قلعه رودخان یادگاری از دوران سلجوقیان در گیلان غرق در طبیعتی وهم انگیز بیشتر به خیال می مانست تا واقعیت، اما امروز گلوی رودخانش را قوطی های فلزی می خراشد و پای هر درخت هیرکانی جولانگاه بطری های آب معدنی و آبمیوه های مصنوعی است.
پیشتر ایرنا با انتشار گزارش هایی تلنگرگون، از وضعیت ناخشنود زیست محیطی در استان گفت و اینک وضعیت مکان هایی به لحاظ زیست محیطی ناخشنود می شود که در دو دهه اخیر آنچنان تازه بودند که حتی نامی بر آنها یافت نمی شد.
کمی پیشتر آن زمان که سخن از گیرایی های گیلان می شد، نام ماسوله و قلعه رودخان زیبا نگار گزارش های رسانه ای می شد اما اینک در تهیه گزارش که قدمتش به یک و نیم قرن پیش می رسد و وجه تمایزش با داستان، واقعیت نگاری است؛ باید بنویسیم که جاده ماسوله و قلعه رودخان به مسیر جنگی می ماند و به تقریب اگر چنین پیش رود، نسل دیگر این میراث را با زباله خواهند سرود.
مسیر رشت را که می نهی راه به جاده شهر فومن گذارده ای که در دو سو درختان آزاد سر به فلک نهاده اند و پشت در پشت هم در پگاه صبح جاده ای ساخته اند خیال انگیز ... هوا تاریکی را پشت سر گذاشته و اندکی از سپیده پیداست که در ابتدای قلعه رودخان، رسیده ای و قول داده ای که برای ساعاتی فارغ باشی و خالی خالی خالی.
هوا هنوز بنفش است و سرد و مه، صدای زنگوله می آید و به دنبال آن صدا ، در ارتفاع نه زیاد دور صدها گوسفند به همراه چوپان و سگ گله به صف شده اند و از لابلای سرما و مه در امتداد جنگل راه می روند و بزغاله ای که تازه بدنیا آمده و بوی شیر خام را می توان از هیبتش حس کرد، چه خوب سبزه تازه را می شناسد و آرام پایین می آید ... و قلعه رودخان، مسیری از سنگ و سیمان پلکانی مارپیچ شده و می گویند تا انتها 800 پله است تا قلعه. انگار امروز باید قلعه رودخان گیلان را با زباله سرود؛ گروه های کوهنوردی مارپیچ روانند و صدای خنده و شادی بپاست اما درختان هیرکانی قلعه رودخان با قدمتی 10 هزار ساله - که تازه به ثبت آثار ملی طبیعی رسیده است - نمی خندند.
بنا به تعاریف استادان گردشگری؛ اکوتوریسم (طبیعت گردی) سفری است مسئولانه به مناطق طبیعی که منجر به حفظ محیط زیست شده و موجب بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می شود.
زباله های بسیار رها شده در جنگل چه خوب این تعریف را معنا می بخشند و مرد محلی که اسبش را به پای رودخان آورده، می گوید اولش خوشحال بود که گردشگران بسیارند اما امروز حال و روزشان خوش نیست .
قلعه رودخان یکی از شگفت انگیزترین بناهای نظامی ایران است، این بنای عظیم که در 23کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در میان جنگل های سر به فلک کشیده واقع شده، نمادی از کوشش گیلانیان برای حفاظت و صیانت از این سرزمین است.
بنای قلعه رودخان در ارتفاع 687 تا 778متری از سطح آب های آزاد و در دو سوی آن دو رودخانه جاری است.
این اثر تاریخی - طبیعی احتمالاً در دوره خاندان اسحقی (مقارن با سلجوقیان) که بر غرب گیلان حکومت می کرده اند، بنا شده است، هرچند برخی پژوهشگران بنیاد آن را به پیش از اسلام نسبت می دهند.
قدیمی ترین سند از این قلعه، کتیبه ای سنگی است که تاریخ تجدید بنای آن را بین سال های 918تا 921 ه.ق مقارن با حکومت شاه اسماعیل صفوی ذکر می کند. این بنا در دوره حکومت زندیه توسط هدایت الله خان فومنی حاکم فومن تعمیر و توپ هایی به منظور دفاع در آن نصب شد.
این دژ نظامی به اسامی دیگری چون قلعه حسامی ، قلعه هزار پله و قلعه سگسگال نیز معروف است. طول باروی قلعه 1500 متر و ارتفاع آن بین پنج تا 12متر متغیر است، باروها و برج های متعدد قلعه با مصالح سنگ، آجر و ملات آهکی ساخته شده اند.
این اثر ارزشمند ملی به شماره 1546 و در تاریخ سی ام مردادماه 1354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بر ماست که این یادگار گرانبهای بازمانده از اعصار را به دست آیندگان بسپاریم.
گزارش از: مرضیه ضامن ** انتشاردهنده: کبیری
1881/2007
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.