«اشتغال سبز» رویکرد جدید در دولت آینده
رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی، شغل مناسب و حفظ محیط زیست؛ اینها همه بهانه‌های تدوین سند ملی اشتغال سبز است. مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق بازرگانی ایران دیروز از این سند همکاری ملی رونمایی کردند.
به گزارش جی پلاس، سندی که به گفته تدوین‌کنندگان آن در راستای پیشبرد اهداف توسعه پایدار، اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی نظام در حفظ محیط زیست گام برمی‌دارد. در همین مسیر، به گفته وزیر کار نیمی از مشاغلی که از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیگیری می‌شود، در حوزه «مشاغل سبز» است و این کار با رویکرد رشد فراگیر ضد فقر انجام می‌گیرد.
از طرفی مدارس طبیعت هم نمونه‌ای از اشتغال سبز است که به گفته رئیس سازمان محیط زیست در صورتی که فعالیت در همین مسیر ادامه داشته باشد، تا پایان برنامه ششم توسعه بیش از هزار مدرسه طبیعت در کشور ایجاد خواهد شد. براساس توضیح او، اشتغال سبز با یک تیر دو نشان می‌زند؛ یعنی هم محیط زیست حفظ و هم شغل ایجاد می‌شود.
رویکرد سبز دولت
«اشتغال سبز» رویکرد تازه دولت برای اشتغال است. این موضوعی است که دیروز علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آیین رونمایی از سند ملی اشتغال سبز در سازمان محیط زیست بر آن تأکید داشت. او با بیان این‌که در سیاست‌های اشتغال، سبز بودن برای ما اهمیت دارد، گفت: «اشتغال رویکرد اصلی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و دستگاه‌های ماست و رویکرد امروز ما رشد فراگیر ضد فقر است؛ به‌طوری که نیمی از مشاغلی که از سوی وزارت تعاون پیگیری می‌شود، در حوزه «مشاغل سبز» است.»
ربیعی در ادامه اشتغال فراگیر را برنامه مهم دولت آینده دانست و مصادیقی از این مشاغل عنوان کرد: «کاهش ضایعات و کاهش پساب‌های صنعتی از برنامه‌هایی است که مورد توجه قرار خواهد گرفت. پنل‌های خورشیدی، بازیافت و حوزه آب ازجمله مواردی است که در بحث اشتغال مورد توجه دولت قرار دارد.»
به گفته او، رشد اقتصادی کشور باید منجر به رشد اقتصادی فراگیر شود و «به همین دلیل در سیاست‌های اشتغال، سبز بودن اهمیت دارد.» در این راستا، رسته‌های شغلی شناسایی و برای هر رسته بسته‌های اشتغال تدوین شده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این‌که برخی از مشاغل ذاتی محیط زیست هستند و می‌توان از فارغ‌التحصیلان این رشته دانشگاهی استفاده کرد، ادامه داد: «حوزه گردشگری که از سوی اشتغال فراگیر پیگیری می‌شود، دیگر به شیوه‌های سنتی نظیر ساخت هتل‌های چندستاره نیاز ندارد، بلکه توسعه صنعت گردشگری با تأکید بر بوم‌گردی و احداث ساختمان‌های بومی که برای گردشگر‌ها جذاب است، توسعه می‌یابد. همچنین مشاغل خانگی ازجمله رسته‌های شغلی است که مورد حمایت است و در بسیاری از این نوع مشاغل حتی کارکنان تا دو برابر حداقل دستمزد دریافتی دارند.»
بر اساس توضیح ربیعی، مطالعاتی که در حوزه اشتغال فراگیر در وزارت تعاون انجام شده حاصل تلاش‌های کارشناسان خارجی و متخصصان داخلی و تجاربی که در کشورهای دیگر اجرایی شده بوده و نتایج خوبی در حوزه اشتغال به جا گذاشته است. او در پایان گفته‌های خود خلاصه‌ای از اقدامات دولت در این راستا را تشریح کرد: « طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان از سال ۹۳ در وزارت کار مطرح شد و هم‌اکنون برای ثبت نام دانش‌آموختگان سامانه‌ای هم راه‌اندازی شده و این طرح به شکل پایلوت در سه استان انجام گرفته است. همچنین در طرح از یارانه تا کارانه به جای یارانه به عامه مردم، کارانه به کارفرمایان می‌دهیم که دانش‌آموختگان را به کار بگیرند، هم‌اکنون درحال نوشتن آیین‌نامه‌های این مصوبه شورایعالی اشتغال در وزارت کار هستیم. در طرح کارورزی ۸۰درصد افراد در بنگاه‌های اقتصادی کار می‌کنند و ماندگار می‌شوند، بیش از پنج‌درصد تبدیل به کارآفرین می‌شوند و حدود ۱۰درصد هم به دلایل گوناگون در بنگاه نمی‌مانند. همچنین از طریق بیمه کارفرمایی افراد را به کارگاه‌ها معرفی می‌کنیم تا کارجو بتواند به‌طور عملی مهارتی را کسب کند.»
مشاغل سبز؛ رویکرد برد- برد
معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در مراسم رونمایی از این سند ملی، دلیل تدوین این سند را تأکید رئیس‌جمهوری بر محیط زیستی بودن دولت دانست و گفت: «مشاغل سبز یک رویکرد برد- برد است چون هم محیط زیست حفظ و هم شغل ایجاد می‌شود» این سند براساس توضیح ابتکار با برنامه ششم توسعه، سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست و سایر اسناد بالادستی و برنامه‌های بین‌المللی همگرایی دارد.
به گفته او، یکی از پتانسیل‌ها ایجاد مشاغل سبز است که «اگر تا پایان برنامه ششم توسعه طبق روند کنونی در این مسیر گام برداریم» شمار آنها در کشور به بیش از هزار خواهد رسید و این اتفاق با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام خواهد شد: « مدارس طبیعت با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رویکرد فرهنگی و اشتغال در کشور ایجاد شده است و در این زمینه، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و وزارت آموزش و پرورش همکاری خوبی دارند.»
از سوی دیگر، قرق‌های اختصاصی هم یکی دیگر از زمینه‌های اقتصاد سبز برشمرده می‌شود و براساس توضیح ابتکار، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این زمینه در حال رشد است: «ما تنها دستورالعمل آن را تدوین کردیم. درحال حاضر چند قرق اختصاصی در کشور با سرمایه‌گذاری کامل بخش خصوصی درحال فعالیت است. موضوع قرق اختصاصی، ایجاد و توسعه اشتغال برای جوامع محلی است و اصرار داریم که در چارچوب ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست، این قرق‌ها منافعی برای جوامع محلی داشته باشد که البته درحال حاضر پیشنهادهای متعددی برای ایجاد قرق‌های جدید داریم.»
او ادامه داد: «در بحث حمایت از پرورش حیات‌‌وحش هم تقاضا زیاد داشتیم که در نظر داریم براساس ضوابط محیط زیستی سازمان این بخش نیز فعال شود. ایران کشوری است که شکار غیر قانونی دارد، نابودی گونه‌های حیات وحش مانند شیر ایرانی را داشته، از این‌رو برای تمام استان‌ها برنامه حفاظت حیات وحش تهیه شد که یکی از مولفه‌های مهم این برنامه مشارکت جوامع محلی، اهالی بومی و سازمان‌های مردم‌نهاد است.»
ابتکار با اشاره به تأکید رئیس‌جمهوری بر استفاده از پتانسیل بخش خصوصی گفت: «بر این اساس، در به روی بخش خصوصی برای ورود به مقوله محیط‌‌زیست باز شده است؛ همچنین شرکت‌های بیمه‌ای وارد میدان شده‌اند و پلنگ و یوزپلنگ را بیمه کرده‌اند.»
به گفته معاون رئیس‌جمهوری، درحالی‌که با خشکیدن هر تالاب مشاغلی از بین رفته، هر تالابی که در این دوره احیا شده امید و کشاورزی سازگار با محیط زیست را زنده کرده است: «هورالعظیم که زمانی خشک بود و تبدیل به تهدیدی برای استان خوزستان شده بود امروز احیا شده است و صیادها، گاومیش‌داری‌ها و نی‌داری‌ها به منطقه برگشته‌اند.»
استارت‌آپ‌های سبز هم از دیگر موارد اشتغال سبزند که سازمان محیط زیست در زمینه آن فعالیت داشته است. به گفته ابتکار، زیرساخت‌ها برای مشاغل سبز ایجاد شده و فارغ‌التحصیلان محیط زیست در کشور آمادگی فعالیت در این زمینه را دارند. همچنین وزارت تعاون و اتاق بازرگانی در این‌باره همکاری خوبی داشته و تشکل‌های مردم‌نهاد فعالی هم در حوزه کارآفرینی و اشتغال سبز کار می‌کنند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با مثال زدن این موارد گفت: «تلاش کرده‌ایم این گفتمان در حد صحبت و سند باقی نماند و تبدیل به عمل شود. اشتغال سبز حوزه‌های متنوعی دارد و در شرایط حاضر الگوهای موفقی برای آن داریم که طرح‌های کارورزی این الگوها را عملیاتی می‌کند، بنابراین نباید اعتبارات و تسهیلات بدون پشتوانه آموزشی در اختیار افراد قرار گیرد.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پایان تأکید کرد: «اگر بتوانیم ساز و کارهای مالی و حمایتی را به‌طور دقیق تعریف کنیم می‌توان از پتانسیل خوب اشتغال سبز در کشور بهره برد. کارانه، ابزاری است که می‌تواند در این زمینه موثر واقع شود.»
دیدگاه تان را بنویسید