دره شهدا(خان دره سی) ارومیه که در زبان ترکی “خان دره سی” و در کردی “قاسملو” نامیده می شود، با مساحتی حدود ۳۵ هزار هکتار در محور جاده ارومیه- اشنویه در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی ارومیه در آذربایجان غربی قرار دارد.
به گزارش ایسنا منطقه آذربایجان غربی این دره قبلا به نام قاسملو شهرت داشته که جمهوری اسلامی ایران نام این مکان را به دره شهدا ارومیه برای احترام به شهدایی بود که در این دره در دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران مردانه جان باختند تغییر نام داد.
این دره یکی از پربازدیدترین مکان های دیدنی ارومیه است که سالانه گردشگران زیاد به این مکان سر میزنند، از دلایل گردش پذیر بودن این مکان چشم انداز های طبیعی و همچنین چشمه هایی که در داخل باغ ها و دره ها است اگر از گرمای تابستان خسته اید بهترین زمان بازدید از دره قاسملو تابستان است.
دره شهدا(خان دره سی) ارومیه و جاده آسفالته ارومیه ـ اشنویه از وسط منطقه عبور می کند و در ضلع شمالی آن رودخانه باراندوز جاری است، سمت غربی آن را جاده خاکی زیوه به آغبلاق محدود می سازد.
از نقطه نظر شرایط طبیعی دره شهدا منطقه‌ایست کاملا کوهستانی و صخره ای و در بعضی از مناطق صعب العبور و بخش هایی از دامنه ها و ارتفاعات به صورت تپه ماهوری است، اراضی نسبتا وسیع و هموار در بالای بعضی از ارتفاعات و در اطراف رودخانه ها و خط القعر رشته کوه ها وجود دارند.
در سطح منطقه رشته‌کوههای متعدد با اختلاف ارتفاع زیاد در سطح منطقه قرار داشته که مرتفع ترین آنها کوه کانی‌سیو با ارتفاع 2598 متر و پست ترین آن دره دولاما با ارتفاع 1300 متر وجود دارد که در فصل زمستان نقاط مرتفع برف سنگینی را بر پیکر خود می پذیرند و در بهار سرچشمه جویبارهای متعددی می شوند.
وجود رودخانه های باراندوز و شهدا و جویبارها و انهار مختلف و چشمه های متعدد بزرگ و کوچک و همچنین پوشش جنگلی و گیاهی دره شهیدان را علاوه از زیستگاه وحوش به یک منطقه تفریحی و گردشگری مبدل ساخته است.
روستاها و باغات سیب زیادی در این دره وجود دارد. این دره که با وسعت زیاد و چشم‌انداز‌های طبیعی خود و همچنین چشمه‌هایی که در داخل باغ‌ها و دره‌ها وجود دارند، زیبایی خاصی به این منطقه داده است.
منطقه شکار ممنوع دره شهدا به دلیل داشتن جاذبه های طبیعی زیبا، یکی از تفرجگاهای ارومیه نیز است به منظور احیای قوچ ومیش ارمنی که نسل آن در منطقه به علل مختلف منقرض شده بود،در سال ۱۳۷۶ حدود ۲۰۰ راس از جزیره قویون داغی (کبودان) به این منطقه منتقل شد.
چنانچه به ارومیه سفر کردید از دیدن این طبیعت زیبا بی بهره نمانید.
