به گزارش ایرنا ، کارشناسان هشدار می دهند که در صورت فقدان برنامه مناسب و تدابیر مطلوب ، استان اردبیل که تاکنون به مرز بحران آبی نرسیده ، می تواند وارد آن شده و محیط زیست و زندگی ساکنان آن با مخاطراتی مواجه شود.
علی دولتی ‌مهر ، مدیرکل هواشناسی استان اردبیل در این زمینه گفت: اقلیم فصلی اردبیل که در سالیان گذشته مرطوب و نیمه مرطوب بود به سبب بارش کم از نیمه مرطوب به نیمه خشک تبدیل شده است.
وی افزود: در پنج سال گذشته اقلیم استان بتدریج از حالت مرطوب به نیمه مرطوب تغییر پیدا کرده و هم ‌اکنون نیز در مرز اقلیم نیمه خشک قرار دارد.
دولتی مهر با بیان اینکه تغییر اقلیم هشداری جدی می باشد، بیان کرد: تغییرات اقلیمی تاثیرات خود را با افزایش دما و کاهش نزولات آسمانی نشان می‌دهد و با وجود کوهستانی بودن استان اردبیل روند افزایش دما و ظهور این قبیل از تغییرات مشهود است.
وی بیان کرد: در استان اردبیل شیب تند افزایش دما تدوام دارد در حالی که در بسیاری از نقاط دنیا این قبیل تغییرات اقلیم با شیب ملایم ‌تری صورت می گیرد.
مدیرکل هواشناسی استان اردبیل افزود: کمبود باران و برف مدت زمان خشک سالی در این استان را از چهار ماه خشکی به هشت ماه خشکی افزایش داده ضمن اینکه افزایش تبخیر و روند صعودی دما و افزایش وزش بادهای گرم جنوبی هم بیشتر شده است.
به گزارش ایرنا، این روند در کنار تاثیرات منفی کاهش ذخایر زیرزمینی آب موجب شده که کشاورزان استان در سال های اخیر با مشکل خشکسالی مواجه شده و متحمل خسارت های قابل توجهی شوند.
کارشناسان معتقدند که با وجود بروز خشکسالی های متوالی و کاهش سالانه بارش ها ، هنوز عمق خطر کمبود آب برای بسیاری از شهروندان و مسئولان استان احساس نشده و ضروری است که در زمینه مصرف بهینه آب در بخش های مختلف آشامیدنی ، کشاورزی و صنعت فرهنگ سازی شود.
هر چند هنوز استان اردبیل چندان وارد مرحله بحران آب نشده، اما هشت شهر از 25 شهر استان اکنون با تنش آبی مواجه اند، اردبیل، نمین، عنبران، مشگین شهر، لاهرود، گیوی، خلخال و فخرآباد شهرهای گرفتار تنش آبی هستند و برخی از آنها در تامین کافی آب شرب مشکلاتی دارند.
مصرف بی رویه آب ازسوی شهروندان، هدر رفت آب در بخش کشاورزی، کمبود منابع آب های زیرزمینی ناشی از کمبود بارش و استفاده بی رویه کشاورزان ، ساماندهی نشدن چاه های غیرمجاز و تحقق نیافتن برنامه تغییر الگوی کشت از جمله عواملی هستند که موجب بروز و تشدید تنش های آبی در استان اردبیل می شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اردبیل در این باره گفت: منابع آبی در این استان به سبب کمبود بارش و مصرف بی رویه آب بطور چشمگیری کاهش داشته و این در حالی است که مصرف آب همچنان در استان با شیب تند بالا می رود.
بهروز ندایی افزود: بیشترین مصرف آب استان مربوط به بخش کشاورزی است و برای استفاده بهینه از آب در این حوزه باید اقدامات ضروری صورت گیرد.
اصغر سلیمان زاده ، مدیرعامل آب منطقه ‌ای اردبیل هم گفت: در سال های اخیر 120 میلیون متر مکعب منابع آب این استان به دلیل استفاده نادرست هدر رفته است.
وی با بیان اینکه استان اردبیل با 100 میلیون متر مکعب کمبود آب مواجه است، اظهار داشت: روان آبها در استان هم به میزان 43 درصد کاهش یافته است.
مدیرعامل آب منطقه ‌ای اردبیل اظهار داشت: روان آبها در سد یامچی 25 درصد ، در سد سبلان 59 درصد ، در سد قوری چای 82 درصد و سقزچی 56 درصد در طول یک سال کاهش داشته است.
سلیمان زاده با اشاره به کسری شدید منابع آب زیرزمینی در منطقه نیز گفت: ذخایر آب پنج سال آینده دشت اردبیل مصرف شده و این رقم به این معنی است که اگر هم ‌اکنون به مدت پنج سال آب مصرف نکنیم، منابع آبی به وضعیت اولیه می‌ رسد.
او با بیان اینکه دشت اردبیل 632 میلیون متر مکعب کسری منابع زیرزمینی آب دارد، افزود: این وضعیت این دشت را در خطر فرونشست قرار داده و این دشت یکی از 355 دشت ممنوعه کشور است.
سلیمان زاده گفت: عوامل متعددی سبب کمبود آب در دشت اردبیل شده که از آن جمله می توان به کاهش محسوس بارش ‌ها در سال‌ های اخیر ، برداشت بی‌ رویه از آب ‌های زیرزمینی ، حفر چاه‌ های غیرمجاز و برداشت‌ های اضافه از چاه ‌ها برای مصرف کشاورزی اشاره کرد.
جواد زنجانی ، فرماندار اردبیل هم در این باره گفت: برداشت بی رویه آب از سفره های زیر زمینی در دشت اردبیل نگران کننده بوده و ضروری است برای جلوگیری از آن اقدام های موثرتری صورت گیرد.
وی اضافه کرد: فقدان نظارت کافی در برداشت از سفره های آب زیر زمینی و نبود مدیریت مناسب در این زمینه باعث ایجاد وضعیت بحرانی کنونی شده است.
وی اعمال مدیریت و برنامه ریزی برای حراست و احیای دشت اردبیل را بهترین راهکار موجود اعلام کرد و گفت: برنامه های محیط زیست و آب بدون تاثیرگذاری مسائل سیاسی باید به صورت منطقه ای و استانی اعمال شود و اگر در این زمینه سیاست گذاری درستی شود می توان بر مشکلات چیره شد.
زنجانی با بیان اینکه 90 درصد آب در حوزه کشاورزی مصرف می شود، افزود: برای رفع بحران های موجود در بحث آب باید کار را از کشاورزی شروع کرد و در این راستا با اصلاح الگوی کشت و شیوه های آبیاری می توان مصرف آب را در این بخش به حداقل رساند.

** چه باید کرد
کارشناسان و مسئولان امر با توجه به وضعیت نامطلوب آب در استان بر مقوله هایی چون نهادینه کردن مصرف بهینه آب در بین مردم ، تغییر الگوی کشت ، افزایش نظارت و اقدام های کنترلی در برداشت آب از منابع را از جمله راهکارهای مقابله با خشکسالی و کاهش شدید منابع آبی استان ذکر می کنند.
اکبر بهنامجو استاندار اردبیل گفت: برای رفع مشکل آب به لحاظ کمی و کیفی باید برنامه مدون تهیه شود و به نظر می رسد با برنامه ریزی می توان از صدمات ناشی از خشکسالی جلوگیری کرد.
وی اضافه کرد: انتقال آب از منابع جاری استان ، تغییر الگوی کشت ، جلوگیری از هدر رفت آب و ساماندهی چاه های غیرمجاز دشت اردبیل از جمله راهکارهای اساسی است که با اجرای آنها می توان جلوی بحران آب و خشکسالی در استان را گرفت.
او با بیان اینکه رفع بحران آب اردبیل نیازمند زمان است، افزود: برخی از راهکارها نیازمند زمان اندک و برخی دیگر زمان بر است اما باید به جد پیگیری لازم در این زمینه صورت گیرد.
رضا کریمی ، نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس و نماینده مردم شهرستان‌ های اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی گفت: مهم‌ ترین موضوع آب در استان به بخش کشاورزی مربوط می‌شود و نیاز است در این زمینه با استفاده از روش‌ های جایگزین آبیاری نوین و روش ‌های جدید، مشکلات موجود در این زمینه برطرف شود.
وی افزود: تغییر الگوی کشت محصولات کشاورزی راهکاری اساسی برای مقابله با خشکسالی است.
او اضافه کرد: مصرف بی ‌رویه آب در بخش کشاورزی سبب افت آب‌ های زیرزمینی شده و به همین دلیل نیاز است تمام دستگاه‌ها و مسئولان اجرایی با تعامل و همکاری‌ های همه‌ جانبه در راستای حل این مشکلات گام بردارند.
کریمی بیان کرد: ارائه تسهیلات و حمایت‌ های لازم برای توسعه آبیاری نوین کشاورزی باید مورد توجه واقع شود، این موضوع برای ما حائز اهمیت بسیار بوده و تلاش بر این است که با الگوسازی و فرهنگ سازی مصرف آب در راستای برطرف کردن مشکلات موجود گام برداریم.
وی برگزاری نشست های تخصصی آب ، فرهنگ سازی مصرف بهنیه آب و تغییر الگوی کشت را در بهینه سازی مصرف آب موثر دانست و افزود: دستگاه های اجرایی می توانند با مشارکت یکدیگر به بهینه سازی مصرف آب کمک کنند.
مدیرعامل آب منطقه ای اردبیل هم گفت که برای حفظ و افزایش ذخیره آب در پشت سدها و نیز منابع زیرزمینی، تغییر الگوی کشت ، تغییر روش آبیاری، استفاده از گونه های کشاورزی کم مصرف آب، آبیاری قطره ای وتحت فشار برای افزایش راندمان آبیاری اقدامی ضروری است.
سلیمان زاده یکپارچه سازی اراضی ، کشت گلخانه ای و توسعه گلخانه های صنعتی و کشاورزی را در کاهش سهم آب کشاورزی موثر دانست و بیان کرد: در صورت اعمال این اقدامات می توان سهم آب کشاورزی را کاهش و سهم آب صنعتی را افزایش داد.
سلیمان زاده اصلاح مدیریت مصرف آب را ضروری خواند و گفت: با فرهنگ سازی توسط رسانه ها و نهادهای متولی می توان مصرف آب را مدیریت کرد.
وی با بیان اینکه جبران کسری سدها در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، افزود: دلیل اصلی کسری مخازن سدها برداشت بیش از حد و در برخی مواقع 80 درصد بیشتر از ظرفیت برداشت با هدف تامین مصارف آب اشامیدنی است.
به گفته سلیمان زاده ، باید 20 درصد از منابع موجود آب هر منطقه مصرف و بقیه برای استفاده نسل های آینده و حفاظت محیط زیست نگهداری شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اردبیل نیز گفت: در استان هماهنگی های لازم بین دستگاه های اجرایی برای بهینه سازی مصرف آب صورت گرفته طوری که جهاد کشاورزی آبیاری مکانیزه پنج هزار هکتار اراضی ، شرکت آب منطقه ای اردبیل طرح شناسایی منابع آبی و منابع طبیعی اردبیل نیز نسبت به کاشت جنگل های حاشیه ای اقدام کرده است.
ندایی تغییر الگوی کشت ،کشت گیاهان دارویی ،کشت گلخانه ، تغییر الگوی فضای سبز ، بازنگری در طرح های نیمه تمام بخش کشاورزی ، کاهش مصرف آب کشاورزی و کاهش مصرف آب در فضای سبز به میزان 30 درصد را از جمله راهکارهای لازم برای بهینه سازی مصرف و حفظ ذخیره آب ذکر کرد.
6016/7110
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.