آری مهمان خدا شدن فاصله ها را از میان بر می دارد با رنگ ها و نژادها فاصله ها به حساب نمی آیند، فاصله های طبقاتی و فقر و غنا رنگ می بازند. قهرها و کینه ها از دل ها زدوده می شود و همه مهمان خدا می شوند. مسلمان ها در رمضان افتخار می کنند که در خدمت ضیوف الرحمن می باشند.
پایگاه خبری جماران، حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی در یادداشتی به ویژگی های ماه مبارک رمضان پرداخته است:
با شروع ماه شعبان توجه مسلمانان به ماه رمضان جلب می شود. فرا رسیدن رمضان برای اکثر مسلمانان دنیا یک اتفاق مبارک و میمون است. بر خلاف بعضی که از نزدیک شدن به رمضان دلگیر و ناراحت می شوند.
مسلمانان جهان به ویژه در آسیای جنوب شرقی، آسیای میانه و اعراب حوزه خلیج فارس برای استقبال از رمضان جشن می گیرند. دهه آخر شعبان بازارها مملو از جمعیتی می شود که برای خرید رمضان آمده اند. فروشگاه ها و بازارهای اسلامی با چراغانی کردن و آذین بندی کالاهای خود را با تخفیف ویژه عرضه می کنند. مایحتاج مردم برای رمضان عرضه میگردد. خانوادهها با حضور در بازارها به خرید لباس و مایحتاج رمضان مشغول میشوند، شیرینیهای مخصوص رمضان و خرما کالای مخصوص این روزهاست.
رمضان با صفاتی همراه می شود ، این عبارتها در تبلیغات تلوزیون و در بنرها مشاهده می شود: رمضان کریم، رمضان یجمعنا، مرحبا بضیوف الرحمن
در این روزها بعضی از شبکه های ماهواره ای کلیپی زیبا را پخش می کنند که مفهوم آن این است که رمضان مارا جمع می کند. مسلمان ها با رنگها و چهره های مختلف به دنبال هلال ماه هستند و پس از ورود به ماه گرد هم جمع می شوند. بچه ها ، بزرگترها ، دخترها و پسرها به همراه خانوادههایشان کنار یکدیگر جشن رمضان را برپا می کنند.
آری مهمان خدا شدن فاصله ها را از میان بر می دارد با رنگها و نژادها فاصله ها به حساب نمی آیند فاصله های طبقاتی و فقر و غنا رنگ می بازند. قهرها و کینه ها از دل ها زدوده می شود و همه مهمان خدا می شوند. مسلمان ها در رمضان افتخار می کنند که در خدمت ضیوف الرحمن می باشند.
اطعام روزه داران به پیروی از سنت رسول الله در جوامع اسلامی به وفور مشاهده می شود.
بزرگترین سفرههای افطار در مسجد النبی و مسجد الحرام و مساجد سراسر جهان اسلام پذیرای میلیونی از روزه داران است. هیچ کس بخل نمی ورزد، بزرگ و کوچک ندارد، فقیر و غنی نمی شناسد ،همه در خدمت کردن به روزه داران در تلاشند.
کسی به تنهایی افطار نمی کند . در آستانه اذان مغرب مسلمانهای سراسر جهان در انتظار اذان هستند و پس از نماز در کنار یکدیگر به افطار می نشینند. مسلمانان آسیای میانه، عربها، مسلمانان افریقا، آسیای جنوب شرقی و حتی در کشورهای اروپایی شور و هیجانی برپاست.
کم نظیرترین مناسک در جهان در آیین افطار رمضان رقم می خورد، میزبان از شما خواهش می کند که در کنار سفره افطار روزه ات را باز کنی.
در بعضی از محله ها سفره ای در مقابل منازل پهن می گردد و اهالی آن محل در کنار یکدیگر مشغول افطار می شوند.
در بین شیعیان شبیه ترین مراسم رمضان مراسم اربعین عراقی هاست که در پذیرایی از زائرین امام حسین به نمایش می گذارند، در ایام اربعین فرق نمی کند که شما چه ملیتی داشته باشی، فقیر و غنی ندارد، کوچک و بزرگ و زن و مرد نمی شناسد ، خادمان اربعین شما را به ضیافت دعوت می کنند و از شما پذیرایی می کنند.
متأسفانه برخی از ما از کاروان بزرگ و عظیم رمضان جا مانده ایم. مسلمانها با شناخت درستی که از رمضان دارند از این ماه بزرگ به خوبی استفاده می کنند و با استقبال از این ماه و با درک درست فضایل آن؛ برکت و رحمت را برای مردم خود به ارمغان می آورند.
در ماه رمضان رموزی نهفته است که رمزگشایی از آن می تواند جامعه را به سوی سعادت و صلاح راهنمایی کند. تفرقه و تشتت، بخل و حسد، کینه ورزی و دشمنی، صفات زشتی هستند که جامعه را فلج کرده است و رمضان به تنهایی می تواند رحمت و ایثار و عفو و بخشش را در جامعه جایگزین نماید. توجه رسانهها و تریبونها و منابر به حقایق رمضان می تواند این فضا را فراهم نماید.
چرا متفکرین و نویسندگان از عظمت این ماه غافلند، چرا بعضی از مسلمانها مردم را به تفرقه و بخل و فقر دعوت می کنند. در حالیکه قرآن می فرماید: «خداوند شما را به مغفره و رحمت دعوت می کند و"الشیطان یعدکم الفقر"»
رمضان یک ماه عادی نیست که از کنار آن با غفلت عبور کنیم. خداوند اراده فرموده است در هر سال ماهی را قرار دهد که فقط یک شب آن از 80 سال عمر ما ارزشمندتر باشد.« لیله القدر خیر من الف شهر «خداوند می خواهد همه بندگان خود را در این ماه ببخشد.
ماهی که خوابش عبادت به حساب می آید، نفس کشیدن روزه داران تسبیح به حساب میآید ماهی که شما در دعاهایتان برای همه آدمها آرزوی سلامتی و توفیق و اصلاح و آزادی میکنی.
اللهم اصلح کل فاسد من امور المسلمین ـ اللهم اشف کل مریض ـ اللهم فک کل اسیر.
و ماهی که شما از خدا می خواهی فقر را با غنای خویش از میان بردارد. اللهم سد فقرنا بغناک
و بالاخره ماهی که ملائکه به امر خداوند به زمین می آیند و مژده بخشیده شدن همه بندگان را می دهند.
شناخت بیشتر رمضان موجب خواهد شد بهره بهتری از این مهمان عظیم خداوند داشته باشیم. رمضان را این گونه توصیف می کنیم:
1ـ رمضان و آثار تکوینی آن؛
خداوند کریم اراده کرده است تا به روزها، شبها و ساعات این ماه ارزش و قدر و قیمتی وصف ناشدنی عطا کند. نام این ماه را شهر الله نامیده است و روزه داران مفتخرند که مهمان خداوند هستند شب قدری دارد که بیش تر از هزارماه(حدود 81 سال) است. خواب روزه دار عبادت و نفس کشیدن در آن تسبیح شمرده می شود. هر کار خوبی هزاران برابر ارزش دارد و تلاوت آیاتی از قرآن برابر ختم کل قرآن است.
شیاطین در بند هستند و فرشتگان روی زمین به یاری روزهداران آمده اند.
2ـ رمضان و شب قدر؛
از نگاه عرفا؛ شب قدر آغاز سال مسلمانان است چرا که مقدرات یکسال در این زمان تعیین می گردد. با رسیدن ماه رمضان مؤمنین سعی می کنند خود را از بدیها پاک کنند و با روزه و عبادت خود را برای ورود به سال جدید آماده کنند.
حقوق مردم را پرداخت نمایند کینهها را از خود دور کرده و با کسانیکه قطع رحم نموده اند ارتباط برقرار نمایند.
مال و اموال خود را پاک می کنند و سهمی از اموال را برای فقرا و نیازمندان کنار می گذارند. در این حالت موفق به درک شب قدری خواهند شد که درک آن ارزش دهها سال زندگی را دارند.
3ـ رمضان و روزه؛
از ویژگیهای رمضان روزه بودن مسلمانهاست. در بین عبادات روزه یک تمرین عملی برای بندگی خداست. خود روزه دار با پرهیز از خوردن و آشامیدن نفس خود را تربیت می کند تا در راه بندگی خدا با تهذیب نفس و پاک شدن از بدیها به افتخار بزرگی دست پیدا کند .در تشهد هر نماز شهادت می دهیم که پیامبر بنده خداست و ما با روزه گرفتن به این مقام نائل می شویم.
مهمانی خداوند در رمضان با روزه همراه است. مسلمانها با پرهیز از خوردن و آشامیدن خود را از آلودگی ها تزکیه می کنند و با کمک به فقرا و نیازمندان ایثار و گذشت را تمرین مینمایند. دقت در روزه واقعی نشان میدهد که روزهدار نه تنها از خوردن و آشامیدن پرهیز می کند بلکه از هر لغزش و گناهی سعی می کند اجتناب نماید که معنای روزه واقعی است.
4ـ رمضان و ایثارگری؛
ایثارگری مسلمانها در رمضان به اوج میرسد. از اواخر ماه شعبان بازار مسلمین نوید فرا رسیدن ماه ایثار را میدهند. در بین مسلمانها مرسوم است که قبل از رمضان توشه هایی را تدارک می بینند و به نیازمندان می رسانند . از آداب رایج افطاری دادن در غروب رمضان است. هرکسی هرچه دارد انفاق می کند. دستور پیامبر است که تا می توانید روزه داران را اطعام کنید حتی اگر به یک خرما باشد و اگر خرما هم ندارید با یک شربت روزهداران را دعوت کنید. زیبایی رمضان در این است که فقیر و غنی در تلاش است که اطعام نماید. روزهداران در سراسر جهان در آستانه اذان کنار یکدیگر جمع می شوند و هرچه دارند کنار سفره قرار می دهند و یکدیگر را به ضیافت الهی دعوت می نمایند.
رحمت خدایی در کنار سفره های افطار به نمایش در می آید. در اطعام از یکدیگر پیشی می گیرند. بخل و حسد از جامعه دور شده و ایثار جای آن را گرفته است.
5ـ رمضان و جمع شدن؛
وقتی از ماهواره کلیپ زیبایرمضان یجمعنا» را دیدم به حسن سلیقه کارگردان این کلیپ آفرین گفتم.
رمضان که می رسد شما از هر نژاد و و رنگ و مذهب و سن و جنسی که باشی در کنار برادر و خواهر دینی خود قرار می گیری و یک خواسته از خدای خودت داری که خدایا مسلمانها را در سراسر جهان از بلایا محفوظ گردان و امور آنان را اصلاح نما.
روزه داران پس از یک روز تزکیه در کنار یکدیگر نه تنها برای مسلمانان دعا می کنند بلکه اینبار برای همه انسانها آرزو می کنند که گرفتاری نداشته باشند، مریضهایشان شفا پیدا کند، اسرا آزاد گردند و فقرا از چنگال فقر رهایی یابند.
«اللهم فرج عن کل مکروب ـ اللهم اشف کل مریض ـ اللهم اقض دین کل مدین»
و این خاصیت جمع شدن اختصاص به رمضان دارد. اجتماعات در ماه رمضان از خانواده و محله و مسجد شروع می شود و صبح روز عید این روزها به یکدیگر متصل می شوند تا در مصلاها تبدیل به دریا می گردند. همه سرود اللهم اهل الکبریا والعظمه را می خوانند و با امید منتظر عیدی پروردگار هستند.
6ـ رمضان و قرآن؛
بهترین تحفه رمضان قرآن است. ماه نزول قرآن ، ماه تلاوت قرآن ، ماه تدبر در آیات حیات بخش قرآن فرا می رسد. طبق یک سنت حسنه مسلمان ها سعی دارند ساعاتی از شب و روز رمضان را به تلاوت قرآن سپری کنند. حال که با روزه گرفتن و دستگیری از فقرا و جمع شدن در کنار یکدیگر حالت ذکر پیدا شده است چه تحفه ای بهتر که آیات را زمزمه کنیم.
از مساجد و منازل صوت قرآن به گوش می رسد. زمان، زمان خواندن قرآن و تأمل و تدبر در آیات الهی است. رمضان با قرآن پیوند خورده است. نماز و روزه و قرآن و دعا از ویژگیهای رمضان است.
7ـ رمضان و شب های زیبا؛
متأسفانه بعضی از ایرانی ها درک مناسبی از شبهای رمضان ندارند. اکثر مسلمان ها سعی می کنند شبهای رمضان را بیدار بمانند و لحظات سحر را درک نمایند. در بسیاری از کشورها ساعات کاری در رمضان تغییر می کند. ساعاتی پس از افطار مسلمانها به قصد بازدید از یکدیگر تا پاسی از شب را بیرون از خانه می گذرانند. به شبهای قدر که نزدیک می شویم مراسم احیا در مساجد با خواندن قرآن و نماز سپری می شود. قدیمترها در ایران اکثر مردم شبهای ماه رمضان را بیدار بودند و با شرکت در جلسات قرآن و دید و بازدید و خواندن نماز شب از شکوه و عظمت این شبها برخوردار می شدند.
باید اماکن ورزشی، رستوران ها و فروشگاهها در شبهای رمضان فعال باشند و مردم بویژه جوانان از شبها لذت ببرند.
برپایی لیگهای فوتسال و والیبال و واترپلو و شنا و کشتی می تواند نشاطی در جامعه ایجاد کند.
8ـ رمضان و بخشش؛
در فرهنگ دینی و ملی ما زمانهایی قرار داده شده است تا مردم یکدیگر را ببخشند و به قول مردم یکدیگر را حلال کنند. زمانی که به یک سفر زیارتی می رویم ، در عیدهای ملی و مذهبی زمینه ای فراهم می شود تا از حق خود بگذریم و دیگران را ببخشیم.
ماه رمضان اوج رحمت و بخشش خداوند است. مثل اینکه خداوند رمضان را برپا کرده است تا به این بهانه گنهکاران را ببخشد. وقتی شیاطین در بند هستند و ملائکه بین زمین و آسمان در تردد میباشند، زمینه بخشش فراهم می گردد. هیچ کس حق ندارد رمضان را درک کند و هنوز مردد باشد که آیا در درگاه خداوند بخشیده شده است یا خیر؟
آیات قرآن و احادیث معتبر این نوید را می دهد که در پایان رمضان همه بندگان بخشیده می شوند.
از آنجا که حق الناس با رضایت صاحب حق بخشیده می شود ضرورت دارد تا مردم به بهانه این ماه یکدیگر را ببخشند، از هم بگذرند، اگر قطع رحمی صورت گرفته است به میمنت رمضان ارتباط برقرار شود. اگر کینه ای از کسی بر دل داریم به برکت رمضان باید کینهها را از دل بیرون کنیم.
اگر حقوقی بر گردن ماست سعی کنیم به صاحبش برگردانیم.
اوج بخشش خداوند را در روز عید فطر شاهد هستیم. زمانی که با امید و عبادت 30روزه ، به سوی نماز عید می رویم.زیر لب الله اکبر، لا الله الا الله و الله اکبر و لله الحمد می گوییم و در نماز با شکوه عید خدا را قسم می دهیم به جبروت و عظمتش و به غفران و مغفرتش که ما را در خوبیهایت داخل کن و از بدیها و پلیدیها نجات بده و ما را جزء بندگان صالح قرار ده.
و در پایان نماز ملائکه هستند که فرمان خدا را ابلاغ می کنند که در این لحظه بخشیده شده اید و در آینده چه خواهید کرد.
9ـ رمضان و شادی؛
برخلاف سایر مسلمان ها بعضی از مسلمان ها با اکراه وارد رمضان می شوند. با سختی روزه می گیرند. از این همه زیبایی رمضان بهره ای نمی برند. غم و غصه وجود آنها را فرا می گیرد. در حالیکه آسمان و زمین دست به دست هم می دهند تا جشنی بزرگ برپا کنند. سحرهای رمضان زیباترین سحرها است و زمان افطار که بنده روزه دار خدا به نماز می ایستد ملائکه به این قیام و رکوع و سجود مباهات می کنند. سفرههای رنگارنگ افطار به بزرگی صدها میلیون مسلمان پهن می گردد. سفرههایی که صحبت از منیت نیست. در کنار این سفرهها همه برای یکدیگر دعا می کنند.بخلی و کینه ایی نیست.
این صحنهها از بزرگترین جشن حکایت می کنند، جشن بندگی در رمضان همراه می شود با تلاوت قرآن، دعاهای بی نظیر، روزه، اطعام، صله رحم، عفو و بخشش، کمک به همنوعان و چه جشنی بالاتر از این همه خوبی. هم دلها از گناه پاک می شوند و هم جامعه طعم محبت و مهربانی را می چشد.
10ـ رمضان و دعا؛
اگر ماه رمضان هیچ تحفه ای بجز دعاهای وارده نمی داشت ما ناچار بودیم این ماه را تکریم کنیم و آن را بزرگ بشماریم. از باب نمونه به چند دعای معتبر آن اشاره می کنیم: دعای "یا علی یا عظیم،دعای اللهم ادخل اهل القبور السرور، دعای سحر، دعاهای هر روز، دعای افتتاح، دعاهای شب قدر و بالاخره دعای ابوحمزه ثمالی " که همه آنها در اوج هستند.
به قدری این دعاها عظمت دارند که شخصیتهایی نظیرامام خمینی و عرفای بزرگ این قرن بر آن شرح نوشته اند.
اهتمام علماء و مراجع به خواندن ادعیه وارده در ماه رمضان و سنت مسلمانها برای فهمیدن و خواندن این دعاها از خصوصیات این ماه مبارک است. بالاترین معارف الهی در قالب دعا از زبان امام سجاد و اولیاء خدا بیان شده است.
برای بررسی عظمت دعاها و معرفی هر یک از آنها مقاله و کتاب مستقلی لازم است.
در پایان جا دارد صدا و سیما، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای فرهنگ عمومی، حوزههای علمیه و وزارتخانههای فرهنگی و علمی ظرفیت فوق العاده رمضان را معرفی کنند و برای درک بهتر این ماه از ماهها قبل و یا حداقل از ماه شعبان مردم را برای ورود به ضیافت الهی در ماه مبارک رمضان آماده نمایند.
اگر مردم عظمت این ماه را بشناسند ماهها قبل لحظهشماری می کنند که چه زمانی ضیافت الهی برپا می گردد. وقتی ما به ضیافت بزرگی دعوت می شویم روزها و ساعتها به انتظار می نشینیم تا آن لحظه تاریخی برسد.
امید اینکه برای ورود به ضیافت الهی در این رمضان آمادگی داشته باشیم و آن را بهتر درک کنیم.
اردیبهشت97
شعبان المعظم1439
