داستان بمباران شیمیایی سردشت روایت سال‌های درازی است که با سرفه‌های خشک و مرگبار اهالی این سرزمین بر کتیبه‌های تاریخ حک شده تا جایی که هنوز زخم تاول‌های سردشت بر پیکر شهر و مردمانش تازه است.
به گزارش ایلنا، هفتم تیر سال 1366 یادآور حادثه تلخ بمباران شیمیایی رژیم بعثی صدام به منطقه سردشت و به خاک و خون کشیده شدن هزاران نفر از هموطنان کردنشین کشورمان بود که تا امروز زخم تاول‌های این حمله مرگبار و غیر انسانی بر وجود مردمانش تازه است.
مردمانی که هنوز به رغم گذشت سال‌ها از بمباران شیمیایی، عزیزان‌شان قربانی میشوند و این زخم کهنه هنوز برای مردم سردشت تازه است.
شهری که پس از جنگ جهانی دوم نخستین شهری بود که در آن از سلاح‌های کشتار جمعی و شیمیایی علیه شهروندان استفاده شد.
فاجعه روز هفتم تیرماه سال 1366 رخ داد.حدود ساعت 16:15 عصر با بمباران ناجوانمردانه و شیمیایی سردشت جمع کثیری از هموطنان‌مان به شهادت رسیدند و تعدادی دیگر مجروح شدند.
با گذشت 31 سال از حادثه تلخ شیمیایی سردشت هنوز مردم مقاوم و با اراده سردشت، صبورانه این درد جانکاه را تحمل می‌کنند هرچند با گذشت هر روز نفس‌های‌شان در سینه تنگ و تنگ‌تر می‌شود.
خاطره تلخ آن روز در سینه این مردم به یادگار مانده است؛ روزی که وقتی از خواب بیدار شدند نمی‌دانستند چه سرنوشت تلخی در انتظارشان است. کودکان معصومانه مشغول بازی بودند، زنان خانه‌دار مشغول طبخ غذا برای شام و مردان در پی روزی بر سر زمین‌های کشاورزی ...
شهر در آرامش کامل فرو رفته بود که به یکباره چند هواپیمای عراقی با صدای مهیب و رعب‌آور بر فراز آسمان شهر پدیدار شدند و همه چیز در یک چشم بر هم زدن زیر و رو شد.
چهار نقطه شهر مورد اصابت بمب‌های شیمیایی قرار گرفت و نوری خیره کننده و سفید مایل به صورتی با گرمای سوزان از کانون انفجارها برخواست و بر سر و صورت مردم نشست.
مدت زمانی گذشت تا همه به عمق فاجعه پی ببرند... بمباران شیمیایی ...
تازه شهروندان متوجه شدند چه بلایی سرشان آمده... برای کاهش سوزش پوست، همه دستمال به دست به سوی آب می‌دویدند و بر سر و صورت خود آب می‌ریختند؛ غافل از آنکه تمام منابع آب سطحی و حوضچه‌ها به گاز سمی خردل آلوده شده و این ناآگاهی و اشتباه، بخشی از عمق فاجعه به شمار می‌رود که در لابلای صفحات تاریخ 31 ساله بمباران شیمیایی سردشت مغفول مانده است.
مردم از پیر و جوان و زن و کودک دچار تهوع و استفراغ شدید شدند و چشمان‌شان به شدت می‌سوخت و بدن‌شان پر از تاول می‌شد. شهر پر از ناله و ضجه بود و همه از درد به خود می‌پیچند ولی دریغ از دستی یاریگر... دستی که تا امروز یارای کاستن از غم‌ها و قلب‌های پر از درد و تاول این مردمان نبوده است.
امروز یادگار کینه صدام حسین برای مردم این سرزمین چیزی جز مهر تاول بر پوست جانبازان شیمیایی، خس خس سینه‌های پر از درد و نفس‌های به تنگ آمده و چشمانی پر از سوزش و کم‌سویی نیست و هنوز بعد از گذشت 31 سال از این فاجعه انسانی بر سر تایید درصد جانبازی این قربانیان شیمیایی چانه زنی و ابهام وجود دارد و مسئولان را هم گوش شنوایی نیست.
مردم جان بر کف شهرستان سردشت زنان و مردانش سالیان زیادی به دلیل ناراحتی شدید تنفسی از بوی خوش هر عطری محروم هستند و در فصل‌های گرم، تابش نور خورشید چشم‌های سوخته‌شان را می‌آزارد.
هنوز بوی متعفن گاز خردل در کوچه‌های این شهر مظلوم به مشام می‌رسد. با گذشت 31 سال هنوز مردم سردشت از نبود تجهیزات و متخصصان پزشکی و درمانی رنج می برند و بغض فرو خورده ای دارند که سرشار از فریاد است.
این روزها برخی از مصدومان شیمیایی مجبورند هفته‌ها و ماه‌ها برای مداوا به شهرهای دیگر از جمله ارومیه، تبریز و تهران بروند که این خود معضلی جدی و اساسی برای مردم زجر دیده این منطقه است.
احداث شعبه بیمارستان ساسان در سردشت، ایجاد امکانات رفاهی و درمانی این شهرستان، پیگیری حق و حقوق مدعیان شیمیایی از مجامع بین‌المللی آخرین نتیجه تخلیه کلینیک مصدومان شیمیایی سردشت بخشی از وعده‌های مسئولان برای این مردم شهر است که هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته و مشکلات این مردم همچنان به قوت خود باقی است و تاکنون اقدامی در زمینه درمانی و رفاهی آنها نشده است. درد بی‌مهری و بی توجهی که حتی از درد تاول‌هایی که بر جسم‌شان نشسته، بدتر است.
تنها 5 درصد از مصدومان شیمیایی مستمری می‌گیرند
دبیر کمیته حقوقی مصدومان شیمیایی سردشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا می‌گوید: مشکلات مصدومان شیمیایی همچنان به قوت خود باقی است. تنها 20 درصد قربانیان شناسایی شدند و فقط 5 درصد مقرری ماهانه از دولت دریافت می‌کنند. از 8024 نفر قربانیان حادثه تاکنون 1400 نفر به عنوان جانباز شناسایی شده‌اند و تنها 400 نفر به عنوان جانباز بالای 25 درصد می‌توانند حقوق و مستمری ماهانه دریافت کنند.
مزین اضافه کرد: با این اوصاف 95 درصد باقیمانده همچنان محروم از رسیدگی، شناسایی و یا دریافت مستمری هستند و کمیسیون‌های این 5 درصد هم اصلا تشکیل نمی‌شود و اگر تاکنون کمیسیونی در این زمینه تشیکل شده مربوط به سنوات گذشته است. جالب است بدانید برخی از مصدومان شیمیایی هنوز منتظر اعلام نتایج کمیسیون‌های 5 الی 6 سال قبل هستند.
وی تصریح کرد: اعلام اسامی مصدومان زمان بر است و چندین سال طول خواهد کشید ولی طبق اعلام مسئولان مربوطه شاید تنها حدود 70 نفر به این آمار اضافه شود.
مزین گفت: هر روز بر تعداد شهدای شیمیایی سردشت افزوده می‌شود که بسیاری از این قربانیان چه آنهایی که شناسایی شدند و چه آنهایی که هنوز شناخته نشدند دولت هیچگونه اقدامی برای شناسایی آنها انجام نداده و اگر کسی هم به کمیسیون پزشکی مراجعه کرده به او گفته‌اند مشکلی در زمینه مصدومیت شیمیایی ندارند.
وی افزود: این عدم توجه و شناسایی مجروحان حادثه از همان روزهای اول وجود داشت. در سال‌های اخیر نیز به دلیل اینکه پیگیری و شناسایی مجروحان حادثه سردشت بار مالی برای دولت ایجاد نکند عملا رسیدگی جدی به این عزیزان صورت نگرفته است.
مزین اظهار داشت: این بی‌توجهی‌ها از سوی دولت نه تنها برای مصدومان شیمیایی بلکه در مورد دیگر قربانیان جنگ و کسانی که بر اثر انفجار مین جان‌شان را از دست داده‌اند یا دچار نقص عضو میشوند، صورت نمی‌گیرد. ما پرونده‌هایی از این مصدومان داریم که 20 سال در کمیسیون ماده 2 استانداری و فرمانداری منتظر رسیدگی و صدور رای هستند.
وی افزود: در شهرستان پیرانشهر نزدیک به 80 پرونده موعد صدور رای در کمیسیون ماده 2 داشتیم که در ماه‌های آخر دولت احمدی‌نژاد فرماندار به جای اینکه در کمیسیون مطرح کند و تعیین تکلیف شوند، دستور بایگانی آنها را داد و تاکنون این افراد مصدوم با توجه به این که پرونده آنها بایگانی شده نمی‌توانند پرونده جدید تشکیل دهند و در دیوان عدالت اداری شکایت کنند چرا که کمیسیون ماده 2 باید این موضوع را پیگیری می‌کرد که هیچگونه پیگیری در این زمینه انجام نشده است. یعنی عملا مردم را منتظر و بلاتکلیف گذاشتند.
تشکیل کمیسیون پزشکی برای بیماران هزینه‌بر است
رئیس انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در این باره اظهار داشت: بیش از 8 هزار مصدوم شیمیایی در شهرستان سردشت وجود دارد و طبق نظر و مستندات سازمان بین المللی و گفته مسئولان این ارقام تایید شده است ولی کمیسیون پزشکی که از طریق بنیاد شهید اطلاع‌رسانی می‌کند متاسفانه تاکنون تعداد دقیق این مصدومان شناسایی و ثبت نکرده است.
رحیم واحدی افزود: با گذشت 31 سال از این حادثه تلخ و دلخراش متاسفانه کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و ایثارگران این توانایی را ندارد که بتواند شمار قربانیان بمباران شیمیایی شهرستان سردشت را شناسایی کند و این یک معضل بزرگ و اساسی هم برای قربانیان این حادثه و هم برای مسئولان است.
متاسفانه بخشی از افرادی که در این حادثه دچار جراحت شدند اکنون به عنوان جانباز شناخته نمی‌شوند و مزایایی به آنها تعلق نمی گیرد و بدتر از همه اینکه حتی حرمت شان حفظ نمی شود.
واحدی عنوان کرد: گاهی کمیسیون پزشکی از طرف دولت به این شهرستان اعزام می‌شود و در طول یک روز 1500 الی 2000 نفر مورد ویزیت قرار می‌گیرند ولی واقعا چطور می‌شود در مدت زمانی به این کوتاهی این همه مصدوم را شناسایی کرد؟
وی ادامه داد: مردم در بلاتکلیفی هستند. متاسفانه همین تشکیل کمیسیون هم خودش برای مصدومان هزینه زیادی دارد چرا که اغلب آنها تحت پوشش بیمه درمانی نیستند و باید هزینه آزمایش‌ها را خودشان پرداخت کنند که متاسفانه امکان انجام اینگونه آزمایش‌ها در شهرستان سردشت وجود ندارد و مردم ناگزیرند برای انجام آزمایش‌های لازم به شهرستان‌های همجوار و ارومیه بروند که این هم بار مالی و هم مشکلات عدیده ای در پی دارد.
وی در پایان گفت: متاسفانه در حق مصدومان شیمیایی سردشت اجحاف شده و تاکنون هیچ اقدامی جهت رسیدگی به مشکلات این قربانیان صورت نگرفته است.
با مراسم نمادین 7 تیر مخالفت می‌شود
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: هر ساله مراسمی برای مصدومان شیمیایی و زنده نگه داشتن یاد این عزیزان برگزار می شود تا مرهمی بر زخم افرادی که خانواده‌های‌شان را در زمان بمباران از دست داده‌اند باشد. این یک مراسم نمادین است که در مسیر میدان اصلی شهر به سوی گلزار شهدا برگزار می‌شود.
وی افزود: متاسفانه دولت بابرگزاری این مراسم موافقت نمی‌کند و مردمی که تنها دلخوشی آنها همین مراسم نمادین است از این مراسم محروم می شوند .
محمدیان عنوان کرد: مردم شهرستان سردشت 30 سال است که در سالروز شهادت عزیزان‌شان شرکت می‌کنند و تاکنون این اجتماع آنها هیچ مشکلی را به وجود نیاورده و نمی‌دانم دلیل این مخالفت‌ها چیست؟
وی تصریح کرد: مصدومان این حادثه تلخ مرتب نزد ما در انجمن شهرستان مراجعه می‌کنند و ما صدها بار به مسئولان استانی و کشوری مکاتبانی در این زمینه انجام دادیم که تاکنون کوچکترین اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
وعده‌های مسئولان هیچگاه عملی نمی‌شود
یک فعال مدنی دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: تا سال 78 مراسمی به عنوان یادواره مصدومان شیمیایی سردشت برگزار نمی‌شد و از آن سال یعنی دوره اول شورای شهر در کمیسیون فرهنگی عده‌ای از مردم برای اولین بار مراسمی را در سالن 2 هزار نفری این شهرستان برگزار کردند و تاکنون این مراسم با یادواره شهدای شیمیایی هر ساله برگزار می‌شود.
رئوف آذری عنوان کرد: در این مراسم حضور حداقلی مردم به چشم می‌خورد و حضور نمایشی تعدادی از مسئولان که گاهی می‌آیند و وعده‌هایی می‌دهند که متاسفانه هیچگاه عملی نمی شود.
وی گفت: مردم سردشت گله‌مند و نگرانند به دلیل اینکه تاکنون اقدامی در زمینه عمران و آبادانی این شهرستان صورت نگرفته و وعده‌های زیادی به این مردم داده‌اند که تاکنون هیچ کدام عملی نشده است.
این فعال مدنی در ادامه افزود: سالانه بر تعداد شهدای شیمیایی سردشت افزوده می‌شود و مصدومان هر سال حال‌شان بد و بدتر می‌شود و با شرایط بسیار دردناکی زندگی می‌کنند. مشکل ما تنها عزیزان از دست رفته این فاجعه نیست بلکه مصدومان باقیمانده از جنگ است . مصدومانی که مشکلات جسمی و روانی آنها زندگی را برای مردم و خانواده‌های‌شان سخت کرده و آنها شاهد این واقعیت تلخ هستند که عزیزان شان رفته رفته جلوی چشمان شان آب میشوند.
آذری در پایان عنوان کرد: مردم از انعکاس صدای بدون پاسخ‌شان خسته شده‌اند و هیچ گوش شنوایی برای شنیدن دردهای این قربانیان وجود ندارد. قربانیان فاجعه شیمیایی سردشت نیازی به گرامیداشت و بزرگداشت ندارند. اجر و پاداش آنها نزد خدا محفوظ است ولی به خواسته های به حق آنها رسیدگی شود.سردشتی‌ها سزاوار چنین رفتاری نیستند. یادمان باشد همین مردم پاسدار مرزهای غربی کشورمان بوده و هستند و اگر دلاوری‌های زنان، مردان و کودکان سرزمین کردنشین در غرب و جنوب غربی ایران نبود، دشمن همین امروز هم به خاک ایران چشم داشت.
گزارش از : مریم بازوند
