برگزاری انتخابات مجلس عراق در مناطق شمالی، مرکزی و جنوبی این کشور در 22 اردیبهشت (12 مه) متفاوت تر از ادوار گذشته خواهد بود که بشدت متاثر از رویدادهای داخلی و منطقه ای عراق است.
بر اساس اعلام کمیسیون برگزاری انتخابات عراق، برای حضور در رقابت های انتخاباتی دوره چهارم، 143 حزب در قالب 27 ائتلاف موفق به ثبت نام شده اند.
این انتخابات نخستین انتخابات مجلس عراق بعد از حمله گروه تکفیری داعش در این کشور است و به تبع آن دولت منتخب این مجلس نیز نخستین دولت پس از این تحول خواهد بود و مردم در این انتخابات به نمایندگانی رای می دهند که بهترین برنامه را برای توسعه و بازسازی عراق داشته باشند.
کارشناسان سیاسی، انتخابات 22 اردیبهشت را با صرف بودجه 80 میلیون دلاری (521 میلیارد دینار عراقی) را سرنوشت ساز و بسیار مهم توصیف کرده اند.
نظام سیاسی عراق اکنون بر اساس تقسیمات رایج از نوع پارلمانی است که در آن مردم نمایندگان مجلس را تعیین می کنند و آنان نیز نخست وزیر و رئیس جمهوری را برای یک دوره چهار ساله بر می گزینند و همین امر انتخابات مجلس این کشور را بسیار مهم و تاثیر گذار کرده است.
در مناطق جنوبی و مرکزی عراق احزاب عرب سنی و شیعه در قالب فهرست های مختلفی با برنامه های حول محور توسعه و بازسازی دوران پسا داعشی به تبلیغ برنامه های خود می پردازند.
افت شدید قیمت جهانی نفت در چند سال اخیر تاثیر منفی بر اقتصاد این کشور بویژه در تخصیص بودجه برای مناطق مختلف گذاشته است.
تداوم بحران مالی در عراق بعد از حمله داعش و تحمیل هزینه های مقابله در کنار کاهش درآمدها بویژه در مناطق شمال عراق باعث ناتوانی مسئولان اقلیم کردستان در پرداخت حقوق و معوقه کارکنان از جمله معلمان شد و اعتراض های شدید در چند ماه اخیر در این مناطق شاهد بودیم.
علاوه بر این ناتوانی های مالی اقلیم، این منطقه در چند سال اخیر دچار تحولات شده که اکنون انتخابات دوره چهارم مجلس را در این منطقه تحت تاثیر قرار داده است.
احزاب کُرد شمال عراق در طول سه دوره انتخابات گذشته با وجود همه اختلافات سیاسی داخلی که با هم داشتند، همواره با یک فهرست انتخاباتی واحد در انتخابات سراسری عراق شرکت کرده اند و این دوره نخستین دوره است که کُردها بدون ائتلاف و در فهرست های مختلف در انتخابات شرکت می کنند.
یکی از مهم ترین این تحولات مرگ جلال طالبانی دبیرکل حزب اتحادیه میهنی اقلیم بود که باعث ایجاد چند انشعاب در این حزب و کاهش محبوبیت در بین طرفداران آن شده است.
هر چند طالبانی در چند سال اخیر در بستر بیماری بود اما شخصیت کاریزماتیک وی به عنوان نخستین رئیس جمهور کُرد عراق، رهبری چندین ساله حزب اتحاد میهنی و مبارزه علیه دیکتاتور سابق به عنوان ستون اتحاد اعضای این حزب به شمار می آمد.
بسیاری از کادر و پیشمرگان این حزب پیروی بدون قید و شرطی از طالبانی داشتند اما با مرگ وی و آنچه دخالت های هیرو طالبانی (همسر) و قباد طالبانی (پسر) وی در امور مختلف خوانده می شود، باعث نارضایتی و به هم خوردن انسجام این حزب و طرفداران آن شد.
این اختلاف تا جایی پیشرفت که بسیاری از اعضای این حزب در قالب فهرست های جدا از اتحادیه میهنی برای انتخابات مجلس عراق ثبت نام کردند و برخی 'برهم صالح' و 'آلا طالبانی' در قالب فهرست های دیگری وارد کارزار انتخابی شدند.
یکی دیگر از اختلافات در شمال عراق اتمام مسئولیت مسعود بارزانی در حکومت اقلیم کردستان عراق و ناکامی اقلیم در به ثمر رساندن نتایج همه پرسی جدایی طلبانه سوم مهر سال 1396 در این منطقه است.
بارزانی که در راس حزب دمکرات کردستان عراق قرار داشت بعد از عدم تایید اصل و نتایج همه پرسی از سوی دادگاه فدرال قانون اساسی عراق و همسایگان این کشور و بازیگران خارجی این کشور از جمله آمریکا، دچار نوعی افول سیاسی شد و قبل از تمدید حکم مسئولیت وی از سوی پارلمان کردستان از این سمت استعفا داد.
اختلاف وی با دولت عراق و دیگر احزاب کُرد از جمله اتحادیه میهنی کردستان و جنبش گوران(تغییر) در خصوص همه پرسی استقلال کردستان باعث ایجاد تنش و فاصله گرفتن بیشتر در این منطقه شد.
جنبش گوران (تغییر) از احزاب مخالف دولت اقلیم کردستان که پس از همه پرسی در بیانیه ای خواستار انحلال دولت اقلیم به ریاست مسعود بارزانی و تشکیل دولت نجات ملی شده بود، همچنان از ضعف رهبری رنج می برد چرا که پس از مرگ رهبرش 'نوشیروان مصطفی امین' در اردیبهشت 96 آن انسجام و پویایی قبل را از دست داده است اما همچنان قوی ترین حزب مخالفت تشکیلات کردستان عراق است.
در ادوار قبلی کُردها در مناطقی مانند کرکوک و خورماتو نیز حضور فعالی داشتند اما در این دوره و بعد از تحولات پس از همه پرسی و عقب نشینی پیشمرگان کُرد از این مناطق، ابتکار عمل در اختیار سایر گروه های سیاسی غیر کُرد قرار دارد و کُردها در این مناطق حمایت های دیگر اقلیت ها را نیز از دست دادند.
بر اساس عرف سیاسی رایج در سه دوره گذشته، به طور معمول پست نخست وزیر به خاطر اکثریت جمعیت شیعه عراق از بین شیعیان، رئیس جمهوری از کُردها و رئیس مجلس از اهل سنت انتخاب می شود.
در ادوار مختلف رئیس جمهور از بین کُردها و اعضای اتحادیه میهنی انتخاب می شد اما در این دوره به دلیل اختلاف نظرها در میان گروه های سیاسی کُرد در مناطق شمالی این پست نیز متاثر از اختلافات خواهد بود و تاکنون سرنوشت نامشخصی دارد.
اگر اعضای مجلس جدید عراق دوباره بر سر توافق قبلی به انتخاب رئیس جمهوری کُرد رضایت دهند، گروه های سیاسی کُرد خودشان تاکنون نتوانستند در این مدت به توافق برسند و این امر را به پس از انتخابات موکول کردند.
با تمام این اختلاف باید منتظر ماند و دید که آیا کُردها در این دوره می توانند مانند دوره قبل با وجود این اختلافات شدید، در مجلس عراق 50 کرسی خود از مجموع 328 کرسی را در این مجلس حفظ کنند.
اولین دوره انتخابات پارلمانی در عراق در سال 1384 (2006) با حضور 152 حزب و گروه سیاسی برای انتخاب 275 نماینده، دومین دوره انتخابات در سال 1388 (2010) با حضور 181 حزب برای انتخاب 325 نماینده و سومین دوره انتخابات این کشور در 10 اردیبهشت 1393(30 آوریل 2014) با حضور 277 حزب و گروه سیاسی برای انتخابات 328 نماینده برگزار شد.
عراق بر اساس آخرین سرشماری و آمار اعلام شده دارای بیش از 37 میلیون جمعیت است و بر اساس ماده 48 قانون اساسی این کشور که در سال 1383 تصویب شد، برای هر یکصد هزار نفر یک نماینده در نظر گرفته شده و در این دوره بر اساس قانون می بایست 372نماینده به پارلمان این کشور راه یابند، ولی شمار نمایندگان در این دوره هم مطابق دوره قبل 328 نفر تعیین شده است.
شورای وزیران عراق متشکل از نخست وزیر و 22 وزیر است و برای تشکیل دولت نخست وزیر و کابینه وی باید رای حداقل 2 سوم نمایندگان را کسب کنند و نخست وزیر در این کشور فرماندهی کل نیروهای مسلح را نیز برعهده دارد. خبرنگار ایرنا
انتهای پیام بر اساس اعلام کمیسیون برگزاری انتخابات عراق، برای حضور در رقابت های انتخاباتی دوره چهارم، 143 حزب در قالب 27 ائتلاف موفق به ثبت نام شده اند.
این انتخابات نخستین انتخابات مجلس عراق بعد از حمله گروه تکفیری داعش در این کشور است و به تبع آن دولت منتخب این مجلس نیز نخستین دولت پس از این تحول خواهد بود و مردم در این انتخابات به نمایندگانی رای می دهند که بهترین برنامه را برای توسعه و بازسازی عراق داشته باشند.
کارشناسان سیاسی، انتخابات 22 اردیبهشت را با صرف بودجه 80 میلیون دلاری (521 میلیارد دینار عراقی) را سرنوشت ساز و بسیار مهم توصیف کرده اند.
نظام سیاسی عراق اکنون بر اساس تقسیمات رایج از نوع پارلمانی است که در آن مردم نمایندگان مجلس را تعیین می کنند و آنان نیز نخست وزیر و رئیس جمهوری را برای یک دوره چهار ساله بر می گزینند و همین امر انتخابات مجلس این کشور را بسیار مهم و تاثیر گذار کرده است.
در مناطق جنوبی و مرکزی عراق احزاب عرب سنی و شیعه در قالب فهرست های مختلفی با برنامه های حول محور توسعه و بازسازی دوران پسا داعشی به تبلیغ برنامه های خود می پردازند.
افت شدید قیمت جهانی نفت در چند سال اخیر تاثیر منفی بر اقتصاد این کشور بویژه در تخصیص بودجه برای مناطق مختلف گذاشته است.
تداوم بحران مالی در عراق بعد از حمله داعش و تحمیل هزینه های مقابله در کنار کاهش درآمدها بویژه در مناطق شمال عراق باعث ناتوانی مسئولان اقلیم کردستان در پرداخت حقوق و معوقه کارکنان از جمله معلمان شد و اعتراض های شدید در چند ماه اخیر در این مناطق شاهد بودیم.
علاوه بر این ناتوانی های مالی اقلیم، این منطقه در چند سال اخیر دچار تحولات شده که اکنون انتخابات دوره چهارم مجلس را در این منطقه تحت تاثیر قرار داده است.
احزاب کُرد شمال عراق در طول سه دوره انتخابات گذشته با وجود همه اختلافات سیاسی داخلی که با هم داشتند، همواره با یک فهرست انتخاباتی واحد در انتخابات سراسری عراق شرکت کرده اند و این دوره نخستین دوره است که کُردها بدون ائتلاف و در فهرست های مختلف در انتخابات شرکت می کنند.
یکی از مهم ترین این تحولات مرگ جلال طالبانی دبیرکل حزب اتحادیه میهنی اقلیم بود که باعث ایجاد چند انشعاب در این حزب و کاهش محبوبیت در بین طرفداران آن شده است.
هر چند طالبانی در چند سال اخیر در بستر بیماری بود اما شخصیت کاریزماتیک وی به عنوان نخستین رئیس جمهور کُرد عراق، رهبری چندین ساله حزب اتحاد میهنی و مبارزه علیه دیکتاتور سابق به عنوان ستون اتحاد اعضای این حزب به شمار می آمد.
بسیاری از کادر و پیشمرگان این حزب پیروی بدون قید و شرطی از طالبانی داشتند اما با مرگ وی و آنچه دخالت های هیرو طالبانی (همسر) و قباد طالبانی (پسر) وی در امور مختلف خوانده می شود، باعث نارضایتی و به هم خوردن انسجام این حزب و طرفداران آن شد.
این اختلاف تا جایی پیشرفت که بسیاری از اعضای این حزب در قالب فهرست های جدا از اتحادیه میهنی برای انتخابات مجلس عراق ثبت نام کردند و برخی 'برهم صالح' و 'آلا طالبانی' در قالب فهرست های دیگری وارد کارزار انتخابی شدند.
یکی دیگر از اختلافات در شمال عراق اتمام مسئولیت مسعود بارزانی در حکومت اقلیم کردستان عراق و ناکامی اقلیم در به ثمر رساندن نتایج همه پرسی جدایی طلبانه سوم مهر سال 1396 در این منطقه است.
بارزانی که در راس حزب دمکرات کردستان عراق قرار داشت بعد از عدم تایید اصل و نتایج همه پرسی از سوی دادگاه فدرال قانون اساسی عراق و همسایگان این کشور و بازیگران خارجی این کشور از جمله آمریکا، دچار نوعی افول سیاسی شد و قبل از تمدید حکم مسئولیت وی از سوی پارلمان کردستان از این سمت استعفا داد.
اختلاف وی با دولت عراق و دیگر احزاب کُرد از جمله اتحادیه میهنی کردستان و جنبش گوران(تغییر) در خصوص همه پرسی استقلال کردستان باعث ایجاد تنش و فاصله گرفتن بیشتر در این منطقه شد.
جنبش گوران (تغییر) از احزاب مخالف دولت اقلیم کردستان که پس از همه پرسی در بیانیه ای خواستار انحلال دولت اقلیم به ریاست مسعود بارزانی و تشکیل دولت نجات ملی شده بود، همچنان از ضعف رهبری رنج می برد چرا که پس از مرگ رهبرش 'نوشیروان مصطفی امین' در اردیبهشت 96 آن انسجام و پویایی قبل را از دست داده است اما همچنان قوی ترین حزب مخالفت تشکیلات کردستان عراق است.
در ادوار قبلی کُردها در مناطقی مانند کرکوک و خورماتو نیز حضور فعالی داشتند اما در این دوره و بعد از تحولات پس از همه پرسی و عقب نشینی پیشمرگان کُرد از این مناطق، ابتکار عمل در اختیار سایر گروه های سیاسی غیر کُرد قرار دارد و کُردها در این مناطق حمایت های دیگر اقلیت ها را نیز از دست دادند.
بر اساس عرف سیاسی رایج در سه دوره گذشته، به طور معمول پست نخست وزیر به خاطر اکثریت جمعیت شیعه عراق از بین شیعیان، رئیس جمهوری از کُردها و رئیس مجلس از اهل سنت انتخاب می شود.
در ادوار مختلف رئیس جمهور از بین کُردها و اعضای اتحادیه میهنی انتخاب می شد اما در این دوره به دلیل اختلاف نظرها در میان گروه های سیاسی کُرد در مناطق شمالی این پست نیز متاثر از اختلافات خواهد بود و تاکنون سرنوشت نامشخصی دارد.
اگر اعضای مجلس جدید عراق دوباره بر سر توافق قبلی به انتخاب رئیس جمهوری کُرد رضایت دهند، گروه های سیاسی کُرد خودشان تاکنون نتوانستند در این مدت به توافق برسند و این امر را به پس از انتخابات موکول کردند.
با تمام این اختلاف باید منتظر ماند و دید که آیا کُردها در این دوره می توانند مانند دوره قبل با وجود این اختلافات شدید، در مجلس عراق 50 کرسی خود از مجموع 328 کرسی را در این مجلس حفظ کنند.
اولین دوره انتخابات پارلمانی در عراق در سال 1384 (2006) با حضور 152 حزب و گروه سیاسی برای انتخاب 275 نماینده، دومین دوره انتخابات در سال 1388 (2010) با حضور 181 حزب برای انتخاب 325 نماینده و سومین دوره انتخابات این کشور در 10 اردیبهشت 1393(30 آوریل 2014) با حضور 277 حزب و گروه سیاسی برای انتخابات 328 نماینده برگزار شد.
عراق بر اساس آخرین سرشماری و آمار اعلام شده دارای بیش از 37 میلیون جمعیت است و بر اساس ماده 48 قانون اساسی این کشور که در سال 1383 تصویب شد، برای هر یکصد هزار نفر یک نماینده در نظر گرفته شده و در این دوره بر اساس قانون می بایست 372نماینده به پارلمان این کشور راه یابند، ولی شمار نمایندگان در این دوره هم مطابق دوره قبل 328 نفر تعیین شده است.
شورای وزیران عراق متشکل از نخست وزیر و 22 وزیر است و برای تشکیل دولت نخست وزیر و کابینه وی باید رای حداقل 2 سوم نمایندگان را کسب کنند و نخست وزیر در این کشور فرماندهی کل نیروهای مسلح را نیز برعهده دارد. خبرنگار ایرنا
کپی شد
