از حمید فرخ نژاد و محسن تنابنده تا سعید راد و هدیه تهرانی
واکنش هنرمندان به درگذشت علی معلم
اهالی سینما و دوستان قدیمی علی معلم درگذشت او را غیرقابل باور توصیف کردند و از ویژگی‌های بارز و موثر او گفتند.
به گزارش جی پلاس، علی معلم تهیه کننده و منتقد سینما عصر دوشنبه 23 اسفند بر اثر حمله قلبی در سن 54 سالگی درگذشت.
معلم سال 1341 در دامغان متولد شد. در رشته سینما تحصیل کرد، در دهه شصت فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز کرد و در سال 71 با تاسیس ماهنامه «دنیای تصویر» فصل تازه‌ای را در مطبوعات و رسانه‌های سینمایی رقم زد.
معلم که به واسطه تولید و اجرای برنامه‌هایی چون «جنگ هنر»، «از واژه تا تصویر»، «سینمای اندیشه» و ...به چهره‌ای شناخته شده برای مخاطبان تبدیل شده بود، اولین جشن سینمایی و تلویزیونی خصوصی ایران را تاسیس کرد و تندیس حافظ را به منظومه سینمای کشور افزود.
فعالیت معلم فقط به عرصه مطبوعات و رسانه‌ها محدود نمی‌شد «شوکران»، «گاوخونی»، «ازدواج به سبک ایرانی» و «آل» از جمله تجربیات موفق او در مقام تهیه‌کنندگی بود. دریافت مدرک دکتری افتخاری به پاس فعالیت‌هایش در عرصه فرهنگ و هنر نیز یکی دیگر از عناوین متعدد او به شمار می‌رفت.
چند تن از اهالی سینمای ایران، درباره مهم ترین و بارزترین ویژگی های زنده یاد علی معلم و تاثیری که بر سینمای ایران داشته است می گویند.
صراحت لهجه در عین رعایت ادب
منوچهر محمدی تهیه کننده سینما که دوستی دیرینه ای با علی معلم داشته است، در مورد درگذشت او اینطور می گوید: «تا جاییکه من خبر داشتم ایشان حالشان خوب بود و سرحال بودند و یکی دو هفته پیش نیز در برنامه «هفت» حضور پیدا کردند. ظاهر ایشان از سلامت‌شان گواهی می‌داد و اینکه حالا این اتفاق افتاده واقعا جای تاسف و تاثر عمیق دارد.»
او درباره نحوه برخورد مودبانه معلم در برخورد با دیگران اضافه می‌کند: «من رفاقت و دوستی دیرینه و عمیقی با آقای معلم از قدیم داشتم. من ایشان را به چند دلیل دوست داشتم اول اینکه آقای معلم واقعا جزو منتقدین با سواد ما بودند، ضمن اینکه منتقد با اخلاقی هم بودند، من هیچ گاه در جلسات نقد فیلم‌ها (فیلم‌های خودم) و حتی فلیم‌های دیگران هیچ گاه از ایشان کلمات خارج از عرف و ادب نشنیدم، البته صراحت لهجه آقای معلم جزو خصوصیان بارز و ارزشمند ایشان بود که ما نیز دوست داشتیم. ایشان صریح‌ترین و تندترین حرف‌ها را با ادبیاتی کالا متین، موقر و فاخر بیان می کردند که نکته‌ای ارزشمند به شمار می‌آمد.»
محمدی در مورد تاثیری که معلم در حوزه نقد سینمای ایران داشته است، ادامه می دهد: «ایشان جزو معدود منتقدین باسواد ما بودند و این سواد هم لزوما به حوزه نقد برنمی‌گشت، ما کمتر منتقدی در سینمای ایران داریم که به همه عرصه‌های سینما تسلط داشته باشد. منتقدین معمولا در حوزه تخصصی خودشان کار می‌کنند و یا نظریه می‌دهند ولی آقای معلم هم راجع به استراتژی کلی سینما و جایگاه سینمای ایران و هم راجع به مسائل اقتصادی سینما صاحب نظر بودند. در جلسات خصوصی‌تر من متوجه شدم ایشان فردی است که سیاست‌ها و اخبار روز دنیا را دنبال می‌کند و صاحب فکر است، و همچنین در زمینه‌های مختلف حوزه سینما که حوزه گسترده‌ای است صاحب نظریه و فکر بود.»
مردی سیال، دست به خیر و باسواد
سعید راد بازیگر پیشکسوت سینما که از گذشته با علی معلم آشنا بوده است، درگذشت او را غیرقابل باور توصیف می کند و در ستایش او این چنین می گوید: «سینما یتیم شد. سینما یک دوست خوب و باسوادش را از دست داد. نمی‌توانید تصویر کنید علی معلم چقدر سیال و دست به خیر بود. نمی دانم وقتی همسر و فرزندانش را ببینم چه بگویم. واقعا خیلی سخت است.»
او با بیان این نکته که باید تا آدم ها زنده هستند قدرشان را بدانیم، اضافه می کند: «باور کنید از گفتن همین چند کلام هم پشیمانم، چرا که معتقدم تا وقتی آدم‌ها زنده‌اند باید قدرشان را دانست. هرچند ما قدر یکدیگر را می دانستیم.»
راد در پایان بیان می‌کند: «نمی خواهم مرگ علی معلم را باور کنم، دعا کنید این خبر شایعه باشد.»
معلم انسانی زنده بود و به معنای واقعی زندگی میکرد
فرهاد توحیدی فیلمنامه نویس با سابقه سینما نبودن علی معلم را غیرقابل باور توصیف می کند: «خیلی خبر تلخ و دردناکی بود، من هنوز شوکه هستم. علی معلم مرد بزرگی بود، او آدمی بود که نمی‌شد از جلویش بی‌تفاوت گذشت، یا باید خیلی او را دوست می‌‌داشتی و یا باید دوست نمی‌داشتی، به واقع انسان عجیبی بود.»
او در مورد تاثیری که معلم بر سینمای ایران داشته است، می گوید: «معلم یک سازمان‌دهنده و تشکیلات‌چی بود و این مسئله را به خوبی در جشن حافظ نشان داد. او همیشه به من محبت داشت و من را به این جشن دعوت میکرد ولی من هیچگاه به این مراسم نرفتم. برگزار کردن یک جشن خصوصی برای سینما به واقع کار بسیار سخت و دشواری است که او از پس آن برمی‌آمد.»
توحیدی همچنین می‌گوید: «او همیشه آدم موثری بود و به معنای درست کلمه زندگی میکرد و همیشه زنده بود. معلم همیشه روی اطرافیانش تاثیر می‌گذاشت و باعث ارزشمند شدن اطرافیانش بود.»
این فیلمنامه نویس در پایان اضافه می‌کند: «واقعا از این حادثه متاسفم نمی دانم که چرا سال 95 اینطور برای سینمای ما رقم خورد.»
درگذشت مردی این چنین سرحال و قبراق غیرقابل باور است
هوشنگ گلمکانی که سابقه طولانی در عرصه سینما و نقد دارد و از بنیانگذاران مجله سینمایی «فیلم» بوده است، در واکنش به درگذشت علی معلم این چنین بیان می کند: «شوک بزرگی بود. لال شده‌ام. آدم به فردای خودش هم اعتماد ندارد.»
او در مورد ویژگی های این منتقد سینما اضافه می کند: «چطور میشود خبر فوت آدمی در این حد سرحال، قبراق و پا به توپ را باور کرد؟!»
گلمکانی در خصوص تاثیری که درگذشت او بر آینده مجله «دنیای تصویر» می‌گذارد، می گوید: «این نشریه تا حدود زیادی قائم به شخص علی معلم بود اما امیدوارم همسرش و همکارانش بتوانند با تصوری که سلیقه او دارند انتشار آن را ادامه دهند.»
گلمکانی در پایان با اشاره به آخرین پست اینستاگرامی علی معلم که تصویر جلد دویست و هفتاد و دومین شماره مجله «دنیای تصویر» ویژه سال نو بود اضافه می کند: «همین امروز بود که داشتم اینستاگرامش را می‌دیدم و باورم نمی‌شود که دیگر نیست.»
به گزارش جی پلاس؛ هدیه تهرانی نوشت:
دریغ و درد
یکى یکى میروند ، یکى یکى میرویم
چگونه رفتنها را با مرگ باور کنیم
على معلم عزیز ، حافظ را حفظ بود
سخت است یادت را با حافظ بجا آوردن و بدرود گفتنت
حجاب چهره جان میشود غبار تنم
خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم
چنین قفس نه سزای چو من خوش الحانیست
روم به گلشن رضوان که مرغ آن چمنم
عیان نشد که چرا آمدم کجا رفتم
دریغ و درد که غافل ز کار خویشتنم
چگونه طوف کنم در فضای عالم قدس
که در سراچه ترکیب تخته بند تنم
اگر ز خون دلم بوی شوق می‌آید
عجب مدار که همدرد نافه ختنم
طراز پیرهن زرکشم مبین چون شمع
که سوزهاست نهانی درون پیرهنم
بیا و هستی حافظ ز پیش او بردار
که با وجود تو کس نشنود ز من که منم
این غم بزرگ را به سینمای ایران، جامعه مطبوعات و خانواده محترم او تسلیت می گویم.
حمید فرخ نژاد نوشت:
سفرت بخیر علی اقا، تسلیت به خانواده معلم، خانواده مطبوعات و سینمای ایران
حسن فتحی نوشت:
انا لله و انا الیه راجعون . آقای دنیای تصویر و عاشق فرهیخته و صدیق فرهنگ و هنر ایران زمین راهی سفر آخرت شد ! یادش همواره گرامی و روح بزرگش قرین رحمت ابدی باد .
مهتاب کرامتی نوشت:
سال ٩۵ سال فقدان براى سینماگران…..تسلیت به اذر معماریان عزیز ،همسر گرامى اقاى على معلم و پسران ایشون،امید و ایمان،تسلیت به اهالى سینما.روحت شادعلى معلم…
فریبا کوثری نوشت:
«علی معلم در گذشت»
این بدترین خبر در روزهای پایانی سال بود
وی مدیر مسئول و سردبیر نشریه دنیای تصویر و بنیان گذار جشن «حافظ» و تهیه کننده سینما بود و امروز در پی حمله قلبی در سن ۵۴ سالگی دارفانی را وداع گفت
گرچه نتوانستم این خبر تلخ رو باور کنم ،در گذشت نعلی معلم» از اون دسته مرگ هاست که باید تکذیب میشد أمانشد،درست مثل کیارستمى………….
خداحافظ آقاى هنرمند روحت قرین آرامش
هوشنگ گلمکانی نوشت:
باورنکردنی‌ست. یک شوک بزرگ. علی معلم در پنجاه‌وچهارسالگی درگذشت. ناگهان و بدون سابقه بیماری. در حالی که سالم و سرحال و امیدوار بود. این بی‌تردید غیرمنتظره‌ترین مرگ این سال پرمرگ بود. حتی غیرمنتظره‌تر از مرگی بر اثر یک حادثه.
شهره سلطانی نوشت:
در کمال ناباوری…تسلیت
رضا رشید پور نوشت:
کجایی رفیق ؟
باور نمی کنم
چرا این سال تلخ تمام نمی شود ….
محمدحسین مهدویان نوشت:
علی معلم(۱۳۴۱-۱۳۹۵)
خوش‌فکر، خوش‌مشرب، صریح و به معنای واقعی کلمه مستقل.
ان‌شاالله غرق در رحمت الهی باشند
محمدحسین لطیفی نوشت:
چه سخته باور نبودنت… هنوز دو ماه نگذشته از اون روزی که تو دفترت با هم قرار گذاشتیم که سال نود و شش همه پیش کسوت های سینما رو دور هم جمع کنیم و به حرمت سینمای گذشتمون یه فیلم خوب با هم بسازیم ،،،ای دریغ…… دیدار به قیامت دلسوز……
حسین پاکدل نوشت:
على جان، باور نمى کنم رفتنت را،
قرار بود امشب ایرانشهر میزبانت باشیم،
کجا رفتى مرد خستگى نشناس…
به گزارش جی پلاس، عباس یاری نوشت:
نه… باورم نمی‌شود…
شاید این یکی از تلخ‌ترین خبرهای خزانِ سال نود و پنج باشد، مرگ دوست و همکار نازنینم علی معلم، باورم نمی‌شود علی، چهره‌ای تا این حد شاداب، پرانرژی و بشاش رفته باشد.
امروز صبح که داشتم خبر انتشار شمارهٔ نوروز مجلهٔ فیلم را می‌نوشتم اشاره‌ای به عکس روی جلدِ شمارهٔ نوروز فیلم و دنیای تصویر کردم و نام علی را در هشتک‌های پستم گذاشتم. آن نام را به‌نشانهٔ زندگی و حضور گذاشم، نه رفتن. چه‌قدر تلخ و باورنکردنی بود خبر رفتنش…
ما با هم از زمانی که او برای مجلهٔ فیلم نقدهای کوتاه می‌نوشت آشنا بودیم. در شناسنامهٔ اولین شمارهٔ مجله‌اش با لطف بسیار از من تشکر کرد. بعدها دو برنامهٔ مشترک باهم داشتیم، اول بار درسال (۷۰)، اجرای مراسم اهدای جوایز منتقدان به فیلم‌های سال را که مجلهٔ فیلم برگزار میکرد، زنده‌یاد علی معلم مجری بود. پنج سال بعد مجموعهٔ نشریات سینمایی برای یادبود زنده یاد علی حاتمی مراسمی در سینما آزادی برگزار کردند که مجری آن مراسم هم علی بود.
به‌همسر گرامی‌اش خانوم آذر معماریان و فرزندان و برادران و خانوادهٔ گرامی‌اش این ضایعهٔ بزرگ را تسلیت می‌گویم. یادش گرامی و روح بزرگش درآرامش…
محسن تنابنده نوشت:
پایان تلخ پایان سال بی تو علی جان معلم
نرگس آبیار نوشت:
نمی دونم چی بگم. همین الان خبر رفتن علی معلم رو من ، حسین و ابوالفضل صفاری در غربت شنیدیم. ویران شدیم.
هنگامه قاضیانی نوشت:
چه غروب اندوهبارى ، چه اسفند غم زده اى
علی معلم رفتنت را باور نخواهیم کرد
جشن حافظ را سالها با درد و رنج و سختی حافظ بودى
قدرشناسى ناب از هنرمندان را تو حافظ بودى
مگر میشود باور کرد این چنین بی انکه به اطرافیان فرصتی داده شود دستت را در دست فرشته مرگ بگذاری و بروی
چقدر رنجت دادند ، چقدر استوار ایستادى
داغ بزرگی به دل هنرمندان نهادید
اقا علی معلم ، معلم مهربانی
آذر جان معماریان قلب دردمند شما را میبوسم
مثل پروانه بودید و چیزی در راه عشق کم نذاشتید
جای ایشان خالی خواهد ماند
مهناز افشار نوشت:
کلمات را گم کردم
نمیخوام باور کنم
الهام پاوه نژاد نوشت:
نفس گیر است این خبر…
شال همیشه سپید خود را نوار سیاهِ بازوی هنرمندان کردین…. اقای معلم باور نمی کنم….
سپند امیرسلیمانی نوشت:
رفیق عزیزى از دست رفت، على آقاى معلم جاى شما تا همیشه پیش ما خالیه
جمشید مشایخی نوشت:
علی معلم منتقدى بزرگ و رک گو بود و همیشه حرف حق را میزد ، انسانی شریف و دوست داشتنی بود . با عرض تسلیت به ملت ایران ، خانواده ان عزیز و همه اهالی سینما . خاک پاى همه
کوروش تهامی نوشت:
همین چند روز پیش بود
در مراسم ختم پدر همکار خوبمان
خانم ضیغی… واقعا باور کردنی نیست
که……………………… نمیدونم چی بگم
فقط افسوس و تسلیت به سینمای ایران
روحتان قرین نعمات خداوندی. بدرود
صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را
که دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید
دیدگاه تان را بنویسید