عدالت و توسعه اکثریت پارلمانی را از دست بدهد، آن وقت ترکیه در این حالت تبدیل به دو سر درگیر با هم می شود و وارد حالتی از بی ثباتی می شود و اردوغان برای از بین بردن این دوگانه گرایی یک سال بعد دعوت به برگزاری انتخابات جدید کند همانطور که در انتخابات سال 2015 رخ داد.
چهارم: پیروزی محرم اینچه کاندیدای مخالفان در انتخابات ریاست جمهوری برنده شود و ائتلاف مخالفان اکثریت پارلمانی را به دست آورد؛ امری که منجر به پایان حاکمیت عدالت و توسعه به طور کلی می شود که در این صورت نقشه ائتلاف های منطقه ای و بین المللی ترکیه بار دیگر ترسیم شده و چه بسا قانون اساسی تغییر کند و نظام پارلمانی به حال خود بازگردد و نظام ریاست جمهوری لغو شود.
پنجم: پیروزی مخالفان در انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی حزب عدالت و توسعه در به دست آوردن اکثریت پارلمانی؛ امری که باعث هرج و مرج و بی ثباتی می شود زیرا همزیستی میان دو طرف غیرممکن است. در این حالت فرصت ها برای کودتای نظامی به بهانه بازگرداندن نظم و امنیت به کشور زیاد است.
برای ما بسیار دشوار است که یکی از این سناریوهای پنجگانه را بر بقیه ترجیح دهیم.اگر چه همچنان بر این باوریم که اردوغان و حزبش از محبوبیت گسترده ای برخوردار هستند و اردوغان برای نخستین بار از بعید نبودن دولت ائتلافی گسترده تر سخن گفت که بازتاب دهنده نیروهای جدید در پارلمان است اما جزئیاتش را فاش نکرد.این را باید یادآوری کنیم که اردوغان در مواضعش لجباز است و پرچم تسلیم را به سادگی بالا نمی برد و تا زمانی که زنده است همچنان می خواهد قدرت را در اختیار داشته باشد.
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم اردوغان با بزرگترین چالش زندگی سیاسی اش رو به روست و نتیجه هر چه باشد باید گفت که وی پس از این انتخابات با پیش از آن بسیار فرق خواهد کرد و بی تردید کم قدرت تر خواهد شد آن هم با توجه به سرسختی ائتلاف دشمنانش و تلاش آنها برای سرنگونی وی.برای آن که به مانند برخی از رسانه های عربی نباشیم که به شکل زودهنگام موفقیت کودتای نظامی را در دو سال پیش جشن گرفتند، ما احتیاط زیاد در پیش می گیریم با تأکید بر اینکه در عین حال هیچ چیز بعید نیست و احتمال وقوع غافلگیری ها زیاد است...و الله اعلم.
