دودِ کبابی‌های طاق‌بستان، مانع دیدِ یونسکو
دنده کبابی‌ها، حجاری‌های ساسانی «طاق بستان» را محاصره کرده‌اند، بوی غذا اغلب در محوطه تاریخی پیچیده، حوضچه مقابل طاق‌ها هم که شدیدا به لایروبی نیاز دارد، طور دیگری برای این اثر تاریخی مزاحمت ایجاد کرده است.
به گزارش جی پلاش، فاصله باربکیوها تا حریم طاق‌بستان شاید به ۲۰ متر هم نرسد. سال‌هاست که آن حوالی پاتوق کرده‌اند. عصرها که جمعیت بیشتری به محیط تفرجگاهی طاق‌بستان مراجعه می‌کند، دود و چربی کبابی‌ها اطراف هم بیشتر می‌شود. داخل محوطه نیز دریاچه‌ای وجود دارد که بوی نامطبوع آن با رایحه دنده کباب درآمیخته و مزاحمی جدی - مخصوصا در تابستان‌ها - برای بازدیدکنندگان و گردشگران شده است.
به اعتقاد معاون پایگاه جهانی بیستون و طاق بستان، تنها راه نجات این اثر تاریخی با قدمتی در حدود ۱۵۰۰ سال، «ایحاد حریم بو» است.
پیمان نعمتی توضیح داد: یکی از مباحث جدید در میراث جهانی، "حریم بو" است، برای همین قصد داریم در طاق بستان، دنده کبابی‌ها را عقب‌تر ببریم تا حریم بو برای این محوطه تاریخی و گردشگر حفظ شود.پروژه‌ی عقب‌کشی کباب‌فروشی‌های حاشیه طاق‌بستان مدت‌هاست مطرح شده، تقریبا از زمان ثبت این اثر در فهرست پیشنهادی یونسکو در سال ۲۰۰۷ که تامین نشدن اعتبار لازم برای تملک مغازه‌ها و اغذیه‌فروشی‌های اطراف آن، تا کنون اجرای این طرح را به تعویق انداخته و به نگرانی‌ها درباره‌ی جا ماندن این اثر تاریخی از فهرست میراث جهانی یونسکو، دامن زده است.
معاون پایگاه جهانی بیستون و طاق بستان سپس درباره‌ی بوی نامطبوع استخر مقابل طاق‌بستان که گاه مزاحمت ایجاد می‌کند و اغلب گردشگران خارجی به آن اشاره کرده‌اند، گفت: زمانی در محوطه طاق بستان، حوضچه‌ای یا استخر بتنی وجود داشت که ما آن را تغییر داده و دریاچه را به حالت اولیه برگرداندیم. ایجاد این تحول براساس عکس‌ها و تصاویر قدیمی بازمانده از اواخر قاجار و دوران صفوی بوده است.
نعمتی افزود: برای بازگرداندن دریاچه به حالت اولیه، بتن‌ها را برداشتیم، آب را به کف طبیعی رساندیم تا دریاچه زنده شود، در پی این اقدام، گیاهانی هم روییدند که ما روزانه و هفتگی این گیاهان را هرس می‌کنیم، اما دوباره سبز می‌شوند. با چند شرکت و متخصص در این زمینه صحبت شده تا به ما کمک دهند که چگونه این علف‌ها و گیاهان کفِ دریاچه را می‌توانیم بخشکانیم که نه به محیط زیست صدمه‌ای وارد شود، و هم بویی که در تابستان زیاد می‌شود از بین برود. برای اجرای چنین ایده‌ای هم مشکل اعتبار نداریم.وی در ادامه در پاسخ به این که تدبیر برای محافظت از حجاری‌های طاق‌ها با توجه به دسترسی برخی بازدیدکنندگان به آن، علی‌رغم گذر آب از مقابل طاق بستان و این تصور که مسیر عبور دشوار شده است، گفت: با احیای چشمه‌ی مقابل، کف طاق از سطح زمین، یک متر و ۴۰ سانتی‌متر فاصله پیدا کرده و باعث شده کسی نتواند به داخل آن رفت و آمد کند. اگر هم رفت‌وآمدی شده، قطع به یقین از سوی کارشناسان بوده، چون ما در حال حاضر از دانشگاه برلین، مشاورهایی برای بیستون داریم که در زمینه مرمت آثار و نقوش کار می‌کنند، گاهی آن‌ها را به داخل طاق‌ها برای بررسی، می‌بریم تا از این فرصت، استفاده کرده باشیم.
معاون پایگاه جهانی بیستون و طاق بستان اضافه کرد: برای دسترسی گردشگران به درون طاق‌ها، طرحی وجود دارد که هنوز تکمیل نشده، اما احتمالا تا پایان سال به نتیجه برسد. طرح طوری است که در عین ایجاد دسترسی، همیشه هم طاق‌ها را در دسترس بازدیدکننده و گردشگر قرار نمی‌دهد.
نعمتی گفت: نمی‌خواهیم به خاطر گذاشتن محافظ در مقابل طاق‌ها و حجاری‌ها، منظر آن‌ها را خراب کنیم، هیچ کجای دنیا از نرده فلزی برای خراب کردن منظر استفاده نمی‌کنند، آن هم فقط به بهانه محفاظت کردن! معتقدیم برای جلوگیری از تخریب باید فرهنگ سازی شود. باید حفاظ‌ها حذف شود تا مردم راحت یک اثر تاریخی را ببیند. ما اینجا یگان حفاظت داریم که به صورت کادری، صبح و بعدازظهر حضور دارند و حواس‌شان به طاق بستان است.
طاق بستان، حجاری بازمانده از دوران ساسانیان در منطقه کرمانشاه است که روایتگر چند صحنه‌ی تاریخی از تاج‌گذاری شاهانی چون خسرو پرویز، اردشیر دوم، شاهپور دوم و سوم و دارای چند سنگ نوشته به خط پهلوی است و مراسمی از شکار گراز توسط سوارکاران همراه با نواختن موسیقی با سازهای باستانی همچون چنگ را نیز به تصویر کشیده است.
این اثر تاریخی هنوز موفق به ثبت جهانی نشده، اما به گفته زهرا احمدی‌پور، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ، قرار است پرونده آن برای ثبت جهانی، بررسی شود. البته با توجه به شمار پرونده‌های در اولویت و محدودیت ارسال آن‌ها به یونسکو، طاق بستان با آن که در سال ۲۰۰۷ در فهرست پیشنهادی یونسکو ثبت شده، فعلا در نوبت بررسی است.
دیدگاه تان را بنویسید