دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه فناوری های جدید، قدرت تنوع در تولید، توزیع و مصرف محتوای داده ای شده را دارند، گفت: امروزه مقوله ای چون کتاب با امکانات جدیدی که پیش رو دارد توانسته تنوعات مختلف محتوایی را دارا باشد.
به گزارش جماران؛ دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به لزوم توجه به جایگاه فرهنگ در عرصه مجازی تأکید کرد: یکی از پاشنه آشیل های فناوری فرهنگ است و فناوری های جدید قابلیت تهدیدآفرینی برای فرهنگ‌ها را دارا ست. نگاه ابزاری(فاوا) به فرهنگ نگاهی تهدید کننده نسبت به این عرصه است.
سعیدرضا عاملی در پنجمین کنگره سالانه متخصصان علوم اطلاعات با عنوان «ما و آینده: تحولات نوپدید در علوم اطلاعات، کتابخانه ها و آرشیوها» در مرکز همایش های کتابخانه ملی جمهوری اسلامی افزود: در انتقال فناوری باید جنبه های فرهنگی موضوع را مورد توجه داشته باشیم. فناوری به هرحال یک امر انسانی و ادامه ذهنیت های انسانی بوده آن دسته فناوری هایی توانستند در زندگی آدمی جاگیر و ریشه دار شوند که برخی توانمندی ها و قابلیت های انسانی را توانسته اند در حوزه ای تکرار کنند.
وی با ارائه سخنرانی با موضوع «تغییر در نظام محتوا در پرتو داده ای شدن متن کتاب و کتابخانه جدید» پرداخت و گفت: امروزه امکان ظهور و بروز کتابخانه و کتابداری نسبت به گذشته گسترده تر شده و با ورود ما به جهان "نظم عددی" که با منطق الگوریتمی اطلاعات را به داده و عدد تبدیل کرده است، دنیای جدید و وسیع دیجیتال را پیش رو داریم.
وی افزود: این الگوریتم ها هستند که محتوا را در فضای دیجیتال معنا می بخشند و به منزله همان الکتریسیته مغز ما همچون انسان هایی هستند که با منطق عدد به حرکت درآمده اند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با تأکید بر این نکته که همه محتواهای دیجیتال تابع قانون و منطق جهان اعداد هستند گفت: در نتیجه همین فضای گسترده ای که به تبع منطق جهان اعداد پیش روی بشریت گذاشته شده است، انسانی که چندی پیش ذهنیتش فقط یک خیال از تحقق جهانی انتزاعی در عالمی سورئال بود، امروزه با تحقق بسیاری از همان تصورات در عالم واقع مواجه شده است.
عاملی با اشاره به اینکه فناوری های جدید، قدرت تنوع در تولید، توزیع و مصرف محتوای داده ای شده را دارند، گفت: امروزه مقوله ای چون کتاب با امکانات جدیدی که پیش رو دارد توانسته تنوعات مختلف محتوایی را دارا باشد.
وی افزود: امروزه با تبدیل محتوا به داده و به دنبال آن تبدیل داده به خدمات، متمایل به بی نهایت، عرصه گسترده ای از تنوع تولیدات محتوایی در مقابل بشریت رقم خورده است.
اتصال جهان اول به جهان دوم بر منطق ماهیت فضای مجازی در حال تحقق و توسعه است
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به قابلیت فضای مجازی در اتصال به همه پدیده¬ها گفت: گستره اتصال جهان اول به جهان دوم بر منطق ماهیت فضای مجازی و نانو- بایو همه پدیده ها در حال تحقق و توسعه است که ورود به عصر داده های بزرگ را برای ما رقم می زند و به دنبال آن اتصال دیوایس ها(Devices) وپدیده ها به اینترنت را داریم که در آن افراد، اشیاء، داده ها و فرآیندها همگی موضوع اتصال اینترنت می شوند و به عبارتی همه پدیده ها می توانند خروجی های داده ای و عددی پیدا کنند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: واقعیت گسترده دامنه تبدیل های نزدیک به واقعیت را افزایش داده و شعار واقعیت گسترده این است که بتواند به موازات جهان صنعتی جهان مجازی را با تمامی ویژگی های جهان واقعی مهیا کرده فاصله بین واقعیت و مجاز را به حداقل کاهش دهد.
وی ادامه داد: واقعیت مجازی ما را به عرصه کتاب به مثابه واقعیت نزدیک می کند و اگر واقعیت مجازی را با عناصری چون غوطه ور شدن، تخیل و تعامل بنگریم، با بازتولید متفاوتی با قابلیت تغییر مداوم(Continuous) روبرو خواهیم بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تقسیم بندی عرصه اینترنت و سواد مجازی به سه سطح عام، اختصاصی و تخصصی گفت: در سواد اینترنتی یک سطح اشاره به شاخص های عام دارد که مفاهیم جهانی را در بر می گیرد و از نظر تمامی انسان ها مفهوم واحدی را متبادر کرده میان ما و تمامی انسان های جهان مشترک است چنانکه جنبه سخت افزاری چیزی بنام سرور(Server) نیز برای همگان قابل فهم است.
وی ادامه داد: سطح سواد اختصاصی اشاره به ظرفیتهای فرهنگی ما دارد و متناسب با ظرفیتهای بومی هر منطقه قابل تعریف بوده مثل اپلیکیشن ها از جنس نرم افزار هستند و تفکر و فرهنگ بر آن تأثیر دارد.
همه فناوری های بزرگ نیازمند ملاحظات پیوست نگاری فرهنگی هستند
عاملی ادامه داد: سطح سوم سواد تخصصی متناسب با رشته های تخصصی مشخص معنای مشخصی دارد، چنانکه در پزشکی با انواعی از تلاقی های فناوری های جدید مواجه هستیم. البته معتقدیم که همه فناوری های بزرگ نیازمند ملاحظات پیوست نگاری فرهنگی هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به دو فضایی شدن عرصه کنونی گفت: نگاه ما به نشر الکترونیک باید نگاهی دو فضایی باشد و از آنجا که مسیر پیش روی ما همراه با تحولات سریع و گسترده است، ناگزیر هستیم که به دنبال فناوری های نو برویم ضمن آنکه باید به ویژگی ها و قابلیت های فرهنگی و ارزش های فرهنگی جامعه توجه داشته باشیم.
وی ادامه داد: هدف معنوی فناوری های جدید حفظ طبیعت است که هم شامل حفظ انسان و موجودات زنده است و هم شامل محیط زیست است. لذا بدنبال حذف کاغذ یا کاهش استفاده از انرژی های فسیلی و تردد ماشین است. کتابخانه مجازی، کتاب الکترونیک و انواع نشر الکترونیک با همین هدف دنبال می شود
وی یادآور شد: ما هنوز نتوانسته ایم فرآیند داده ای شدن اطلاعات را بطور فراگیر محقق کنیم و باید توجه داشت که بنیان نشر الکترونیک بر انقلاب اول دیجیتال(تبدیل اطلاعات به داده) است ضمن آنکه انقلاب دوم آن تبدیل داده ها به خدمات است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نشر دیجیتال عرصه ای است برای ورود به همه عرصه های نشر و چند رسانه¬ای شدن نشر و تامین ارتباط نشر با انسان ها در یک بستر موژولار است. بستر موژولار، ارتباطات را از مسیر سلسله مراتبی و خطی به ارتباطات خوشه ای که تامین کننده ارتباط یکی با یکی، یکی با همه و همه با همه تغییر می دهد و نشر الکترونیک وارد این عرصه پویای ارتباطات می شود.
وی با تفکیک ویژگی های نشر آنالوگ و نشر دیجیتال گفت: نشر دیجیتال پاسخ منطقی صنعت نشر به صنعت نوظهور ارتباطی و اطلاعاتی است و با ظرفیتی که نشر دیجیتال فراهم می آورد، نوآوری، قابلیت گسترده تری پیدا می کند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به تحول نشر الکترونیک در بستر تحول بستر وب گفت: در وب ۱ فقط نشر اطلاعاتی الکترونیکی را داشتیم و در وب ۲ با نشر تعاملی الکترونیک مواجه شدیم که امکان خودنشری و بازخورد خوانندگان به وجود آمده موژولاریته شدن اطلاعات را به همراه داشت.
وی افزود: در وب ۳ با نشر معنایی الکترونیک با قابلیت تحلیل انواع داده، مقرون به صرفه بودن، فرآیند سریعتر نشر و امکان جستجو بر پایه زبان و... مواجه شدیم و بعد از آن در وب ۴ با نشر هوشمند الکترونیک هوش مصنوعی و تشخیص مخاطبان از طریق ریز دوربین ها ظهور یافت.
عاملی ادامه داد: در وب ۵ نشر یکپارچه الکترونیک با خودکار شدن مراحل نشر و حداقل سازی کار انسان مواجهیم که در آن نشر واقعی و نشر الکترونیکی یکی می شوند(وب یکپارچه Integrative web).
وی با اشاره به قابلیت های عرصه نشر الکترونیک گفت: ابزارهای تبدیل صدا به نوشتار، نوشتار به صدا و اینفوگرافیک موجب تغییرات محسوسی در سطح تولید کننده محتوا(ناشر)، کاربر(مخاطب)، دسترس پذیری محتوا و توسعه فهم داده ها و اطلاعات در قالب محتوای گرافیکی شده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر این نکته که یکی از نشانگرهای نشان دهنده فقدان تبعیض در یک جامعه توجه به ناتوانان جسمی و حرکتی است گفت: فضای الکترونیک در تحقق این امر سهولت لازم را فراهم آورده است و افراد که دارای کم شنوایی، ناشنوایی، کم بینی یا نابینایی و مشکلات حرکتی مواجه هستند، امکان تعامل مبتنی بر درک کامل و تعامل همه افراد جامعه برخوردار می شوند.
وی به چهار نوع نشر الکترونیک اشاره کرد و آرزو کرد که بتوانیم با بهره گیری از نشر الکترونیک زمینه فراگیر تری را برای بهره گیری از دانش برای همه اقشار اجتماعی فراهم شود.
