الیور استون و نظرش درباره ساخت فیلمی درباره احمدی نژاد!

در ابتدای نشست کیوان کثیریان مدیر رسانه سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر توضیحاتی را برای اهالی رسانه ارایه کرد. اجرای این نشست را امیر اسفندیاری معاون بین الملل جشنواره جهانی فیلم فجر بر عهده دارد و دقایقی پیش اولیور استون کارگردان مطرح هالیوود به سالن وارد شد.

امیر اسفندیاری در سخنانی بیان کرد: روزهای پایانی جشنواره را می گذرانیم و همانطور که می دانید مهمانان ویژه ای از جهان در این جشنواره حضور داشتند. امروز در خدمت آقای استون هستیم که غیر از کارهای سینمایی اش شخصیتی جهانی است و همه بک گراند کاری وی را می دانند.

وی ادامه داد: استون چند روزی است که در ایران است و در جشنواره هم تعدادی فیلم دیده است. وی ابتدا درباره حضورش در ایران توضیحاتی می دهد.

استون در پاسخ به این پرسش درباره حضورش در ایران عنوان کرد: چیزی را که با یقین می‌توانم بگویم این است که در اولین سفرم شما گرم ترین میزبان بودید و خنده شما همیشه برای من بود. این خنده گرم شما با من به هر زبانی صحبت می کند.

استون اعلام کرد: من در طول سالیان فعالیتم ۱۰ تا ۲۰ فیلم ایرانی دیده ام ولی هزاران فیلم دیگر نیز از نقاط دیگر جهان هم دیده ام پس لطفا از من نام فیلم هایی که از سینمایتان دیده و خوشم آمده نپرسید. من در این چند روز در جشنواره فیلم هایی دیدم و همیشه سینمای ایران را تحسین کردم. در این سفر هم چندین فیلم دیدم و هنوز می بینم چون خودم را به روز می کنم نه فقط با سینمای ایران بلکه خود را با سینما به روز می کنم.

وی درباره دلیل آمدنش به ایران در این مقطع گفت: ایران به خاطر تاریخ ۲۵۰۰ ساله اش فرهنگ بزرگی دارد که در جهان مهم است. داریوش و کوروش و امپراطوری فارسی را همه می شناسند. من در همه این سال ها دوست داشتم به ایران بیایم ولی مشغله هایم اجازه نمی داد. پسرم شان به ایران آمد و مرا تشویق کرد که به ایران بیایم اکنون هم با همسرم که اهل کره جنوبی است به ایران آمدم.

کارگردان «اسنودن» متذکر شد: سال قبل من در جشنواره فیلم بوسان داور بودم و کلی فیلم آسیایی خوب دیدم. فیلم «سد معبر» از محسن قرایی و یک فیلم کره ای را که به عنوان برنده مشترک در نظر گرفتیم، دیدم فیلمی که نقش اصلی اش را حامد بهداد بازی می کرد. صادقانه باید گفت این فیلم به طرز شگفت آوری مشکلات شهر تهران را نشان می داد که البته در نیویورک هم این مشکلات وجود دارد. ما بازی کاراکترهای مختلفی را دیدیم و نقش اصلی آن بهداد را تحسین کردیم.

وی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره ساخت فیلمی درباره شخصیت های سیاسی یا غیرسیاسی ایران اظهار کرد: من خود را یک ژورنالیست نمی دانم بلکه خودم را دراماتیست می دانم و زمانی که از درام خسته می شوم سراغ مستند می روم چون روح مرا تازه می کند. من با رهبران سیاسی مثل چاوز، پوتین، نتانیاهو و یاسر عرفات کار کرده ام و این مستندها باعث می شود دوباره به دنیای واقعی بازگردم و زندگی را به طور ملموس حس کنم.

وی ادامه داد: درحال حاضر برنامه ای درباره ساخت فیلم برای یک شخصیت سیاسی ندارم زمانی هم یک خبر جعلی منتشر شد که قرار است فیلمی درباره محمود احمدی نژاد بسازم و نامه درخواستی برای این منظور داشته ام اما من آنقدرها هم جاه طلب نیستم ولی شاید روزی این فرصت دست دهد که فیلمی درباره یک سیاستمدار ایرانی بسازم.

وی درباره جعفر پناهی فیلمساز ایرانی و ممنوع الخروجی او برای حضور در جشنواره کن عنوان کرد: من فکر می کنم فیلمساز مهم است که بتواند فیلمش را بسازد. من درباره جزییات سیاسی فعالیت های پناهی اطلاعات کافی ندارم اما شخصا طرفدار آزادی بیان هنری تا حد ممکن هستم. اما اگر من مسئول این کار باشم اجازه می دهم که به کن برود ولی باید فکری کرد که دیگران هم آزرده خاطر نشوند.

استون در پاسخ به پرسش دیگری درباره نقل قولی که نسبت به فیلم های ایرانی و هندی کرده و اینکه این فیلم ها کسل کننده هستند، بیان کرد: من در این زمینه خیلی کلی صحبت کردم و روند فیلم های فستیوالی را توضیح دادم و اینکه بیشتر این فیلم ها خسته کننده هستند که البته در میان آنها فیلم جداب هم وجود دارد ولی من در جمع دانشجویان حرف می زدم و گفتم فیلم هایشان را جذاب کنند و تا می توانتد فیلم را پر کشمکش نگه دارند. حتما بیلی وایلدر را می شناسسید او به من گفت چرا چند ساعت درباره نیکسون فیلم می سازی درحالی که من نیکسون را دوست داشتم.

کارگردان «جوخه» درباره ساخت فیلم ضدایرانی «اسکندر» گفت: نسخه ای از «اسکندر» که همه جا تبلیغش می کنم ۱۰ سال بعد در سال ۲۰۱۴ بیرون آمد و خوب هم عمل کرد اما نسخه اولیه سال ۲۰۰۴ ساخته شد. برادران وارنر از من خواستند در نسخه جدید صحنه های خشونت و جنسی فیلم کم و حذف شود.

وی متذکر شد: آنچه که سوتفاهم ایجاد کرد این است کا در این جنگ و رویارویی امپراطوری پارس با سپاه اسکندر که از طرف ایران داریوش است او دچار یک حمله عصبی می شود و میدان نبرد را ترک می کند و این باعث می شود که ارتش ایران شکست بخورد اما وقتی اسکندر پیروز می شود ردای خود را درمی آورد و به داریوش ادای احترام می کند. به هرحال آزادی عقیده وجود دارد و اسکندر روی چنین نکته ای تاکید می کند و حتی افرادش از او می خواهند که دست به غارت بزند اما او می گوید ما آدم های معمولی نیستیم. این را هم بگویم وقتی که این فیلم بیرون آمد زمان بدی بود و مصادف شد با زمانی که جرج بوش تصمیم گرفت به عراق حمله کند.

وی درباره کاراکتر آریوبرزن توضیح داد: این کاراکتر در فیلم وجود نداشت اما شخصیتی به عنوان مشاور اعظم وجود داشت که خبره و زیرک بود. من بر این نکته تاکید کنم که در فیلم کسی را که به امپراطوری ایران حمله کرد پیدا کردند و او را کشتند.

وی درباره اینکه آیا قبل از حضورش در ایران از طرف صهیونیست ها تهدید شده یا خیر بیان کرد: تنها انتقاد از من درباره حضورم در ایران از طرف رسانه های افراطی و محافظه کار اسراییل بود و از طرف خود آنها هم درخواست مصاحبه با احمدی نژاد مطرح شد.

استون در پاسخ به پرسشی درباره ساخت فیلم درباره بحران جنگ در خاورمیانه و اینکه چه کشوری را به عنوان سوژه خود انتخاب می کند، عنوان کرد: موضوع بزرگی را مطرح کردید. فیلم مستند شاید بتواند جواب مشخصی به این سوژه بدهد به عنوان نمونه من فیلمی درباره بوش ساختم و رشد او را از زمانی که تحصیل می کرد، شروع کردیم و زمانیکه اعلام جنگ داد فیلم تمام شد.

این فیلمساز هالیوودی تصریح کرد: این فیلم صحنه مهمی دارد که در آن شورای امنیت دور هم جمع است و درباره اهداف مهم آمریکا حرف می زنند. دیک چنی در آن فیلم به سمت نقشه می رود و درباره خاورمیانه حرف می زند. او می گوید اهداف چیست و بعد می گوید جایزه پول و نفت است و در سخنانش از ایران و تهران حرف می زند. یک نفر از او درباره استراتژی خروج می پرسد و او می گوید استراتژی برای این کار نداریم. در آمریکا عکس العمل ها به فیلم من بی تفاوتی بود و من خیلی ناراحت شدم که مردم آمریکا دیگر به موضوع جنگ اهمیت نمی دهند.

وی ادامه داد: یک سیاست تغییر رژیم نسبت به خاورمیانه وجود دارد که درباره لیبی، لبنان سوریه و ختم کلام ایران است. این الگو از ۲۰۰۱ تا الان که ۲۰۱۸ است بوده و باید درک شود که چقدر در عراق فاجعه آفریده شده است. این سیاست وجود دارد که ما خاورمیانه را نابود می کنیم به شکلی که انگار اهمیت ندارد. اصطلاحی شکل گرفته به نام «تخریب خلاقانه» و براساس آن کشورها را خراب می کنند. داعش را ببینید که تراژدی این روزهاست. تاریخ را باید به دقت خواند و فرقی ندارد که بوش باشد یا ترامپ یا اوباما. آمریکا هر معاهده ای که جلوی اهدافش را بگیرد، زیر پا می گذرد.

استون درباره نگاه سیاسی به فیلمسازانی مثل فرهادی و جوایزی که دریافت می کنند، گفت: نمی توان گفت همه فیلم ها سیاسی هستند اما گاهی بعضی فیلمسازان انتقادات خود را سخت مطرح می کنند. از فیلم «سد معبر» یاد می کنم که خیلی واقعی بود و با وجود سختی ها، نشان داد لطافت ها در مردم باقی مانده است. شاید انقلاب باعث شده مردم اهل لطافت باشند و زندگی واقعی برای آنها جریان داشته باشد.

وی درباره سوالی در مورد آزادی بیان هنری یادآور شد: انتقادات به آمریکا و سیاست خارجی آنها را نمی توان بیان کرد. فیلم «دبلیو» که اینقدر حساس بود هیچ جذابیتی برای هیچ استودیویی نداشت و من به سختی پول آن را تهیه کردم. به طور مثال فیلم «اسنودن» برای چه کسی جذابیت دارد. من در سال ۲۰۱۶ که این فیلم را ساختم حتی یک پنی هم پول جذب نکردم و تمام پول اسنودن را از فرانسه و آلمان گرفتم. درباره آزادی بیان هنری در ایران هم باید بگویم که من درباره ایران اطلاعات کافی ندارم اما امنیت ملی برای همه کشورها مهم است و اگر فیلمساز انتقادش را  با ظرافت بگوید در نهایت فیلم ساخته می شود. من در «سد معبر» توانستم خشم را حس کنم. ایران و روسیه مستثنی نیستند و چندین فیلم انتقادی در روسیه هم ساخته شده است. من در امریکا هرچه سعی کردم هیچ پخش کننده ای کارم را قبول نکرد و «اسنودن» اکران متوسط و سطح پایینی داشت.

وی درباره شناخت فیلمسازان ایرانی اظهار کرد: من بعضی از سینماگران ایرانی را که در جشنواره ها دیده ام، می شناسم.

کارگردان «قطار سریع‌السیر نیمه‌شب» به خبرنگار فرانسه گفت: وقتی دیشب در تلویزیون ایران رییس جمهور شما مکرون را دیدم که دوشادوش ترامپ ایستاده و درباره برجام صحبت می کند، متعحب شدم. مکرون جوانکی که نه از تاریخ و نه سنت فرانسه اطلاع دارد برای من غیرقابل باور بود و من یاد شیراک رییس جمهور قدرتمند این کشور افتادم. این دوشادوشی مکرون در کنار ترامپ یادآور دوران استعمار قدیم فرانسه است که باید برای قدرت در کنار آمریکا بایستد.

در ادامه این نشست اسفندیاری درباره تعامل با فیلمساران ایرانی متذکر شد: رضا میرکریمی خودش یک فیلمساز جهانی است و بسیاری از فیلمسازان دیگر نیز خارج از کاخ جشنواره شناخته شده هستند. ملاقاتی هم برای پنجشنبه داریم که استون با بعضی دیگر از فیلمسازان ایرانی دیدار کند.

استون درباره سینمای ایران و فهم رویکرد آن برای غرب بیان کرد: مردم آمریکا هنوز اهل زیرنویس دیدن نشده اند به همین دلیل سینمای فرانسه هنوز در آنجا خیلی راه نیفتاده است. سینمای آمریکا خودشیفته است و مردم بیشتر سینمای خود را می بینند البته در این فضا تغییراتی هم به وجود آمده است. امیدوارم تعامل تجاری و جهانی آنقدر رشد کند تا شناخت عاطفی در این زمینه ایجاد شود.

​وی در پاسخ به خبرنگار قطری درباره وضعیت کشورهای منطقه و اینکه می خواهد فیلمی در این زمینه بسازد یا خیر، توضیح داد: به نظرم عربستان صعودی یکی از اصلی ترین برهم زنندگان ثبات منطقه است و شما هم که از قطر می آیید و این را بهتر می دانید. 

وی درباره اینکه ترامپ را به کدام بازیگر تشبیه می کند، گفت: ترامپ شبیه بیلز باب است که چهره ای شیطانی دارد. باید اسطوره شناسی بابل را بدانید.

وی درباره تصاویر جنگ ایران و عراق عنوان کرد: من این تصاویر را دیده ام. نباید از نقش آمریکا در این جنگ غافل شد چون که تسلیحات شیمیایی را در اختیار عراق قرار داد. البته گفته شده آلمان این تسلیحات را در اختیار عراق قرار داده است اما فکر می کنم این یک جنگ نیابتی بود و عراق به نیابت از آمریکا در برابر ایران می جنگید. 

استون در پایان این نشست رسانه ای در پاسخ به سوالی درباره جشنواره های آمریکا و اینکه سیاست زده هستند یا خیر، اظهار کرد: به نظر می رسد که اینگونه است و انتخابات نیز در این زمینه تاثیر دارد.