پایگاه خبری جماران: ظهر روز شنبه سوم شهریور ماه، در زادروز تولد آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، در منطقه‌جماران، خانه موزه آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام افتتاح شد.
این خانه که پس از ترور نافرجام آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، در خرداد‌ماه سال ۵۸ تا آخرین روز حیات پر فراز و نشیب و پر مسئولیت وی، به دستور و توصیه امام‌خمینی(ره) مبنی بر ضرورت حفاظت از شخصیت‌های ارزنده انقلاب، محل سکونت او و خانواده‌اش بود، پس از رحلت ایشان نیز بار دیگر خبرساز شده است.
در همین رابطه، طراح این خانه موزه در گفت و گو با خبرنگار جماران، نکات بیشتری را بیان می کند.
الهه ذوقی در گفت و گو با خبرنگار جماران گفت: در اکثر کشورهای دنیا، رسم بر این است که منزل شخصیت‌های برجسته علمی، فرهنگی و سیاسی تبدیل به خانه-موزه شده و از آن به عنوان میراث فرهنگی محافظت می‌شود. این خانه در سال 60، دوسال بعد از ترور آیت‌الله هاشمی به پیشنهاد امام‌خمینی در جوار مقر مدیریت انقلاب و محل سکونت امام راحل ، در محله جماران خریداری شد و از آن تاریخ تا زمان ارتحال، محل زندگی ایشان بوده است. لذا تمامی اشیاء و وسایل این خانه، اثاثیه قدیمی منزل قبلی یا جزو جهیزیه همسر آیت‌الله هستند.
طراح خانه موزه آیت‌الله هاشمی گفت: از وسایل جالبی که می توان در خانه موزه به آن اشاره کرد؛ کلید شهر لاهور و پارچه دیوار کعبه است که هدیه ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان است. همچنین می توان به انجیلی اشاره کرد که هدیه رونالد ریگان رئیس‌جمهور اسبق آمریکاست. اما در میان وسایل، دو اسلحه کلت هم وجود دارد که یکی از آنها اسلحه است که گروه فرقان در سال 58، آیت الله را با آن ترور کرد و دیگری نیز همان سلاحی است که آیت الله با آن، سال 72 در مرقد امام مورد سوءقصد قرار گرفت. سایر وسایل نیز نشان‌ها و هدایایی هستند که سران کشورها به آیت‌الله هاشمی اعطا کردند. در آینده نیز قرار است به صورت دوره‌ای، اشیای موزه ریاست‌جمهوری رفسنجان در خانه موزه آیت‌الله به نمایش گذاشته شود.
طی 7ماه، 82 سال زندگی پربار آیت‌الله مورد بررسی قرار گرفت
وی افزود: پیشنهاد تبدیل محل سکونت آیت‌الله هاشمی به خانه-موزه، از طریق دفتر نشرمعارف انقلاب و خانواده ایشان به هیات دولت داده شد که با استقبال مواجه و مورد تصویب قرار گرفت. در ابتدا گروههای متعددی به سبب ارادت و علاقه‌مندی به آیت‌الله هاشمی در زمینه‌های مختلف طراحی و اجرای خانه موزه اعلام آمادگی کردند و باتوجه به اینکه تا پیش از این، مهندس محسن هاشمی در معاونت عمرانی دانشگاه آزاد‌اسلامی حضور داشت، متخصصین دانشگاهی تهران، کرمان و مشهد و همچنین کارشناسان ارشد حوزه معاونت عمرانی دانشگاه آزاد، به همراه طراحان خانه موزه‌های تهران، طرحهای اولیه خود را به دفتر نشر معارف انقلاب ارائه دادند.
طراح خانه موزه آیت الله هاشمی در ادامه گفت: این طرح‌ها توسط هیات‌های مختلف داوری در زمینه های هنری، فنی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت ایده‌های اینجانب مورد قبول جمع واقع شد. در همین راستا، این پروژه و فاز مطالعاتی آن که به بررسی ابعاد مختلف زندگی آیت‌الله هاشمی می‌پرداخت، حدود 7 ماه به طول انجامید و در آن مرحله، 82 سال زندگی پربار آیت‌الله مورد بررسی قرار گرفت و با مطالعه کتاب دوران مبارزه ، کتاب‌های خاطرات و زندگینامه ایشان ، این مهم انجام شد.نتیجه این پژوهش ، تقسیم پروسه زندگی ایشان به چندین گام شد به طوری‌که هر گام شامل سناریویی خاص است.
تعدد عناصر موجود و الزام بر حفظ و عدم جابجایی آنها از طرف کارفرما، یکی از محدودیت‌های پروژه بود
وی بیان کرد: دوران کودکی، هجرت به قم ، دوران مبارزه ، دوران تثبیت انقلاب ، دوران مجلس و دفاع مقدس ، دوران ریاست جمهوری و سازندگی، دوران مجمع تشخیص مصلحت‌نظام و خبرگان رهبری که با استفاده از نمایش تصاویر و اشیاء و بعضی از اسناد انقلاب صورت گرفته است. مرحله بعدی، جمع آوری تصاویر، فیلم‌ها و اسناد مربوط به ایشان بود که با همکاری دفتر نشرمعارف انقلاب و دوستان مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گرفت. برای مشاهده و انتخاب حدود20000قطعه عکس زمان زیادی صرف شد. تعدد تصاویر و حجم بالای اطلاعات از پیچیدگی‌های پروژه بود.
برای خود من نیز که به عنوان مخاطب، برای اولین بار وارد این خانه شدم، ساده‌زیستی آیت‌الله و زندگی سراسر صفای ایشان تاثیر‌گذار بود و امیدوارم که عناصر الحاقی به این فضا، از سادگی و صمیمیت آن نکاهد.
ذوقی ادامه داد: پس از طی این روند، فاز 1 طراحی فضای خانه موزه آغاز شد که با برداشت کامل و دقیق از پلان منزل و جزئیات معماری آن آغاز و با برداشت و تصویر‌برداری از عناصر، اشیاء و مبلمان خانه همراه شد. تعدد عناصر موجود و الزام بر حفظ و عدم جابجایی آنها از طرف کارفرما یکی از محدودیت‌های پروژه بود. پس از آن قابلیت‌سنجی و امکان‌پذیری فضاهای مختلف خانه برای نمایش آثار، تصاویر و قطعات فیلم، مورد بررسی قرار گرفت.
از لایه های این موزه، به تصویر کشیدن دوران‌های مختلف زندگی ایشان بود که این پروسه خود به چندین گام تقسیم می‌شد
طراح خانه موزه هاشمی گفت: در مرحله بعد طراحی سیرکولاسیون حرکتیِ خانه موزه و جانمایی عناصر الحاقی انجام شد. سناریوی خروجی فاز صفر نیز که شامل دوران‌های مختلف زندگی بود، به قابلیت سنجی، سیرکولاسیون و مکان‌یابی منطبق با طرح نهایی نزدیک شد. طراحی این موزه دارای لایه های مختلفی نظیر؛ حفظ و نمایش منزل، اشیاء و سیره زندگی ساده آیت‌الله هاشمی، نمایش زندگی شخصی و خانوادگی ایشان و به تصویر کشیدن مجدد خاطرات و جلساتی که در همین خانه روی داده، است که با کمک تکنولوژی واقعیت افزوده اجرا می‌شود.
وی افزود: از دیگر لایه های این موزه، به تصویر کشیدن دوران‌های مختلف زندگی ایشان بود که این پروسه خود به چندین گام تقسیم می‌شد.محل برگزاری نمایشگاههای موقت، سخنرانی و جلسات فرعی در مورد سوژه های مختلف مانند ماجرای ترور ، ماجرای مک‌فارلین و... خواهد بود. همچنین ساماندهی یک پژوهشکده محدود، جهت ارائه خدمات به پژوهشگران علاقه مند، که محل استقرار اصلی این پژوهشکده در دفتر نشر معارف‌انقلاب است.
ساده زیستی آیت‌الله هاشمی و زندگی سراسر صفای ایشان تاثیر گذار است
الهه ذوقی اظهار کرد: این مجموعه آمادگی دارد که اسناد و اشیای از آیت‌الله هاشمی را که در اختیار دوست‌داران ایشان قراردارد، حفظ کرده و یا به نمایش بگذارد. فراموش نکنیم که بخشی از کانسپت اصلی خانه موزه براساس ایده‌ها و راهنمایی‌های مهندس محسن هاشمی شکل گرفت. در طی پروسه طراحی نیز، نظارت مستمر ایشان بر فرم و محتوا وجود داشته تا علاوه بر کاربردی‌تر کردن خانه موزه، هزینه اجرایی کمی را شامل شود.
وی گفت: طراحی و اجرای این پروژه به علت محتوای سنگین و حجم بالای اطلاعات مدت زمان زیادی به طول انجامید و می‌تواند در طول زمان بیشتر تکمیل شود؛ به گونه‌ای که حال و هوای حضور 30 ساله آیت‌الله در جای جای این خانه به تصویر کشیده شود. بی تردید خانه موزه و اشیاء درون آن، اکنون نیز دیدنی بوده و می‌تواند مورد بازدید قرار گیرد. برای خود من نیز که به عنوان مخاطب، برای اولین بار وارد این خانه شدم، ساده زیستی آیت‌الله و زندگی سراسر صفای ایشان تاثیر گذار بود و امیدوارم که عناصر الحاقی به این فضا، از سادگی و صمیمیت آن نکاهد.
